Morgunblaðið - 20.06.2001, Blaðsíða 2

Morgunblaðið/Guðrún Vala
ÞEGAR söguskilti við Brákarsund
var afhjúpað á nýliðinni Borgfirð-
ingahátíð kom í ljós að rangur texti
var neðan við myndina. Brá mönn-
um eðlilega í brún þegar mistökin
urðu þeim ljós.
Textinn átti að fjalla um atburð-
inn þegar Þorgerður Brák, fóstra
Egils Skalla-Grímssonar, stakk sér
í sjóinn á flótta undan Skalla-Grími
eftir að hafa bjargað Agli undan of-
stopa hans. Skalla-Grímur ,,henti
steini miklum og setti á milli herða
henni og komu hvorugt upp síðan“
eins og segir í Egils sögu. Þar heitir
nú Brákarsund. Á skiltinu var þess í
stað texti um atburðina sem gerð-
ust í Sandvík og voru undanfari
þess er gerðist við Brákarsund.
Þessi mistök komu mönnum í
opna skjöldu og er verið að kanna
hvernig á þessum fágætu mistökum
stendur. Nú stendur til að end-
urgera skiltið þannig að réttur
texti verði á réttum stað. Skiltið
prýðir teiknuð mynd eftir Guð-
mund Sigurðsson, fyrrverandi
skólastjóra í Borgarnesi.
Rangur texti
var á söguskilti
UNDIRBÚNINGSVINNA að um-
sókn um skráningu Þingvalla og
Skaftafells á heimsminjalista
UNESCO er hafin, samkvæmt upp-
lýsingum Margrétar Hallgrímsdóttur
þjóðminjavarðar. Heimsminjalistinn
er skrá yfir staði sem eru að einhverju
leyti einstakir í heiminum vegna nátt-
úrufegurðar eða menningarminja.
Nýlega var haldinn árlegur fundur
þjóðminjavarða á Norðurlöndum í
Álaborg í Noregi. Á fundinum var
meðal annars fjallað um mikilvægi
samvinnu á landsvísu á sviði þjóð-
minjavörslu og einnig var rætt um
norræna samvinnu við skráningu
staða á Norðurlöndum á heimsminja-
skrá UNESCO.
Nokkur ár eru síðan Norðurlöndin
fóru að vinna að því að koma merkum
stöðum á norðurslóðum á heimslist-
ann, að sögn Margrétar. Í Noregi eru
fjórir staðir á heimsminjaskrá, þar á
meðal stafkirkjan í Urnes og bryggj-
an í Bergen. Í Danmörku eru þrír
staðir á heimsminjaskrá, þar á meðal
Jelling og Krónborg. Finnar eiga
einnig þrjá staði á skrá, þar á meðal
Sveaborg. Svíar hafa náð lengst í
þessari vinnu en þar eru nú tíu staðir
á heimsminjaskrá, meðal annars
Birka, Öland, Drottningholm og
Visby á Gotlandi. Margrét Hallgríms-
dóttir þjóðminjavörður segir alla
þessa staði vera einstaka í heiminum
og hafa mikilvægi í alþjóðlegu sam-
hengi. Þeir séu sameign alls heimsins
í samræmi við sáttmála Sameinuðu
þjóðanna um menningar- og náttúru-
arfleifð heimsins frá 1972 en Íslend-
ingar gerðust aðilar að sáttmálanum
árið 1995.
Mikilvægt fyrir þjóðina
Enn sem komið er er enginn staður
á Íslandi á listanum. Um þessar
mundir er unnið að því hjá Þjóðminja-
safni Íslands og Náttúruvernd ríkis-
ins að þjóðgarðarnir Þingvellir og
Skaftafell verði skráðir á heimsminja-
lista UNESCO á næstu árum. Að
sögn þjóðminjavarðar mun slík
skráning hafa mikla þýðingu með til-
liti til þjóðminjavörslu og náttúru-
verndar ekki síður en menningar-
tengdrar ferðaþjónustu. Þetta þýði að
Ísland komist á kortið í þessu sam-
hengi alþjóðlega, auk þess sem mik-
ilvægt sé fyrir þjóðina að eiga staði
sem viðurkenndir séu sem einstakir í
heiminum. Það geti haft jákvæð áhrif
á sjálfsmynd þjóðarinnar og ímynd
Íslands út á við og erlendir ferða-
menn sækist einnig eftir að skoða
staði sem komist hafi á heimsminja-
listann. Þingvellir og Skaftafell séu
vel til þess fallnir að vera á heims-
minjalistanum.
Skráning Þingvalla og Skaftafells á
heimsminjalista UNESCO undirbúin
Enn enginn
staður á Íslandi
á listanum
HANS Verbeek, annar Hollending-
anna sem náð var í upp á Fimm-
vörðuháls á mánudagskvöld, segir
að það hefði getað orðið frekar
hættulegt ef hann hefði, ásamt
ferðafélaga sínum, reynt að ganga
aftur niður til byggða.
Hans hefur dvalið hér á landi í
tæpar tvær vikur ásamt Just
Schimmelpenninck, en þetta er
fyrsta heimsókn þeirra til Íslands og
fara þeir af landi brott á morgun
með Norrænu.
Morgunblaðið náði í Hans í gær-
kvöldi þar sem hann og félagi hans
voru staddir á Austfjörðum og bað
hann um að lýsa þeim aðstæðum,
sem þeir félagar lentu í, en vont veð-
ur var á þessum slóðum og vind-
hraði allt upp í 40 metrar á sekúndu.
„Við ætluðum að ganga upp
Fimmvörðuháls og til baka á einum
degi, sem á ekki að vera neitt mál
undir venjulegum kringumstæðum,
en við höfum verið í eins dags klifri í
Skotlandi, Noregi og nú á Íslandi.
Þegar við vorum komnir tiltölulega
hátt upp gerði þennan kafaldsbyl og
Hollendingarnir tveir sem lentu í hrakningum og byl á Fimmvörðuhálsi
„Var ekkert neyðartilvik“
Morgunblaðið/Jónas Erlendsson
Þeir Hans Verbeek og Just Schimmelpenninck ánægðir með að vera
komnir til byggða eftir að Björgunarsveitin Víkverji í Vík hafði sótt þá.
það var enginn möguleiki á að snúa
við, þó svo að við hugsuðum um það,
en hættum við vegna þess að þá
hefðum við fengið vindinn í andlitið.
Við vissum af skála uppi og sem bet-
ur fer fundum við hann, en við kom-
um í hann um þrjúleytið.“
Hans segir að þeir hafi eingöngu
verið útbúnir til að klifra í einn dag
og því ekki verið með svefnpoka og
mat til að dvelja í skálanum yfir
nótt. „Fötin okkar voru jafnframt
gegnblaut og við ansi kaldir, en þó
vorum við ekkert hræddir. Það
komu tveir erlendir ferðamenn í
skálann á eftir okkur og þau voru
þannig útbúin að þau gátu gist. Við
gátum það hins vegar ekki, biðum
þó eftir því hvort veðrið myndi
lagast til að geta gengið aftur niður,
en hringdum loks í Björgunarsveit-
ina Víkverja í Vík um sex- eða sjö-
leytið og báðum um að vera sóttir.
Við vorum komnir til byggða þegar
klukkan var að ganga þrjú um nótt-
ina. Þetta var ekkert neyðartilvik
og við borguðum meira að segja fyr-
ir þjónustuna.“
FRÉTTIR
2 MIÐVIKUDAGUR 20. JÚNÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Fylgstu
með
nýjustu
fréttum
www.mbl.isÁsthildur með sigurmark
í fyrsta leiknum/B1
FH í fjórða sæti eftir sigur
á Val/B4
4 SÍÐUR
Sérblöð í dag
Með Morgun-
blaðinu í dag
er dreift blaði
frá Kringlunni,
„Kringlukast
20.–23. júní“.
Rafmagn
og hiti
hækkar
um 4,9%
ORKUVEITA Reykjavíkur hefur
ákveðið að hækka gjaldskrár raf-
magns og hita um 4,9% frá og með
næstu mánaðamótum. Þetta var
ákveðið á stjórnarfundi Orkuveitunn-
ar í gær og síðan rætt á fundi borg-
arráðs samdægurs.
Guðmundur Þóroddsson, forstjóri
Orkuveitu Reykjavíkur, sagði að það
væri árvisst á þessum árstíma að farið
væri yfir tilkostnaðarhækkanir. Kom-
ið hefði í ljós að tilkostnaður vegna
heita vatnsins hefði aukist um 7,1% og
vegna rafmagnsins um 6,1% á þessu
eina ári. Niðurstaðan hefði hins vegar
orðið sú að hækka ekki gjaldskrána
jafnmikið og hækkun tilkostnaðarins
gæfi tilefni til og reyna að ná því sem
upp á vantaði með hagræðingu innan
fyrirtækisins.
Guðmundur sagði aðspurður að
fjölmargir liðir í rekstri veitunnar
hefðu hækkað frá síðasta ári. Ef horft
væri á Orkuveituna í heild sinni þá
vægi þyngst hækkun Landsvirkjunar
frá næstu mánaðamótum á rafmagni
um 4,9%, en til að mæta því einu
þyrfti rafmagn veitunnar að hækka
um tæp 3%. Kostnaðaraukinn vegna
launa samsvaraði um eins prósents
hækkunarþörf og 0,3% hækkun þyrfti
til vegna hækkunar aðfanga erlendis
frá. Þá þyrfti um hálft prósent hækk-
un vegna hækkunar á akstri, en elds-
neyti og bifreiðar hefðu hækkað um
yfir 10% á þessu ári. 0,4% hækkun
þyrfti til vegna hækkunar á ýmiss
konar sérfræðiþjónustu og síðan væri
um 1,2% af hækkunarþörfinni til
komin vegna verksamninga við verk-
taka og annars þess háttar.
10% lækkun rafmagns
fyrr á árinu
Guðmundur sagði að gjaldskrá hita
og rafmagns hefði hækkað 1. júní á síð-
asta ári um 2,9% og að auki hefði raf-
magnið hækkað um 1,7% 1. júlí í fyrra
vegna hækkunar hjá Landsvirkjun.
Hins vegar hefði gjaldskrá fyrir raf-
magn til heimila lækkað um 10% fyrr á
þessu ári, en þá hefðu menn ekki séð
fyrir þá þróun sem átt hefði sér stað
undanfarna mánuði hvað varðaði þró-
un gengis og verðlags.
♦ ♦ ♦
Bílvelta
við Reykja-
nesbraut
VÖRUBÍLL valt á Bikhellu við
Reykjanesbraut snemma í gær-
morgun. Að sögn lögreglunnar í
Hafnarfirði var ökumaðurinn einn í
bílnum og var hann fluttur á slysa-
deild Sjúkrahúss Reykjavíkur. Á
slysadeildinni fengust þær fregnir,
að ekki hefði verið um alvarlegt slys
að ræða, en ökumaðurinn hlaut sár á
höfði og á eyrum sem og mar á öxl.
Hann var sendur heim fljótlega.
Ökumaðurinn var að losa farm af
vörubíl sínum þegar bíllinn valt.