Morgunblaðið - 07.11.2001, Blaðsíða 12

FRÉTTIR
12 MIÐVIKUDAGUR 7. NÓVEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
FYRIR Héraðsdómi Reykjavíkur er nú rekið
mál til að láta reyna á ákvæði í grunnskólalög-
um þess efnis að það sé meginstefna að
kennsla barna með sértæka námsörðugleika
fari fram í heimaskóla. Í Morgunblaðinu sl.
sunnudag var rakin saga Höllu Ómarsdóttur
sem er þroskaheft en hefur stundað nám í al-
mennum grunnskóla. Var henni vikið úr skól-
anum en síðar úrskurðaði menntamálaráðu-
neytið að brottvikningin væri ólögmæt. Í
framhaldi af því fékk hún inni í öðrum grunn-
skóla þar sem heimaskóli hennar neitaði að
veita henni viðtöku.
Í 37. grein grunnskólalaganna segir að börn
og unglingar sem eigi erfitt með nám sökum
sértækra námsörðugleika, tilfinningalegra eða
félagslegra örðugleika og/eða fötlunar eigi
rétt á sérstökum stuðningi í námi. Kennsla
geti verið einstaklingsbundin eða farið fram í
hópi innan eða utan almennra bekkjardeilda, í
sérdeildum eða sérskólum. Meginstefnan sé
sú að kennslan fari fram í heimaskóla en telji
foreldrar, kennarar eða aðrir sérfræðingar að
barnið fái ekki notið kennslu við sitt hæfi í
heimaskóla geti foreldrar sótt um skólavist
fyrir það í sérskóla. Morgunblaðið hleraði
sjónarmið kennara sem reynslu hafa af starfi
af kennslu barna með námsörðugleika.
„Yfirleitt snýst vandinn um það varðandi
nemendur sem eiga við sérstök vandamál að
stríða að grunnskólarnir eru í mjög þröngri
stöðu til að mæta þörfum þeirra,“ segir Sig-
mar Hjartarson, kennari í Ölduselsskóla, í
samtali við Morgunblaðið þegar hann er
spurður hvernig skólar geti sinnt nemendum
með sérþarfir og hverjir ráði því hvort nem-
andi sé betur kominn í sérkennslu eða sér-
skóla, foreldrar eða kennarar. Sigmar segir
hins vegar mjög erfitt að svara þessari spurn-
ingu almennt.
Sigmar segir að almennir bekkir séu yf-
irleitt fjölmennir sem þýði að einhver fylgi
nemanda með sérþarfir og segir hann að skól-
um sé iðulega þröngur stakkur skorinn til að
sinna þeim sem eigi við námsörðugleika að
stríða og kannski fötlun líka. Hann segir hægt
að leysa slík mál ef fjármagn fæst til þess en
margir séu þeirrar skoðunar að skólarnir séu
vart búnir til að geta alltaf leyst þessi mál.
Hann kvaðst skilja vel löngun foreldra til að
börn þeirra sæktu nám í almennum bekk í
venjulegum skóla. „Þetta eru afskaplega erfið
og sérdeilis viðkvæm mál og samkvæmt lög-
unum er það réttur foreldra að nemendur séu
í grunnskóla með sérstökum stuðningi,“ segir
Sigmar og kvað hann kennara verða vara við
þá ósk foreldra að börn þeirra sem þurfi sér-
staka aðstoð sæki almenna skóla. „Við höfum
sérskóla til að mæta ýmsum aðstæðum og þar
er sérmenntað fólk. Ég er oft efins um að það
sé skynsamlegt og öllum fyrir bestu að setja
barn, sem á við mjög mikla erfiðleika að
stríða, í almennan skóla miðað við óbreyttar
aðstæður. Þau tilvik eru til sem ég teldi börn-
in betur komin hjá sérfræðingum. Skólar vilja
ávallt leysa eins vel úr málum og nokkur kost-
ur er en síðan er annað mál hvaða úrræði við
höfum. Við teljum okkur hafa of lítinn tíma til
að sinna nemendum sem eru hægfara í námi,
hvað þá ef meiri erfiðleikar eru á ferðinni, og
því verða æðri stjórnvöld að svara því hvaða
stefnu eigi að fylgja í þessum málum.“
Sigmar sagði að lokum að í raun ríkti hörm-
ungarástand í þessum málum. „Við sem fag-
aðilar sem málið brennur á frá degi til dags
vitum að hér er alltof lítið að gert og það
þyrfti margfalt meiri úrræði inn í þessi mál til
að vel væri að verki staðið.“
Yfirleitt ákveðið sameiginlega
af heimili og skóla
Erna Björk Hjaltadóttir, kennari í Fella-
skóla, segir að yfirleitt sé það ákveðið sameig-
inlega af foreldrum og skólastjórnendum
hvaða úrræði séu nemanda með námserfið-
leika eða fötlun fyrir bestu. Segir hún ekki
hafa orðið vandkvæði með túlkun þessarar
lagagreinar í Fellaskóla, þar séu líka fyrir
hendi öll úrræði í sérþjónustu sem verða megi
til að þjóna nemendum. Yfirleitt náist sam-
komulag en þó geti komið fyrir að menn nái
ekki saman og mál endi í ógöngum. Hún sagði
skólafólk hafa átt von á því mun fyrr að fá
prófmál sem skorið gæti úr því hvernig túlka
ætti 37. grein grunnskólalaganna um þann
rétt barna sem eiga erfitt með nám að eiga
rétt á sérstökum stuðningi í námi og að meg-
instefnan sé sú að kennslan fari fram í heima-
skóla. „Foreldrar eiga að gæta réttar barnsins
og við önnumst þessa þjónustu undir ákveðn-
um lögum en þegar fjármagnið dugar ekki til
að framfylgja lögunum verður að meta hversu
mikið getur komist í framkvæmd af því sem
lögin kveða á um,“ segir Erna Björk. Hún
bendir einnig á að skortur sé á sérmenntuðum
kennurum. Ekki sé alltaf tryggt að fagfólk
starfi við að sinna nemendum í sérþjónustu,
stöðurnar séu fyrst og fremst mannaðar og
geti það verið kennarar, sérkennarar eða
ófaglærðir starfsmenn.
Þá benti kennari sem rætt var við og ekki
vildi láta nafns síns getið á að yfirleitt þyrfti
að skoða hvert einstakt mál áður en ákveðið
væri hvar nemendur með einhver vandamál
væru best komnir. Stundum væri nóg að fá
aðstoð í bekkinn, stuðningsfulltrúa eða
þroskaþjálfa, sem sinntu slíkum nemendum
sérstaklega, en stundum væri líka ljóst að
nemendur ættu helst heima í sérskóla og allir
kennararnir voru sammála um að aukin ásókn
væri í að börn með námserfiðleika væru höfð í
almennum bekkjum.
Grunnskólar í
þröngri stöðu til
að mæta þörfinni
FULLTRÚI Samkeppnisstofnunar
ræddi í gær við Goða Gunnarsson,
framkvæmdastjóra fyrirtækisins
Costgo, vegna auglýsingar á ódýrum
heimilistækjum sem birtist í Frétta-
blaðinu á mánudag. Þar voru ýmsar
vörur boðnar á tilboði, m.a. 29 tomma
Sony-sjónvarpstæki á 15 þúsund
krónur og Toshiba-fartölvur á 25 þús-
und krónur.
„Miðað við svör framkvæmdastjór-
ans er ekkert sem Samkeppnisstofn-
un getur gert athugasemdir við á
þessu stigi. Ég vakti athygli hans á
þeim lögum og reglum sem gilda um
fyrirtæki sem þessi, því svo virtist
sem hann þekkti þau ekki alveg,“
sagði Anna Birna Halldórsdóttir hjá
Samkeppnisstofnun. Stofnunin benti
framkvæmdastjóranum meðal ann-
ars á að samkvæmt lögum um fjar-
sölu verður seljandi að gefa upp nafn
og heimilisfang. Samkeppnisstofnun
hefur líka viljað fullvissa sig um að í
auglýsingunni sé gefið upp endanlegt
verð vörunnar og að ekki standi til að
bæta við það sendingarkostnaði milli
Bandaríkjanna og Íslands.
Í auglýsingu frá Costgo var fólki
boðið að kaupa pöntunarlista á 5.000
krónur, til þess að geta fengið ódýru
heimilistækin. Eftir það fær kaup-
andinn númer sem veitir möguleika á
að kaupa vörur á heildsöluverði. Fólk
þarf ekki að greiða fyrir vöruna sjálfa
fyrr en við afhendingu hennar.
„Við fengum kvartanir frá fólki
sem hafði pantað vörur í gær en ekki
fengið í gærkvöldi eins og fyrirtækið
hefði lofað. Goði sagði að vegna mik-
illa anna hefði ekki tekist að senda
vörurnar út. Hann sagði mér að nú
myndu þeir breyta skilmálunum
þannig að fólk ætti sjálft að sækja
vörurnar í skemmu sem fyrirtækið
væri að opna í Reykjavík,“ sagði
Anna Birna.
Skilmálarnir bárust ekki
Anna Birna segir að framkvæmda-
stjórinn hafi sagt að skilmálarnir sem
komi fram í pöntunarlistanum skýri
vel þau lög og reglur sem gildi í þess-
um viðskiptum. „Hann sagðist ætla
að senda mér skilmálana í tölvupósti,
en þeir hafa enn ekki borist,“ sagði
Anna Birna.
Samkvæmt upplýsingum Önnu
Birnu virðist nafn fyrirtækisins einn-
ig eitthvað vera á huldu. „Þegar ég
náði sambandi við fyrirtækið þá var
svarað: „Amerísk dreifing Costgo“.
Framkvæmdastjórinn sagði mér að
fyrirtækið héti: „Áskrift og verslun“
og svo sagði hann fréttamanni að það
héti „Áskriftarverslun ehf.“
Morgunblaðið reyndi ítrekað að ná
í Goða Gunnarsson í gær og gær-
kvöldi en án árangurs. Í fréttum Rík-
issjónvarpsins í gærkvöldi var haft
eftir Goða Gunnarssyni að 7 þúsund
manns hefðu pantað vörulista frá fyr-
irtækinu.
Þá kom fram í kvöldfréttum Rík-
isútvarpsins í gærkvöldi að raftækja-
verslunin Elko hafi í vor látið lögregl-
una endurheimta vörur, að andvirði
700.000 króna, af Goða Gunnarsyni.
Var haft eftir Jóni Helga Guðmunds-
syni forstjóra Byko, eiganda Elko, að
Goði hefði greitt fyrir vörurnar með
stolinni ávísun áritaðri með bleki sem
var horfið þegar farið var með hana í
banka.
Auglýsing fyrirtækisins Costgo
athuguð hjá Samkeppnisstofnun
Engar athuga-
semdir að
svo stöddu
NETÞINGI 2001, unglingaþingi
umboðsmanns barna, lauk á mánu-
dag í Salnum í Kópavogi með því að
Snorri Birgisson þingforseti afhenti
Birni Bjarnasyni menntamálaráð-
herra niðurstöður þingsins. Net-
þingfulltrúar voru 63, 16 og 17 ára úr
framhaldsskólum landsins. Hafa
netfundir verið haldnir vikulega í
október og starfið farið fram í nefnd-
um, sem valdar voru í upphafi þings-
ins. Nefndirnar voru 5 og fóru um-
ræður fram á lokuðum spjallrásum.
Þingið leggur til að möguleikar
nemenda á stuðningi verði auknir,
þ.e.a.s. komið verði til móts við þá
sem eiga í erfiðleikum, t.d. vegna les-
blindu eða erfiðra heimilisaðstæðna.
Þá leggur þingið til að nemendur í
framhaldsskólum geti leitað til sér-
staks ráðgjafa, t.d. þegar upp kemur
ósætti milli kennara og nemenda. Þá
leggur þingið til að skilakerfi verð-
andi heimavinnu verði endurskoðað,
og í fjórða lagi, að eftirlit sé í skólum
með kennsluhæfni kennara. Segir í
ályktuninni um þetta mál að það
þurfi að vera einskonar innra eftirlit
með kennurum og svo möguleiki á að
senda þá á endurmenntunarnám-
skeið eftir ákveðinn tíma í kennslu.
Böllin aftur til kl. 3 og
afsláttarkort tekin upp
Fjórar ályktanir um félagslíf voru
samþykktar. Leggur þingið til að
aldursmörk verði miðuð við ár en
ekki fæðingardag og að balltíma í
framhaldsskólum verði breytt aftur í
fyrra horf, þ.e. að þau verði til kl 3 í
stað 1. Þá leggur þingið til að tekin
verði upp afsláttarkort sem gilda á
þeim stöðum sem unglingar sækja
helst. Er skorað á menntamálaráð-
herra að styðja félag framhalds-
skólanema til að hefja samningsum-
leitanir við fyrirtæki um
námsmannaafslátt gegn framvísun
skólaskírteinis. Þá leggur þingið til
að leyft verði á ný að auglýsa
skemmtanir nemendafélaga í öðrum
framhaldsskólum og öllum fram-
haldsskólanemendum verði frjálst
að sækja skemmtanir allra fram-
haldsskóla. Þrjár ályktanir voru
samþykktar um ofbeldi og vímuefni.
Þingið telur mikilvægt að trúnaðar-
maður nemenda sé til staðar í fram-
haldsskólum, sem hægt sé að leita til
þegar upp koma vandamál. Þá legg-
ur þingið til að jafningjafræðsla í
vímuefnavörnum innan framhalds-
skóla verði sett inn í lífsleikniáfanga
í námsskrá. Þá leggur þingið til að
opnuð verði nokkur ný hús fyrir
heimilislausa, bæði á höfuðborgar-
svæðinu sem og úti á landsbyggð-
inni, til að veita þeim sem ekki hafa
önnur úrræði húsaskjól og mat.
Þingið leggur til að komið verði á
jafningjafræðslu um einelti innan
framhaldsskólanna. Verði sú fræðsla
sett inn í lífsleikniáfanga í námsskrá.
Tvær ályktanir um heimsmál voru
að síðustu samþykktar. Þingið for-
dæmir hryðjuverkin sem áttu sér
stað í Bandaríkjunum hinn 11. sept-
ember sl. og skorar á þjóðir heims að
taka höndum saman til þess að koma
í veg fyrir að slíkir atburðir endur-
taki sig.
Morgunblaðið/Golli
Fulltrúar á Netþingi umboðsmanns barna sem fram fór í Salnum í Kópavogi.
Stuðningur við nem-
endur verði aukinn
ÁKÆRA ríkissaksóknara gegn
22 ára gamalli pólskri konu var
þingfest í Héraðsdómi Reykja-
víkur í gær. Hún er ákærð fyrir
að flytja inn rúmlega 1600 e-
töflur en þær fundust innan-
klæða á henni við komuna til
Keflavíkur í sumar. Konan seg-
ist ekki hafa vitað um hvaða
efni var að ræða.
Þá hefur tvítugur portú-
galskur ríkisborgari verið
ákærður fyrir innflutning á
rúmlega 2500 e-töflum sem
fundust í fórum hans við kom-
una til Keflavíkur.
Ákært fyrir
smygl á
e-töflum