Morgunblaðið - 25.08.2002, Page 41

HUGVEKJA
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 25. ÁGÚST 2002 41
„Helgisögnin um verndarengil
sjómanna, þann er birtist á
ströndinni í Selvogi, er æva-
gömul. Enginn veit, hve gömul
hún er. En eina dimma ofviðr-
isnótt á hafinu rak skip fyrir
stormi og stórsjó upp að þessari
strönd. Skipverjar vissu ekki, hvar þeir
voru, en þeir treystu guði og báðu hann
verndar, í skilyrðislausu trún-
aðartrausti, eins og börn. Foringinn
hét að láta reisa þar kirkju sem þá bæri
að landi, ef þeir fengju að halda lífi. Og
sjá! Framundan rofaði til, frá einhverri
annarlegri og undursamlegri birtu.
Þeir sáu land fyrir stafni. Og engill stóð
á ströndu í ljómandi birtu þess bliks,
sem af honum stafaði. Það blik vísaði
sjómönnunum leiðina gegnum brim og
boða – og þeir komust heilu og höldnu
til lands. En á hólnum ofan við víkina,
þar sem engillinn birtist, var síðan reist
kirkjan til dýrðar honum, sem leitt
hafði sjómennina hrjáðu og hröktu
heila að landi – og í þakklætisskyni fyr-
ir bænheyrsluna og verndina. En víkin,
þar sem bjarta veran birtist, neðan
Strandarkirkju, heitir síðan Eng-
ilsvík.“
ÞESSI orð eru tekin úrgreininni „Heimsókn áhelgan stað,“ sem birt-ist í tímaritinu Eim-reiðinni fyrir rúmri
hálfri öld, nánar tiltekið árið 1948.
Höfundur er Sveinn Sigurðsson.
Þær eru nokkrar til útgáfurnar
af þessari björgun og aðdraganda
hennar, en að stofni eru þær allar
á sömu lund: Menn í sjávarháska
ákalla Guð almáttugan, biðja
hann ásjár, og lofa að reisa hon-
um kirkju, nái þeir heilir landi.
Litlu síðar birtist þeim ljósvera í
fjarlægð, og þeir beina fari sínu í
átt til hennar og bjargast upp í
fjöru í Selvogi, í landnámi Þóris
haustmyrkurs.
Enginn veit nákvæmlega
hversu gömul þessi sögn um
verndarengilinn er, eins og
Sveinn gat um, en ljóst er, að ræt-
ur á hún langt aftur, e.t.v. allt til
11. aldar. En kirkju er fyrst getið
þar í rituðu máli í kringum árið
1200. Sú var helguð Maríu guðs-
móður og Tómasi Becket erki-
biskupi af Kantaraborg (1118–
1170). Það gæti bent til þess, að
skipbrotsmennirnir hafi e.t.v. tal-
ið ljósveruna vera Maríu, en hún
var m.a. verndardýrlingur sjó-
manna og raunar hafsins alls.
Í samstofna guðspjöllunum
þremur er sagt frá mönnum í
álíka háska og nefndur var. Ekki
á risháum öldum þess úthafs, sem
blasir við augum frá Strönd, held-
ur á bylgjum lítils vatns í Aust-
urlöndum nær, í Norður-
Palestínu, sem ber nafnið
Galíleuvatn. Önnur heiti þess eru
Kíneretvatn, Tíberíasvatn og
Genesaretvatn. Og meistarinn er
beðinn ásjár, og kyrrir þá vind og
sjó.
Hvernig umhorfs var í sökkv-
andi fleyinu á 11. eða 12. öld, er
ómögulegt að vita. Þó býður mér í
grun, að ekki hafi traust á al-
mættið vantað þar um borð. Að
minnsta kosti stóð biðjandinn við
orð sín, reisti kirkju í þakkar
skyni, byggði musteri, sem átti
eftir að verða frægasta tákn
kristninnar á gjörvöllu Íslandi,
þrátt fyrir að vera reist á eyði-
sandi í afskekktri sveit, fjarri öll-
um grúa mannlífsins.
Hvað sem öllum kenning-
arlegum vangaveltum um rétt-
mæti áheita í íslensku þjóðkirkj-
unni nú á tímum líður, er ég
hjartanlega sammála Pétri Sig-
urgeirssyni biskupi, er hann seg-
ir, að „íslenzka kirkjan væri fá-
tæklegri og svipminni, ef ekki
nyti þeirra trúaráhrifa og þess
helgiljóma, sem stafar frá litlu,
látlausu kirkjunni á örfoka
ströndinni, þar sem úthafsaldan
brotnar sem fyrr við fjöruborðið í
Engilsvík.“
En aldrei hefur Strandarkirkja
þó verið svo mikið hús og veglegt
hið ytra, að borið hafi af öðrum
kirkjum, og ekki heldur svo búin
viðhöfn og skrauti innan, að það
hafi getað aukið trú fólks á henni.
Nei, ástæðan fyrir vinsældum
hennar er sú, að hún er risin upp
að tilstuðlan æðri máttarvalda.
Og sú tilurð hennar og líf eftir það
er sterkari vitnisburður um skap-
ara himins og jarðar en nokkur
orð fá tjáð. Og þarna stendur hús-
ið enn, gert úr nýjum viðum, en á
sama grunni, næstum 1.000 árum
síðar, andspænis hinu gífurlega
flæmi sem úthafið jú er, og minnir
okkur í sífellu á það sem gerðist
þar forðum, án þess að segja
neitt. Bara með því að vera.
Þegar ég kom fyrst í Strand-
arkirkju, í miðjum júlímánuði síð-
astliðnum, lá þoka og drungi yfir
öllu. Ég sá í raun ekkert til nema
örfáa metra, þar sem ég reyndi að
aka. Og þannig leið og beið. Uns
skyndilega rofaði til, og fram-
undan, eins og í hillingum, þar
sem brautin virtist enda, blasti
við mér í fjarska þessi kirkja,
uppljómuð af sólstöfum himins-
ins, líkt og væri hún umvafin ein-
hverjum töfrum, guðlegum ljóma.
Þá kom mér í hug sagan um
mennina í óveðrinu fyrir utan
ströndina. Og þótt ólíku væri
kannski saman að jafna þessu
tvennu, gat ég skynjað létti
þeirra, við að sjá ljósveruna forð-
um.
Þannig talar kirkjan litla enn, á
sinn einstæða og sérstaka hátt, og
mun áfram gera það, meðan krist-
in trú lifir á Íslandi; vera þögult
minnismerki, en samt hrópandi í
eyðimörkinni, út á hafið mikla og
óræða, segjandi: Munið ávallt það
sem hér gerðist, og dragið af því
lærdóm. Einmitt þann, að Guð
mun að endingu leiða ykkur til
öruggrar hafnar, úr ofviðrum,
stórsjóum og oft á tíðum glóru-
lausu myrkri þessa heims og lífs,
ef þið bara kjósið hann til forystu.
Hrópið þögla
sigurdur.aegisson@kirkjan.is
Strandarkirkja hefur
um aldir átt djúp
ítök í sálum margra,
bæði hérlendra sem
erlendra. Sigurður
Ægisson lítur til
þessa merkilega
guðshúss, í tilefni
þess að kirkjuviku,
hinni fyrstu sem þar
er haldin, er nýlokið.
Staður Nafn Sími 1 Sími 2
Akranes Jón Helgason 431 1347 431 1542
Akureyri Skrifstofa Morgunblaðsins 461 1600
Bakkafjörður Stefnir Elíasson 473 1672
Bifröst Bára Rúnarsdóttir 435 0054
Bíldudalur Pálmi Þór Gíslason 456 2243
Blönduós Gerður Hallgrímsdóttir 452 4355 868 5024
Bolungarvík Nikólína Þorvaldsdóttir 456 7441 867 2965
Borgarnes Þorsteinn Viggósson 437 1474 898 1474
Breiðdalsvík María Jane Duff 475 6662
Búðardalur Anna María Agnarsdóttir 434 1381
Dalvík Halldór Reimarsson 466 1039 862 1039
Djúpivogur Sara Dís Tumadóttir 478 8161
Egilsstaðir Páll Pétursson 471 1348 471 1350
Eskifjörður Björg Sigurðardóttir 476 1366 868 0123
Eyrarbakki R. Brynja Sverrisdóttir 483 1513 699 1315
Fáskrúðsfjörður Jóhanna Sjöfn Eiríksdóttir 475 1260/853 9437/475 1370
Flateyri Hjördís Guðjónsdóttir 456 7885
Garður Álfhildur Sigurjónsdóttir 422 7310 699 2989
Grenivík Ólína H. Friðbjarnardóttir 463 3131
Grindavík Kolbrún Einarsdóttir 426 8204 426 8608
Grímsey Ragnhildur Hjaltadóttir 467 3148
Grundarfjörður Bjarni Jónasson 438 6858/854 9758/894 9758
Hella Brynja Garðarsdóttir 487 5022 892 1522
Hellissandur Sigurlaug G.Guðmundsdóttir 436 6752 855 2952
Hnífsdalur Auður Yngvadóttir 456 5477 893 5478
Hofsós Jóhannes V. Jóhannesson 453 7343
Hólmavík Ingimundur Pálsson 451 3333 893 1140
Hrísey Siguróli Teitsson 466 1823
Húsavík Bergþóra Ásmundsdóttir 464 1086 893 2683
Hvammstangi Gunnar Þorvaldsson 451 2482 894 5591
Hveragerði Imma ehf. 483 4421 862 7525
Hvolsvöllur Helgi Ingvarsson 487 8172/893 1711/853 1711
Höfn Rannveig Á.Gunnlaugsdóttir 478 2416 862 2416
Innri-Njarðvík Eva Gunnþórsdóttir 421 3475 868 3281
Ísafjörður Auður Yngvadóttir 456 5477 893 5478
Keflavík Elínborg Þorsteinsdóttir 421 3463 821 3463
Kirkjubæjarkl. Birgir Jónsson 487 4624 854 8024
Kjalarnes Haukur Antonsson 566 8378 895 7818
Kópasker Hrönn Guðmundsdóttir 465 2112
Laugarás Jakob Þórðarson 486 8983
Laugarvatn Berglind Pálmadóttir 486 1129 865 3679
Neskaupstaður Sólveig Einarsdóttir 477 1962 848 2173
Ólafsfjörður Árni Björnsson 466 2347 866 7958
Ólafsvík Laufey Kristmundsdóttir 436 1305
Patreksfjörður Björg Bjarnadóttir 456 1230
Raufarhöfn Alda Guðmundsdóttir 465 1344
Reyðarfjörður Guðmundur Fr. Þorsteinsson 474 1488/892 0488/866 9574
Reykholt Bisk. Guðmundur Rúnar Arneson 486 8797
Reykhólar. Ingvar Samúelsson 434 7783
Reykjahlíð Mýv. Pétur Freyr Jónsson 464 4123
Sandgerði Sigurbjörg Eiríksdóttir 423 7674 895 7674
Sauðárkrókur Ólöf Jósepsdóttir 453 5888/854 7488/865 5038
Selfoss Jóhann Þorvaldsson 482 3375 899 1700
Seyðisfjörður Margrét Vera Knútsdóttir 472 1136 863 1136
Siglufjörður Sigurbjörg Gunnólfsdóttir 467 1286 467 2067
Skagaströnd Þórey og Sigurbjörn 452 2879 868 2815
Stokkseyri Kristrún Kalmansdóttir 867 4089
Stykkishólmur Erla Lárusdóttir 438 1410 690 2141
Stöðvarfjörður Sunna Karen Jónsdóttir 475 8864
Suðureyri Tinna Sigurðardóttir 456 6244
Súðavík Ingibjörg Ólafsdóttir 4564936
Tálknafjörður Sveinbjörg Erla Ólafsdóttir 456 2676
Vestmannaeyjar Jakobína Guðlaugsdóttir 481 1518 897 1131
Vík í Mýrdal Hulda Finnsdóttir 487 1337 698 7521
Vogar Hrönn Kristbjörnsdóttir 424 6535 557 5750
Vopnafjörður Svanborg Víglundsdóttir 473 1289 473 1135
Ytri-Njarðvík Eva Gunnþórsdóttir 421 3475 821 3475
Þingeyri Kristbjörg Bjarnadóttir 456 8353
Þorlákshöfn Ragnheiður Hannesdóttir 483 3945 483 3627
Þórshöfn Ragnheiður Valtýsdóttir 468 1249
Dreifing Morgunblaðsins
Hér eru upplýsingar um þá sem dreifa blaðinu á landsbyggðinni
Acidophilus
FRÍHÖFNIN
H
á
g
æ
ð
a
fra
m
le
ið
sla
Er þér illt í maganum?
Fyrir meltingu og maga
með gæðaöryggi
FRÁ
Í þessu glæsilega litla fjölbýli erum við með í einkasölu 120-149 fm glæsilegar lúxusíbúðir sem
afhendast í feb.-mars 2003 fullfrág. án gólfefna með vönduðum innréttingum, glæsil. fullflís-
alögðum baðherb. m. upphengdum salernum o.fl. Íbúðirnar verða í alla staði mjög vandaðar.
Húsið, lóðin, bílastæði og önnur sameign afh. fullfrágengin. 2 bílskúrar í húsinu - verð á bílskúr
1,6 m. Verð íbúða frá 16,3-17,8 m. millj. Leitið upplýsinga á skrifstofu Valhallar.
Við kaups. 1.500,000
Við fokh. 1.500,000
Við afh. íb. 2.000,000
Möguleiki að seljandi láni hluta útborgunar
í lengri tíma á eftirstbréfi. Einnig er mögul.
að nýta lífeyrissjóðslán á undan húsbréfum.
Söluaðili
3 mán e afh. 1.300,000
6 mán e afh. 1.000,000
Húsbr. 9.000,000
Dæmi um greiðslukjör.
Verð 120 fm frá 16,3 millj.
Straumsalir - glæsilegt
6 íbúða hús á fráb. útsýnisstað
Sérinng. í allar íbúðir
www.valholl.is - Opið virka daga frá kl. 9.00-17.30.
Byggingaraðili BTS byggingar.
Teikningar á
www.valholl.is/nybyggingar.
Sími 588 4477