Morgunblaðið - 24.03.2002, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 SUNNUDAGUR 24. MARS 2002 MORGUNBLAÐIÐ
GEIR H. Haarde fjármálaráðherra
segir að menn þurfi nú að leggjast
vel yfir úrskurð óbyggðanefndar og
skoða hann vel og vandlega og þá
sérstaklega hvaða grundvallaratriði
hafi verið höfð til hliðsjónar af hálfu
nefndarinnar. Síðan verði menn að
taka ákvörðun um það hvort þetta
verði síðasta orðið í málinu eða
ekki. „Mér sýnist svona fljótt á litið
að niðurstaðan sé mjög athyglis-
verð. Nefndin tekur víða tillit til
sjónarmiða ríkisins en hún hefur þó
einnig komið verulega til móts við
bændur, a.m.k í ákveðnu tilliti.“
Geir segir úrskurðinn vera síð-
asta stjórnsýslustigið en nú geti
hvor aðilinn sem er, ríkið eða land-
eigendur, farið með málið fyrir
dómstóla. „Hver úrskurður fyrir
sig telur um 200 síður þannig að
það er alveg ljóst að allir aðilar
þurfa að gefa sér tíma til þess að
fara yfir úrskurðina og hina efn-
islegu niðurstöðu.“
Geir segist auðvitað vilja fagna
því að þessi niðurstaða sé nú loks-
ins komin, menn hafi beðið eftir
henni í tvö ár. „Nefndin þurfti auð-
vitað rúmt svigrúm til þess að koma
með fyrstu úrskurðina vegna þess
að þeir setja fordæmi um þau við-
mið sem framvegis verða höfð til
hliðsjónar og munu þar af leiðandi
líka skipta máli í kröfugerðum rík-
isins.“
Geir Haarde fjármálaráðherra
Mjög athyglis-
verð niðurstaða
fyrir. Slíkar upplýsingar eru í flug-
rita en Jens segir að aflestur af þeim
sé tímafrekur og krefjist sérstaks
búnaðar. Þá sé ekki hægt að sjá á
hæðarmælum hversu nálægt var far-
ið jörðu eftir að atvikið átti sér stað.
Mat á hugsanlegu hættuástandi
hljóti því að vera að mestu leyti hug-
lægt þar til gögn úr flugrita liggja
fyrir.
Einungis farið yfir
aðflugsbúnaðinn í Osló
Fram hefur komið að flugstjórinn
tilkynnti viðhaldsstjórn Flugleiða
um að truflanir hefðu orðið í aðflugs-
búnaði en gaf ekkert til kynna um að
atvikið hefði verið jafn alvarlegt og
gögn úr flugrita sýna. Jens segir að
hefði flugstjórinn gert það, hefði vél-
in umsvifalaust verið kyrrsett á flug-
vellinum og hugað að því að setja
hana í ástandsskoðun. Þá ákvörðun
hefði flugstjórinn átt að taka, vænt-
anlega í samráði við flugrekstrar-
FLUGREKSTRARSTJÓRI Flug-
leiða segir ekkert benda til þess að
hæðarmælir hafi bilað um borð í
Flugleiðaþotunni sem lenti í miklum
vandræðum við Gardermoen-flug-
völl við Osló 22. janúar sl., en eins og
fram hefur komið gerðu flugmenn-
irnir sér ekki grein fyrir því að vélin
átti aðeins um 100 metra eftir í jörðu
þegar þeir höfðu rétt hana við eftir
bratta dýfu. Aðspurður um hvort
flugmennirnir hefðu þá ekki átt að
sjá á mælunum hve lágt vélin var
komin, segir Jens Bjarnason, flug-
rekstrarstjóri að hann treysti sér
ekki til að svara því.
Um borð í þotum af þessari gerð
er búnaður sem á að vara flugmenn
við fljúgi þeir of nálægt jörðu. Jens
segir óvíst að sá búnaður hafi verið
tengdur þar sem vélin var í aðflugi
og var því eðlilega mjög nálægt
jörðu. Hann minnir á að flugmenn
hafi ekki aðgang að gögnum sem
sýna hversu miklu álagi vélin varð
stjóra, en Jens minnir á að flugstjór-
um beri skylda til að fullvissa sig um
flughæfni flugvéla sem þeir stjórna.
Á Gardermoen hafi flugstjórinn ekki
metið það svo að flugvélin hefði orðið
fyrir slíku álagi að efasemdir hafi
vaknað um flughæfni vélarinnar. Því
hafi ráðstafanir á flugvellinum ein-
ungis falist í því að tæknimenn voru
fengnir til að yfirfara aðflugsbúnað-
inn sem hafði brugðist.
Það hafi ekki runnið upp fyrir
mönnum fyrr en síðar hversu alvar-
legt atvikið í raun var. „Þetta er
kjarni málsins,“ segir Jens. Flug-
stjórinn hafi ekki talið atvikið alvar-
legt og tilkynningin frá flugstjóran-
um um truflanir í aðflugsbúnaði hafi
ekki gefið tilefni til að kyrrsetja vél-
ina á Gardermoen. Í ljósi upplýsinga
úr flugrita hafi á hinn bóginn greini-
lega verið tilefni til þess.
Eftir að vélin kom til Íslands síð-
degis hinn 22. janúar gáfu flugmenn-
irnir munnlega skýrslu, en á grund-
velli hennar þóttu ekki efni til að
kyrrsetja þotuna. Eins og fram hef-
ur komið var vélinni flogið í tvo daga
eftir slysið áður en hún fór í reglu-
bundna viðhaldsskoðun. Í millitíð-
inni komu fram upplýsingar frá flug-
mönnunum sem bentu til þess að
atvikið hafi verið alvarlegra en talið
var í fyrstu. Aðspurður hvernig geti
staðið á því að flugmennirnir upp-
lýstu þetta ekki þegar í stað segir
Jens að flugmennirnir hafi smám
saman gert sér grein fyrir því hversu
alvarlegur atburðurinn var. Þetta
hafi komið fram í samtölum við flug-
mennina og einnig var farið með þá í
flughermi þar sem þeir voru látnir
líkja eftir atburðum. Jens telur ekki
óeðlilegt að flugmennirnir hafi ekki
áttað sig á þessu fyrr. Aðspurður um
hvort ástæða hafi verið til að kyrr-
setja vélina fyrr segir Jens að vélin
hafi verið kyrrsett um leið og upplýs-
ingar um að atvikið hefði verið alvar-
legra en í fyrstu var talið lágu fyrir.
Flugrekstrarstjóri Flugleiða um flugatvikið á Gardermoen í janúar
Ekkert bendir til bilunar
í hæðarmælum þotunnar
MÚSÍKTILRAUNUM, hljómsveitakeppni Tónabæjar,
lauk á föstudagskvöld, en undanfarið hafa 40 hljóm-
sveitir keppt um hljóðverstíma. Sigurvegarar að þessu
sinni voru piltarnir í Búdrýgindum, Benedikt Smári
Skúlason, Viktor Örn Árnason, Axel Haraldsson og
Magnús Ágústsson. Í umsögn um músíktilraunirnar
segir að úrslitakvöldið hafi verið góður þverskurður af
því sem í boði var að þessu sinni.
Ljósmynd/Björg Sveinsdóttir
Búdrýgindi sigruðu
 Búdrýgindin best/44
ÞRETTÁN ökumenn voru teknir
fyrir of hraðan akstur á hringveg-
inum í Ljósavatnsskarði og við
Reykjadal á föstudagskvöld. Lög-
reglan á Húsavík sinnir eftirliti á
þessum stöðum og samkvæmt upp-
lýsingum hennar voru ökumennirnir
allir teknir á tímabilinu frá klukkan
15 til miðnættis. Mestur mældist
hraðinn 130 km/klst.
Það voru hins vegar engar hraða-
takmarkanir á tjörn einni við Skútu-
staði við Mývatn í gær, en þar fór
fram aksturskeppni í ískrossi bíla og
bifhjóla. Því gátu ökumenn fengið
þar útrás fyrir hraðaksturinn með
fullkomlega löglegum hætti.
Hraðakstur
og „ískross“
UMFANGSMESTA pílagrímaflugi
Flugfélagsins Atlanta lýkur næsta
laugardag, en í ár voru notaðar 14
breiðþotur í flugið og starfsmenn
voru liðlega eitt þúsund. Fyrri hluti
flugsins hófst 15. janúar og stóð í
rúman mánuð og síðari hlutinn var-
ir frá 25. febrúar til 30. mars.
Fluttir voru 199.162 pílagrímar í
fyrri hluta flugsins og kveðst Er-
ling Aspelund, forstöðumaður upp-
lýsingamiðlunar Atlanta, reikna
með að þeir verði um 200 þúsund í
síðari hlutanum. Af yfir þúsund
starfsmönnum við verkefnið eru
250 íslenskir en alls eru þeir af um
40 þjóðernum.
Flogið var fyrir fimm flugfélög
milli Sádi-Arabíu og landa í Afríku
og Asíu. Notaðar voru fimm B747-
þotur fyrir Saudia, fjórar fyrir
Garuda, tvær fyrir Air Asia, ein
B747 og ein B767 fyrir Air Algerie
og ein B747 fyrir Nigerian Air-
ways. Allmörg flugfélög sinna píla-
grímaflugi og er Atlanta þeirra
umfangsmest.
Um það bil 800 þúsund pílagrím-
ar koma flugleiðis til Jeddah á
þessum þremur vikum. Eru þeir
fluttir landleiðina þaðan til Mekka
þar sem trúarhátíð múslima stend-
ur í 10 daga. Þá koma hundruð þús-
unda land- og sjóleiðina, eða alls
um tvær milljónir pílagríma.
Atlanta
flytur um
400 þúsund
pílagríma
SAMBAND sveitarfélaga á Austur-
landi og iðnaðarráðuneytið stefna að
opnum fundi með Austfirðingum um
framtíð Noral-verkefnisins og er lík-
legt að hann verði strax eftir páska.
Noral-verkefnið tekur til bygging-
ar álvers í Reyðarfirði og byggingar
Kárahnjúkavirkjunar.
Smári Geirsson, formaður Sam-
bands sveitarfélaga á Austurlandi,
segir að ekki sé búið að tímasetja
fundinn. Hann verði væntanlega
haldinn á Egilsstöðum eða Reyðar-
firði. Hugmyndin hafi verið að hafa
hann strax eftir helgi, en vegna anna
á Alþingi geti svo farið að hann verði
ekki fyrr en eftir páska.
Smári Geirsson segir að mikilvægt
sé að þingmenn Austurlands verði á
fundinum auk annarra sem komi að
málum eins og fulltrúar Landsvirkj-
unar og Reyðaráls. Vilji hafi verið til
að halda fundinn strax en erfitt hafi
reynst að finna tíma sem hentaði öll-
um.
Opinn fund-
ur um Noral-
verkefnið
SEX þingmenn Sjálfstæðisflokksins
hafa lagt fram á Alþingi frumvarp til
laga sem miðar m.a. að því að hætt
verði að miða fjárhæð erfðafjárskatts
við sifjatengsl erfingja og arfleiðanda
og þess í stað lagður á flatur 5%
erfðafjárskattur á alla erfingja, hver
sem sifjatengslin eru. Áfram er þó
skv. frumvarpinu gert ráð fyrir að af
arfi sem fellur til þess hjóna eða sam-
býlisfólks sem lifir hitt verði enginn
erfðafjárskattur greiddur, svo og arfi
sem fellur til kirkna, opinberra sjóða,
líknar- og menningarstofnana eða fé-
laga. Jafnframt er gert ráð fyrir að
greiddur verði 5% erfðafjárskattur af
fyrirframgreiddum arfi.
Fyrsti flutningsmaður frumvarps-
ins er Gunnar I. Birgisson en með-
flutningsmenn eru Vilhjálmur Egils-
son, Þorgerður K. Gunnarsdóttir,
Ásta Möller, Drífa Hjartardóttir og
Einar Oddur Kristjánsson.
Í greinargerð frumvarpsins segir
m.a. að skv. núgildandi lögum séu
erfingjar látnir greiða mismikla
skatta af arfinum. Þá segir að með
innheimtu erfðafjárskatts sé skatt-
lagning í raun tvöföld þar sem búið sé
að greiða skatt af þeim fjármunum og
verðmætum sem erfasterfingjum í
skaut.“
Þingmenn
Sjálfstæðisflokksins
Leggja
til flatan
5% erfða-
fjárskatt
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦