Morgunblaðið - 04.07.2002, Síða 10

FRÉTTIR
10 FIMMTUDAGUR 4. JÚLÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
FORMENN stjórnarandstöðuflokkanna eru
ekki á einu máli um erindi um kaup á hlut
ríkisins í Landsbanka Íslands. Allir eru þeir
þó á þeirri skoðun að tryggja beri dreifða
eignaraðild að fjármálafyrirtækjum. Stein-
grímur J. Sigfússon, formaður Vinstri
hreyfingarinnar – græns framboðs, segist
ekki vera hrifinn af hugmyndinni. Össur
Skarphéðinsson, formaður Samfylkingarinn-
ar, telur að skoða eigi erindið af fullri alvöru
og Sverrir Hermannsson, formaður Frjáls-
lynda flokksins, tekur í sama streng.
Eins og kom fram í Morgunblaðinu í gær
hefur íslenskt eignarhaldsfélag í eigu Björg-
ólfs Guðmundssonar, Björgólfs Thors Björg-
ólfssonar og Magnúsar Þorsteinssonar,
stofnenda bjórframleiðandans Bravo Int-
ernational í Rússlandi, sent framkvæmda-
nefnd um einkavæðingu erindi varðandi við-
ræður um kaup á hlut ríkisins í Landsbanka
Íslands.
Á móti hugmyndinni
Steingrímur segist vera mótfallinn þeirri
hugmynd að selja svo stóran hlut í Lands-
bankanum einum aðila. „Nú hef ég ekkert
nema gott um þessa ágætu athafnamenn að
segja og samgleðst yfir velgengni þeirra.
Það er svo aftur annað mál að núna rifjast
upp umræður um nauðsyn þess að tryggja
dreift eignarhald á nauðsynlegustu fjár-
málastofnunum. Ég minni á svardaga og yf-
irlýsingar í stjórnarfrumvörpum um að það
yrði gert, þegar lagt var upp í þennan leið-
angur að einkavæða ríkisviðskiptabankana,“
segir hann.
Steingrímur segir að síðan hafi þessi fyr-
irheit orðið meira og minna að engu. „Þegar
á hefur reynt hefur engin stefnufesta eða
vilji reynst vera á bak við þessar yfirlýs-
ingar. Þetta hef ég gagnrýnt mjög harðlega
og ítrekað flutt lagafrumvörp sem hafa falið
í sér að settar yrðu í lög girðingar sem
tryggðu dreifða eignaraðild,“ segir hann.
„Ég verð að viðurkenna,“ segir Stein-
grímur, „að í byrjun hafði ég ekki hug-
myndaflug til að ímynda mér að menn
myndu ganga á bak orða sinna með svo
hreinum hætti að selja einum aðila ráðandi
hlut í frumsölu. Ég hafði áhyggjur af eft-
irmarkaðinum; hvernig eign gæti sópast
saman þar.“
Steingrímur segist hafa áhyggjur af þró-
un mála á fjármálamarkaði að undanförnu.
„Það er ekki hægt að neita því að það fer
hrollur um mann, í ljósi þessara tilrauna
manna til að sölsa undir sig sparisjóði. Allt
stefnir þetta í eina átt, í átt til aukinnar
samþjöppunar og fámennisvalds í fjármála-
heiminum,“ segir hann, „þetta er skelfileg
þróun sem ég er algjörlega andvígur.“ Hann
telur rétt að menn staldri við, enda séu bæði
mál komin í ógöngur.
Peningar þeirra síst
verri en annarra
„Þetta eru fínir menn sem að tilboðinu
standa og hafa sýnt djörfung og dugnað í at-
vinnulífinu og þann þrótt sem við þurfum á
að halda. Peningar þeirra eru síst verri en
annarra og þess vegna hlýtur þetta tilboð
þeirra að verða tekið til skoðunar af stjórn-
völdum í fullri alvöru,“ segir Össur Skarp-
héðinsson formaður Samfylkingarinnar.
Hann segist hins vegar vera þeirrar skoð-
unar að það eigi að stefna að því að hafa
sem dreifðasta eignaraðild að bankastofn-
unum. Hann óttast þá stöðu ef of stórir hlut-
ar komist í eigu sterkra aðila.
Össur bendir á að það hafi ekki reynst
hagkvæmt í íslensku athafnalífi og telur því
að stjórnvöld þurfi að gera það upp við sig
áður en ráðist verði í frekari einkavæðingu
hvort það eigi ekki að ganga frá þessu máli í
eitt skipti fyrir öll. Það sé hægt með því að
setja lög sem annaðhvort takmarki eign-
araðild, ef það sé unnt samkvæmt alþjóð-
legum skuldbindingum, eða fara þá leið að
setja hámark á þann einstaka atkvæðisrétt
sem einstakir aðilar geti farið með.
Nauðsynlegt að reisa skorður
við eignaraðild með lögum
„Með öðrum orðum, ég er þeirrar skoð-
unar að það sé nauðsynlegt að reisa í lögum
með einhverjum hætti skorður við áhrifum
manna í íslensku bankakerfi,“ segir Össur.
Össur leggur áherslu á að Samfylkingin
hafi lagt fram tillögur sem lúti að þessu
efni og segir að ef stjórnvöld ætli að selja
hlut ríkisins á annað borð hljóti þessir að-
ilar væntanlega að koma til sömu álita og
aðrir. Hann segist vera á móti fákeppni og
einokun og óttast að ef of stórir aðilar
komi upp í athafnalífinu geti það ýtt undir
fákeppni og einokun. „Við búum þegar við
fákeppni í bankakerfinu sem leiðir til þess
að við erum með miklu hærri vexti en ann-
arsstaðar. Við erum að sjá gríðarlegan
vaxtahagnað bankanna nú á síðustu mán-
uðum,“ segir Össur.
Hann telur að þverpólitískur vilji sé fyrir
dreifðri eignaraðild að bankastofnunum og
þar af leiðandi sé eðlilegt að stjórnvöld
staldri við, áður en þau selji stóra hluta í
Landsbanka eða Búnaðarbanka og geri það
upp við sig hvort þau eigi ekki að fara eftir
þessum vilja sem gangi þvert á línur stjórn-
ar og stjórnarandstöðu.
Fylgjandi
einkavæðingu LÍ
Sverrir Hermannsson, formaður Frjáls-
lynda flokksins, segir að hann sé fylgjandi
einkavæðingu Landsbankans en á sínum
tíma hafi það skilyrði verið sett að ef það
ætti að selja hlut ríkisins í bankanum ætti
sá hluti að dreifast á fleiri en einn aðila.
Hann telur hins vegar að Björgólfur, Björg-
ólfur Thor og Magnús séu vel til þess fallnir
að kaupa hlutinn ef framkvæmdin verði með
þessum hætti og hefur ekkert nema gott um
þá að segja. Það sé betra að þeir eignist
þetta stóran hlut fremur en einhverjir er-
lendir aðilar.
Sverrir segir að það sama gildi um Bún-
aðarbanka og um Landsbanka og leggur
áherslu á að sér finnist það ekki koma til
greina að selja einum aðila hlut ríkisins,
heldur beri að dreifa honum á fleiri aðila.
Formenn stjórnarandstöðuflokka um erindi um kaup á hlut ríkisins í Landsbanka Íslands
Áhyggjur af sam-
þjöppun á fjár-
málamarkaði
STURLA Böðvarsson samgöngu-
ráðherra fékk í gær afhent fyrsta
eintakið af nýju korti Landmælinga
Íslands af Vestfjörðum og Norður-
landi sem er fyrsti hlutinn í nýjum
kortaflokki Landmælinga í mæli-
kvarðanum 1:250.000. Nýja korta-
röðin kemur í stað svokallaðra að-
alkorta í sama mælikvarða en þau
voru níu talsins. Kortunum hefur
því verið fækkað úr 9 í 3 sem ein
meginbreytingin, m.a. til að koma
til móts við ferðamenn. Næstu tvö
kort koma út á næsta ári.
Nýju kortin eru stærstu ferða-
kort sem gefin hafa verið út hér-
lendis og eru í brotinu 86 x 136 cm.
Þrátt fyrir stærðina er mjög auð-
velt að fletta þeim þar sem þau eru
í handhægu broti og miðað við að
aflestur af þeim sé sem auðveld-
astur í þröngu rými, t.d. í bifreið.
Þau eru með hæðarskyggnu til að
auðvelda notkun og þá hafa allar
upplýsingar um örnefni og ferða-
þjónustu verið yfirfarnar og nýjar
settar inn. Víða um land hafa vega-
staðsetningar verið GPS-mældar
með mikilli nákvæmni. Þá hafa
vegalengdir milli staða einnig verið
uppfærðar í samræmi við þessar
mælingar. Kortin eru að öllu leyti
unnin stafrænt og byggt er á
grunnupplýsingum úr gögnum
Landmælinga Íslands sem hafa ver-
ið uppfærðar og endurbættar þar
sem þess var þörf.
Þá hafa verið sett inn alþjóðleg
tákn fyrir gistingu og tjaldstæði,
sundlaugar og golfvelli og aðra af-
þreyingu, auk bensínafgreiðslu-
stöðva o.fl.
„Kortin eru algjörlega unnin í
tölvu og byggð á nýjum upplýs-
ingum t.d. frá Vegagerðinni og í
samvinnu við Örnefnastofnun,
þannig að kortin eiga að vera enn
vandaðri en áður,“ sagði Magnús
Guðmundsson, forstjóri Landmæl-
inga Íslands, í gær.
Kortið kostar 1.290 kr. og fæst í
bókaverslunum, á bensínstöðvum
og hjá ferðaþjónustuaðilum um
land allt.
Útgáfa hafin
á nýrri kynslóð
ferðakorta
Morgunblaðið/Golli
Magnús Guðmundsson, forstjóri Landmælinga Íslands, afhendir Sturlu
Böðvarssyni fyrsta eintakið af nýja ferðakortinu.
LÖGMAÐUR SPRON hefur farið
þess á leit við Persónuvernd og
Samkeppnisstofnun að stöðvuð
verði þegar í stað vinnsla Búnaðar-
banka Íslands með skrá yfir stofn-
fjáreigendur í Sparisjóði Reykjavík-
ur og nágrennis.
Í bréfi sem Kristján Þorbergsson,
lögmaður SPRON, sendi stofnunun-
um í gær segir að samkvæmt
ákvæðum í samþykkt SPRON hafi
hver stofnfjáreigandi rétt á að
kynna sér skrána en hún skuli
geymd á skrifstofu sparisjóðsins og
sé ekki afhent út af henni.
Segir þar að Búnaðarbankinn hafi
komið að skránni með óheiðarlegum
hætti og einn stofnfjáreiganda,
Oddur Ingimarsson, hafi mætt með
diktafón í skjóli áðurnefndrar sam-
þykktar og lesið skrána inn á band
sem hann afhenti síðan Búnaðar-
bankanum. Í bréfi lögmannsins
kemur fram að margir stofnfjáreig-
endur hafa haft samband við skrif-
stofur SPRON og lýst furðu og
megnri vanþóknun á því ónæði sem
þeir hafa mátt þola af hálfu Bún-
aðarbankans. Segir í bréfinu að
bankinn hafi með þessu brotið gegn
ákvæðum í 7. gr. persónuverndar-
laga.
Í bréfi lögmannsins til
Samkeppnisstofnunar segir enn
fremur að bankastjórar Búnaðar-
banka hafi ritað öllum starfsmönn-
um SPRON bréf þar sem reynt er
að snúa þeim gegn stjórnendum
sparisjóðsins. Ekki verði betur séð
en að með því framferði sé verið að
brjóta gegn ákvæðum 20. gr. sam-
keppnislaga.
Í bréfi sem Jón G. Tómasson, for-
maður stjórnar SPRON, sendi
Magnúsi Gunnarssyni, formanni
bankaráðs Búnaðarbanka, í gær
kemur fram að bankastjórar
Búnaðarbanka sendu á þriðjudag
starfsmönnum SPRON bréf vegna
ætlaðrar yfirtöku bankans á spari-
sjóðnum. Segir í bréfinu að það sé
að öllum líkindum einsdæmi, a.m.k.
hér á landi, að forstjórar fyrirtækis
sem stendur að óvinveittri yfirtöku
sendi starfsmönnum þess fyrirtækis
bréf sem að auki sé í samkeppn-
isrekstri við yfirtökuaðilann. Með
þessu sé verið að leitast við að snúa
starfsmönnum gegn yfirmönnum
þeirra og stjórn. Í bréfinu segir enn
fremur að starfsmannafélag
SPRON hafi þegar fordæmt fram-
ferðið og er þess vænst að bankaráð
Búnaðarbanka hafi hemil á banka-
stjórum í atgangi þeirra við að ná
yfirráðum yfir SPRON.
Vinnsla BÍ með stofnfjár-
eigendaskrá verði stöðvuð
SPRON ritar Persónuvernd og Samkeppnisstofnun bréf
STJÓRN Starfsmannafélags
SPRON hefur sent frá sér yfirlýs-
ingu vegna bréfs sem bankastjórar
Búnaðarbankans hafa sent starfs-
mönnum SPRON.
Stjórnin telur að tilgangurinn með
birtingu bréfsins í fjölmiðlum sé að
slá ryki í augu stofnfjáreigenda og
almennings. Bréfið feli í sér óeðlileg
afskipti af félagsmönnum í starfs-
mannafélaginu og endurspegli óþol-
andi yfirgang. Þá segist stjórn
starfsmannafélagsins ekki leggja
trúnað á yfirlýsingar bankastjóra
Búnaðarbanka Íslands um starfsör-
yggi starfsmanna SPRON ef af yf-
irtöku verður og hún lýsi því yfir
andstöðu sinni við óvinveitta yfir-
tökutilraun Búnaðarbanka Íslands.
Óeðlileg af-
skipti af
hálfu Bún-
aðarbankans HÓPUR fimm stofnfjáreigenda íSparisjóði Reykjavíkur og nágrenn-
is (SPRON) hefur sent stofnfjáreig-
endum bréf þar sem þeir eru hvattir
til þess að undirrita kröfu um nýjan
stofnfjárfund sem haldinn yrði í síð-
asta lagi eftir að úrskurður Fjár-
málaeftirlitsins liggur fyrir. Segir í
bréfinu að tekið verði á móti kröfum
hjá lögmanni hópsins, Jón Steinari
Gunnlaugssyni, Skólavörðustíg 6b
og á skrifstofu hópsins, Túngötu 6.
Bent er á að óhjákvæmilegt sé að
þetta sé gert að frumkvæði stofn-
fjáreigenda þar sem stjórn Spron
geti ekki afboðað fund sem boðaður
er að kröfu stofnfjáreigenda sjálfra.
Með afboðun stofnfjáreigendafund-
arins hafi stjórn SPRON freistað
þess að koma í veg fyrir að stofn-
fjáreigendur gætu selt bréf sín á
sannvirði. Fyrir liggi að stjórnendur
Spron hafi vitað um hagkvæmari
leið en þá sem þeir lögðu til sem
hafi falið í sér verulega eignarýrnun
fyrir stofnfjáreigendur, segir í bréf-
inu.
Óska eftir upplýsingum um
kaupin á Sparisjóði Súðavíkur
Þá hefur lögmaður hópsins, Jón
Steinar Gunnlaugsson, sent Guð-
mundi Haukssyni sparisjóðsstjóra
bréf, þar sem farið er fram á að
hann láti í té alla þá samninga sem
SPRON gerði og tengjast kaupun-
um á Sparisjóði Súðavíkur af Spari-
sjóði Vestfjarða. Jón Steinar segir
að umbjóðendum sínum séu þessar
upplýsingar nauðsynlegar til þess
að geta lagt endanlegt mat á skyld-
leika ofangreindra viðskipta við þau
viðskipti sem þeir hafi lýst sig fúsa
til að eiga um stofnfé SPRON.
Stofnfjáreigendur hafi
frumkvæði að fundi