Frjáls verslun - 01.01.1975, Síða 98

Frá
riistjárn
Ferðamennirnir og
gjaldeyrisstaðan
f tilefni af aðsteöjandi örðugleikum í
gjaldeyrismálum íslendinga um þessar
mundir hafa menn aö vonum leitt hug-
ann að kjarna vandamálsins, sem er þó
nokkuð augljós, — þjóðin hefur eytt um-
fram það sem hún hefur aflað nú um
alllanga hríð. En ábyrgir aðilar vilja ganga
lengra og benda á einstaka útgjaldaþætti,
sem fólkið í landinu megi spara við sig úr
því sem komiö er. Varnaðarorðin eru fylli-
lega tímabær og hefðu reyndar mátt vera
á ferðinni miklu fyrr.
f þessu sambandi spyrja menn nú, hvort
yfirvöld gjaldeyrismála í landinu, með
Seðlabankann 1 farabroddi, hafi fyrst í of-
anveröum janúar verið að átta sig á því
geysialvarlega hættuástandi, sem gjaldeyr-
isstaðan var komin í á síðasta ársfjórðungi
1974. Þær ráðstafanir, sem gripið var til í
lok janúar við gjaldeyrisafgreiðslu, benda
til þess að svo hafi veriö, annars hefðu þær
líklega verið fyrr á ferðinni. Yfirlýs-
ingar eins af forstöðumönnum gjaldeyris-
deilda bankanna í fjölmiðlum, þess efn-
is, að feröamannagjaldeyrir yröi hér eftir
afgreiddur aöeins samkvæmt reglum, sem
í gildi hafa verið um langan tíma, benda
ekki til þess að sá ágæti embættismaður
hafi haft miklar áhyggjur af ástandinu.
Hann hefur alltaf veriö að úthluta fólki
meiri erlendum gjaldeyri til ferðalaga held-
ur en reglurnar, sem hann átti að starfa
eftir, raunverulega leyfðu!
Hins vegar skal því sízt haldið fram, að
þessar reglur hafi verið svo rúmar í fram-
kvæmdinni að þær megi nú herða og að í
því sé fólgin allra meina bót eins og sumir
halda.
Á því hefur verið vakin athygli opin-
berlega, að gjaldeyriseyðsla íslenzks ferða-
fólks, sem leggur leið sína til útlanda hafi
aðeins verið sáralítiö brot af heildarút-
gjöldum þjóðarinnar á þessu sviði. Þarflegt
er, að þessar upplýsingar skuli hafa kom-
ið fram, því að sumir þeir, sem ráð þykj-
ast kunna við öllum meinsemdum efna-
hagsmálanna og eru alltaf vitrastir eftir á,
hafa upp á síðkastið talað um íslenzka
ferðamenn eins og þeir væru verstu afæt-
urnar í þjóöfélaginu. Því fer víðs fjarri.
Sennilega hefur sú alræmda lenzka, að
setja utanlandsferðir í samband við fyllerí
og innkaupabi’jálæði valdið því, að óvíða
er aðhaldið í gjaldeyrisúthlutun jafnmikið
og gagnvart ferðamanninum.
Lausn vandamálanna fæst ekki með því
að þrengja kosti ferðamanna. Á það verð-
ur líka tvímælalaust að líla, hve fjölmenn-
ur hópur manna hefur atvinnu af sam-
göngum við útlönd og þjónustu í því sam-
bandi. Eðlilegur rekstur flugfélaganna
virðist nú um sinn byggjast að mjög veru-
legu leyti á viðskiptum íslendinga sjálfra
við þau. Röskun á farþegaflutningum
vegna hai'kalegra aðgerða gegn ferðafólki
gætu haft hinar verstu afleiðingar fyrir
fjölmenna innlenda atvinnugrein. Hitt ber
svo líka að hafa í huga, að stööugur inn-
flutningur erlendra ferðamanna til íslands
er mai’kmið, sem stefnt skal að. Takmark-
ið ætti að vera, að afla að minnsta kosti
jafnmikilla upphæða í gjaldeyri í tekjum
af erlendu ferðafólki hér á landi og land-
inn ver til ferðalaga sinna erlendis. Það á
ekki ýkja langt í land.
98
FV 1 1975