Frjáls verslun - 01.07.1989, Blaðsíða 36

ALÞJÓÐAFJÁRMÁL
hagslíf. Hér hjá sjóðnum er leitað allra
leiða til þess að losa skuldugustu ríkin
við klafann, enda eru mörg þeirra svo
illa stödd að þau geta ekki við óbreytt-
ar aðstæður staðið í skilum. Heildar-
skuldir þróunarlandanna eru nú um
1200 milljarðar dollarara og lána-
drottnar fyrst og fremst iðnríkin.
Nettóútstreymi frá þessum löndum,
þ.e. afborganir og vaxtagreiðslur um-
fram innstreymi nýrra lána, er talið
nema 25-30 milljörðum dollara á ári
og af því má ráða hvers kyns vanda-
mál er við að etja.
Sjóðurinn lánar og hefur milligöngu
um lán til ríkja sem illa eru sett íjár-
hagslega. Hingað til hafa auknum lán-
um eða skuldbreytingum yfirleitt
verið sett skilyrði um efnahagsráð-
stafanir heima fyrir.
Þetta hefur gefist misjafnlega vel.
Ríkin hafa haft tilhneigingu til þess að
standa í skilum með því að draga úr
fjárfestingum frekar en að minnka
neyslu. Þetta leiðir aftur á móti til
minni hagvaxtar sem oft heldur ekki í
við mannfjölgun. Nú er svo komið að
afkoma fólks í Suður-Ameríkuríkjum
er eins og hún var á sjöunda áratugn-
um. Þessu fylgir að ýmis konar starf-
semi drabbast niður, hvort heldur það
er uppbygging samgangna, heilsu-
gæslu eða annars, og með minni fjár-
festingum minnkar framleiðsla og
tekjurnar verða enn minni en ella.
Þetta er vítahringur sem verður að
komast út úr og nú er verið að huga að
ýmsum leiðum til þess.“
Hvaða dæmi er okkur nærtækt um
þetta?
„Það er einkum af pólitískum
ástæðum að skuldugustu ríkin hafa
ekki treyst sér til að draga úr neyslu.
Nýlegt dæmi um þetta er Venezúela
sem hefur safnað skuldum og haldið
áfram eyðslu þrátt fyrir lækkandi út-
flutningstekjur á síðustu árum. Nú
eru skuldir þeirra að falla í gjalddaga
og þegar reynt er að herða að neyslu
innan lands rís fólkið upp og óeirðir
brjótast út. Argentína er á barmi upp-
lausnar og Brasilía nær ekki að standa
í skilum, svo tvö dæmi séu tekin.
Niðurstaðan verður oft sú að lýðræð-
ið er ekki virt og herstjómir taka
völdin.“
BRADY-ÁÆTLUNIN
Hvað er þá til ráða?
„Þær hugmyndir sem helst eru
ræddar núna ganga undir nafninu
Brady-áætlunin og eru kenndar við
fjármálaráðherra Bandaríkjanna. í
þeim felst kúvending á stefnunni sem
hingað til hefur falist í frekari lánveit-
ingum ásamt meðfylgjandi skilyrðum
um efnahagsaðgerðir. Samkvæmt
Brady-áætluninni yrði fallist á að af-
skrifa hluta f höfuðstól skulda og
lækka vexti af útistandandi skuldum.
Það má nefna til fróðleiks að t.d. 1%
vaxtahækkun á alþjóðlegum mörkuð-
um er talin auka greiðslur þróunar-
ríkja um 8-10 milljarða dollara á ári.
Stærstu lánadrottnar þróunarríkj-
anna eru vestrænir bankar og því er
gerð krafa til þess að þeir afskrifi
hluta af kröfum sínum gegn því að
veittar séu einhvers konar tryggingar
fyrir greiðslu eftirstöðvanna, t.d.
með því að gjaldeyrisvarasjóður eða
útflutningstekjur landanna séu notuð-
sem trygging eða þá að lán frá al-
þjóðastofnunum séu sérstaklega
eymamerkt til greiðslu þessara
skulda.
Lánadrottnar eiga hins vegar ekki
alltaf auðvelt með að fella niður skuld-
ir þótt þeir vildu. Skuldir teljast eignir
viðkomandi banka og skattalög taka á
mismunandi hátt á því hvernig farið er
með afskriftir krafna.
Samt sem áður er nú að myndast
víðtæk samstaða meðal iðnríkjanna
um að leysa vanda skuldugustu ríkj-
V
Forysta í tölvuráðgjöf
_________Vilji______ _______Kunnátta_____
VKS tekur að sér jafnt hefðbundin sem
nýstárleg verkefni. Dæmi um verkefni
sem VKS hefur leyst eru úttekt á
tölvumálum ÍSAL, viðskiptakerfi fyrir
Verðbréfaþing íslands, kerfiráður fyrir
Nesjavallavirkjun og tölvustýrð still-
ing trésmíðavélasamstæðu.
i| PS. VKS er óháð vélbúnaðar- og
if' hugbúnaðarsölum.
Starfsfólk VKS býr yfir mikilli reynslu
(155 mannár) í hugbúnaðarþróun og
ráðgjöf. Starfsfólkið hefur menntun í
tölvu- og rekstrargreinum sem svarar
til 80 mannára. Mannabreytingareru
litlar. Hjá okkur starfar því samstæður
hópur með mikla þekkingu.
36