Morgunblaðið - 05.03.2002, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 ÞRIÐJUDAGUR 5. MARS 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Til sölu MMC Galant GLSi 2.0,
f.skr.d. 21.05.1999, 4 d., bsk.,
15" álf. o.fl. Verð 1.610.000.
Nánari upplýsingar hjá
Bílaþingi.
Opnunartímar: Mánud.-föstud. kl.
10-18 og laugard. kl. 12-16.
Laugavegur 170-174 • Sími 590 5000 • Heimasíða: www.bilathing.is
Netfang: bilathing@hekla.is
GUÐMUNDUR Jónsson, fyrrver-
andi skólastjóri Bændaskólans á
Hvanneyri, hélt upp á 100 ára af-
mæli sitt sl. laugardag í góðum hópi
afkomenda og vina.
Um 60 manns komu saman í af-
mælisfagnaði á Hrafnistu í Hafn-
arfirði, þar sem Guðmundur dvelur
nú. Á myndinni má sjá Guðmund
með bræðrum sínum og þremur
börnum. Guðmundur situr fyrir
miðri mynd og við hlið hans standa
bræður hans, t.v. Jónas B. Jónsson,
fyrrverandi fræðslustjóri í Reykja-
vík og t.h. Torfi Jónsson, fyrrver-
andi bóndi á Torfalæk í Austur-
Húnavatnssýslu. Fyrir aftan eru svo
börn Guðmundar, talið frá vinstri,
Ásgeir Guðmundsson, fyrrverandi
forstjóri Námsgagnastofnunar, Sól-
veig Gyða Guðmundsdóttir, blóma-
skreytingarkona og Sigurður Guð-
mundsson, fyrrverandi skólastjóri
Heiðarskóla í Leirársveit.
Morgunblaðið/Sverrir
Fagnaði 100 ára afmæli
MJÖG vel er séð fyrir lífeyrisrétt-
indum starfsmanna á almennum
markaði með þeim ráðstöfunum sem
gerðar hafa verið og 10% greiðsla af
launum í lífeyrissjóð um starfsævina
á að geta skilað mönnum þokka-
legum lífeyri, að mati forsvarsmanna
launþega og vinnuveitenda á al-
mennum vinnumarkaði, en komið
hefur fram að lífeyrisréttur opin-
berra starfsmanna er til muna betri
en á almennum vinnumarkaði og
fjármálaráðherra hefur sagt að rétt-
indajöfnun á þessu sviði hljóti að
gerast þannig að réttindin batni á al-
menna markaðnum.
Ari Edwald, framkvæmdastjóri
Samtaka atvinnulífsins, sagði að þeir
teldu eðlilegt þegar starfskjör rík-
isstarfsmanna væru bætt, og alla
vega síðustu árin umfram það sem
væri á almennum vinnumarkaði, og
launin væru sambærileg þá væri
eðlilegt að öll önnur starfskjör,
starfsöryggi, lífeyrisréttindi og ann-
að færðist að því sem gilti á almenn-
um vinnumarkaði.
Ari bætti því við að ekki væri hægt
að bera saman 10% greiðslu iðgjalds
í lífeyrissjóði á almennum markaði
og 15,5% iðgjald í opinbera lífeyr-
issjóði, þar sem í opinberu lífeyris-
sjóðunum væri réttindaávinnslan
fastákveðin. Menn ynnu sér inn 1,9%
af árslaunum á ári í lífeyri. Ef
greiðsla ríkisins inn í sjóðinn 11,5%,
væri óþarflega mikil til að ná því
marki myndi sú greiðsla lækka í
framtíðinni og hann væri þess full-
viss að hún myndi gera það, þar sem
ekki þurfi til lengdar með tilliti til
ávöxtunar lífeyrissjóða að jafnaði að
hafa framlag vinnuveitandans 11,5%
til að tryggja 1,9% réttindaávinnslu.
Fyrirkomulagið væri hins vegar
þveröfugt hjá almennu lífeyrissjóð-
unum. Þar væri fastákveðið hvað
lagt væri inn í sjóðina en réttindaá-
vinnslan færi síðan eftir ávöxtun og
fjárhag sjóðanna. Lögákveðið lág-
mark væri 1,4% ávinnsla af árslaun-
um á ári, en þeir sem bestum árangri
hefðu náð væru komnir hátt í 1,7%
réttindaávinnslu.
„Ég held að jöfnun réttindanna til
lengri tíma gerist með þessum hætti
að almennu sjóðirnir rétti úr kútn-
um. Ég tel síðan að það hafi verið
mjög mikilvæg niðurstaða sem náð-
ist í síðustu kjarasamningum um
sameiginlega ábyrgð vinnuveitenda
og starfsfólks á því að efla þriðju
stoð lífeyrissparnaðar, þannig að
auk tryggingakerfis og skyldubund-
inna lífeyrissjóða bættist við frjáls
sparnaður,“ sagði Ari.
Hann sagði að áætlað hefði verið
að þessi frjálsi lífeyrissparnaður
gæti aukið lífeyrisgreiðslur til
manns á miðjum aldri um 100% þeg-
ar að lífeyristöku kæmi, þar sem
ekki færi af þessum sparnaði til ann-
arra tegunda lífeyris, eins og barna-
og makalífeyris.
„Ég held að með þessum ráðstöf-
unum sem gerðar hafa verið á al-
mennum vinnumarkaði þá sé mjög
vel séð fyrir lífeyrisréttindum starfs-
manna til framtíðar, þegar þetta
kerfi hefur fengið tíma til að virka,“
sagði Ari ennfremur.
Gengið eftir að jafna réttindin
Grétar Þorsteinsson, forseti Al-
þýðusambands Íslands, segir að í
tvennum síðustu kjarasamningum
hafi verið gengið mjög ríkt eftir því
að ríkið tæki raunveruleg skref í þá
átt að jafna réttindi milli fólks innan
Alþýðusambandsins sem starfaði hjá
ríkinu við hliðstæð störf og opinberir
starfsmenn en hefði allt önnur og
lakari réttindi en opinberir starfs-
menn og þar skæri mest í augu líf-
eyrisrétturinn.
Grétar sagði að óþolinmæðin hjá
fólki innan ASÍ væri orðin yfirþyrm-
andi yfir þessu, en hins vegar væru
bundnar miklar vonir við yfirlýsingu
fjármálaráðherra frá 13. desember
sl. um að setjast yfir þetta viðfangs-
efni og leita leiða til að greiða úr
þessu. Þeir vonuðust að það tækist,
en annars rynnu samningar út eftir
rösklega eitt og hálft ár og í hans
huga væri alveg ljóst hvað myndi
gerast ef þá yrði ekki búið að finna
leiðir út úr þessu.
Hann bætti því við að fyrsti fund-
urinn í framhaldi af yfirlýsingu fjár-
málaráðherra hefði verið haldinn sl.
miðvikudaginn og vinnan væri því
komin í ákveðinn farveg.
Grétar sagði aðspurður að það
væri engin vitræn skýring á þessum
réttindamun opinberra starfsmanna
og starfsmanna ríkisins í öðrum
stéttarfélögum og það væri engin
leið að sætta sig við þennan mun.
Spurður um þann mun sem er á
réttindum starfsmanna ríkisins ann-
ars vegar og á almennum markaði
hins vegar sagði Grétar að það væri
íhugunarefni hvernig greitt væri úr
því. Hins vegar hefði umræðan til
dæmis þegar samkomulag var gert
við VSÍ árið 1995 um lífeyrismálin
verið mjög ríkjandi á þann veg að
fólk hefði ekki verið tilbúið að leggja
meir af sínum launum í lífeyris-
sparnað en þau 10% sem lögð væru
til þessa í dag. Þetta væru réttindi
sem fólk væri að ávinna sér yfir alla
starfsævina og þetta hlutfall miðað
við þokkalega ávöxtun ætti að skila
viðunandi lífeyri. Þá sé rétt að hafa í
huga að búið væri aðopna leið til við-
bótarlífeyrissparnaðar.
Forsvarsmenn samtaka á almennum vinnumarkaði
Vel er séð fyrir líf-
eyrisréttindum á
almennum markaði
HÆSTIRÉTTUR felldi í gær úr
gildi gæsluvarðhaldsúrskurð Hér-
aðsdóms Reykjavíkur, yfir manni
sem liggur undir grun lögreglunnar
í Reykjavík um aðild að einu stærsta
amfetamínmáli sem komið hefur upp
hérlendis.
Lögreglan lagði hald á 5 kg af am-
fetamíni við húsleit í lok janúar og
fékk í kjölfarið þrjá karlmenn og
eina konu úrskurðuð í hálfs mánaðar
gæsluvarðhald. Þau eru talin höfuð-
paurarnir í málinu og eru nú öll laus
úr gæsluvarðhaldi nema einn.
Hæstiréttur féllst á með lögregl-
unni að fyrir hendi væri rökstuddur
grunur um að maðurinn sem var
leystur úr gæsluvarðhaldi í gær
hefði gerst sekur um fíkniefnabrot,
en taldi að lögreglan gæti ekki fært
sönnur á að hlutur hans í málinu
væri slíkur að áframhaldandi gæslu-
varðhald væri nauðsynlegt.
Lögreglan grunar manninn um að
eiga veigamikinn þátt í stórfelldu
fíkniefnamisferli. Hann hefur skýrt
svo frá að barnsmóðir sín hafi í des-
ember 2001 sent honum pakka, sem
hafi m.a. haft að geyma þrjár dósir
af niðursuðumat. Hún hafi síðan
beðið sig um að sækja fyrir sig
pakka, sem hún hafi sent tveimur
aðilum. Kvaðst maðurinn hafa orðið
við því og fengið afhentar þrjár dósir
hjá öðrum aðilanum og tvær dósir
hjá hinum. Maðurinn sagðist hafa
grunað að ekki væri allt með felldu
með dósirnar og hefði hann því feng-
ið annan aðilann til að geyma tösku
með dósunum í um tíma. Hann sagð-
ist síðar hafa sótt dósirnar að beiðni
barnsmóður sinnar til annars aðil-
ans. Nokkru síðar hafi hann farið
með töskuna í bifreið á tiltekinn stað
en þar hafi hann átt að hitta mann
sem hann þekkti ekki. Sagðist mað-
urinn hafa skilið töskuna eftir í far-
angursgeymslu bifreiðarinnar og
ekki vitað hvort ókunni maðurinn
tók þær.
Sakborningur leyst-
ur úr gæsluvarðhaldi
HEILDAREIGNIR lífeyrissjóð-
anna í árslok 2001 námu 648 miljörð-
um króna. Hrafn Magnússon, fram-
kvæmdastjóri Landssamtaka líf-
eyrissjóða, segir flest benda til að
raunávöxtun lífeyrissjóðanna á síð-
asta ári hafi verið verri en á árinu
2000 þegar ávöxtunin var neikvæð
um 0,7%.
Samkvæmt upplýsingum frá töl-
fræðisviði Seðlabanka Íslands námu
erlendar eignir sjóðanna 21,2% af
heildareignum, sem er hlutfallsleg
lækkun frá fyrra ári. Heildareignir
lífeyrissjóðanna jukust um 81,8
milljarða milli ára eða um 14,5%.
Tölur Seðlabankans er áætlun sem
byggist á úrtaki lífeyrissjóða með
rúm 90% af heildareignum.
Tap á erlendri eign
lífeyrissjóðanna
Erlend verðbréf í eigu lífeyris-
sjóðanna námu alls 137,6 milljörðum
í árslok 2001, sem er 21,2% af heild-
areignum. Í árslok 2000 námu er-
lendar eignir sjóðanna hins vegar
128 milljörðum króna eða 22,6% af
heildareignunum.
Í krónutölu nam aukningin á er-
lendum eignum sjóðanna 7,5%, mið-
að við 30,5% aukningu milli áranna
1999 og 2000. Um raunverulega
lækkun var hins vegar að ræða
vegna veikingar íslensku krónunnar
gagnvart erlendum gjaldmiðlum á
síðasta ári.
Hrafn sagði að lífeyrissjóðirnir
hefðu nánast ekkert fjárfest erlendis
á síðasta ári. Aðspurður hafnaði
hann því að sjóðirnir hefðu farið
óvarlega í fjárfestingum erlendis á
árinu 2000. Hann benti á að eigna-
samsetning íslensku lífeyrissjóðanna
væri ólík erlendra lífeyrissjóða.
Hlutfall erlendra eigna væri mun
lægra hjá íslensku sjóðunum hjá
erldnum lífeyrissjóðum.
Sérstaka athygli vekur mikil
aukning sjóðfélagalána á síðasta ári,
en þau voru 73,6 milljarðar í árslok
2001 miðað við 55,9 milljarðar í árs-
lok 2000. Aukningin nam um 31,6%.
Umtalsverð aukning var líka á milli
áranna 1999 og 2000 eða um 25,8%.
Neikvæð raunávöxtun
Raunávöxtun stærstu lífeyris-
sjóða landsins var verri í fyrra en ár-
ið 2000. Raunávöxtun Lífeyrissjóðs
verzlunarmanna var neikvæð um
0,7% samanborið við 1,2% raun-
ávöxtun á árinu 2000. Lífeyrissjóð-
urinn Framsýn skilaði 2,5% nei-
kvæðri raunávöxtun í fyrra borið
saman við 0,6% neikvæða raunávöxt-
un árið 2000. Raunávöxtun Samein-
aða lífeyrissjóðsins var neikvæð um
2,8% í fyrra.
Hrafn sagði að þó ávöxtun lífeyr-
issjóðanna hefði verið neikvæð á síð-
ustu tveimur árum mætti ekki
gleyma því að hún hefði verið mjög
góð árin þar á undan. Afkoma lífeyr-
issjóða víða um heim hefði almennt
verið slæm í fyrra. Bresku lífeyris-
sjóðirnir hefðu skilað 10% neikvæða
ávöxtun, sem gerir um neikvæða
11,8% raunvöxtun, þegar tekið hefur
verið tillit til verðbólgu. Þetta væri
versti fjárfestingarárangur sjóðanna
síðan 1990 þegar ávöxtunin var nei-
kvæð um 11%. Ávöxtun bresku líf-
eyrissjóðanna var að meðaltali nei-
kvæð um 1,8% á árinu 2000.
Japönsku lífeyrissjóðirnir sýndu
6,8% neikvæða ávöxtun á síðasta ári.
Vegna verðhjöðnunar í Japan var
raunávöxtun hins vegar neikvæð um
5,8%. Raunávöxtun lífeyrissjóða í
Sviss var neikvæð í fyrra um 7,4%. Á
árinu 2000 var ávöxtunin hins vegar
jákvæð um 3%. Ávöxtun bandarískra
lífeyrissjóða var neikvæð í fyrra um
3,8% sem er 5,7% neikvæð raun-
ávöxtun að teknu tilliti til verðbólgu.
Þetta er verri úrkoma en á árinu
2000 þegar ávöxtunin var neikvæð
um 0,3%.
Neikvæð afkoma lífeyrissjóða á síðasta ári
Lífeyrissjóðirnir
eiga 648 milljarða