Frjáls verslun - 01.09.2000, Síða 62

Uþpsþretta hagnaðar. Um 83% afhagnaði Landssímans komu úr far-
símakerfinu á jyrri hluta ársins, eða um 549 milljónir eftir skatta.
Frjáls verslun áœtlar markaðsverð íslensku síma-
fyrirtœkjanna fimm í kringum 69 milljarða um
þessar mundir. Verð á erlendum símajyrirtækjum
hefur hins vegar lækkað hratt á árinu.
Eftir Jón G. Hauksson Myndir Geir Ölafsson
Markaðsverð íslensku símafyrirtækjanna er líklegast í
kringum 69 milljarðar um þessar mundir. Þetta er fremur
gróft mat Frjálsrar verslunar og byggir á talsverðri óvissu
þar sem engin viðskipti hafa verið með bréf í tveimur stærstu
símafyrirtækjunum, Landssímanum og Tali. Hvorki símafyrir-
tæki né önnur fyrirtæki eru meira virði en það sem ijárfestar vilja
greiða fyrir þau. Þetta eru einföld sannindi - en öflug - og stand-
ast allar kúnstir útreikninga og pælinga okkar um verðmæti fyr-
irtækjanna.
Við metum Landssímann á 50 milljarða, Tal á 10 milljarða, Is-
landssíma á 6 milljarða, Halló-Frjáls ljarskipti á 1,5 milljarða og
Títan á 1,3 milljarða. Samtals er þetta um 69 milljarðar. Eflaust
væri hægt að reikna sig hærra upp og sömuleiðis að rökstyðja
að Landssíminn væri 60 milljarða virði.
Gamla og nýja hagkerfið Nýja og gamla hagkerfið mætast í öllu
sínu veldi við verðmat á símafyrirtækjunum. Nýja hagkerfið
byggir á byltingarkenndum spám um aukna símanotkun á
næstu árum og að síminn, tölvan og Netið renni saman í eitt
tæki sem verði allt í senn; sími, sjónvarp, útvarp, geislaspilari,
tölva, greiðslukort, banki, vídeóleiga og svo mætti áfram telja.
Hvers virði
Með öðrum orðum; að sími og ijarskipti verði möndull alls dag-
legs lífs fólks og fyrirtækja. Hvort tveggja í senn: Nystemi og
skemmtun. Þess vegna veðja ijárfestar núna á síma- og fjat'-
skiptafyrirtæki. Fyrstir koma, fyrstir fá. Flestir gera ráð fyrir að
uppspretta hagnaðar á næstu árum verði fyrst og fremst úr far-
símakerfinu, þráðlausum ijarskiptum.
Þetta er framtíðarsýnin og hún þýðir að hátt verð á nýstofn-
uðum símafyrirtækjum, sem eru tiltölulega skammt á veg kom-
in í rekstri, byggir ekki á hefðbundnum lykiltölum úr rekstrar-
og efnahagsreikningi heldur á væntingum um miklar tekjur í
framtíðinni af rekstri, sérstaklega þráðlausum ijarskiptum, eða
samruna við önnur símafyrirtæki.
Það skekkir líka myndina um verðútreikninga á símaiýrir-
tækjunum að mikil óvissa ríkir um það hvort stjórnvöld á íslandi
fari í útboð á símarásum - en það er sama umræðan og um kvóta-
kerfið - en við það drægi úr hagnaði símaiýrirtækjanna, hluthaf-
ar fengju minna í vasann og verðmæti fyrirtækjanna minnkuðu.
Sterk Staða Landssimans Símamarkaðurinn á íslandi einkennist
af mjög sterkri stöðu Landssímans, risans á markaðnum. Hann er
með flesta viðskiptavinina. Landssíminn er risinn sem spannar allt
sviðið á síma- og Ij arski ptam arkaðn u m. Fastlínukerfið er nánast
Landssímans og á markaði farsíma hefúr hann sömuleiðis yfir-
burði. Hjá honum er 130 þúsund GSM-notendur og 26 þúsund
NMT-notendur. Hann er líka mjög öflugur í netviðskiptum.
Tal á 10 milljarða Tal hefur efdr tvö og hálft ár á markaðnum
náð að byggja upp sterkan hóp viðskiptavina og er núna með 52
þúsund farsímanotendur - sem og netþjónustu, en Islandia Inter-
net rann inn í fyrirtækið. Fyrirtækið hefur frá upphafi lagt
áherslu á að ná til ungs fólks í auglýsingum og með tilboðum.
Viðskiptavinir Tals munu þó vera á öllum aldri. Afkoma Tals á
þessu ári mun verða réttum megin við strikið en fyrirtækið hef-
ur lagt út í mjög ijárfreka uppbyggingu farsímakerfis síns. Vart
er hægt að segja að Tal hafi tekið viðskiptavini af Landssímanum
á þessum tima heldur hafi Tal stækkað farsímamarkaðinn. í árs-
byijun 1999 voru 77 þúsund GSM-notendur á íslandi. Núna eru
þeir 182 þúsund hjá Landssímanum og Tali, auk 26 þúsund
NMT-notenda Landssímans. Úr þessu hlýtur markaðurinn að
fara að mettast. Erfitt er að átta sig á markaðsverðmæti Tals þar
sem engin viðskipti hafa átt sér stað með bréf í fyrirtækinu.
Eigendur Tals eru íýrst og fremst tveir. Western Wireless
57,7% og Norðurljós 41%. Þórólfur Árnason, forstjóri Tals, og
Ragnar Aðalsteinsson lögmaður eiga svo afganginn, 1,3%.
Hver farsímanotandi á 150 jlúsund. Erlendis er mjög misjafiit
hvað hver farsímanotandi er metinn á. Hægt væri að nefna tölur
frá 130 þúsund krónum upp í á þriðja hundrað þúsund. Við tök-
um töluna 150 þúsund krónur og það gefur verðmæti farsíma-
þjónustu Tals upp á um 8 milljarða. Við bætist netþjónusta Is-
landia Internets sem við metum á 2 milljarða. Samtals er mark-
aðsverð Tals því um 10 milljarðar.
I stuttu máli lítur farsímamarkaðurinn þannig út á íslandi
núna að Landssíminn ogTal hafa náð sér í góða stöðu þannig að
62