Frjáls verslun - 01.11.1999, Blaðsíða 53

FJÁRMÁL
sem almennt er viðurkennt til þess að
meta „rétt“ V/H hlutfall internet-íyrir-
tækja. Hins vegar, og kannski enn mikil-
vægara, er að flest, ef ekki öll, þessara
fyrirtækja hafa engan hagnað sem í raun
gerir þessa matsaðferð ónothæfa.
TEMA (Theoretical Earnings Multiple
Analysis) Þetta er aðferð sem einfald-
lega felst i því að meta framtíðarhagnað
með því að spá fyrir um vöxt tekna og
framlegð þegar mettunarskeiði hefur
verið náð. Fræðilega leysir þetta þann
vanda að flest internet-fyrirtækjanna
hafa engan hagnað. En enn er óleystur
vandinn sem felst í því hvernig finna
megi góða nálgun á framtíðarvöxt og
framlegð.
Hvernig er spáð fyrir um vöxt í þess-
um geira? Sumir reyndir ljárfestar hafa
einfaldlega sagt: Veldu bara tölu, hvaða
tölu sem er! Þetta virðist í raun það sem
oft gerist. Til að mynda hefur framtíðar-
sala á internetinu verið áætluð árið 2002
á bilinu $10 milljarðar til $1.522 milljarð-
ar, samkvæmt nýlegri könnun „Organ-
ization for Economic Cooperation and
Development". Hér er því bersýnilega
um meira en litla erfiðleika að ræða.
Verð á móli bókfærðu verði (Price-to-
BOOk RatÍOS) Önnur aðferð, sem oft
er notuð við að meta virði fýrirtækja, er
verð á móti bókfærðu verði. Þessi að-
ferð felst einfaldlega í því að deila verði
hlutabréfa í bókfært verð á hluta. En
fyrir flest internet-fyrirtæki er þessi að-
ferð gagnslaus. Þau eiga yfirleitt sama
og engar áþreifanlegar eignir en verð-
mæti þeirra felst fyrst og fremst í hæfi-
leikum starfsfólksins. Skrifstofur ICQ,
fyrirtækis sem hefur hvorki sölu né
hagnað en AOL keypti fyrir $287 millj-
ónir, eru i meira lagi hroðalegar. Lyftan
biluð, ljósaperur brunnar út, engin mót-
taka, málning
Bakvirt verðmat Ef við segjum sem svo
að það finnist engin aðferð til þess að
finna virði internet-bréfa beint, er spurn-
ing hvort unnt sé að reikna það „aftur-á-
bak“? I raun hefur þetta verið
Fyrirtæki
theglobe.com
MarketWatch.com
priceline.com
Healtheon Corp.
Broadcast.com
Earth Web
Ticketmaster Online
iVillage
uBid
Tut Systems
Útg. dagur
11.nóv.1998
15. jan.1999
30.mars 1999
11.feb.1999
16. júlí 1998
10.nóv.1998
2. des.1998
18.mars 1999
3. des.1998
29.jan.1999
Hlutir (millj.)
3,10
2,75
10,00
5,00
2,50
2,10
7,00
3,65
1,58
2,50
Útboðsverð
$9,00
$17,00
$16,00
$8,00
$18,00
$14,00
$14.00
$24,00
$15,00
$18,00
Lokaverð
$54,54
$97,50
$69.00
$31,38
$44,82
$34.58
$34,02
$80,13
$33,00
$57,50
Dagsbreyting
606%
474%
331%
292%
249%
247%
243%
234%
220%
219%
Þegar theglobe.com fór á markað 11.
útgáfudaginn sjálfan.
flögnuð af veggjum og þeir fóðraðir
með veggspjöldum af Superman og
Lenny Kravitz. Sem sagt, engar áþreif-
anlegar eignir.
Þessi vandi er þó ekki aðeins tengd-
ur internet-fyrirtækjum. Margir eru
þeirrar skoðunar að það almennt háa
V/H hlutfall sem sést á mörkuðum sé
tilkomið vegna þess að ijárfestingar í
óáþreifanlegum eignum séu bókfærðar
sem kostnaður en ekki eign. Þegar fyr-
irtæki ijárfesta í fólki, einkaleyfum,
vörumerkjum, hugbúnaði o.s.frv. er
verið að auka verðmæti fyrirtækja en
hingað til hefur þessi auðlind ekki verið
færð sem eign í reikningum fyrirtækja,
heldur kostnaður.
nóvember 1998 hœkkaði gengi þess um
606%
gert í tilfellum internet-hlutabréfa. Hug-
myndin er í sjálfu sér sáraeinföld. Núver-
andi markaðsverð og hagnaður eru tek-
in og síðan fundið út hver vöxtur fyrir-
tækisins þarf að vera til að réttlæta þetta
verð. I grein í Business Week var það til
að mynda reiknað út að hagnaður (earn-
ings) Amazon þyrfti að vaxa um 60% ár-
lega á næstu 10 árum til að réttlæta nú-
verandi verð (Business Week, Decem-
ber 14,1998, “What are U.S. Net Stocks
Worth?“).
Heildarvirði viðskiptavinar LTV (Litetime
Value of a Customer) Þessi aðferð er
gjarnan notuð af útgáfufyrirtækjum. Með
henni má meðal annars finna hversu
miklu tímarit geta leyft sér að kosta til við
er verðmætur!
• Er öflugt tæki til verkskráningar og útreiknings á áætluðum
launakostnaði.
• Tengist flestum launakerfum, hefur öfluga vaktaskráningu
og fjölbreyttar skýrslur.
PU
Hl IC.I IR
FORRITAÞRÓU N
Hlíðasmára 12 • 200 Kópavogur • sími 540 3000 • fax 540 3001 • www.hugur.is
53