Morgunblaðið - 07.04.2002, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 7. APRÍL 2002 19
Barcelona
Monte Carlo
Milano
Feneyjar
Florens
Róm
Napoli
Taormina, Sicily
Valletta, Malta
Aþena
siglingu um Miðjarðarhaf 17. ág. UPPSELT! - Sumarsmellurinn!
NÝTT TILBOÐ 24. júlí frá kr. 229.900.-
Golden Princess
Nýjasta, stærsta skemmtiskip
heimsins, 109 þús. tonn.
Feneyjar
NÝ ÚTSALA!
Það glæsilegasta sem boðist hefur í MIÐJARÐARHAFI
-vöggu siglinganna stendur þér til boða á einstöku verði:
Þú nýtur heimsins lystisemda um borð í fljótandi lúxus-
borg fyrir lægra verð en á gistingu á góðu hóteli í jafn-
marga daga, og er þó fullt lúxusfæði innifalið, ásamt
heimsins bestu aðstöðu og fjölbreyttum skemmtunum,
auk tækifæris til að sjá frægustu sögustaði heims.
60 hafa pantað GOLDEN PRINCESS
Áætlun: Monakó, Toscana með Florens og Pisa (frá
Livorno) Róm (frá Civitavecchia), Napoli, Pompeii,
Capri, Messinasund, Malta, Aþena,Feneyjar.
Þvílíkt glæsilíf um borð, 8 veitingahús og fullt fæði inni-
falið, öll aðstaða um borð, hvers kyns skemmtanir, full-
komin leikhús, tónlist við allra hæfi, danssalir, diskótek,
kvikmyndir, veisluhöld, sólbaðsaðstaða og sundlaugar,
landferðir á fræga staða eftir eigin vali. - 12+2 dagar.
Okkar verð frá kr. 229.900. Alm. verð frá kr. 480.000. Hágæði heimsins á lág-
fargjaldi! Auk þessa er innif. flug til Barcelona og til baka frá Milano án
flugvsk. (kr. 3.600), en með öllum hafnargjöldum (nærri 40 þús. kr.) - Þeir sem
kunna að meta það besta sleppa ekki slíku tækifæri! - Nú stefnir í að við bjóð-
um líka íslenskan siglingastjóra í sérflokki!
Austurstræti 17, 4. hæð, 101 Reykjavík, sími 562 0400, fax 562 6564,
netfang: prima@heimsklubbur.is, heimasíða: http://www.heimsklubbur.is
Ferðatækifæri þeirra, sem kunna að meta það besta í heiminum!
Sjá vefsíðu www.heimsklubbur.is - Pantanir í dag í síma 56 20 400 kl.13-15
Aðeins fáir klefar með vali um innborðs-útborðs-eða með svölum.
Allt með 60% afslætti. Fæst aðeins gegn staðfestingu.
„Ég fyrirlít skoðanir yðar, en ég er
reiðubúinn til að láta lífið fyrir rétt yðar
til að halda henni fram.“
(Voltaire.)
BRÁÐUM er kosið. Bráð-um fæ ég að ráða. Inni íkjörklefanum stend égeinn og óhultur ogkrossa við það nafn eða
þann lista, sem ég treysti til að
fara með almannavaldið. Þetta eru
dýrmæt réttindi. Atkvæðaseðillinn
er vald til að hafa áhrif og lýðræð-
ið er réttur og um leið skylda sér-
hvers hugsandi
manns.
Þetta hefur ekki
alltaf verið svona.
Lengi vel máttu
konur ekki kjósa
og ekki vinnuhjú
og kjósendur
þurftu að tilkynna í heyranda
hljóði hvernig atkvæði þeirra félli.
Fyrir framan þá sat yfirvaldið,
sem kannske var sjálft í framboði,
og það þurfti kjark til að bjóða því
birginn.
Þetta er heldur ekki svona alls
staðar um heimskringluna, þar
sem annaðhvort er alls ekki kosið,
eða þá að atkvæðum er stungið
undir stól, atkvæðum breytt eða
þau fölsuð og stundum hefur fólk
alls ekki rænu eða aðstöðu til að
kjósa. Tilbúið lýðræði, gervifrelsi,
einræði, ofríki.
Og svo er það hitt, sem við verð-
um að leiða hugann að: er kosn-
ingarétturinn hér heima,
óháður og heilagur um alla
framtíð? Eru það stefnur og
hugsjónir og málflutningur
frambjóðenda sem ráða ferð-
inni? Eða eitthvað annað? Eða
ekki neitt? Sú var jú tíðin að
Íslendingar skiptust í flokka og
fylkingar af hugsjónaástæðum,
afstöðunni til þeirra átaka sem
áttu sér stað í veröldinni,
milli kommúnisma og frjáls-
ræðis, milli ríkisafskipta og
einkaframtaks, með her og á
móti her, með stétt, mót stétt,
milli samhjálpar og ein-
staklingshyggju.
Í áranna rás hefur þetta
breyst að hluta til. Ekki alveg, en
nóg samt, til að deyfa þessi skörpu
skil og nú hef ég það á tilfinn-
inguni að hagsmunir og henti-
stefna, hafi meira að segja um at-
kvæðin. Fólk kýs eftir því hvernig
það hefur það í buddunni, eftir því
hvað hinir gera. Og segja. Og hvað
þeim er sagt að gera.
Sú þróun er augljós að stjórn-
málamenn hafa ekki þau sömu
allsherjarvöld og áður. Það er út af
fyrir sig af hinu góða. Með auknu
frjálsræði og minni ríkisafskiptum
er fólk meira sjálfs sín ráðandi og
völdin hafa færst út á markaðinn,
út á torg fjölmiðla og tísku-
strauma. Og peninga. Nýtt vald er
komið til sögunnar, vald pening-
anna og peningamannanna. Hverj-
ir eru það sem
eiga verslunina,
stóru útflutnings-
fyrirtækin, útgerðina,
bankana, fjárfestingarfélögin og
forstjórastólana? Sífellt færri
eignamenn, sífellt aðsópsmeiri
fjárfestar, sífellt aðgangsharðari
auðjöfrar og jafnvel þar sem safn-
ast hafa saman sjóðir í eigu
fjöldans, lífeyrissjóðirnir, situr fá-
mennur og undarlega keimlíkur
hópur þessara sömu manna og fer
sínu fram. Jafnvel verkalýðs-
leiðtogar, hinir gömlu og hefð-
bundnu talsmenn smælingjanna,
eru þar innstu koppar í búri. Al-
staðar er það fjármagnið sem ræð-
ur. Og þeir sem yfir því ráða.
Og eftir höfðinu dansa
limirnir. Unga fólkið,
sem er að hasla sér
völl í lífinu, kynokar
sér við að storka þessu
valdi fjármagns og
eigna. Eða hver vill
voga sér að vaða
fram á ritvöllinn
eða í málstofu og
vera upp á
móti? Hver er
tilbúinn til þess
að hafa skoðun
sem er önd-
verð við geð-
þótta hinna
voldugu mátt-
arstólpa?
Hvernig fór
fyrir litla
manninum hjá
Símanum,
sem kjaftaði
frá? Stærsti
hluti þeirrar
efnilegu og
vel menntuðu
kynslóðar sem nú
er að vaxa úr grasi, sit-
ur þögull og af-
skiptalaus hjá, þegar
stjórnmál berast í tal.
Skoðanir eru nefnilega
varasamar á frama-
brautinni.
Með öðrum orðum:
kúgun andans, svipa ótt-
ans, kyrking skoðana og hugsjóna
er eðlileg og óhjákvæmileg afleið-
ing. Meira að segja og því miður,
verða sumir stjórnmála- og alþing-
ismenn fórnarlömb þessa nýja
valds. Verða handbendi og mál-
pípur þeirra sem borga í kosn-
ingasjóði, fjarstýrðir leiksoppar
þröngra hagsmuna.
Sú hætta er jafnvel fyrir hendi
að flokkarnir sjálfir, samtök fólks-
ins og útverðir lýðræðisins, verði
undir þessa sömu sök seldir þegar
frá líður, leikfang í höndum fjár-
magnsins og auðmannanna. Þá
verður hún snorrabúð stekkur.
Ólafur F. Magnússon borg-
arfulltrúi og læknir er dæmi um
mann, sem vildi standa við hugsjón
sína og var kallaður talibani fyrir
vikið. Í stað þess að guggna og
gefast upp, hefur Ólafur boðið
fram undir nýju flokksnafni, og
enda þótt ég sé ekki samferða hon-
um í öllum skoðunum og muni ekki
gefa honum atkvæði mitt, hlýt ég
að dást að djörfung hans og
dirfsku. Á ég að segja fífldirfsku?
Dugnaðarforkur úr Eyjum, út-
gerðarbóndi og eignamaður, sendi
mér tóninn um daginn. Við því er
ekkert að segja. Hann hefur til
þess rétt. En athyglisverðast við
grein hans á opinberum vettvangi,
er sú grímulausa hótun, að ef und-
irritaður heldur áfram að hafa
skoðanir, sem þessum manni og
hagsmunum hans, eru ekki þókn-
anlegar, gefur hann í skyn að út-
gerðin hætti að styðja við bakið á
æskulýðsstarfseminni heima í hér-
aði. Og prófessor í Háskólanum
sem er annálaður málsvari frjáls-
hyggjunnar, beinir þeim tilmælum
til Morgunblaðsins, sjálfsagt í
anda frjálsræðisins, að blaðið setji
á mig ritbann, vegna „vitlausra
skoðana“!
Nú er ég að vísu orðinn of gam-
all og of þvermóðskufullur til að
bogna undan svona málflutningi,
en hver eru skilaboðin? Skilaboðin
til unga fólksins, til lýðræðisins, til
kjósenda? Ef þið haldið ekki kjafti
og gerið eins og ykkur er sagt, þá
er mér og mínu valdi að mæta, þá
er valdi auðs og ritskoðunar beitt,
þér og þínu til útskúfunar.
Það er þetta sem veldur mér
áhyggjum, þetta nýja afl, þetta
ógeðfellda, ósýnilega vald pening-
anna, sem hræðir almenning til
liðs við þögnina og undirgefnina.
Og hvar er þá málfrelsið og lýð-
ræðið, frelsið til að hafa skoðun,
frelsið til að kjósa, frelsið að
standa einn í kjörklefanum með
samvisku sinni og hugsjónum?
Ég fyrirlít
skoðanir yðar
HUGSAÐ
UPPHÁTT
Eftir Ellert B.
Schram
ebs@isholf.is
Teikning/Andrés