Frjáls verslun - 01.01.1975, Síða 37

F.V.: „Telja iðnrekendur
nauðsyn á að fella gengi ís-
lenzku krónunnar enn frekar
en gert hefur verið?“
Hauk'ur: „Gengisskráning
hér er jafnan miðuð við af-
komu sjávarútvegsins. Við
teljum það ekki rétta gengis-
skráningu, hví að margs kon-
ar tilflutningur fjármagns til
sjávarútvegsins gerir grund-
völlinn ekki raunhæfan. Þann-
ig má nefna, að útgerðin slepp-
ur við að greiða launaskatt af
F.V.: „Nú hafa iðnrekendur
sett fram kröfur um lengri
aðlögunartíma að EFTA en
ráð var fyrir gert og bera bví
við, að verðstöðvun á íslandi
frá hví að gengið var í EFTA
hafi svo hrengt kosti iðnað-
arins að hann sé ekki fær
Tim að mæta samkeppninni,
begar tollar á EFTA-vörum
verða fullkomlega felldir nið-
ur 1980. Hvernig rökstyðjið
bið betta?“
Haukur: „Frá 1970 hefur
Haukur: „Atvinnuvegunum
er stórlega mismunað að þessu
leyti eins og í ýmsu öðru.
Iðnaðurinn ber þar mjög
skarðan hlut frá borði. A
þessu sviði, sem öðrum, erum
við að berjast fyrir að fá sömu
kjör og sjávarútvegur og land-
búnaður. Hvað fjárfestingarlán-
um viðkemur er iðnaður mun
verr settur en t. d. sjávarút-
vegur. Iðnaðurinn nýtur ekki
sömu vaxtakjara og hann,
ekki sama hlutfalls lána og fjár-
festingu og hann né jafnlangs
„Erlendir framleiðendur hafa
veitt harðnandi samkeppni.“
„Iðnaðurinn ber mjög skarðan
hlut frá borði í lánamálum.“
„Iðnaðurinn verður að greiða
söluskatt af fjárfestingarvör
um.“
starfsmönnum sínum. Þetta
eru forréttindi, sem iðnaður-
inn nýtur ekki og okkur
finnst sjálfsagt, að tekið verði
tillit til annarra þátta atvinnu-
lífsins en sjávarútvegsins þeg-
ar gengið er skráð einmitt af
þessum sökum. Nánast getur
það talizt kraftaverk, hvað
þessi 300 iðnfyrirtæki í land-
inu hafa staðizt ranga geng-
isskráningu undanfarinna ára.”
F.V.: „Liggja fyrir töluleg-
ar upplýsingar um gjaldeyris-
sparnað þjóðarinnar, sem hlýzt
af rekstri þessara innlendu iðn-
fyrirtækja?"
Haukur: „Nei, því miður.
Það dæmi hefur ekki verið
gert upp. Við getum hins veg-
ar slegið föstu, að hráefnið
sé að jafnaði um þriðjungur af
verðmæti vörunnar. Tveir
þriðju verðmætasköpunar fara
því fram innanlands. Þann
hluta yrði að kaupa í erlend-
um gjaldeyri og flytja inn,
ef iðnaður væri hér ekki til
staðar.“
verið óslitið verðstöðvunar-
tímabil á íslandi. Innlendir
framleiðendur hafa orðið að
sækja um verðhækkanir vegna
hækkana á innlendum og er-
lendum kostnaði en dráttur
hefur jafnan orðið á
afgreiðslu erindanna og beiðn-
irnar skornar niður. Gögnin
sem iðnrekendur hafa lagt
fram í máli sínu, hafa verið
tortr.yggð. Afstaða stjórnvalda
til þessara mála hefur ein-
kennzt af fullkomnu ábyrgðar-
leysi, þegar ljóst er að iðn-
fyrirtækin verða að njóta arð-
semi á aðlögunartímanum.
Samkeppnin frá erlendum
framleiðendum eykst sífellt á
aðlögunartímanum og það,
verður erfitt að bæta skerð-
ingu arðseminnar upp á seinni
hluta aðlögunartímans eða
eftir að honum lýkur. Ein af-
leiðing þessa er sú, að iðnað-
urinn er mun háðari lána-
stofnunum en ella væri.“
F.V.: „Hvernig er iðnaður-
inn settur með fyrirgreiðslu
lánastofnana og sjóða til fjár-
festingar og reksturs?“
lánstíma. Iðnlánasjóður veitir
t. d. helming fjárfestingar í
vélalánum til fimm ára með
13% vöxtum. Fiskveiðasjóður
lánar 75% af verðmæti inn-
lendra fiskiskipa til 20 ára
með 9% vöxtum. Til fjárfest-
ingar í byggingum fær iðn-
aðurinn helming fjárfestingar-
kostnaðar lánaðan til allt að
12 ára með 12%% vöxtum og
hálfri vísitölutryggingu. Fisk-
veiðasjóður lánar hins vegar
til vinnslustöðva 60% fjárfest-
ingar til allt að 12 ára með
10%% vöxtum.
Afurðalána nýtur iðnaður-
inn að mjög óverulegu leyti.
Því er haldið fram, að erfitt
sé að fylgjast með vörubirgð-
um en engu að síður mætti
lána að einhverju leyti út á
greiðsluáætlanir eins og gert
var við gengisfellingarnar
1967 og 1968 með dágóðum
árangri."
F.V.: „Af hverju hefur iðn-
aðinum ekki tekizt að komast
að betri kjörum? Er stjórn-
völdum þar um að kenna?“
FV 1 1975
37