Morgunblaðið - 11.07.2001, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 MIÐVIKUDAGUR 11. JÚLÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Göngur heppileg þjálfun
Spennið
kviðvöðvana
GÖNGUR eru vinsæltómstundaiðkunmargra Íslend-
inga. Flestir halda að það
sé nægilegt að fara í skó og
úlpu og arka af stað en
ekki verður þó öllum eins
gott af göngunni og æski-
legt væri. Að ýmsu þarf
nefnilega að gæta þegar
haldið er í gönguferðir.
Ágúst Már Jónsson
íþróttaþjálfari var spurður
hvað helst ylli því að fólk
fyndi fyrir óþægindum eft-
ir gönguferðir?
„Oft er það að fólk ætlar
sér um of. Áður en farið er
í göngu ætti fólk að huga
vel að skóbúnaði og hversu
viðamikil gangan á að
vera. Ef hún er stutt nægir
að fara í létta skó með góð-
um sóla og góðum stuðningi við
ökkla og hæl. Ef gangan er lengri
og er utan vega er betra að vera í
skóm sem ætlaðir eru til þess
háttar göngu. Þeir skór eru með
stífari sólum og meiri og betri
stuðningi við ökkla og fótinn að
öðru leyti. Ef fólk er með ekki
gott jafnvægi getur verið gott að
nota göngustaf, einn til tvo, eftir
því hvað fólki þykir betra. Í erf-
iðum fjallgöngum er líka gott fyr-
ir hvern sem er að hafa göngustaf
til að styðja sig við. Sumir nota
líka göngustafi til að fá meiri
áreynslu út úr göngunni. Með tvo
göngustafi fá menn meiri spyrnu,
rétt eins þeir væru á skíðum.“
– Hver eru algengustu heilsu-
vandamálin í sambandi við göngu?
„Mjög algengt er að fólk fái í
byrjun harðsperrur, ef það er
óvant og ofgerir sér. Ekki er
óalgegnt að fólk kvarti t.d. um
óþægindi við sköflung, en þá er
yfirleitt um mjólkursýru að ræða í
vöðvanum en þó kemur fyrir að
fólk fái beinhimnubólgu í sköflung
og þá er oft um að kenna hörðu
undirlagi, lélegum skófatnað og
kulda.“
– Hvað um bakið?
„Ef viðkomandi á í bakvanda-
málum en vill fara að ganga til að
þjálfa sig er rétt að huga að því að
nota kviðvöðvana með. Oft á tíð-
um eru kviðvöðvarnir í lítilli þjálf-
un hjá kyrrsetufólki og lendir það
því á bakvöðvum og hrygg að bera
líkamann uppi, við það geta skap-
ast óþægindi.“
– Hvernig á fólk að nota kvið-
vöðvana?
„Fólk þarf þá að hugsa aðeins
um það, einkum þegar gengið er
upp eða niður brekkur, að spenna
kviðvöðvana og velta aðeins
mjaðmagrindinni fram. Ef farið
er upp brekku á að taka stutt
skref og halla sér aðeins á móti
brekkunni en ef farið er niður
brekku á að passa sig að halla sér
ekki aftur, taka lítil skref, spenna
kviðvöðvana og halda bakinu stöð-
ugu og fjaðra þá betur í hnjám og
mjöðmum til þess að missa ekki
fótanna.“
– Eru margir sem gæta þessa
ekki?
„Ég held að fólk átti
sig oft ekki á nauðsyn
þessa og fær þá bak-
verki út frá því. Þessi
ráð eru einkum mikil-
vægt umhugsunarefni
fyrir þá sem eru við-
kvæmir í baki.“
– Hvernig á fólk að byrja
gönguþjálfun?
„Best er að fara rólega af stað,
byrja alltaf á sléttlendi, hita lík-
amann upp. Mörgum þykir gott
að teyja létt á helstu vöðvum í fót-
unum eftir tíu mínútna upphitun
og ágætt er líka að velta aðeins
öxlunum því margir hyllast til að
setja hendur í vasa og spenna axl-
ir. Þýðingarmikið er að nota
handleggina á göngunni, sveifla
þeim með því annars er hætta á að
loka fyrir blóðrennsli á háls- og
herðasvæði. Þegar maður sveiflar
höndunum fær maður aukið blóð-
flæði um herðar og handleggi, það
er því ágætis ráð til að koma í veg
fyrir að vöðvar í hálsi og herðum
stífni og stirðni með tilheyrandi
verkjum.“
– Hvernig á fólk svo að auk þol
sitt með göngum?
„Þegar upphitun er lokið er
hægt með ýmsum hætti að auka
þolið. Til dæmis að auka hraða
göngunnar, nota brekkur og
göngustafi sem fyrr gat. Mikil-
vægt er í lok allrar þjálfunar að
„ganga sig niður“, hægja á göng-
unni síðustu tíu mínúturnar.“
– Hvað er svona „hæfileg þjálf-
un?“
„Ef fólk getur gengið þrisvar til
fimm sinnum í viku hálftíma á dag
þá er það mjög gott. Ekki er nauð-
synlegt að þessi ganga fari fram
öll í einu. Þeir sem eiga erfitt með
gang geta t.d. gengið í tíu mínútur
þrisvar á dag.“
– Hvar er best að ganga?
„Misjafnt er hvað fólki finnst.
Þeir sem eiga erfitt með jafnvægi,
hrasa oft, ættu að ganga á jafn-
sléttu og á malbiki en hinir, eink-
um þeir sem ganga langt, ættu að
ganga eins og unnt er á mýkra
undirlagi eins og grasi eða mal-
arvegi, það fer betur með líkam-
ann. Ef ekki er um að ræða annað
en steinsteypu og malbik þá þarf
að huga enn betur að skófatnaði.“
– Eru göngur heppi-
legri sem þjálfun en
hlaup?
„Það er mjög erfitt
að skaða sig á göngu ef
allt er með felldu, aftur
á móti getur óþjálfað
fólk orðið fyrir ýmsum
meiðslum á hlaupum ef það fer
ekki rétt í þjálfunina. Þess vegna
eru göngur miklu heppilegri sem
þálfun fyrir óvana. Til þess að
göngur komist upp í vana ætti fólk
að læra að njóta þeirra t.d. með
því að horfa á umhverfi og nátt-
úru, virða fyrir sér það sem fyrir
augu ber og rifja upp söguna.
Ágúst Már Jónsson
 Ágúst Már Jónsson fæddist 17.
ágúst 1960. Hann lauk stúdents-
prófi frá Menntaskólanum í
Reykjavík 1980 og íþróttakenn-
araprófi frá Íþróttaskólanum á
Laugarvatni 1982. Árið 1989
lauk hann prófi frá Kennarahá-
skóla Íslands. Hann hefur starfað
mestmegnis við kennslu og þjálf-
un, nú er hann heilsuþjálfari á
Reykjalundi. Ágúst er kvæntur
Guðnýju Rósu Þorvarðardóttur
viðskiptafræðingi og eiga þau
tvo drengi.
Hálftíma
ganga þrisvar
til fimm sinn-
um í viku er
mjög góð
Have you asked for a priest yet, my dear?? (Varst þú búin að biðja um prest, elskan??)
VALGERÐUR Sverrisdóttir, iðnað-
ar- og viðskiptaráðherra, segir að
Norðmenn hafi með Atvinnu- og þró-
unarsjóði, SND, byggt upp öflugan
sjóð úr nokkrum minni og þrátt fyrir
annað skipulag á Byggðastofnun
geti Íslendingar lært ýmislegt af
Norðmönnum.
Forstjóri SND, Arne Hyttnes,
kynnti byggðastefnu Norðmanna á
ársfundi Byggðastofnunar nýlega og
greindi frá starfsemi og markmiðum
sjóðsins. SND tekur mjög virkan
þátt í atvinnulífinu í Noregi með
hlutafjárkaupum, fjármögnun og
ráðgjöf. Útibú SND eru vítt og breitt
um landið og starfa í nánu samstarfi
við norska banka og fjármögnunar-
sjóði.
Hyttnes sagði að SND hefði það
markmið að stuðla að framþróun at-
vinnulífsins sem tryggði þjóðhag-
kvæmni jafnt sem hagkvæm rekstr-
arskilyrði fyrirtækja í dreifbýli og
þéttbýli. Sjóðurinn gerði þetta með
því að taka þátt í uppbyggingu,
framþróun og endurskipulagningu
ásamt vöruþróun og nýsköpun í
norsku atvinnulífi um allt land. SND
stuðlaði einnig að verkefnum sem
leiddu til viðvarandi atvinnusköpun-
ar á svæðum með takmörkuðu at-
vinnuframboði.
„Við ættum að skoða hvort við
gætum haft okkar kerfi skilvirkara.
Eitt hið athyglisverðasta sem kom
fram í máli Arne Hyttnes var að fólk
á að geta fengið svör á einum stað
um hvaða möguleika það hefur. Hér
er fyrirkomulagið því miður þannig
að fólk gerir sér ekki næga grein fyr-
ir því hvert það á að leita. Kerfið
okkar er of flókið en það gæti tekið
nokkurn tíma að gera það einfald-
ara,“ sagði Valgerður.
Margt má læra af Norðmönnum