Morgunblaðið - 03.02.2002, Blaðsíða 22

22 SUNNUDAGUR 3. FEBRÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
SIGURÐUR J. Sigurðsson,forseti bæjarstjórnar Akur-eyrar, mun láta af starfibæjarfulltrúa í lok febrúarnk., eða um það leyti sem
hann tekur við nýju starfi deildar-
stjóra fjármálasviðs Norðurorku.
Sigurður hefur setið í bæjarstjórn
Akureyrar fyrir Sjálfstæðisflokkinn í
um 28 ár og aðeins Jón G. Sólnes,
fyrrverandi alþingismaður, hefur set-
ið lengur en sjö kjörtímabil í bæjar-
stjón Akureyrar. Jakob Frímanns-
son, fyrrverandi kaupfélagsstjóri
KEA, sat einnig í bæjarstjórn í 28 ár,
eða sjö kjörtímabil, frá 1942 til 1970.
Jón G. Sólnes sat í bæjarstjórn frá
árinu 1942–1970 og svo aftur árið
1982–1986, eða í samtals 36 ár. Á
þessu tímabili hefur Sigurður starfað
með sex bæjarstjórum, Bjarna Ein-
arssyni, Helga Bergs, Sigfúsi Jóns-
syni, Halldóri Jónssyni, Jakobi
Björnssyni og Kristjáni Þór Júl-
íussyni.
Yfirstandandi kjörtímabil verður
nánast á enda þegar Sigurður hættir í
bæjarstjórn. „Norðurorka er fyrir-
tæki í eigu Akureyrarbæjar og mér
finnst óeðlilegt að deildarstjórar fyr-
irtækja sem alfarið eru í eigu bæj-
arins eða sviðsstjórar hjá bænum sitji
á sama tíma í bæjarstjórn. Menn geta
sinnt störfum í þágu bæjarfélagsins
með öðrum hætti en ekki innan bæj-
arstjórnar. Við höfum haft þá tíma að
rafveitustjóri sat í bæjarstjórn og
bæjarverkfræðingur var varamaður í
bæjarstjórn en það þótti ekki heppi-
legt að menn væru yfirboðarar sjálfs
sín. Bæjarfulltrúar þurfa að geta tek-
ið á málum án þess að þurfa að horfa á
þau frá eigin hagsmunum eða þeirra
stofnana sem þeir vinna fyrir.
Ég tel það heldur ekki skynsam-
legt að taka þátt í bæjarmálaumræð-
unni á kosningaári og vera um leið
starfsmaður bæjarfélagsins. Þá held
ég að mér veiti ekkert af því að helga
mig þessu nýja verkefni þá mánuði
sem framundan eru.“
Áhugavert að takast
á við ný verkefni
Sigurður hefur starfað sem for-
stöðumaður svæðisskrifstofu Skelj-
ungs á Akureyri í rúman aldarfjórð-
ung. „Ég er af þeirri kynslóð sem fór
snemma út á vinnumarkaðinn í stað
langskólanáms. Ég hef minn starfs-
aldur unnið í viðskiptum, verslun og
þjónustu og þar af hjá Skeljungi frá
árinu 1975. Það leggst vel í mig að
taka við þessu nýja starfi, enda alltaf
áhugavert að takast á við ný verkefni.
Ég vona að þekking mín og reynsla
nýtist Norðurorku vel og að ég geti
þannig áfram unnið bæjarfélaginu
nokkurt gagn.“
Sæti Sigurðar í bæjarstjórn til loka
kjörtímabilsins tekur Páll Tómasson
arkitekt. Ljóst er að miklar breyting-
ar verða á lista Sjálfstæðisflokksins
fyrir næstu sveitarstjórnarkosningar
og aðeins tveir af fimm aðalmönnum
flokksins frá síðustu kosningum
munu ljúka kjörtímabilinu. Valgerður
Hrólfsdóttir lést fyrir aldur fram á
síðasta ári, Vilborg Gunnarsdóttir
flutti til Hafnarfjarðar í fyrra og Sig-
urður hættir innan tíðar.
Sigurður var 28 ára gamall er hann
settist í bæjarstjórn árið 1974. „Ég
hafði mikinn áhuga á stjórnmálum á
þessum tíma og starfaði með hópi
ungra og vaskra sjálfstæðismanna.
Mál þróuðust á þann veg að mér
bauðst að taka fjórða sætið á lista
Sjálfstæðisflokksins fyrir kosning-
arnar 1974, sem ég þáði. Okkur gekk
vel í kosningunum, náðum inn 5
mönnum og bættum við einum manni.
Þessi sigur okkar fór hins vegar fyrir
brjóstið á öðrum framboðum og við
vorum settir út í kuldann og náðum
því ekki að mynda meirihluta það
kjörtímabilið. Við höfum tvívegis
fengið fimm menn kjörna í bæjar-
stjórn, árið 1974 og svo nú síðast,
1998, en við höfum í gegnum tíðina
verið með þrjá til fimm bæjarfulltrúa
í bæjarstjórn Akureyrar.“
Erfið en ögrandi ákvörðun
að fara úr 1. sæti í 4. sæti
Í kosningunum árið 1978, eftir að
hafa verið í minnihluta í bæjarstjórn,
tapaði Sjálfstæðisflokkurinn tveimur
mönnum en þá skipaði Sigurður ann-
að sæti listans. Árið 1982 tók Sigurð-
ur fjórða sætið á lista Sjálfstæðis-
flokksins og í kosningum þá fékk
flokkurinn fjóra menn kjörna. Sig-
urður fór einnig í fjórða sætið fyrir
síðustu kosningar, árið 1998, eftir að
hafa leitt listann árið 1994. Sjálfstæð-
isflokkurinn fékk fimm menn kjörna í
síðustu kosningum og bætti við sig
tveimur bæjarfulltrúum. Þá skipaði
Kristján Þór Júlíusson fyrsta sætið
og var hann jafnframt bæjarstjóra-
efni flokksins. Sigurður sagði að það
hefði vissulega verið erfið en jafn-
framt ögrandi ákvörðun að fara úr
fyrsta sæti listans 1994 í það fjórða í
síðustu kosningum. „Það var hins
vegar freistandi að glíma við fjórða
sætið, vinna það og gott betur og ég
sé því ekki eftir því að hafa tekið slag-
inn. Ég hef fundið fyrir sterku per-
sónufylgi og miklum stuðningi, sem
hafði mikil áhrif á þessa jákvæðu nið-
urstöðu.“
Þegar Sigurður var fyrst kjörinn í
bæjarstjórn árið 1974, komu Sigurð-
ur Hannesson múrameistari og
Bjarni Rafnar læknir einnig nýir inn í
bæjarstjórn. Fyrir voru Gísli Jóns-
son, Sigurður Óli Brynjólfsson, Jón
Sólnes, Valur Arnþórsson, Stefán
Reykjalín, Ingólfur Árnason, Freyr
Ófeigsson og Soffía Guðmundsdóttir.
„Þetta var mjög góður skóli í upphafi
en þarna voru menn sem voru búnir
að starfa lengi í bæjarmálunum. Þeir
höfðu fylgst vel með þróun bæjar-
félagsins og höfðu þetta úthald og
þrek sem er svo nauðsynlegt í starf-
inu. Þarna fór fram alveg ágætis póli-
tísk umræða sem gaman var að taka
þátt í og læra af. Að öðrum ólöstuðum
eru þessir menn sem ég hóf störf með
í upphafi eftirminnilegastir.“
Hitaveituframkvæmdirnar
stærsta málið
Á þessum 28 árum í bæjarstjórn
Akureyrar hefur Sigurður komið að
flestum málum og setið í flestum
nefndum sveitarfélagsins. „Það má
segja að ég hafi aðeins átt starf bæj-
arstjóra eftir en ég hef nú aldrei sóst
eftir því starfi. Það er ekki fyrr en
Jakob Björnsson er ráðinn bæjar-
stjóri að ráðinn var pólitískur bæjar-
stjóri. Fram að því hafði verið ráðið í
stöðuna af meirihlutanum á hverjum
tíma. Þetta er því aðeins annað kjör-
tímabilið þar sem bæjarstjóri er odd-
viti framboðs.“
Sigurður sagðist líta sáttur yfir far-
inn veg, því margt jákvætt hafi verið
að gerast í uppbyggingu bæjarfélags-
ins á þessum árum. „Það er fjölmargt
sem stendur upp úr í minningunni og
mörg verkefni sem sveitarfélagið hef-
ur ráðist í sem ég er þakklátur fyrir
að hafa fengið að taka þátt í. Fyrst vil
ég nefna þá ákvörðun bæjarstjórnar
að hefja hitaveituframkvæmdir árið
1976, sem er stærsta málið sem ég hef
tekið þátt í á þessu tímabili. Fyrir
þann tíma var litið svo á að hér væri
ekkert heitt vatn að finna og að þetta
yrði raforkuhitað svæði til frambúð-
ar. Og þannig voru línurnar lagðar,
bæði gagnvart húsbyggjendum og
stjórnvöldum í upphafi áttunda ára-
tugarins. Menn voru þó ekki á eitt
sáttir, þótt búið væri að leita hér á
svæðinu að vatni í tvo til þrjá áratugi
með litlum árangri. Þó höfðu menn
vitneskju um heitt vatn á Laugalandi
á Þelamörk og Kristnesi og þetta litla
vatnsmagn sem fannst fyrir ofan bæ-
inn og varð til þess að sundlaugin var
byggð á sínum tíma.
Hins vegar varð niðurstaða rann-
sókna sú að ástæða þótti til að kanna
betur svæðið fram á Laugalandi, í
gamla Öngulsstaðahreppi, og bæjar-
stjórn ákvað að leggja í þá fjárfest-
ingu. Boraðrar voru þrjár holur, sú
fyrsta gaf mikið vatn, önnur holan
mistókst en sú þriðja gaf mjög vel.
Það var mat jarðvísindamanna að
svæðið gæti gefið um 300 sekúndu-
lítra af 90 gráðu heitu vatni. Í fram-
haldinu var gerð áætlun um hitaveitu
fyrir Akureyri og þegar þær niður-
stöður lágu fyrir var ákveðið að ráð-
ast í verkefnið. Það kom fljótt í ljós að
svæðið á Laugalandi var ekki að skila
því vatnsmagni sem ráð var fyrir gert
og leiddi til þess að áfram þurfti að
leita að heitu vatni á Eyjafjarðar-
svæðinu. Og það er sá kostnaður sem
er helsta ástæðan fyrir háu orkuverði
í bænum. Ákvörðun um hitaveitu-
framkvæmdirnar var tekin í kjölfar
olíukreppunnar í heiminum árið 1974.
Í kjölfarið hækkuðu vextir mikið og
ég man að við vorum að glíma við 18%
vexti á Bandaríkjadal. Framkvæmd-
irnar og vaxtagjöld þurfti að fjár-
magna með nýjum lántökum sem
leiddi til enn frekari skuldaaukningar
hjá hitaveitunni. Ákvörðun um að
hefja framkvæmdir var að mínu mati
rétt og hefur skilað okkur hagsæld á
þessum tíma þrátt fyrir hátt orku-
verð.“
Sigurður sagði jafnframt að í
tengslum við hitaveituframkvæmd-
irnar hafi verið ráðist í gríðarlegar
framkvæmdir við götur og gangstíga
í bænum.
Ábyrgðir bæjarins í tengslum
við útgerð alltaf skilað árangri
Næsta stórverkefni, sem kemur
upp í huga Sigurðar, var bygging
Verkmenntaskólans á Akureyri. „Á
þeim tíma voru tvær leiðir varðandi
framhaldsmenntun, annars vegar í
Menntaskólanum á Akureyri og hins
vegar í Iðnskólanum. Þó hafði Gagn-
fræðaskóli Akureyrar byrjað með
viðskipta- og sjúkraliðabraut, sem
var fyrsti vísir að framhaldsnámi ut-
an hefðbundins bóknáms í MA.“
Sigurður sagði að áætlun Akureyr-
arbæjar um uppbyggingu VMA með
fjölbreyttu námsframboði og um 850
nemendum, hefði fengið góðan hljóm-
grunn. „Í kjölfarið varð Verkmennta-
skólinn að veruleika og er þessi öfl-
uga menntastofnun, sem breytti mjög
miklu í bæjarfélaginu á þessum
tíma.“
Akureyrarbær var einnig þátttak-
andi í endurnýjun togaraflota Út-
gerðarfélags Akureyringa á áttunda
áratugnum og Sigurður segir að það
hafi verið mjög jákvætt verkefni.
„Bærinn samþykkti jafnframt bæjar-
ábyrgð á breytingu gamals togara í
frystitogara í Slippstöðinni árið 1983.
Þá höfðu ungir athafnamenn í bænum
keypt fyrirtækið Samherja í Grinda-
vík og það var mjög ánægjulegt að fá
að standa að því verkefni og allir
þekkja framhaldið hjá fyrirtækinu.
Það er nú líka svo að þrátt fyrir
ýmis áföll í atvinnulífinu á Akureyri í
gegnum tíðina, hafa ábyrgðir bæjar-
ins sem tengst hafa útgerð alltaf skil-
að árangri. Það tengist ÚA, Samherja
og því þegar þeir Bjarni Bjarnason og
Sverrir Leósson keyptu Súluna. Í
landvinnslu í sjávarútvegi hafa hins
vegar skipst á skin og skúrir. Við höf-
um komið að fyrirtækjum eins K.
Jónsson og Ístess, sem lent hafa í erf-
iðleikum, en þær ákvarðanir hafa þó
leitt til þess að þarna eru starfandi
fyrirtæki í dag, (Fóðurverksmiðjan
Laxá og Strýta, landvinnsla Sam-
herja) þó svo að þau hafi farið í gegn-
um þá gjaldþrotahrinu sem mætti
mörgum fyrirtækjum.“
Háskólinn skiptir miklu
máli fyrir bæjarfélagið
Sigurður nefnir einnig endurupp-
byggingu Krossanesverksmiðjunnar
eftir brunann sem þar varð. Hann
sagði að fyrirtækið hefði verið nánast
gjaldþrota fyrir brunann vegna mik-
illa fjárfestinga og hruns í loðnuveið-
um. „Við breyttum fyrirtækinu í
hlutafélag og náðum síðan að selja
það og fyrirtækið gengur mjög vel í
dag.“
Sigurður sagði að uppbygging Há-
skólans á Akureyri hafi ekki komið
mikið inn á borð bæjarstjórnar. Bær-
inn lagði skólanum þó til helming hús-
eignar Iðnskólans í upphafi. Sigurður
sagði að bæjaryfirvöld hafi reynt að
styðja HA eftir megni og að þar hafi
allir bæjarfulltrúar verið samstiga.
„Það hefur verið mjög skemmtilegt
að fylgjast með uppbyggingu skólans
og þeirri jákvæðu þróun sem þar hef-
ur átt sér stað, enda skiptir Háskól-
inn miklu máli fyrir bæjarfélagið.“
Sigurður nefnir einnig þá tíð þegar
fleiri hundruð manns unnu hjá iðn-
aðardeild Sambandsins á Gleráreyr-
um en að það veldi hefði hrunið.
„Kjörtímabilið 1990–1994 vorum við
að sjá hér allt að 1.000 manns á at-
vinnuleysisskrá á tímabili, ekki síst
vegna þeirra erfiðleika sem áttu sér
stað á Gleráreyrunum. Aðeins
Skinnaiðnaður stendur eftir en fyr-
irtækið hefur þó farið í gjaldþrot og á
í miklum erfiðleikum. Efnahagsum-
Sigurður J. Sigurðsson hættir í bæjarstjórn Akureyrar
Ákvörðunin um að
hætta var alls ekki létt
Eftir tæplega 30 ára setu í
bæjarstjórn hefur Sigurður
J. Sigurðsson ákveðið að
láta af starfi bæjarfulltrúa.
Á þeim tíma hefur hann
starfað með sex bæj-
arstjórum og tekið þátt í
margvíslegri uppbyggingu
Akureyrarbæjar. Kristján
Kristjánsson ræddi við
Sigurð um árin í bæjarpóli-
tíkinni.
Morgunblaðið/Páll A. Pálsson
Bæjarstjórn Akureyrar 1974–1978. Sitjandi f.v. Valur Arnþórsson, Stefán Reykjalín, Helgi M. Bergs bæjarstjóri og Sig-
urður J. Sigurðsson. Aftari röð f.v. Soffía Guðmundsdóttir, Ingólfur Árnason, Freyr Ófeigsson, Sigurður Óli Brynjólfsson,
Gísli Jónsson, Sigurður Hannesson, Jón G. Sólnes og Bjarni Rafnar. Helgi M. Bergs tók við stöðu bæjarstjóra af Bjarna
Einarssyni árið 1976.
Morgunblaðið/Kristján
Sigurður J. Sigurðsson á skrifstofu sinni hjá Skeljungi á Akureyri.