Morgunblaðið - 19.04.2001, Blaðsíða 65

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 19. APRÍL 2001 65
mikinn stuðning hvor af annarri.
Amma reyndi stundum að kenna
mér að ég og aðrir ættum að sætta
okkur betur við það sem við höfum
og vera ekki alltaf að hugsa um
það sem við ekki höfum. Já, það
var margt gott sem hún amma
kenndi mér og verð ég henni æv-
inlega þakklát fyrir það.
Bless, elsku amma mín.
Herdís Pála.
Þú varst eitt það besta í lífi
mínu og ég mun aldrei gleyma þér.
Þú varst svo skemmtileg, svo góð
við mig að ég mun aldrei gleyma
þér. Mamma mun ekki gleyma þér
heldur. Og við munum alltaf elska
þig. Ég man þegar þú leyfðir mér
að pissa á gólfið, smíða og mála úti
á svölum, leika með kallana, spil-
aðir við mig fótbolta, þegar við
ræktuðum kartöflur á svölunum og
þegar þú last fyrir mig um Dag-
finn dýralækni og Tarzan. Takk
fyrir þetta allt og fyrir að hafa
verið langamma mín.
Jóhannes Geir Ólafsson.
Herdís Jónsdóttir kvaddi þenn-
an heim á sinn hátt, hljóðlega og
af einskonar hlédrægni. Herdís
eða Hedda eins og hún var oftast
kölluð var systir ömmu minnar,
Guðlaugar Dahlmann sem lést fyr-
ir nokkrum árum. Þær systurnar
áttu það meðal annars sameigin-
legt að vera hlédrægar og láta lítið
fyrir sér fara, en létu verkin tala.
Ég kynntist Heddu þegar hún bjó
á Hraunsnefi í Borgarfirði ásamt
manni sínum Hirti Brynjólfssyni.
Þegar sá sem þetta skrifar var
fimm ára var stungið upp á því við
hann að hann myndi dvelja hjá
Heddu frænku yfir sumarið á
Hraunsnefi. Þó að Hedda væri
mér þá nær ókunnug kona hafði
hún þannig áhrif á mig að ég játti
því tafarlaust að fara með henni og
til að missa örugglega ekki af
þessu tækifæri var ég búinn að
klæða mig á undan öðrum fjöl-
skyldumeðlimum morguninn sem
við áttum að fara með rútu að
Hraunsnefi. Þetta sumar og
reyndar næstu þrjú sumur þar á
eftir dvaldi ég hjá Heddu og fjöl-
skyldu hennar. Meðan á dvöl
minni hjá þeim hjónum stóð var
framkoma þeirra í minn garð
þannig að mér leið eins og ég væri
einn af fjölskyldunni. Það sama er
að segja af börnum þeirra, þeim
Jóhannu, Atla, Einari, Hjördísi og
Herði, þau létu mig aldrei finna
fyrir því að ég væri ekki einn af
þeim, þvert á móti var mér sérlega
vel tekið af öllum á heimilinu.
Hedda var réttsýn, einstaklega
heiðarleg og barngóð sem kom sér
vel þegar heimþráin gerði vart við
sig. Dvölin á Hraunsnefi var góð í
alla staði og fyrir það hef ég alla
tíð verið mjög þakklátur Heddu og
hennar fjölskyldu. Þetta var lífs-
reynsla sem ég hefði ekki viljað
missa af. En síðan ég bjó hjá þeim
á Hraunsnefi eru liðin mörg ár og
þeim fækkaði skiptunum sem við
hittumst.
Það kom mér mikið á óvart þeg-
ar ég frétti af fráfalli Heddu. Hún
var mjög hraustleg að sjá, reyndar
það hraustleg að ég hafði gert ráð
fyrir henni í a.m.k. næstu fjögur
ættarmót en þau höldum við á
fimm ára fresti.
Það var mikið traust sem sett
var á Heddu af foreldrum mínum
þegar þau tóku þá farsælu ákvörð-
un að senda mig í sveit til hennar í
heilt sumar og sjálfur var ég tilbú-
inn að treysta henni fullkomlega.
Þessu trausti brást hún aldrei.
Ég votta fjölskyldu Heddu sam-
úð mína.
Sigurður Bragi
Guðmundsson.
Ekki man ég svo langt, að ég
muni ekki móðursystur mína, Her-
dísi Jónsdóttur, sem lést á áttug-
asta og áttunda aldursári hinn 6.
apríl. Hún var flesta vetur æsku
minnar á heimili foreldra minna á
Ísafirði. Einnig var Guðrún,
yngsta systir mömmu, hjá okkur
og gekk í skólann þar. Það var
yndislegt að alast upp á þessum
árum. Líf og fjör og margt um
manninn. Hedda frænka, eins og
við kölluðum hana alltaf, var kát
og söngvin, en einn fannst okkur
ljóður á hennar ráði. Hún var fram
úr öllu hófi stríðin. Eftir á að
hyggja höfðum við systurnar gott
af þessu. Við hættum að taka okk-
ur sjálfar mjög hátíðlega og fórum
að reyna að svara fyrir okkur.
Svo kom vorið og þá fóru þær
systur heim í Hrútafjörð til afa og
ömmu á Tannstaðabakka. Svona
gekk þetta nokkur ár og eitt vorið
fékk ég að fara með Heddu og
vera „í sveit“ á Bakka. Þetta var
yndislegasta sumar æsku minnar.
Eitt sinn lögðum við systurnar
höfuðið í bleyti því okkur kom
saman um að ekki væri hægt að
missa Heddu svona frá okkur á
hverju vori og fundum við manns-
efni fyrir hana. Mikill vinur okkar
var ungur og ógiftur og því grá-
upplagt að gifta þau tvö. Þar
slægjum við tvær flugur í einu
höggi. Hedda yrði kyrr á Ísafirði
og við fengjum ágætan frænda í
kaupbæti.
Við lögðum málið fyrir Heddu
og henni brá töluvert.
Spurði okkur höstum rómi hvort
við hefðum nefnt þetta við ein-
hvern. Þegar við neituðum því létti
henni og harðbannaði okkur að
nefna þetta nokkurntíma. Við urð-
um að vonum sárar, en þetta lýsti
bara fullorðna fólkinu vel að okkar
dómi. Það var ekki fyrr en löngu
seinna að við skildum að við höfð-
um aðeins náð okkur niðri á henni
fyrir alla stríðnina.
Veturinn 1944–5 varð síðasti
vetur Heddu hjá okkur en í des-
ember 1943 fæddist fyrsta barn
hennar hjá okkur á Ísafirði. Nú fór
að verða lengra á milli og minna
um samveru. Hedda giftist síðan
og átti fimm börn. Flest sín hjú-
skaparár bjó hún á Hraunsnefi í
Norðurárdal. Ég giftist sjálf ung
og það var lítið um ferðalög á þeim
árunum. En sumarið 1954 komum
við hjónin og dóttir okkar að
Hraunsnefi og var tekið forkunn-
arvel. Yngsti sonurinn, Hörður,
var þá nýfæddur og það var drifið
í að skíra drenginn og við beðin að
vera skírnarvottar. Var það auð-
sótt og ekki lítill vegsauki fyrir
okkur.
Síðan komum við aftur árið 1956
og þá með tvær dætur. Eru til
yndislegar myndir frá þessum
tveimur heimsóknum okkar.
Frænka mín var fádæma dugleg
og vinnusöm manneskja og þurfti
á því að halda um dagana. Hún
vann á sumrum í Samvinnuskól-
anum á Bifröst frá sínu stóra
heimili. Kjarkmikil var hún og
kom það vel fram þegar bærinn
brann ofan af henni þegar hún var
ein með börnin. Hún náði þeim öll-
um út og reyndi svo að bjarga ein-
hverjum rúmfatnaði, en það var
víst fátt sem bjargaðist. Hjónin
reistu nýtt hús á Hraunsnefi, en
fljótlega skildu leiðir þeirra og
Hedda flutti suður með börnin.
Hún keypti sér íbúð á Reykjavík-
urvegi. Hún vann í mörg ár á dval-
arheimilinu á Hrafnistu og eftir
erfiðan vinnudag prjónaði hún
lopapeysur og seldi þær.
Þegar börnin voru uppkomin
eignaðist hún íbúð í Austurbrún 4,
á tíundu hæð og er dýrðlegt útsýni
þaðan eins og nærri má geta. Þar
leið henni ákaflega vel.
Hedda vann langt fram yfir elli-
lífeyrisaldur, en síðustu árin var
hún loks farin að verða dálítið góð
við sig eins og hún sagði sjálf.
Sumarið 1993 lá ég í átta vikur á
Landspítalanum og Hedda kom oft
til mín.
Hún átti aldrei bíl, en fór allra
sinna ferða í strætisvagni eða
gangandi fram á síðustu ár. Þetta
haust varð hún áttræð. Einn eft-
irmiðdag kom hún og hittist þá
þannig á að enginn annar kom til
mín þennan dag og ég var ein á
stofunni. Þennan eftirmiðdag
spjölluðum við margt og aldrei
vorum við eins nánar.
Ég sagði við hana: „Óskaplega
hefur þetta verið erfitt hjá þér,
Hedda mín.“ Hún þagði um stund
og sagði síðan: „O, já, það var æði
oft erfitt. En í dag vildi ég ekki
skipta við nokkurn mann. Ég á
börn og tengdabörn sem vilja allt
fyrir mig gera, elskuleg barnabörn
og svo eru yndislegu langömmu-
börnin að koma hvert af öðru.“
Eina sögu verð ég að segja af
frænku minni. Hún hafði ákaflega
gaman af að spila á spil. Eða eins
og hún sagði sjálf: „Ég er algjört
spilafífl.“ Tvo daga í viku þýddi
ekkert að koma til hennar, því þá
spilaði hún. Fyrir einu og hálfu ári
varð hún fyrir því að detta og
mjaðmargrindarbrotna þegar hún
var á leið í spilamennsku. Um það
hafði hún þetta að segja: „Árans
vandræði, ég var ekki búin að
spila.“ Hún náði sér samt sem áð-
ur nokkuð vel af þessari byltu og
var alla daga mjög hraust og and-
legum kröftum hélt hún að mestu
fram undir það síðasta. En í vetur
hefur hún fundið fyrir hjartakvilla
og var á sjúkrahúsi nokkra daga,
en komst heim með þeim orðum
hve gott væri að vera komin heim.
Daginn eftir var komið að henni
meðvitundarlausri og þannig lá
hún örfáa daga og sofnaði síðan
svefninum langa. Hún fór eins og
hún hafði alltaf óskað sér að fara.
Við systkinin þökkum Heddu
frænku samfylgdina langa og góða
og sendum frændsystkinum okkar
innilegar samúðarkveðjur.
Ebba Dahlmann.
Kæra amma, nú er komið að
kveðjustundinni.
Við tekur ferðalagið sem ég veit
að þú varst farin að velta fyrir þér
og jafnvel hlakka til. Eftir stönd-
um við afkomendurnir með söknuð
og trega í hjarta en þó einnig
gleði, sem þér fylgdi ætíð og smit-
aði í kringum sig.
Á stundu sem þessari leita
minningabrotin upp í hugann og
hjálpa manni að sefa sorgina og
sætta sig við missinn. Mínar fyrstu
minningar eru tengdar Reykjavík-
urvegi, heimsóknir mínar þangað
eru í huganum sveipaðar sólar-
geislum, þar bjóst þú ásamt öðrum
fjölskyldumeðlimum, að mér
fannst við ævarandi fögnuð.
Seinna meir minnist ég margra
stunda sem barn og unglingur að
spilum ásamt þér og fleirum.
Starfa þinna á Hrafnistu að sinna
„gamla fólkinu“. Einnig heimsókna
Gunnu frænku og skyldukossa sem
þeim fylgdu, nammiskálin á sínum
stað og viðkvæðið: Súkkulaði getur
ekki verið alvont úr því það er
svona gott. Einnig man ég þá
stund þegar ég mætti til þín rogg-
inn að tilkynna þér að ég væri að
verða faðir og að þú værir að
verða langamma í fyrsta skipti. Þú
varðst svo skemmtilega sposk á
svipinn og sagðir: „Það var nú
yndislegt, Arnar minn, en þó er
önnur að slá þér við, og gettu nú
hver það er.“ Heimsóknir þínar á
fæðingardeildina og í afmæli hjá
börnunum eru líka eftirminnilegar,
og aldrei taldir þú eftir þér að
þeytast um í strætó eða á annan
hátt í þessar heimsóknir.
Seinna meir minnist ég svo
einnig samverustunda fjölskyldu
minnar með þér, sem þó hefðu
mátt vera svo miklu fleiri. Lopa-
sokkar og vettlingar, sem yljuðu
litlum fingrum og tám, voru alltaf
vel þegnir. Grallaraspóarnir mínir
og stelpuskjáturnar voru lánsöm
að fá að kynnast langömmu sinni.
Á lífsleiðinni hittir maður og
kynnist mörgu fólki sem hefur á
mann mismunandi áhrif. Sumir
fylla mann aðdáun og maður telur
sig breyttan eftir að hafa kynnst
þeim. Meðan þú varst á lífi þá dáði
ég þig fyrir dugnað, þrautseigju
og kímni sem þú sýndir, hvað sem
á gekk. Nú þegar þú ert liðin á
braut þá sé ég það enn betur
hversu mikil stytta þú hefur verið
okkur öllum sem að þér stóðum.
Dugnaður þinn, þrautseigja, inni-
leiki og væntumþykja eru eigin-
leikar sem ég vona að ég geti að
einhverju leyti tileinkað mér.
Ég vona að ferðalagið sem þú
ert lögð í og áfangastaðurinn sjálf-
ur slái við öllum ferðalögum og
áfangastöðum sem þú kynntist á
ferðum þínum um ævina.
Vertu bless, elsku amma.
Arnar, Helga og börnin.



 
  


 






 

 
  !
 

   
  


 !!
" #!  $! ##
%&'
'($' ##
)
'($' ## *% +&$ 
,
'($'  % &-+
'($' ##
.
'($' ##
'($''/!(% & 

'
'($'   &!0  ##
 1 & 2,3
" 

 #
       #   $   
%
 &$&
  
 

%  ' 
 

' 




4
56%6--0044 $&

(3
() *
" # %3" # ##
7 3
'($' 
8  " #  &  ,
9:
; &'" # 
73' ##

763" # ##

! &-3" # 
0& ';" #  8& 7&''  ##
   22, 222,3

'  
 

' 






6
<4/6%/=4.-.044> '2*% &#'$
+
,

- &
  

  . 


 /
 
'($' 
/(?+&  % ! %' ##
.&! ?+& 
'( ; & ##

?+& 
'(@" # ##
0& '?+& 
'(@%+& +##
   22, 222,3


  


  '
 



;
4.>
0%6.

3  #'

 &%
&   0' # 

 1

;'!(';  #  ## (A( 
%'';  #  
'(@ &,&

7 ;  #    , @ ##
4;  #   % ,!  , ##

'($''A2 , 
'&!% &## # 
 2 
.&!
 ##
22, 222,3
%6--06.>6044>
+"& 
!)&
7@   !
 7 &#
(/ #'&  BCDE1FGGG3
.%&    2,
 
 
3    
  
 
  
 
.



 

.

# & 
 
 *
$  
#  
)'
 


 
#

* &  * 
(

&  '(''( 
)&*3