Vísbending - 18.12.2004, Side 42

VISBENDING
Benedikt Jóhannesson.
”að var haustið 1991 sem Skipaútgerð ríkisins
komst í fréttimar. Það em ekki nema 13 ár síðan
ríkið var að reka skipafélag. Tap var á rekstrinum
sem nam milljón á dag og hafði verið í áratug. Fyr-
irtækið var stofhað árið 1929 af Hriflu-Jónasi til
höfuðs Eimskipaféfaginu. Aðeins einu sinni í rúm-
fega sextíu ára sögu fyrírtækisins var hagnaður af
rekstrinum. Þjónustan var ódýr og fipur, en það cr
náttúrlega auðvefdara að veita slíka þjónustu ef
menn þurfa ekki að hafa áhyggjur af afkomunni.
Endurminningar
STJÓRNARFORMANNS
I byijun október 1991 birtist smálrétt í Morgunblaðinu um að 67% teldu
þjónustu Skipaútgerðarinnar mikilvæga og að meirihluti væri því and-
vígur að þjónustan væri yfirtekin af einkaaðilum. Þegar betur var skoðað
sást að úrtak Gallups náði til 179 svarenda á svæðinu frá Snæfellsnesi að
VesUnannaeyjum en Suðurlandi að öðru leyú sleppt enda lítið um hafnir
þar. Könnuninni var sem sé ekki beint að landsmönnum öllum sem borg-
uðu brúsann sameiginlega heldur aðeins að þeim sem nulu niðurgreiðsl-
unnar. í ljósi þess kemur kannski á óvart að þriðjungur taldi þjónustuna
ekki mikilvæga.
En hvers vegna voru menn að velta þessu lyrir sér yfirhöfuð? Ríkisstjómin
sem tók við vorið 1991 hafði sett fram tillögur um einkavæðingu á kjör-
tímabilinu en Skipaútgerð ríkisins var ekki á lista yfir fyrirtæki sem skyldu
seld. Halldór Blöndal samgönguráðherra hélt hins vegar blaðamannafund
í lok september þar sem hann kynnti þá steffiu ríkisstjómarinnar „að
starfsemi Skipaútgerðar ríkisins verði endurmetin og kannað verði hvort
tímabært sé að hætta rekstri fyrirtækisins.“ Selja skyldi eitt skip og hætta
flutningum til Færeyja.
Sumir töldu Halldór ólíklegan tíl slíkra aðgerða. Hann var dreifbýlisþing-
maður sem talaði oft í bundnu máli og mörgum þótti hann býsna ffam-
sóknarlegur í afstöðu til mála í gegnum tíðina. Sem sagt, ekki dæmigerður
merkisberi einkavæðingarinnar. Hann áttí eftir að koma mörgum á óvart.
Umdeild skýrsla
Aður en ráðherrann hélt blaðamannafundinn halði hann falið endurskoð-
endum að gera úttekt á rekstri Skipaútgerðarinnar. I skýrslunni kom fram
að ríkið greiddi með rekstri fýrirtækisins sem fyrr var sagt og vom nefndar
þrjár leiðir tíl úrbóta:
1. Breyting á rekstrarskipan Skipaútgerðarinnar,
2. Skipaútgerðin yrði seld,
3. Skipaútgerðin yrði liigð niður.
Vænlegast var talið að beita blöndu af lýrstu tveimur leiðunum.
Skýrslan var 14 bls. að viðbættum fylgiskjölum og dagsett 7. október.
Ljóst var að forráðamenn Skipaútgeiðarinnar voru ekki sáttír við hana og
Guðmundur Einarsson forstjóri lagði síðar fram 27 blaðsíðna skýrslu með
athugasemdum við þá fyrri. I Fréttabréfi Starfsmannafélags Rikisskips
er talað um skýrslu endurskoðandans í hæðnistón og hún nefnd „nýjasta