Morgunblaðið - 03.02.2002, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 SUNNUDAGUR 3. FEBRÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
VIKAN 27/1 – 2/2
ERLENT
INNLENT

RÍKISSAKSÓKNARI
hefur ákært karlmann um
fertugt fyrir manndráp af
gáleysi, en hann er sak-
aður um að hafa hrist níu
mánaða gamlan dreng svo
harkalega að drengurinn
hlaut áverka sem drógu
hann til dauða. Dreng-
urinn var þá í dagvistun
sem maðurinn rak ásamt
konu sinni. Þau eru bæði
ákærð fyrir að hafa tekið
fleiri börn til gæslu en
þeim var heimilt frá jan-
úar til maí 2001.
Hinn ákærði neitaði fyrir
dómi að hann hefði gert
neitt á hlut barnsins sem
hefði getað valdið því
áverkum.
Í kjölfar þessa máls var
sérstakur starfskraftur
ráðinn tímabundið til fé-
lagsmálaráðuneytisins til
að gera athugun meðal
dagmæðra í stærri sveit-
arfélögum.

ÞAÐ hefur engum dul-
ist að íslenska karlalands-
liðið í handbolta hefur
verið að standa sig með
eindæmum vel á Evr-
ópumótinu sem fram fer
nú í Svíþjóð. Áhugi lands-
manna er gríðarlegur og
þegar beinar útsendingar
frá leikjum íslenska liðsins
hafa verið í Ríkissjónvarp-
inu hafa fáir verið á stjái
og umferð með minna
móti. Allir Íslendingar
virðast vera orðnir harðir
handboltaáhugamenn og
safnast fólk víða saman til
að fylgjast með íslenska
landsliðinu.
Íslenska liðið varð efst að
stigum í undanriðli og
milliriðli mótsins.
Bjórverksmiðja seld
á 41 milljarð
ÍSLENDINGARNIR þrír sem stofn-
uðu bjórverksmiðjuna Bravo í Péturs-
borg í Rússlandi árið 1998 hafa gert
bindandi samkomulag við fyrirtækið
Heineken um að selja því verksmiðjuna
í Pétursborg. Verðmæti sölunnar er
jafnvirði 41 milljarðs króna.
Rauða strikið
heldur tæpast
SEÐLABANKINN gerir ekki ráð fyr-
ir að verðlagsmarkmið kjarasamkomu-
lags ASÍ og Samtaka atvinnulífsins um
„rauða strikið“ svokallaða í maí náist.
„Frávikið verður þó lítið og markmiðið
gæti náðst ef gengi krónunnar styrkist
frekar og/eða átak til lækkunar verð-
lags skilar marktækum árangri,“ sagði
seðlabankastjóri á föstudag. Bankinn
ætlar ekki að lækka stýrivexti við nú-
verandi efnahagsástand.
Byggt við Hringbraut
FRAMTÍÐARSTARFSEMI Land-
spítala – háskólasjúkrahúss verður
byggð upp við Hringbraut og gert er
ráð fyrir í niðurstöðum starfsnefndar
um framtíðaruppbyggingu LSH, að
forgangsverkefni verði bygging göngu-
og dagdeilda og nýrrar bráðamóttöku.
Vítisenglar úr landi
MEÐLIMIR í samtökum Vítisengla
eða Hell’s Angels í Danmörku voru
stöðvaðir á Keflavíkurflugvelli af lög-
reglu á fimmtudag. Talið er að tilgang-
ur ferðar þeirra hingað hafi verið að
færa starfsemi samtakanna til Íslands,
en Vítisenglar eru taldir með alræmd-
ustu glæpasamtökum í Danmörku.
Lögreglan hafði um nokkurt skeið
fylgst með hópum Vítisengla og fengið
ábendingar um áhuga þeirra á að hefja
starfsemi hér á landi.
Iðrast þess að hafa
ekki upprætt Arafat
ARIEL Sharon, forsætisráðherra Ísr-
aels, kveðst iðrast þess að hafa ekki
látið myrða Yasser Arafat fyrir tutt-
ugu árum í stríðinu í Líbanon. Ísr-
aelska blaðið Maariv hafði þetta eftir
Sharon á fimmtudag. Sagði forsætis-
ráðherrann að hann hefði átt að gefa
fyrirmæli um „upprætingu“ Arafats
þegar Ísraelar réðust inn í Líbanon ár-
ið 1982 til þess að hrekja á brott þaðan
Frelsissamtök Palestínu (PLO). „Í
Líbanon var samkomulag sem kvað á
um að ekki mætti uppræta hann, og
eftir á að hyggja iðrast ég þess,“ hafði
Maariv eftir Sharon. Hann var varn-
armálaráðherra þegar Ísraelar létu til
sín taka í borgarastríðinu í Líbanon.
Arafat, forseti PLO, hafði bækistöðvar
í Beirút. Palestínski ráðherrann Saed
Erekat sagði að orð Sharons merktu
að Sharon væri „enn þeirrar hyggju að
drepa Arafat, og er til marks um hug-
arfar mafíósa og skæruliða fremur en
forsætisráðherra“. Sagði Erekat að
Palestínumenn fordæmdu yfirlýsingu
Sharons og bæðu Bandaríkjamenn
þess lengstra orða að „stöðva Sharon
áður en það verður of seint“. Erekat
sagði ennfremur að Bandaríkjastjórn
yrði að hætta að koma fram við stjórn
Sharons og Ísrael eins og ríki sem
væri hafið yfir lög og rétt.
Hörð viðbrögð við
stefnuræðu Bush
ÝMIS ríki og samtök brugðust hart
við ummælum George W. Bush
Bandaríkjaforseta í stefnuræðu hans á
þriðjudagskvöldið, þar á meðal Írak og
Íran, sem forsetinn hafði ásamt Norð-
ur-Kóreu nefnt „öxul hins illa“. Sagði
Mohammad Khatami, forseti Írans,
m.a. að Bush hefði verið „herskár og
móðgandi“ í garð írönsku þjóðarinnar
og Taha Yassin Ramadan, varaforseti
Íraks, sagði ummæli Bush „heimsku-
leg og ósæmileg“.

SKRIFSTOFA alrík-
isendurskoðanda Banda-
ríkjanna tilkynnti í gær
að hún hygðist höfða mál
á hendur Hvíta húsinu í
því augnamiði að fá upp-
lýsingar um hvernig
nefnd sem Dick Cheney,
varaforseti Bandaríkj-
anna, veitti forystu vann
orkuáætlun sína. Sagði í
yfirlýsingu stofnunar-
innar að þetta væri í
fyrsta skipti sem ríkisend-
urskoðunin færi með mál
fyrir dómstóla í því skyni
að fá aðgang að gögnum
stjórnvalda. Þær upplýs-
ingar sem endurskoðunin
leitar að varða m.a. sam-
skipti nefndarinnar við
orkufyrirtæki, þ.á m. En-
ron, sem hefur síðan
orkuáætlunin var sett
fram orðið gjaldþrota.

LJÓST er að meira en
600 manns létu lífið í Lag-
os í Nígeríu eftir að mikl-
ar sprengingar urðu í
vopnabúri í borginni um
síðustu helgi. Mikil skelf-
ing greip um sig þegar
hamfarirnar hófust og er
talið að meirihluti fólks-
ins hafi drukknað í skurði
vegna troðnings sem varð
er menn reyndu að forða
sér burt.

ASTRID Lindgren lést
á heimili sínu í Stokk-
hólmi sl. mánudag. Lést
hún í svefni eftir nokkur
veikindi síðustu daga.
Líklega var hún frægust
fyrir söguna um „Línu
langsokk“ en eftir hana
liggja meira en 100 verk
af ýmsum toga, skáldsög-
ur, smásögur, leikrit,
söngvasöfn og ljóð.
Í NÆSTU sumaráætlun Flugleiða
verður ferðum til áfangastaða í
Ameríku fækkað um 7 í viku miðað
við síðustu sum-
aráætlun og
verða þær þá 24 í
viku. Lögð verð-
ur meiri áhersla
á að fjölga far-
þegum til og frá
Íslandi. Sigurður
Helgason, for-
stjóri Flugleiða,
segir þá stefnu
hafa verið mark-
aða að minnka vægi sætaframboðs
milli Evrópu og Ameríku í leiða-
kerfi fyrirtækisins úr 50% niður í
37-40% á þessu ári. Það þýði mögu-
leika á meira sætaframboði milli Ís-
lands og Evrópu og gangi markaðs-
starfið erlendis nú út á þessa nýju
stefnu.
Forráðamenn Flugleiða gripu til
margháttaðra aðgerða til hagræð-
ingar í kjölfar úttektar með erlend-
um ráðgjöfum og nýrrar stefnu-
mörkunar. Voru þær aðgerðir
kynntar í nóvember á síðasta ári.
„Það var rekstrartap árið 2000 og
við sáum fram á tap á síðasta ári
strax um vorið,“ segir Sigurður.
„Ástæðurnar voru verðhækkanir á
eldsneyti, óhagstæð gengisþróun,
ekki síst milli evru og Bandaríkja-
dollara, og launahækkanir hérlend-
is sem voru mun meiri en í sam-
keppnislöndum okkar. Þetta var að
setja samkeppnisstöðu okkar
ákveðnar skorður en tekjur af
millilandafluginu eru um 60% af
tekjum Flugleiðasamstæðunnar.“
Góð lausafjárstaða
bjargaði
Sigurður segir undirbúning þess-
ara aðgerða hafa staðið sem hæst
þegar atburðirnir urðu í Bandaríkj-
unum 11. september og afleiðingar
þeirra bættust ofan á aðra erfið-
leika. Hann sagði það ekki síst hafa
bjargað félaginu hversu góð lausa-
fjárstaða þess hafi verið í lok sept-
ember, kringum 4 milljarðar króna,
því markaðurinn hafi hreinlega
hrunið í kjölfar hryðjuverkanna.
„Við höfðum reiknað með kringum
eins milljarðs króna tapi á árinu og
vegna 11. september gerum við ráð
fyrir að tapa öðrum milljarði.“
Sigurður segir meginniðurstöðu
úttektarinnar á stöðu félagsins
hafa verið þá að það væri of háð
Norður-Atlantshafsmarkaðnum.
„Við erum eitt af þremur félögum
sem eru einna mest háð flugi milli
Evrópu og Bandaríkjanna. Um
helmingur af farþegum okkar er að
fara milli Evrópu og Bandaríkj-
anna og 33% ferða okkar frá Ís-
landi eru þangað. Veikleikarnir í
leiðaneti okkar eru sem sagt að
þessir farþegar eru of stór hluti af
heildinni miðað við þær forsendur
sem höfðu breyst. Annað hefur líka
komið æ betur í ljós, að árstíða-
sveiflan í flutningunum var orðin
okkur of erfið vegna þessara ytri
aðstæðna og áframhaldandi lækk-
unar á fargjöldum. Við höfum hald-
ið uppi of miklu framboði yfir vetr-
artímann með versnandi arðsemi,
færri farþegum og lægri fargjöld-
um.
Niðurstaðan úr þessari úttekt
var sú að stefna að því að minnka
vægi Norður-Atlantshafsfarþega í
heildarkerfinu og draga úr vetrar-
fluginu almennt og ekki síst vegna
Norður-Atlantshafsflugsins.“
Forstjórinn segir að í samræmi
við þetta hafi verið dregið úr sæta-
framboðinu í Evrópu til Ameríku
og það gefi færi á að fjölga farþeg-
um til Íslands. Bókanir farþega frá
mörgum áfangastöðum Flugleiða
til Íslands næsta sumar eru orðnar
um 10% meiri en á sama tíma í
fyrra. Sigurður segir það einkum
eiga við um farþega frá Danmörku,
Noregi og Svíþjóð og í minna mæli
frá Bretlandi og nokkrum áfanga-
stöðum á meginlandinu.
Sigurður þakkar þetta markaðs-
og auglýsingastarfi Flugleiða í
þessum löndum. Hann segir félagið
nú í fyrsta sinn auglýsa í sjónvarpi
á Norðurlöndum og í London og
París hafi verið auglýsingaherferð
á lestarstöðvum sem skilað hafi ár-
angri. „Við höfum meðal annars
fengið fyrirspurnir frá aðilum í
Bretlandi sem ekki hafa átt við-
skipti við okkur áður,“ segir Sig-
urður.
Þá vekur forstjórinn athygli á því
að frá Íslandi eru mjög margar
ferðir til Bandaríkjanna miðað við
hin Norðurlöndin. Þannig er ekkert
beint flug frá Noregi til Bandaríkj-
anna, 28 ferðir á viku frá Dan-
mörku til borga vestra, 14 frá Sví-
þjóð og 7 frá Finnlandi. Flugleiðir
fljúga eins og áður segir 24 ferðir í
viku til áfangastaða sinna sem eru
New York, Baltimore, Boston, Min-
neapolis og Orlando.
Tíu þotur í farþegaflugi
Þá má nefna að ný þota kemur
inn í rekstur Flugleiða í næsta
mánuði, B757-300, sem tekur 227
farþega en B757-200 þoturnar taka
189 farþega. Segir Sigurður þessa
nýju gerð einkum verða notaða til
Kaupmannahafnarferða sem sé lið-
ur í að auka sætaframboð þaðan.
Hann segir ákvörðun Go flug-
félagsins um að hætta við flug til
Íslands ekki hafa ráðið ákvörðun
um aukið sætaframboð milli Ís-
lands og Evrópu en Flugleiðamenn
vilji engu að síður vera vissir um að
hafa nóg sætaframboð. Næsta sum-
ar verða Flugleiðir með átta B757
þotur í áætlunarfluginu og tvær til
viðbótar verða í leiguflugsverkefn-
um út frá Bretlandi og Danmörku
auk þess sem þær sinna leiguflugi
frá Íslandi. Ellefta vélin er síðan í
fraktflugi.
Sigurður segir aukin verkefni í
leiguflugi hafa vegið upp samdrátt
og ný verkefni þar þýði að betri
nýting fáist á flugflotann og af-
kastagetu félagsins.
Eins og fyrr segir var gripið til
aðgerða seint á liðnu hausti og m.a.
fækkað um 280 stöðugildi. Sigurður
segir ekki frekari uppsagnir fyr-
irhugaðar. Einnig var rætt við
stéttarfélög um launafrystingu en
því hafa félög flugmanna, flug-
freyja og flugumsjónarmanna hafn-
að. Flugvirkjar hafa ekki svarað og
standa nú yfir viðræður við þá um
hagræðingu vegna svonefndra C-
skoðana á þotum félagsins. „Þetta
eru stærstu skoðanirnar sem fram
fara á flugflotanum og nú er
ástandið þannig í flugheiminum að
mörg fyrirtæki sem sinna viðhaldi
bjóða þessar skoðanir á 10 til 20%
lægra verði en þær kosta hjá okk-
ur. Þess vegna leitum við nú leiða
til að lækka þennan kostnað og ef
það reynist unnt þarf ekki að segja
upp fleiri flugvirkjum.“
Um rekstur Flugfélags Íslands
sagði Sigurður að ljóst væri að tap
síðasta árs væri um 400 milljónir
króna. Með samdráttaraðgerðum,
sem gripið var til um mitt síðasta
ár, fækkun áfangastaða, niður-
skurði á kostnaði og uppsögnum
sagði hann að vonast væri til að
reksturinn myndi batna stórlega í
ár og jafnvel skila hagnaði. „Við
viljum láta á það reyna eftir þessar
aðgerðir hvort ekki verður unnt að
láta enda ná saman í rekstri fyr-
irtækisins og að það skili hagnaði.“
Minni þjálfunarkostnaður
flugmanna
Sigurður nefndi að rekstur Flug-
félagsins hefði sífellt orðið sjálf-
stæðari, m.a. hefði verið samið um
það að starfsaldurslistar flug-
manna væru tveir, annar hjá Flug-
leiðum og hinn hjá Flugfélaginu.
„Þetta er til hagsbóta fyrir flug-
reksturinn, ekki síst hjá Flugleið-
um, þegar fyrirtækið verður bara
með 757 þotur en líka hjá Flug-
félaginu sem verður þá eingöngu
með eigin flugmenn en ekki með
menn í láni frá Flugleiðum eins og
verið hefur til skamms tíma.“ Sig-
urður segir þetta ekki síst spara
þjálfunarkostnað Flugleiða þar
sem samningar við flugmenn voru
þess eðlis að menn færðust eftir
ákveðnu kerfi milli flugvélateg-
unda, Fokker, B737 þota og B757
þota, fyrst sem flugmenn og síðan
flugstjórar. Með því að hafa aðeins
eina flugtegund í rekstri nú sparaði
félagið sér milljónatugi í þjálfunar-
kostnað. Sagði hann það líka gefa
ákveðinn sveigjanleika í nýtingu
flugmanna þegar aðeins ein flug-
vélategund væri í rekstri.
Sigurður varpar að lokum fram
hugmynd sem hann segir sam-
gönguyfirvöld hafa til skoðunar.
„Okkur fyndist skynsamlegt að
fella niður lendingargjöld að vetri
til en það myndi þýða sparnað uppá
milljónatugi fyrir félagið. Þá væri
hægt að styrkja vetrarframboðið
og fá hingað enn fleiri farþega að
vetri til. Þetta myndi að mínu viti
koma allri ferðaþjónustunni til
góða og styrkja hana. Flugleiðir
þurfa að halda uppi ákveðinni þjón-
ustu allt árið og ákveðinni lág-
marksferðatíðni og þetta myndi
hjálpa okkur mikið á þeirri braut.“
Flugleiðir leggja meiri áherslu á Evrópufarþega
Auknar bókanir
frá Norðurlöndum
Ný Boeing 757-300 þota Flugleiða í framleiðslu í verksmiðjum Boeing í
Seattle í Bandaríkjunum. Hún verður tilbúin til afhendingar í kringum
20. mars næstkomandi.
Sigurður
Helgason