Morgunblaðið - 07.11.2001, Blaðsíða 13

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 7. NÓVEMBER 2001 13
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur
hefur vísað frá dómi kröfum Skelj-
ungs hf. um að viðurkennt yrði að
við útreikning á flutningsjöfnun á
gasolíu frá 1. desember 1998 til og
með 31. október 1999 hafi Flutn-
ingsjöfnunarsjóði olíuvara borið að
fara eftir þeim flutningsvöxtum sem
ákveðnir voru á fundi stjórnar
sjóðsins 21. desember 1998. Frávís-
unarúrskuður héraðsdóms var
kveðinn upp síðastliðinn þriðjudag.
Að mati dómsins skorti verulega
á að gerð hefði verið grein fyrir því
í stefnu Skeljungs, hverjir þeir
hagsmunir væru sem félagið teldi
að væru í húfi fyrir sig.
Skeljungur reisti kröfu sína m.a.
á lögum um jöfnun á flutnings-
kostnaði olíuvara og benti á þau
ummæli í greinargerð með lögunum
að olíufélögin gætu komið sér upp
nýrri aðstöðu í höfnum landsins eða
flutt þá sem fyrir væri þannig að
flutningur sjóleiðis tæki breytingum
í samræmi við eftirspurn í landinu á
hverjum tíma. Þetta hefðu olíufélög-
in nýtt sér og lagt niður olíubirgða-
stöðvar og reist aðrar nýjar. Gætu
þessar aðgerðir haft töluverð áhrif
á greiðslur úr flutningsjöfnunar-
sjóði, enda væri stjórn sjóðsins
skylt að miða greiðslur úr sjóðnum
við þá flutningshætti sem ódýrastir
væru á hverjum tíma. Ákvörðun ol-
íufélagsins um að setja upp olíu-
birgðastöð á stað þar sem engin slík
hefði verið fyrir, á Krossanesi við
Akureyri, gerði það að verkum að
við ákvörðun kostnaðar við land-
flutning á olíu á tiltekna sölustaði
bæri stjórn sjóðsins að miða við
flutning frá hinni nýju olíuhöfn í
stað annarrar hafnar lengra frá út-
sölustöðunum. Gilti þetta um endur-
greiðslu flutningskostnaðar til olíu-
félaganna allra þótt einungis eitt
þeirra ætti aðgang að hinni nýju
birgðastöð.
Ekki gerð grein
fyrir fjárkröfugerð
Frávísunarkrafa stefnda, Flutn-
ingsjöfnunarsjóður olíuvara reisti
frávísunarkröfu sína m.a. á því að
stefnandi gerði kröfu um viður-
kenningardóm á því að tilteknar
greiðslur, þ.e. flutningsjöfnun, sem
hann hefði fengið frá sjóðnum, hefði
átt að reikna á öðrum grundvelli en
raun bar vitni. Sagði stefndi að
Skeljungur hefði ekki gert neina
grein fyrir því hvort og þá hvaða
fjárkröfur hann hefði í hyggju að
gera ef niðurstaðan yrði sú að fallist
yrði á kröfu hans. Yrði því ekki með
nokkru móti séð að hann ætti lög-
varða hagsmuni af úrlausn um kröf-
una.
Í niðurstöðum dómsins er vísað
til málavaxtalýsingar stefnda þar
sem vísað er til tiltekins útreiknings
endurskoðenda stefnda þar sem
fram kom að á því tímabili sem deilt
er um hafi olíufélögunum verið of-
greitt í flutningsjöfnun fyrir þær
hafnir sem Akureyri/Krossanes
hafði áhrif á rúmar 62 milljónir
króna. Dómurinn tiltók að í stefn-
unni væri þetta atriði ekkert skýrt
frekar en ráða mætti af skjölum
málsins að af þessari fjárhæð hefði
rúm 31 milljón króna gengið til Ol-
íufélagsins hf., tæpar 19 milljónir til
Olíuverslunar Íslands hf. en tæpar
12 milljónir til Skeljungs. Í bréfi
lögmanns stefnanda til stjórnar
stefnda kæmi fram að til að standa
undir þessum röngu jöfnunar-
greiðslum hefði öllum félögunum
verið gert að innheimta gjald af
seldu eldsneyti. Það gjald hefði ver-
ið of hátt sem þessum mun næmi og
hefði verið innheimt hjá félögunum
í samræmi við stærð þeirra á mark-
aðnum. Væri því ljóst að verulega
hallaði á stefnanda í því efni. Sam-
kvæmt útreikningi endurskoðenda
stefnda frá 14. desember 2000 yrðu
áhrifin þau, þegar miðað væri við
flutningsjöfnunarsjóðsskylda gasol-
íu olíufélaganna á öllu landinu á
tímabilinu 1. desember 1998 til 31.
október 1999, að hagnaður Olíufé-
lagsins næmi rúmum 3 milljónum,
hagnaður Olíuverslunar Íslands
rúmum 1.300 þúsund krónum en
tap stefnanda um 4,4 milljónir. Við
munnlegan málflutning frávísunar-
kröfu stefnda upplýsti lögmaður
stefnanda að þessi fjárhæð sýndi
augljóslega hina lögvörðu fjárhags-
legu hagsmuni stefnanda.
Dómurinn taldi að eins og stefnan
í málinu væri úr garði gerð, yrði
ekki betur séð en að hin umdeilda
ákvörðun stefna hefði leitt til þess
að stefnandi hefði fengið ofgreitt.
Hvergi í stefnu væri vikið að þeim
fjárhagslegu hagsmunum sem hald-
ið var fram við málflutning um frá-
vísunarkröfu að væru í húfi. Að
mati dómsins skorti verulega á að
gerð hefði verið grein fyrir því
hverjir þeir hagsmunir væru sem
stefnandi teldi að væru í húfi fyrir
sig.
Hjörtur O. Aðalsteinsson héraðs-
dómari kvað upp dóminn.
Kröfum gegn Flutningsjöfnunarsjóði olíuvara vísað frá
Fjárhagslegir hags-
munir Skeljungs óljósir
ÁSGEIR Einarsson,
framkvæmdastjóri
Sindra, lést í gær, 74
ára að aldri. Hann
fæddist 22. febrúar
1927 í Reykjavík, son-
ur hjónanna Einars
Ásmundssonar, for-
stjóra Sindrastáls, og
konu hans Jakobínu
Hansínu Þórðardóttur.
Ásgeir fór í Iðnskól-
ann í Reykjavík og
lauk þaðan prófi 1945.
Hann lauk sveinsprófi í
eldsmíði 1947 og vél-
stjóraprófi frá Vélskól-
anum í Reykjavík 1949 og raf-
magnsdeild árið 1950.
Ásgeir var aðstoðarvélstjóri á
Gullfossi 1950–52, var framkvæmda-
stjóri Sindrasmiðju hf. frá 1952–81
og jafnframt Sindra-Stáls hf. frá
1965 og Hringrásar hf. frá 1989.
Ásgeir starfaði mikið að fé-
lagsmálum. Hann átti sæti í stjórn
Meistarafélags járniðnaðarmanna
og sambandsstjórn Landssambands
iðnaðarmanna og var
virkur félagi í KR, sat í
stjórnum ýmissa deilda
félagsins og var for-
maður handknattleiks-
deildar um tíma. Ás-
geir var einnig virkur
félagi í Sjálfstæðis-
flokknum. Hann sat í
stjórn Heimdallar,
hverfasamtaka sjálf-
stæðismanna í Háaleit-
ishverfi og í bygging-
arnefnd Valhallar. Þá
hefur hann setið í
sóknarnefnd Grensás-
sóknar og verið félagi í
Lionshreyfingunni, formaður Lions-
klúbbsins Þórs og svæðisstjóri, og
fengið æðsta heiðursmerki Lions-
hreyfingarinnar. Ennfremur hefur
Ásgeir setið í stjórn Sindra-Stáls
hf., Sindrasmiðju hf., Landsmiðj-
unnar hf., Sindra hf. og Hringrásar
hf.
Eiginkona Ásgeirs er María Þur-
íður Gísladóttir og eignuðust þau
fimm börn.
Andlát
ÁSGEIR
EINARSSON
SVEINN Guðmundsson yfirlæknir
hjá Blóðbankanum segir þá ráðstöf-
un bankans, að meina hommum að
gefa blóð, alls ekki tengda fordómum
gagnvart hommum, eins og haldið er
fram í lesendabréfi til Morgunblaðs-
ins á sunnudag. Í bréfinu lýsir sam-
kynhneigður karlmaður því er hann
hugðist gefa blóð en var hafnað.
Sveinn segir að Blóðbankinn fylgi
samþykktum Evrópuráðsins þar
sem blóðbönkum sé gert að fylgja
ákveðnum fyrirmælum m.a. um val á
blóðgjöfum. Reglur þess efnis að
karlmenn, sem hafa haft samræði við
annan karlmann megi ekki gefa blóð,
hafa verið í gildi síðan um miðjan 9.
áratuginn, eða þegar umræðan um
eyðni hófst fyrir alvöru. „Þetta var
byggt á faraldsfræðilegum rann-
sóknum og hafði þau áhrif að áhætt-
an á blóðbornu smiti minnkaði all-
verulega,“ segir Sveinn. Hann
bendir á að miklum umræðum í
Bandaríkjunum 1999 og 2000 um að
fella umræddar reglur úr gildi þar í
landi, hafi lokið með því að fallið var
frá tillögum þess efnis, þar sem far-
aldsfræðilegar forsendur þótti
skorta.
„Á vettvangi Evrópuráðsins hefur
verið rætt óformlega hvort ástæða
sé til að fella umræddar reglur úr
gildi, en þær gilda þó enn. Á meðan
svo er, þá er Blóðbankanum á Ís-
landi raunar skylt að framfylgja
þessum ákvæðum með einhverjum
hætti. Við gerum það með því að
beina þeim tilmælum til einstaklinga
sem þekkja sig að því að vera haldnir
sprautufíkn, hafa notað þjónustu
vændiskvenna eða eru karlmenn
sem hafa haft samfarir við sama kyn,
að gefa ekki blóð.“
Samkvæmt upplýsingum frá heil-
brigðisráðuneytinu er ekki talin
ástæða til að fella umræddar reglur
úr gildi með sértækum aðgerðum.
Er þetta gert í samráði við Land-
lækni eftir fund ráðuneytisins og
landlæknisembættisins í gær,
þriðjudag.
Yfirlæknir Blóðbankans
Fylgja samþykktum
Evrópuráðsins um
val á blóðgjöfum
SIGURBJÖRN Sveinsson, formað-
ur Læknafélags Íslands, segir
þriggja daga Frakklandsferð heim-
ilislækna, sem gagnrýnd hefur verið
sem mútuferð, í boði lyfjafyrirtæk-
isins Faizer í vor, ekki stangast á við
siðareglur Félags íslenskra heimilis-
lækna. Hann segir að ekki hefði ver-
ið unnt að ljúka vetrarlangri
fræðsludagskrá, sem ferðin markaði
lok á, hér á landi. „Markmið ferð-
arinnar var fráleitt það, að verðlauna
afreksmenn í lyfseðlaskriftum, eins
og látið hefur verið í veðri vaka, held-
ur fræðsla og kynning á starfi og
vinnuaðstöðu franskra lækna. Það
var ekki um að ræða heimsóknir til
lyfjafyrirtækja eða auglýsingafundi
um lyf. Inn á milli heimsókna voru
stundaðar hjólreiðar, sem var fé-
lagslegur þáttur á fræðsludag-
skránni, enda óeðlilegt að menn van-
ræki þann þátt fyrst verið er að
þiggja svona fyrirgreiðslu á annað
borð. Í siðareglum Félags íslenskra
heimilislækna segir að læknar megi
þiggja fræðslu erlendis sem kostuð
er af lyfjafyrirtæki standist fræðslan
almennar kröfur lækna.“
Ferðin til Frakklands var farin í
lok vetrarlangrar fræðsludagskrár
hérlendis, sem var samstarfsverk-
efni heimilislækna og Faizers en
dagskráin var skipulögð var af lækn-
unum sjálfum. Frakklandsferðin var
hugmynd frá Faizer.
Aðspurður hví ekki var unnt að
ljúka dagskránni á Íslandi án þess að
fara til Frakklands segir Sigurbjörn,
að þar sem markmið ferðarinnar hafi
falist í heimsókn íslensku læknanna
til franskra starfsbræðra sinna hafi
ekki verið unnt að ljúka henni hér á
landi. „Það er mjög vel þekkt að heil-
brigðisstarfsfólk kynni sér aðstæður
starfssystkina sinna í öðrum löndum,
bæði til þess að læra nýja hluti og fá
vissu fyrir því að það sé að stunda
svipuð störf og aðrir í okkar heims-
hluta,“ segir hann.
Frakklandsferð heimilislækna
Markmiðið að
fræðast um störf
franskra lækna