Morgunblaðið - 18.04.2002, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 FIMMTUDAGUR 18. APRÍL 2002 MORGUNBLAÐIÐ
EKKI eru hagfræðilegar forsendur
fyrir því að veita 20 milljarða ríkis-
ábyrgð á skuldabéfaútgáfu deCODE
Genetics til fjármögnunar nýrrar
lyfjaþróunardeildar, að því er fram
kemur í umsögn Þjóðhagsstofnunar
til efnahags- og viðskiptanefndar Al-
þingis.
„Þjóðhagsstofnun álítur að ríkis-
ábyrgð á skuldum einkaaðila og fyr-
irtækja almennt sé vandmeðfarin og
megi einungis réttlæta á hagfræði-
legum forsendum í sérstökum und-
antekningartilfellum. Ríkisábyrgð
heftir „hönd markaðarins“ og skekk-
ir samkeppnisstöðu fyrirtækja. Fjár-
magn og vinnuafl leita í meira mæli
til fyrirtækja sem njóta ríkisábyrgð-
ar í stað þess að taka einvörðungu
mið af því sem hagkvæmast er hverju
sinni,“ segir m.a. í umsögninni.
„Í undantekningartilfellum má
réttlæta ríkisaðstoð til fyrirtækja á
grunni markaðsbresta, þ.e. að mark-
aðir nái illa til allra þeirra verðmæta
sem í húfi eru. Á þessum grunni má
til dæmis réttlæta afskipti af um-
hverfismálum. Í því tilfelli sem hér er
til skoðunar verður á hinn bóginn
ekki séð að slíkir markaðsbrestir séu
meiri en það sem gerist víða annars
staðar í hagkerfinu. Vegna þess að í
því tilviki sem hér um ræðir er um að
ræða erlent fjármagn er afleiðingin
fyrir íslenskt hagkerfi fyrst og
fremst sú að hætta er á að vinnuafl,
en raunar aðrir framleiðsluþættir
hugsanlega einnig, sé notað í starf-
semi sem ekki hámarkar nýtingu
þess. Niðurstaðan er að líkum lægra
framleiðslustig og lakari lífskjör til
lengdar. Almennari aðgerðir sem
ekki skekkja samkeppnisstöðu ein-
stakra fyrirtækja, t.d. þær sem snúa
almennt að rekstrarumhverfi fyrir-
tækja, vinnuumhverfi einstaklinga
og eflingu menntunar og rannsókna,
eru líklegri til að efla þjóðarhag,“
segir ennfremur í umsögninni.
Neikvæður þáttur
við mat á lánshæfi
Magnús Harðarson, hagfræðingur
hjá Þjóðhagsstofnun, segir aðspurð-
ur um þau rök sem færð hafa verið að
réttlætanlegt sé að veita ríkisábyrgð
þegar um rannsókna- og þróunar-
starfsemi er að ræða, að hagkvæmast
sé að styðja slíka starfsemi með al-
mennari aðgerðum á borð við rann-
sóknastyrki og eflingu menntunar
o.fl.
Í umsögn Þjóðhagsstofnunar segir
einnig að fjárhæð þeirra skuldabréfa
sem frumvarpið geri ráð fyrir að rík-
isábyrgðin nái til sé ekki það há að
búast megi við að ríkisábyrgðin hafi
út af fyrir sig áhrif á lánshæfisein-
kunn íslenska ríkisins. „Hins vegar
er hún vafalítið neikvæður þáttur við
mat á lánshæfi og gæti með öðrum
þáttum haft áhrif á einkunnina. Auk
mögulegra beinna áhrifa ríkis-
ábyrgðar á stöðu ríkissjóðs og
óbeinna áhrifa á framleiðslustig er
óvissu háð hvort lánshæfismatsfyrir-
tækin líta á ríkisábyrgðina sem
merki um vilja ríkisins til meiri
beinna afskipta af atvinnulífinu en
áður,“ segir í umsögninni.
Að sögn Magnúsar kom fram hjá
seðlabankastjóra á fundi efnahags-
og viðskiptanefndar að haft var sam-
band við fyrirtækin sem meta láns-
hæfi ríkja og þau hafi ekki talið að
ástæða væri til að breyta lánshæfis-
einkunn Íslands vegna ríkisábygðar-
innar. „Við bendum hins vegar á að
þetta er neikvæður þáttur, sem legg-
ur auknar byrðar á ríkið og býður
upp á auknar skuldbindingar,“ segir
hann.
Þjóðhagsstofnun gagnrýnir ríkisábyrgð vegna deCODE í umsögn til Alþingis
Almennar aðgerðir lík-
legri til að efla þjóðarhag
ÞÓRIR B. Kolbeinsson, formaður
Félags íslenskra heimilislækna,
gagnrýnir ummæli Jóns Kristjáns-
sonar heilbrigðisráðherra í Morgun-
blaðinu í gær og segir það misskiln-
ing að óánægja lækna stafi eingöngu
af úrskurði kjaranefndar um að þeir
eigi ekki rétt á greiðslum vegna út-
gáfu heilbrigðisvottorða. Það mál sé
hins vegar kornið sem fylli mælinn.
Þórir segir að heilbrigðisráðherra
virðist ekki átta sig á því að uppsagn-
ir heilsugæslulækna séu ekki ein-
göngu vegna vottorðamálsins heldur
stafi þær af langvarandi óánægju
lækna innan heilsugæslunnar.
Augljóst að skilaboð okkar
hafa ekki náð eyrum hans
„Við höfum lagt áherslu á það við
ráðuneytið frá því að þessar upp-
sagnir hófust, að það er skoðun
stjórnar FÍH að þessir heimilislækn-
ar muni hverfa af þessum starfsvett-
vangi ef ráðuneytið grípur ekki til
ráðstafana til að bæta og breyta hon-
um, þannig að þeir haldi áfram að
starfa sem heimilislæknar, þótt þeir
hyrfu úr störfum heilsugæslu-
lækna,“ segir hann.
Þórir segir sorglegt að ráðherra
skuli ekki sýna þessu skilning. „Í
framhaldi af fundi formanns og
varaformanns FÍH með ráðuneyt-
inu og ráðherra 4. apríl var ákveðið
að hafa fund með embættismönnum
ráðuneytisins. Sá fundur fór fram í
gær [þriðjudag]. Þar áttum við for-
svarsmenn stjórnarinnar vinnufund
í ráðuneytinu, þar sem við kynntum
þessar skoðanir okkar. Ef þetta er
afstaða ráðherra er augljóst að
skilaboð okkar hafa ekki náð eyrum
hans og að þetta hafi bókstaflega
verið gagnslaus fundur,“ segir hann.
Félagsfundur í FÍH á þriðjudag
samþykkti ályktun þar sem lýst er
skilningi á að læknar telji sig knúna
til uppsagna. Lýsir fundurinn fullri
ábyrgð á hendur heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytinu og
kjaranefnd „vegna þeirra upplausn-
ar sem skapast hefur meðal heilsu-
gæslulækna og leitt hefur til þess að
læknar eru að hverfa af þessum
starfsvettvangi. Fundurinn telur að
breyta verði starfsumhverfi heimil-
islækna tafarlaust þannig að leyfðir
verði gjaldskrársamningar til sam-
ræmis við aðra sérfræðinga og
þannig skapaður traustur grund-
völlur fyrir þróun heimilislækninga
á Íslandi“, segir í ályktuninni.
Úrskurður kjaranefndar
borinn undir dómstóla
Búast má við nýjum úrskurði
kjaranefndar í þessum mánuði en
Þórir segir lækna mjög óánægða
með úrskurð nefndarinnar sem
kveðinn var upp í mars og munu þeir
bera úrskurðinn undir dómstóla til
að reyna að freista þess að fá honum
hnekkt. „En þetta vottorðamál er
ekki ástæða þess að læknar eru að
gefast upp heldur er það afstaðan
sem kemur fram hjá ráðuneytinu
sem menn eru að gefast upp á,“ seg-
ir hann.
Formaður Félags íslenskra heimilislækna
Læknar að gefast upp
á afstöðu ráðuneytisinsRÉTT vika er þar til að lands-menn geta með formlegum hættifagnað sumri, á sumardeginum
fyrsta, þann 25. apríl.
Þegar dagurinn er orðinn þetta
langur á ný, sólin farin að senda
okkur geislaflóð af stöku örlæti,
að minnsta kosti öðru hvoru, eru
margir sem vakna af einskonar
vetrardvala og ákveða að nú sé
rétti tíminn að hefja vorverkin og
rjúka út í garð og hefja hreins-
unarstörf. Aðrir nýta vorblíðuna
og ákveða það þarfaverk að bóna
bílinn. Til þess er gott næði í
Öskjuhlíðinni og vonandi hafa
hundar ekki truflað þennan bíl-
eiganda sem var einbeittur við
bónverkin.
Bónað í
blíðunni
Morgunblaðið/RAX
SIGURÐUR Viggósson, fram-
kvæmdastjóri Odda á Patreksfirði,
sem gerir út línuskipið Núp BA, seg-
ist í samtali við Morgunblaðið vera
ósáttur við vinnubrögð rannsóknar-
nefndar sjóslysa. Skýrslu hennar um
strand Núps, sem greint var frá í
Morgunblaðinu í gær, verði svarað
skriflega með athugasemdum.
Sigurður segir útgerðina ekki geta
tekið undir þá niðurstöðu sjóslysa-
nefndar að eftirliti með vélbúnaði
skipsins hafi verið ábótavant. Hann
undrast það jafnframt að nefndin
skuli telja það ámælisvert að lélegt
olíurennsli til vélarinnar hafi ekki ver-
ið athugað „þrátt fyrir ítrekaðar að-
varanir“, eins og segi í skýrslu nefnd-
arinnar.
„Vélstjórar gátu ekki
séð þessar viðvaranir“
„Það eru ákveðnar fullyrðingar
settar fram í skýrslunni sem við telj-
um að nefndin rökstyðji ekki með full-
nægjandi hætti. Viðvaranir um lélegt
olíurennsli til vélarinnar komu ekki
fram í öryggisbúnaði skipsins, aðeins
í hugbúnaði gangráðanna. Þar af leið-
andi áttu vélstjórarnir enga mögu-
leika á að sjá þessar viðvaranir. Ör-
yggiskerfið var greinilega ekki í lagi
og við neitum því alls ekki að olíu-
rennslið hafi ekki verið í lagi. Það er
hins vegar ekki hægt að álykta sem
svo, eins og gert er í skýrslunni, að við
berum alla sök þar á. Við vitum að
nefndin rannsakaði ekki málið í botn.
Þrýstifall við síur var ekki kannað og
búnaður ekki kannaður fyrr en mörg-
um vikum eftir slysið. Við hljótum að
eiga rétt á andmælum og þetta mál er
alls ekki búið,“segir Sigurður.
Sjóslysanefnd gerði athugasemd
við rakabúnað í vél skipsins. Sigurður
segir að hann hafi verið keyptur í
samráði við seljanda vélarinnar og
hefði átt að vera í fullkomnu lagi.
Nefndin gagnrýndi einnig að útslátt-
ur á öryggi vélarinnar tveimur mán-
uðum fyrir strandið hefði ekki verið
athugaður. Sigurður segir að sjó-
slysanefnd hafi ekki skoðað þetta
nánar. Útgerðin hafi hins vegar gert
það og reynt að fá skýringu en án ár-
angurs. Ekki sé hægt að kenna vél-
stjórunum um að öryggi hafi dottið út
og ekki náðst inn aftur.
Akkerisfesting í ólagi
Meðal tillagna í öryggisátt benti
sjóslysanefnd á að akkerisbúnaður
skipa ætti ávallt að vera tilbúinn til
tafarlausra nota við vélarbilun, sem
ekki gerðist í strandi Núps. Sigurður
segist geta tekið undir þetta með
nefndinni, aukafestingar á akkeri
Núps hefðu verið í ólagi, en hann telur
það ekki hafa getað komið í veg fyrir
strandið.
Þá gagnrýnir Sigurður nefndina
fyrir að hafa látið fjölmiðlum loka-
skýrslu sína í hendur á undan útgerð-
inni, hún hafi aðeins fengið drög í
hendur skömmu fyrir páska og verið
gefinn skammur frestur til að koma
að athugasemdum.
Útgerðarmaður Núps
BA frá Patreksfirði
Ósáttur
við vinnu-
brögð
sjóslysa-
nefndar