Morgunblaðið - 05.03.2002, Blaðsíða 20

ERLENT
20 ÞRIÐJUDAGUR 5. MARS 2002 MORGUNBLAÐIÐ
OSAMA bin Laden slapp úr klóm
Bandaríkjamanna í Afganistan sök-
um mistaka, sem gerð voru í leitinni
að Sádi-Arabanum. Þannig bjuggu
Bandaríkjamenn alls ekki yfir full-
nægjandi upplýsingum um aðstæður
í Afganistan og hirtu ekki um að
verða sér úti um þær, bandamenn
þeirra í Afganistan reyndust leika
tveimur skjöldum og þá beittu þeir
röngum herfræðilegum aðferðum í
eftirför sinni.
Þetta er niðurstaða úttektar sem
bandaríska dagblaðið Christian
Science Monitor birti í gær. Fullyrð-
ir blaðið að fyrir vikið hafi besta
tækifæri Bandaríkjastjórnar til að
handsama bin Laden runnið henni
úr greipum.
Í grein Christian Science Monitor
er rakið hvernig bin Laden komst
undan. Er stuðst við fjölmarga heim-
ildarmenn, bæði heimamenn og er-
lenda aðila sem vel þekkja til. Blaðið
rekur flótta bin Ladens frá borginni
Jalalabad til fjallavirkisins í Tora
Bora.
„Við munum kenna
þeim lexíu“
Rakið er efni ræðu sem bin Laden
flutti heittrúuðum múslímum í Jal-
alabad 10. nóvember sl., daginn áður
en hann flúði borgina, tveimur dög-
um áður en höfuðborgin Kabúl féll í
hendur Norðurbandalagsins, banda-
manna Bandaríkjanna í þessum
átökum.
„Bandaríkjamenn höfðu uppi
áform um innrás í Afganistan en
samstaða okkar og trú á Allah mun
verða þess valdandi að við munum
kenna þeim lexíu, þá sömu og við
kenndum Rússum,“ á bin Laden að
hafa sagt í ræðu sinni en heimild-
armennirnir eru tveir héraðshöfð-
ingjar sem viðstaddir voru þessa
kveðjuræðu bin Ladens. Minnist
annar þeirra, Malik Habib Gul, þess
að þetta kvöld hafi verið haldin mikil
veisla og voru allir gestanna leystir
út með peningum.
Bin Laden hélt til Tora Bora dag-
inn eftir en um þetta leyti mögnuð-
ust mjög loftárásir Bandaríkja-
manna á Jalalabad. Fóru þeir af
þeim sökum í nokkrum flýti, bin
Laden í brynvarinni, breyttri Toyota
Corolla-bifreið.
Þegar Bandaríkjamenn hófu
vægðarlausar loftárásir sínar á Tora
Bora tryggðu bin Laden og menn
hans sér undankomuleið með því að
bera fé á heimamenn. Jafnframt
hamlaði það mjög aðgerðum á jörðu
niðri að höfðingjarnir tveir, sem
Bandaríkjamenn völdu til samstarfs,
deildu mjög sín á milli. Varð það til
þess að Tora Bora-fjallasvæðið var
aldrei umkringt og mennirnir, sem
þar höfðust við, áttu býsna auðvelt
með að láta sig hverfa.
Kom einnig á daginn að höfðingj-
arnir tveir, Hazret Ali og Haji Zam-
an Ghamsharik, reyndust þegar til
kom tregir til að beita liðsafla sínum
gegn al-Qaeda-liðum og þeim talib-
önum sem héldu uppi vörnum í Tora
Bora.
Segir Pir Baksh Bardiwal, höfð-
ingi frá A-Afganistan, að þær þús-
undir pakistanskra hermanna, sem
komið var fyrir á landamærum Pak-
istans og Afganistans, hafi aldrei
sinnt því starfi sínu að koma í veg
fyrir að al-Qaeda-liðar færu yfir til
Pakistans. Kveðst hann jafnframt
hafa undrast það mjög að Banda-
ríkjamenn skyldu ekki láta sér detta
í hug að koma fyrir léttvopnuðum
hersveitum á allra augljósustu
flóttaleiðunum yfir landamærin.
„Landamærin að Pakistan skiptu
sköpum en það leiddi enginn hugann
að þeim,“ sagði hann.
Reiddu fé af hendi og
fengu að fara sína leið
Greinir Christian Science Monitor
frá því að á bilinu 28.–30. nóvember
hafi bin Laden haldið á brott frá
Tora Bora áleiðis að landamærunum
að Pakistan. Fylgir sögunni að Haji
Hayat Ullah, gamall kunningi bin
Ladens, hafi 3. desember greitt
bandamönnum Bandaríkjanna í Jal-
alabad peninga gegn því að þrír
ónafngreindir arabar fengju að fara
yfir landamærin til Pakistans. Er
líklegt að bin Laden hafi þar verið á
ferð. Héraðshöfðingjarnir í Jalal-
abad höfðu reyndar þegar fengið
borgað fyrir að tryggja að enginn
kæmist yfir landamærin en arabarn-
ir reyndust einfaldlega færir um að
borga enn meira og gátu því látið sig
hverfa.
Einnig kemur fram í greininni að
það hafi grafið undan tilraunum
Bandaríkjamanna til að hafa hendur
í hári bin Ladens að þeir höfðu litla
þekkingu á innbyrðis flokkadráttum
héraðshöfðingjanna í Afganistan.
Gerðu þeir sér aldrei nægjanlega
grein fyrir því að héraðshöfðingjar
sem gengu til liðs við baráttuna gegn
bin Laden og félögum léku oftar en
ekki tveimur skjöldum.
Nýjar upplýsingar í Christian Science Monitor um flótta Osama bin Ladens frá Afganistan
Washington. AFP.
Bar fé á menn
og fékk að fara
Reuters
Afganskur hermaður á verði í borginni Gardez, skammt frá Kabúl, í gær. Drunurnar frá árásum B-52 flugvéla
Bandaríkjamanna á stöðvar talibana og al-Qaeda í um 30 kílómetra fjarlægð heyrðust vel í Gardez.
MÚSLÍMSKAR konur
héldu um síðustu
helgi ráðstefnu í
Cordoba á Spáni þar
sem meðal annars var
fjallað um þá nei-
kvæðu ímynd, sem
þær eða staða þeirra
hefur á Vest-
urlöndum. Í loka-
ályktun ráðstefn-
unnar voru kristnir
menn hvattir til að
losa sig við fordóma
gagnvart þeim og þá
einkanlega klæða-
burði þeirra.
Á ráðstefnunni, sem
sótt var af 200 konum
og raunar körlum líka, var íslam
varin sem umburðarlynd trúar-
brögð og ofbeldi, ekki síst heimilis-
ofbeldi, harðlega fordæmt. Hins
vegar var lýst miklum áhyggjum af
stöðu múslímskra kvenna á Vest-
urlöndum, sem margar eiga mjög
erfitt með að samlagast vestrænu
þjóðfélagi.
Einna mest var þó áherslan á
klæðaburð sumra múslímskra
kvenna, slæðurnar, sem hylja þær
frá hvirfli til ilja, en á Vesturlönd-
um hafa margir mikinn ímugust á
þeim búningi.
„Við verðum að
hætta að hugsa um
múslímskar konur út
frá einhverri for-
skrift, að þær séu bara
kuflklædd og vilja- og
skoðanalaus verkfæri
í höndum manna
sinna. Við eigum held-
ur að reyna að finna
leiðir til að búa saman
í friði,“ sagði Azra
Sljivo, sem fluttist frá
Bosníu til Spánar. Í
ályktun ráðstefnunnar
segir, að kuflinn sé
„sjálfviljug tjáning og
hluti af grundvall-
arréttindum kon-
unnar“, ekki síður en sá réttur
hennar að bera hann ekki.
Til nokkurra átaka kom þegar
hópur múslíma reyndi að biðjast
fyrir í moskunni í Cordoba, þeirri
þriðju stærstu í heimi, en henni var
breytt í kaþólska kirkju á 13. öld.
Vildi fólkið biðjast fyrir í helgi-
dómi forfeðra sinna en var stuggað
burt eftir nokkrar stympingar.
Það voru íslömsk kvennasamtök
í Madrid, sem stóðu fyrir ráðstefn-
unni, en henni var frestað sl. haust
vegna hryðjuverkanna í Bandaríkj-
unum.
Ráðstefna íslamskra kvenna á Spáni
Ályktað gegn
fordómum á
Vesturlöndum
Cordoba. AP.
Múslímastúlka með
slæðu í Kambódíu.
BANDARÍSKAR sprengjuflugvélar
héldu uppi hörðum árásum á liðs-
safnað al-Qaeda-hryðjuverkasam-
takanna í fjöllunum í Austur-Afgan-
istan á sunnudag, annan daginn í
röð. Daginn áður höfðu afganskir
hermenn og bandarískir sérsveitar-
menn látið undan síga vegna mikillar
mótspyrnu en Bandaríkjamenn segj-
ast staðráðnir í að láta mistökin frá
Tora Bora ekki endurtaka sig að
þessu sinni. Hafa þeir komið herliði
fyrir víða umhverfis svæðið í því
skyni að útiloka undankomu al-
Qaeda-liðanna.
Átökin um helgina eru mestu sam-
eiginlegu hernaðaraðgerðir Afgana
og Bandaríkjamanna í Afganist-
anstríðinu en liðsmenn al-Qaeda eru
sagðir hafa búið mjög vel um sig í
hellakerfinu í Paktia-héraði. Lítið
var um bardaga á jörðu niðri í fyrra-
dag og var það haft eftir afgönskum
foringja, að Bandaríkjamenn hefðu
breytt um hernaðaraðferð vegna
mótspyrnunnar.
„Þeir vildu hefja sókn á landi en
þegar þeir urðu fyrir mannfalli
breyttu þeir um,“ sagði afganski for-
inginn Wazir Khan en hann fer fyrir
600 manna liði, sem sækir að vígjum
al-Qaeda frá suðri.
Að minnsta kosti einn Bandaríkja-
maður og fimm Afganar féllu í átök-
unum fyrsta daginn og ótiltekinn
fjöldi særðist.
Íbúar borgarinnar Gardez, sem er
næst átakasvæðinu, kváðust sjá
reykjarstróka stíga til himins og
heyra miklar sprengidrunur frá
svæðinu en um helgina var varpað á
það meira en 270 sprengjum. Sagði
talsmaður Bandaríkjahers að nokkr-
ar AH-64 Apache-þyrlur hefðu orðið
fyrir skoti og bætti við, að auk Afg-
ana og Bandaríkjamanna tækju her-
menn frá Noregi, Þýskalandi, Kan-
ada, Ástralíu, Frakklandi og
Danmörku þátt í aðgerðunum.
Óviss fjöldi en
vel vopnum búinn
Ekki er vitað hve al-Qaeda hóp-
urinn er stór. Segja sumir nokkur
hundruð en aðrir töluvert á annað
þúsund. Var hellakerfið útfært og
aukið af skæruliðum í stríðinu gegn
yfirráðum Sovétmanna á níunda ára-
tug síðustu aldar. Virðast al-Qaeda-
liðarnir vera mjög vel vopnum búnir
og ráða meðal annars yfir Stinger-
eldflaugum, sprengjuvörpum, fall-
byssum og loftvarnabyssum.
Áður en Bandaríkjamenn hófu
loftárásirnar á sunnudag fluttu þeir
hundruð bandarískra hermanna til
ýmissa staða umhverfis hellakerfið
til að tryggja, að al-Qaeda-liðið gæti
ekki flúið burt eins reyndin var í
Tora Bora. Þar að auki hefur verið
haft samstarf við Pakistana, sem
hafa stórhert gæslu á landamærun-
um á þessum slóðum.
Hernaðarsérfræðingar segja, að
munurinn á Tora Bora og stöðunni
nú sé ekki síst tíminn. Embættis-
maður í afganska innanríkisráðu-
neytinu segir, að vitað hafi verið frá í
janúar, að al-Qaeda-menn væru að
safnast saman í hellunum við Gar-
dez. Þess vegna hafi gefist góður
tími til að leggja á ráðin um sóknina
gegn þeim og girða um leið fyrir
flótta þeirra.
Sótt að síðasta meiri-
háttar vígi al-Qaeda
Bandaríkjamenn
girða af flestar
undankomuleiðir
Kabúl, Washington. AFP, AP, Los Angeles Times.
789:;'<='>,8'
  
    
  
!" 

  ! #"

   ! 
$  
 %&'  $  !'' 
( $
) *    + ,
#
%   
 

    


#$
  

- 
. )( 
$
/ 012 3
+ ,
4 2 

0!

0)5
#+ 312 3
 
 
6