Morgunblaðið - 20.03.2001, Page 40

40 ÞRIÐJUDAGUR 20. MARS 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
AF ÞEIM 30.219 borg-arbúum sem tóku þátt íkosningum um framtíðVatnsmýrarinnar og
staðsetningu Reykjavíkurflugvallar
vilja 14.913 eða 49,3% að flugvöll-
urinn verði fluttur annað en 14.529
eða 48,1% að hann verði áfram í
Vatnsmýrinni. Auðir og ógildir
seðlar voru 777, eða nærri 2,6%.
Á kjörskrá voru 81.258 og var
kjörsókn því 37,2%. Ef aðeins eru
teknir þeir sem tóku afstöðu vilja
50,6% að flugvöllurinn fari en 49,4%
að flugvöllurinn verði áfram í
Vatnsmýri.
Í kosningunni, sem var rafræn,
var hægt að kjósa á milli þriggja
kosta. Í fyrsta lagi að flugvöllur yrði
áfram í Vatnsmýri eftir 2016. Í öðru
lagi að flugvöllur færi úr Vatnsmýri
eftir árið 2016 og í þriðja lagi var
hægt að skila auðu.
Gunnar Eydal, formaður kjör-
stjórnar, sagði að einnig hefðu
nokkur atkvæði verið ógild. Bæði
atkvæði úr utankjörfundarat-
kvæðagreiðslu og einnig hefðu ver-
ið dæmi um það að fólk hefði gert
ógilt í rafrænu kosningunni. Hann
sagði að í því tilviki þegar fólk hefði
gert ógilt í rafrænu kosningunni
hefði það ekki klárað hana og því
hefðu atkvæði þess ekki gilt. Hann
sagði að þetta hefði komið í ljós
þegar fólk hefði skilað svokölluðum
kjörkortum að lokinni kosningu.
Það þyrfti að endurhlaða kortin fyr-
ir notkun og þegar það væri gert
sæju fulltrúar kjörstjórnar hvort
kortin hefðu verið notuð.
Gunnar sagði að það væri ekki
mögulegt fyrir þann kjósanda sem
kæmi á eftir þeim sem hefði ekki
staðfest að kjósa tvisvar. Atkvæðin
yrðu ógild um leið og kjörkortið
væri tekið úr þar til gerðum strika-
merkjalesara.
Flestir kusu í Ráðhúsi
Reykjavíkur
Kosið var á 6 kjörstöðum í borg-
inni og voru kjósendur ekki bundnir
við að kjósa á fyrirframákveðnum
kjörstað. Samkvæmt upplýsingum
frá skrifstofu borgarstjórnar kusu
flestir í Ráðhúsi Reykjav
7.617 manns, 4.923 kusu
unni, 4.395 kusu í Laugar
4.070 kusu í Seljaskóla,
Hagaskóla og 2.926 í En
Þá greiddu 2.697 utankjör
kvæði.
Íbúar í Árbæ nýttu sér b
möguleika að mega kjósa
er og skiptust atkvæði þeir
uð jafnt á kjörstaðina 6. Íb
arra hverfa kusu helst í sín
Nokkru fleiri karlmenn n
kosningaréttinn, tæpleg
þeirra kusu á laugardagin
35,5% kvenna.
Þegar skoðað er grófleg
þeirra sem kusu miðað við
fjölda á kjörskrá miðað v
kemur í ljós að hlutfallsleg
aldrinum 20 til 29 ára kus
27 til 28%. Af kjósendum
um 30 til 39 ára kusu um 3
Af kjósendum á aldrinum
ára kusu um 40%. Af kjós
aldrinum 50 til 59 ára kusu
Af kjósendum á aldrinum
ára kusu um 42 til 43%.
Rúmlega 37% borgarbúa tóku þát
Meirihlutinn vil
flugvöllinn burt

 


  
     
  
   
 
 


   

   

  
  
!"#!$
%"&#'
(")*)
("%#&
("#!%
*"$'*

 +    
  &'")%#


 $!./0
%)"!'#



%*.!0

 


!(")/)


 '&

$'.)0 %
!$"#&#


 '(

$(.&0 %
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir,
borgarstjóri Reykjavíkur, sagði að
niðurstaða kosninganna um framtíð
Vatnsmýrarinnar og staðsetningu
Reykjavíkurflugvallar væri ekki
bindandi fyrir borgarstjórn
Reykjavíkur, þar sem kosningarnar
uppfylltu ekki þau skilyrði sem gert
hefði verið ráð fyrir. Hins vegar
hlyti hver borgarfulltrúi að þurfa að
gera það upp við sig hvernig hann
hygðist taka á niðurstöðunni út frá
sinni lýðræðisvitund og samvisku.
„Ég sjálf er þeirrar skoðunar að
þessi vilji verði að endurspeglast
með einhverjum hætti í svæðis-
skipulagi höfuðborgarsvæðisins
sem verið er að vinna að og varð til
þess að við óskuðum eftir þessari
leiðsögn,“ sagði Ingibjörg Sólrún.
„Það verða að vera mjög sterk rök
fyrir því að taka frekar mark á
minnihlutanum en meirihlutanum.“
Varð fyrir vissum vonbrigðum
með kosningaþátttökuna
Ingibjörg Sólrún sagði að niður-
staðan hefði komið sér á óvart.
„Ég hafði í raun búist við hinu
gagnstæða vegna þess að þar voru
mjög afmarkaðir og ákveðnir hags-
munir og mál sem auðvelt er að
taka afstöðu til, þar sem fólk veit
hvað það hefur en ekki hvað það
fær. Á hinn bóginn voru svo
kannski svona óræðari framtíðar-
hagsmunir, sem maður hefði ætlað
að hefði verið erfiðara fyrir fólk að
samsama sig, þannig að það kom
mér í sjálfu sér á óvart að þetta
skyldi verða niðurstaðan.“
Varðandi kosningaþátttökuna,
sem var um 37%, sagði Ingibjörg
Sólrún að skoðanakannanirnar
hefðu afvegaleitt fólk. Þær hefðu
gefið til kynna að það yrði 60 til 70%
þátttaka á meðan borgaryfirvöld
hefðu í upphafi búist við 30 til 50%
þátttöku.
„Ég leyni því ekki að ég varð fyr-
ir vissum vonbrigðum þar sem ég
var komin með sömu væntingar og
aðrir. En það eru samt 30 þúsund
Reykvíkingar sem taka afstöðu til
málsins og hafa fyrir því að tjá
þessa afstöðu og það verður að telj-
ast ansi gott. Við höfum aldrei fyrr
séð slíkar tölur í svona atkvæða-
greiðslu í Reykjavík.“
Þarf að taka tillit
til minnihlutans
Ingibjörg Sólrún sagði að næsta
skref borgaryfirvalda væri að fara
yfir þessa niðurstöðu og skoða með
hvaða hætti rétt væri að hún end-
urspeglaðist í svæðisskipulagstil-
lögunni sem gert væri ráð fyrir að
næði til ársins 2024.
„Þó svo að ég telji að þetta eigi að
endurspeglast þar þá geri ég mér
líka grein fyrir því að þarna er stór
minnihluti annarrar skoðunar og
það þarf auðvitað að taka tillti til
hans. Það er hægt að gera með því
að lagfæra umhverfi flugvallarins
þannig að það sé hægt að búa við
hann eins og hann er til einhvers
tíma, en að mínu mati þyrfti hann
að gefa eftir ákveðið landssvæði til
háskólans. Jafnframt þyrfti að
koma fram skýr stefnumörkun um
það að hann þyrfti að fara í fyllingu
tímans.“
Vilji meirihlutans
á að endurspeglast
í svæðisskipulaginu „ÞESSI niðurstaða er mikfyrir borgarstjóra og hlýtu
valdið honum og meirih
listans miklum vonbrigðum
Inga Jóna Þórðardóttir
Sjálfstæðisflokksins í borg
„Kosningaþátttakan er d
þegar hún er metin verður
huga þann undirbúning sem
málinu lá.“ Hún segir m
magn, yfir 40 milljónir kr
verið lagt í þætti á borð við
kynningar og auglýsingar
þess verði þátttakan a
dræm.
Hún segir ekki hægt
þessum kosningum saman
kosningar þar sem kosið va
stök mál og kjörsóknin va
ennþá minni en nú. „Það v
hitamál meðal stórs hluta
búa eins og hér um ræðir þ
mér finnst mjög sérkennile
ið er að bera þetta saman.
lágu fyrir upplýsingar fyrir
sem kannað var hversu s
Reykvíkinga hefði ætlað a
kjörstað og þetta var lan
því. Þess vegna lít ég svo á
víkingar hafi í raun og v
gegn um þetta sjónarspil
sem atkvæðagreiðslan í
veru var og því hafi meirih
arbúa eða tæplega tveir þr
ar kosið að taka ekki þátt í
Ekki nægilega undir
Hún segist telja að mjö
hluta borgarbúa finnist m
ekki hafa verið nægilega
irbúið og þeir telji að það
liggja fyrir ítarlegri athuga
al annars á öðrum mö
varðandi innanlandsflugið e
ir voru fyrir kosningarnar.
„Fólk
vinn
VERKFALLI FRESTAÐ MEÐ LÖGUM
TILRAUN UM BEINT LÝÐRÆÐI
Atkvæðagreiðslan um framtíðReykjavíkurflugvallar reynd-ist ákaflega tvísýn. Alls tóku
30.219 manns þátt í kosningunni en
81.258 voru á kjörskrá, og var kjör-
sókn því 37,2%. 14.529, eða nærri
48,1%, greiddu atkvæði með því að
flugvöllur yrði áfram í Vatnsmýr-
inni, en 14.913, eða 49,3%, vildu að
flugvöllurinn færi úr Vatnsmýrinni
og er munurinn aðeins 384 atkvæði.
Vitaskuld renndu menn blint í sjó-
inn hvað þátttöku varðaði þegar
ákveðið var að efna til þessarar
kosningar. Svisslendingar hafa ver-
ið einna ötulastir við að leggja stund
á milliliðalaust lýðræði og láta borg-
arana ákveða stefnuna í einstökum
málum. Eins og kemur fram í grein
um fyrirkomulagið í Sviss í Morg-
unblaðinu í dag þykir 55% þátttaka í
atkvæðagreiðslu góð á svissneskan
mælikvarða. Mest fór þátttakan upp
í 78% þegar Svisslendingar greiddu
atkvæði um aðild að Evrópska efna-
hagssvæðinu árið 1992 og höfnuðu
henni eftir mikla undirbúningsvinnu
stjórnvalda. Yfirleitt er þátttaka
hins vegar á bilinu milli 30% og
45%.
Þetta sýnir að ekki ber að van-
meta að tæplega 40% kjörgengra
manna í höfuðborginni greiddu at-
kvæði á laugardag og ber að varast
að virða niðurstöðu þessarar kosn-
ingar að vettugi.
Hér var á ferð tilraun til að auka
þátttöku borgaranna í töku ákvarð-
ana. Vona verður að hér sé aðeins
um að ræða upphaf og kjósendur fái
ekki á tilfinninguna að framlag
þeirra sé léttvægt fundið. Þeir, sem
ekki kusu, ættu hins vegar að hafa
hugföst þau orð breska sagnfræð-
ingsins Arnolds Toynbees að það
eru örlög þeirra að vera stjórnað af
þeim, sem neyta atkvæðisréttar
síns.
Framkvæmd þessarar rafrænu
kosningar gekk tæknilega mjög vel
og var atkvæðagreiðslan einföld.
Kjósendur fengu afhent kort hlaðið
einu atkvæði, sem stungið var í
tölvu og mátti síðan velja um kost-
ina tvo. Það eina sem virtist óljóst í
hugum sumra kjósenda var að þeir
þyrftu að staðfesta atkvæði sitt.
Auðir og ógildir seðlar voru nærri
2,6% og var það rakið til þess að
margir kjósendur virtust einmitt
gleyma að staðfesta.
Einhverjar spurningar vöknuðu
um að einn tæknimaður myndi hafa
aðgang að öllum þáttum tölvukerf-
isins og því yrði auðvelt að falsa nið-
urstöður kosninganna. Það er hins
vegar ljóst að í öllum kosningum
verður að treysta á mannlega þátt-
inn og það breytist ekki þótt tölvur
komi til skjalanna.
Úrslit þessarar kosningar voru
ekki afgerandi, en engu að síður
fékkst niðurstaða. Þegar gengið
hefur verið til lýðræðislegra kosn-
inga er aðeins spurt hvernig at-
kvæði voru greidd, ekki hversu stór
meirihlutinn var. Grundvallaratriðið
er að leikreglurnar séu virtar. Um
leið verður að líta á kosninguna sem
skref í átt til milliliðalauss lýðræðis
þar sem borgurunum verður í aukn-
um mæli gefinn kostur á því að hafa
bein áhrif á umhverfi sitt og fram-
tíð.
Alþingi samþykkti á ellefta tíman-um í gærkvöldi frumvarp ríkis-
stjórnarinnar um að fresta verkfalli
sjómanna til 1. apríl. Þessi aðgerð
ríkisstjórnarinnar er skiljanleg og
nauðsynleg í ljósi þess að með hverj-
um degi, sem verkfallið stendur, fara
mikil verðmæti forgörðum. Nægir
þar að benda á loðnugönguna, sem
hafin var þegar sjómenn lögðu niður
vinnu.
Lengi hefur staðið ágreiningur um
ýmis þau atriði, sem Sjómannasam-
band Íslands, Vélstjórafélag Íslands
og Farmanna- og fiskimannasam-
bandið annars vegar og útgerðar-
menn hins vegar, deila um nú. Kjara-
deilur sjómanna og útvegsmanna
hafa verið mjög erfiðar undanfarin ár
og er þetta í fjórða skiptið á átta ár-
um, sem sjómenn fara í verkfall. Oft
hefur ríkisvaldið þurft að skerast í
leikinn til þess að lausn fyndist.
Í þessari deilu hafa báðir aðilar
nokkuð til síns máls og verður ekki
gert upp á milli þeirra hér. Um er að
ræða talsvert flókin mál og er verð-
myndun aflans eins og áður eitt
helsta ágreiningsefnið. Sjómenn
krefjast þess að verðlagning aflans
miðist við verð á markaði – með öðr-
um orðum að annaðhvort fari aflinn á
markað eða verðið verði tengt mark-
aðsverði – en útvegsmenn hafa ekki
viljað fallast á það. Annars leggja sjó-
menn áherslu á verðlagningarkröfur,
slysatryggingar og framlög í sér-
eignalífeyrissjóð til samræmis við
það sem aðrir hafa samið um, en út-
gerðarmenn leggja mestan þunga í að
fá breytt ákvæðum um mönnun skipa,
sem þeir fullyrða að geri að verkum
að fækkun í áhöfn leiði til aukins út-
gerðarkostnaðar.
Það er hins vegar ljóst að nú er svo
komið að uppsöfnuð kergja, sem
sprottin er af þessari deilu og þá sér-
staklega síðastnefnda atriðinu, er
farin að standa samkomulagi fyrir
þrifum.
Mánuðum saman hefur hvorki
gengið né rekið og yfirvofandi verk-
fall virtist ekki knýja menn til dáða
við samningaborðið. Fátt benti til
þess að samningar næðust á næst-
unni, frekar en undanfarna mánuði.
Það var hins vegar ljóst að ekki þyrfti
langt verkfall til að valda verulegu
tjóni. Það var því skynsamleg ákvörð-
un hjá ríkisstjórninni að fá verkfall-
inu frestað í skamman tíma með lög-
um frá Alþingi og stöðva gjaldmælinn
á meðan sjómenn og útgerðarmenn
reyna til þrautar að höggva á hnútinn.