Frjáls verslun - 01.09.1979, Síða 31

voru víxlar en hjá viðskiptabönk-
unum voru þeir 23% útlána. Hjá
sparisjóðum voru vaxtaaukalán
33,24% en hjá bönkunum voru þau
13,46%.
Menn reka strax augun í það, að
afurðalán eru innan við 1% hjá
sparisjóðunum en aftur á móti
nema þau 38,9% af heildarútlán-
um viðskiptabankanna. Af þessu
vakna spurningar um hlutverk
sparisjóðanna í fjármögnun at-
vinnuveganna, hvort þeir telji þá
hlið lánastarfsemi ekki á sínu sviði
og hvort einstaklingar njóti algjörs
forgangs varðandi fyrirgreiðslu
þeirra.
launafólk í vaxandi mæli opnað
ávísanareikninga og sparisjóðirnir
veita viðskiptamönnum sínum
lánafyrirgreiðslu, sem ýmsir segja
að sé betri en gerist í viðskipta-
bönkunum. Ekki skal fullyrt um
það en sparisjóðsstjórar úti í
byggðum landsins, eins og t.d. í
Keflavík og Vestmannaeyjum hafa
skýrt Frjálsri verzlun frá því áður í
viðtölum hvaða hefð hafi skapazt
um lánveitingar og hvaða upp-
hæðir viðskiptamennirnir gætu
treyst að fá í viðkomandi spari-
sjóði. Hjá Sparisjóðnum í Keflavík
var okkur tjáð fyrr á þessu ári að
tiltölulega auðvelt væri fyrir ein-
kaupa. Sparisjóðurinn var til
skamms tíma eina lánastofnunin,
sem lánaði út á eldra húsnæði.
Aðeins hefur dregið úr eftirspurn
eftir slíkum lánum síðan Húsnæð-
ismálastofnun hóf lánveitingar
vegna eldra húsnæðis einnig.
Fasteignaveðlán Sparisjóðs
Reykjavíkur og nágrennis miðast
við rúmmetrafjölda. Sparisjóður-
inn lánar 4000 krónur á hvern
rúmmetra en þó er gjarnan býrjað
á 1,5 milljónum, sem lágmarki.
Þessi lán eru veitt til allt að fimm
ára á vaxtaaukakjörum með verð-
bótaþætti.
Baldvin Tryggvason, sþari-
sjóðsstjóri hjá Sparisjóði Reykja-
víkur og nágrennis sagði:
,,i þessu sambandi má það ekki
gleymast, að umtalsverður hluti af
innstæðufé sparisjóðanna er
bundinn í Seðlabankanum, eða
28%. Þetta fé er síðan notað til að
standa undir afurðalánum, sem
bankakerfið veitir. Þannig voru í
lok ágústmánaðar um 6,4 milljarð-
ar af innstæðum hjá Sparisjóði
Reykjavíkur og nágrennis í útlán-
um til atvinnuveganna úti í banka-
kerfinu."
Betri fyrirgreiðsla?
Það er staðreynd að yfirgnæf-
andi meirihluti viðskiptamanna
sparisjóðanna eru einstaklingar.
Hjá Sparisjóði Reykjavíkur hefur
stakling að komast í 700—800
þús. króna skuld við stofnunina.
Hjá Sparisjóði Vestmannaeyja er
það t.d. venja að lána 1,5 milljónir
króna til fimm ára vegna nýbygg-
inga húsnæðis.
Baldvin Tryggvason, spari-
sjóðsstjóri bætti þessu við:
,,Ég held að það sé ekkert vafa-
mál, að einstaklingar fái betri fyrir-
greiðslu í sparisjóðunum en í
bönkunum. Við látum sömu
meginreglu gilda og bankarnir, að
aðrir fái ekki fyrirgreiðslu hjá okk-
ur en þeir, sem eru í viðskiptum.
Að minnsta kosti sitja þeir við þetra
borö."
Hjá Sparisjóði Reykjavíkur og
nágrennis munu 85—90% allra
lánveitinga hafa gengið beint eða
óbeint til húsbygginga og húsa-
Fjármagn til atvinnu-
veganna
Þó að sparisjóðirnir séu fyrst og
fremst þær stofnanir, sem sinna
þörfum fólksins heima i héraði og
sveitarfélögunum í viðkomandi
umdæmum, skipta fyrirtæki á við-
komandi stöðum mikió við þá eins
og til dæmis í Keflavík, Hafnarfirði,
Bolungarvík og Borgarnesi. Svo
sem áður kom fram, eru spari-
sjóðirnir ekki með afurðalán að
undanteknum sparisjóðunum í
Borgarnesi og á Hvammstanga.
Hins vegar má búast við því að
fleiri sparisjóðir taki upp afurða-
lánin innan skamms.
Á það er vert að benda, að
vegna lánafyrirgreiðslu sparisjóð-
anna við einstaklinga kemur það
31