Morgunblaðið - 03.01.2001, Qupperneq 61

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 3. JANÚAR 2001 61
ENSKA ER OKKAR MÁL
Julie Ingham
Sandra Eaton
Edward Rickson
Sam Chughtai
Rob Otorepec Enskuskólinn
FYRIR FULLORÐNA
FYRIR BÖRN
SÉRNÁMSKEIÐ
INNRITUN STENDUR YFIR
Fjölbreytt námskeið í boði
Almenn enskunámskeið, áhersla á talmál (14 stig)
Umræðuhópar
Sérnámskeið fyrir byrjendur og eldri borgara
Viðskiptaenska
Viðskiptaenska talmál
Viðskiptaenska ritmál
Símsvörun á ensku
Rituð enska og málfræði
TOEFL/GMAT (Undirbúningur)
Einkatímar
Hringdu og kannaðu málið
símar 588 0303/588 0305
NÁMSKEIÐIN
HEFJAST 15. JANÚAR
FAXAFENI 10
FRAMTÍÐIN
Leikskóli 6 ára
Enskunámskeið, áhersla á talmál 7-12 ára
Unglinganámskeið 13-14 ára
Stuðningsnámskeið fyrir 10. bekk
MÁLASKÓLAR Í BRETLANDI. Bætið enskukunnáttuna í gegnum
styttri eða lengri námskeið, dvöl hjá breskri fjölskyldu og dagsferðir
FYRIRTÆKI: Bjóðum upp á sérhæfð námskeið fyrir starfsmenn
fyrirtækja
Póstfang: enskuskolinn@isholf.is — Heimasíða: www.enskuskólinn.is
FJÁRFESTING Í MENNTUN
SKILAR ÞÉR ARÐI ÆVILANGT!
VERTU VELKOMINN Á KYNNINGARFUND
Á SOGAVEGI 69, FIMMTUDAG KL. 20:30
DALE CARNEGIE
NÁMSKEIÐIÐ HJÁLPAR ÞÉR AÐ:
VERÐA HÆFARI Í STARFI
FYLLAST ELDMÓÐI
VERÐA BETRI Í
MANNLEGUM SAMSKIPTUM
AUKA SJÁLFSTRAUSTIÐ
VERÐA BETRI RÆÐUMAÐUR
SETJA ÞÉR MARKMIÐ
STJÓRNA ÁHYGGJUM OG KVÍÐA
ÞAÐ að kjassa valdið
og bregðast við fátækt
með hroka, segir sitt
um hugsun og eðli
þeirra er tileinka sér
slíka framkomu. Þessa
ættu ráðamenn að
minnast nú (og gætu þá
litið í bækling frá Vikt-
oríutímanum; Every-
body’s Book of Correct
Conduct. Þar segir m.a
„It is the correct thing
to remember that
adulation to power and
arrogance to poverty,
mark a plebian in mind
as well as in origin.“)
Efnaleg fátækt hér og
nú er afar sýnileg í þjóðfélaginu þeg-
ar þriðjungur ellilífeyrisþega, öryrkj-
ar, ásamt slatta einstæðra mæðra, er
undir fátæktarmörkum. Tveir fyrr-
nefndu hóparnir fá lítið að gert, og
einstæðar mæður vinna af neyð
meira en nokkrum er boðlegt – síst
börnum þeirra. Fræðslu-, uppeldis-
og umönnunarstéttum (kvennastétt-
ir að meirihluta) er og haldið niðri
sem mest má vera í launum.
Nú er það verkfall framhaldsskóla-
kennara og geigvænlegar afleiðingar
þess sem brenna á fyrrnefndum
ráðamönnum og þjóðinni allri. Fram-
haldsskólum er haldið í slíku fjár-
svelti, m.a hvað varðar laun kennara,
að þangað fást tæpast menn til starfa
– laun í boði eru í fáránlegu ósam-
ræmi við vinnuframlag og ábyrgð.
Það er síst ofsagt að misjafnlega sé
búið að ríkisstarfsmönnunum. Nær-
tækt er að nefna annarsvegar laun
ráðherra, þingmanna og þess slektis
alls, og hollt er nú að rifja upp launa-
mál þeirra sem þáðu (þiggja enn?)
greiðslu fyrir fyrirbrigði sem nefnd-
ist óunnin yfirvinna.
Ekki skorti fé í slíkar
greiðslur á sínum tíma.
Framhaldsskóla-
kennarar fara hinsveg-
ar í hógværð sinni að-
eins fram á sanngjörn
laun – fyrir unna vinnu,
nota bene. Kennarar á
öllum skólastigum
vinna ólaunaða yfir-
vinnu, sem að hluta til
stafar af aðstöðuleysi
og tækjaskorti á vinnu-
stað m.a. leggja þeir
ríkinu til vinnuaðstöðu
á heimilum sínum
ásamt tólum og tækj-
um. Plús netnotkun í
þágu skóla. Og þykir bara sjálfsagt.
Deilan er komin í þvílíkan hnút að
vandséð er hvernig leystur verður,
og þeir sem ábyrgir eru fyrir því
hvernig málin hafa þróast, sýna lítil
viðbrögð, og þá helst geðvonsku. Þeir
ráðherrar sem eðli málsins sam-
kvæmt koma að þessum málum og
ber skylda til að leysa þau, sinna ekki
þeirri skyldu nema síður sé. Fjár-
málaráðherra heldur því gallharður
fram, að verkfallið dragist enn á
langinn, og þegar upp verði staðið fái
kennarar engar þær kjarabætur,
sem þeir ekki hefðu fengið án verk-
falls. Hvað varst þú þá að hugsa,
drengur minn, að láta þitt samninga-
lið ekki byrja viðræður fyrir löngu –
þannig að ekki kæmi til verkfalls?
Menntamálaráðherra verður svo
að gæta þess að halda lágmarksjarð-
sambandi, þótt það sé voðalega gam-
an í upplýsingaheimum, en hann sést
aðallega í fjölmiðlum opna vefsíður
þessa dagana. Og skjöplast þegar
hann segir í gremjubréfi sínu á
heimasíðu, að foreldrar hafi snúist
gegn kennurum; það andi köldu til
þeirra frá almenningi. Í greinaskifum
undanfarinna vikna er það einmitt at-
hyglisvert að löng sumarfrí og stutt-
ur vinnutíma kennara eru ekki til
umræðu að þessu sinni. Það er merk
breyting og tímabær á hugsunar-
hætti almennings og guð láti gott á
vita. Aðeins meira jarðtenging
menntamálaráðherra við staðreyndir
væri æskileg. Hann vitnar síðan í Eð-
varð gamla Sigurðsson – af öllum
mönnum – varðandi það að verkföll
borgi sig ekki. Hvað taldi Eðvarð
ráðlegt að kæmi í staðinn? Hefði
mátt fylgja með.
Verkfall er aðgerð sem gripið er til
í neyð, og ekki fyrr en allt annað hef-
ur verið reynt til þrautar. Það er eina
vopn launþega sem hafa verið huns-
aðir árum saman – eins og kennarar
framhaldsskólanna nú – en kröfum
þeirra um leiðréttingu launa var ekki
sinnt – mér liggur við að segja fram
að fyrsta dagi verkfalls.
Ekki trúi ég þeim röksemdum sem
menntamálaráherra ber á borð, að
hér sé ekki „efnahagslegt svigrúm til
aðgerða“. Þó ráðherrum okkar virð-
ist fyrirmunað að hugsa nokkuð að
ráði fram í tímann, þá má samt
spyrja sem svo: Af hverju lögðuð þið
ekki eitthvað til hliðar í góðærinu til
að mæta sanngjörnum kröfum, sem
þið vissuð ofurvel að biðu lausnar?
Fyrir áratug eða svo, já bara „fyrir
góðæri“, samþykktu kennarar eins
og aðrir að leggja sitt af mörkum til
þjóðarsáttar, frysta launakröfur að
mestu, og snúa sér þess í stað tvíefld-
ir að „innra starfi skóla“. Nú hafa
þeir setið við þá naflaskoðun um all-
langt skeið, og barið m.a. saman
skólanámskrár af offorsi. Góðærið,
þessi guð sem margir lofa, kom, og
þótt það sé kannski að sýna á sér far-
arsnið, verður kennurum ekki þar
um kennt. Þeir stóðu við sitt og nú
eigið þið að standa við ykkar hluta
„þjóðarsáttarsamnings“.
Á meðan Róm brennur, horfir for-
sætisráðherra síðan á og aðhefst ekk-
ert. Minna gæti það ekki verið.
Formaður menntamálanefndar al-
þingis minntist á það á dögunum að
heildarmeðallaun kennara væru
meira en bærileg. Ekki hef ég það í
kollinum hver sá mæti heilviti er, en
hann ætti að fara varlega í að nota
orðið „heildarmeðallaun“ í því skyni
að sanna góða afkomu hinna ýmsu
þjóðfélagshópa. Ef sú hugsun er
gripin á lofti og henni fylgt til enda,
má með hundalógík sanna, eins og að
drekka vatn með nefinu, að allir
vinnufærir menn hafi það bráðgott
fjárhagslega, því að með t.d. 16 tíma
vinnu á sólarhring að meðaltali,
kæmust þeir flestir upp í engin smá-
ræðis „heildarmeðallaun“. En merg-
ur málsins er að menn eiga að geta
lifað af daglaunum sínum í því starfi
sem þeir hafa valið sér. Vonandi er
þetta í síðasta sinn sem maður sér
þessa röksemdafærslu þegar kjara-
mál eru annars vegar og tími til kom-
inn. Út í hött og vekur reiði launþega.
Allt bitnar þetta svo á þeim sem til
spari eru nefndir framtíð þjóðarinn-
ar, hverra hugvit verði ein helsta út-
flutningsvara þjóðarinnar innan
skamms; semsé nemendum fram-
haldsskóla. Þetta fólk er metnaðar-
fullt, forvitið í besta skilningi og vel
gert upp til hópa. Hrein ánægja að
kenna þeim. Nú ganga þeir um verk-
lausir og framtíðarhorfur óljósar.
Ráðamenn, hafið nú vit á og sóma til
að skammast ykkar niður í hrúgu, og
veita nemendum og kennurum þeirra
viðunandi úrlausn –STRAX.
Fram og aftur blindgötuna
Guðrún
Ægisdóttir
Kennarar
Framhaldsskólum er
haldið í slíku fjársvelti,
segir Guðrún
Ægisdóttir, að þangað
fást tæpast menn til
starfa.
Höfundur er fyrrverandi kennari og
núverandi verktaki.