Morgunblaðið - 06.09.2002, Blaðsíða 39

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 6. SEPTEMBER 2002 39
við Nýbýlaveg, Kópavogi
✝ Steinunn Guð-mundsdóttir
fæddist í Hafnarfirði
7. mars 1929, en flutt-
ist ung að árum að
Móakoti á Vatns-
leysuströnd og síðan
til Reykjavíkur. Hún
lést á heimili sínu 27.
ágúst síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru hjónin Guð-
mundur Kristjáns-
son, f. 28.4. 1881, d.
9.7. 1950, og Filippía
Ingibjörg Eiríksdótt-
ir, f. 3.2. 1888, d. 12.1.
1967. Systkini Steinunnar voru
fjögur: Nikulás, f. 28.9. 1919, d.
3.3. 2002, Guðni, f. 16.2. 1921, d.
22.11. 1974, Laufey, f. 3.3. 1923, d.
20.12. 1981, og Kristján, f. 2.7.
1927, búsettur á Seltjarnarnesi.
Árið 1964 giftist Steinunn Elísi
Guðnasyni, f. 29.7. 1926, d. 4.2.
1994. Foreldrar hans voru Guðni
Elísson, f. 31.10. 1897, d. 15.3.
1976, og Sigríður Guðrún Hall-
dórsdóttir, f. 4.10. 1900, d. 14.5.
1981. Steinunn og Elís bjuggu alla
tíð í Reykjavík, fyrst á Grettis-
götu, svo á Melhaga og síðan á
Laufásvegi 19. Þau eignuðust þrjú
börn, 1) Guðna, f. 2.11. 1964, lekt-
or í almennri bókmenntafræði við
Háskóla Íslands, maki Alda Björk
Valdimarsdóttir, f.
2.2. 1973, bók-
menntafræðingur; 2)
Filippíu Ingibjörgu,
f. 14.7. 1969, fata- og
búningahönnuð,
maki Vytautas
Narbutas, f. 19.2.
1962, sviðsmynda-
og búningahönnuð-
ur. Sonur Filippíu er
Elís Philip Vil-
hjálmsson, f. 29.4.
1990; 3) Elísu Krist-
jönu, f. 5.11. 1971,
hárgreiðslukonu og
ferðamálafræðing,
maki Heimir Steinarsson, f. 16.2.
1967, prentsmiður, þeirra sonur
Heimir Elís, f. 16.6. 1999.
Steinunn lærði á mandólín und-
ir leiðsögn Sigurðar Briem og lék
í Mandólínhljómsveit Reykjavíkur
á árunum 1947 til 1949, en fluttist
þá til Bandaríkjanna að leita sér
lækninga og þar lærði hún kjóla-
og hattasaum.
Eftir að hún sneri heim til Ís-
lands starfaði hún um hríð við
fatagerð en sneri sér síðan að feld-
skurði. Hún rak Skinnasölu Stein-
unnar Guðmundsdóttur ásamt
eiginmanni sínum um árabil.
Útför Steinunnar verður gerð
frá Kristskirkju í Landakoti í dag
og hefst athöfnin klukkan 13.30.
Við fráfall tengdamóður minnar,
Steinunnar Guðmundsdóttur, langar
mig að minnast hennar með fáeinum
orðum. Ég kynntist Steinunni fyrst
þegar við Elísa dóttir hennar byrj-
uðum að vera saman og var mér strax
vel tekið af henni. Á heimili hennar á
Laufásveginum var ávallt mikið um
að vera og brást það aldrei að heitt
kaffi var á könnunni þegar gesti bar
að garði. Á Laufásveginum hafði
Steinunn einnig vinnustofuna sína
þar sem hún starfaði nánast til dán-
ardags sem feldskeri. Ég dáðist mikið
að starfsþreki hennar en ekki síður að
því hvernig henni tókst að hafa næg-
an tíma fyrir fjölskyldu sína þegar
annirnar voru sem mestar.
Þrátt fyrir að Steinunn hefði barist
við illvígan sjúkdóm í nær tvö ár var
það ekki fyrr en hún lagðist inn á
sjúkrahús núna í sumar að maður átt-
aði sig á því hversu veik hún raun-
verulega var. Fram að þeim tíma
hafði hún sýnt ótrúlegt hugrekki og
æðruleysi, aldrei kvartað, aldrei sýnt
nein uppgjafarmerki. Þeim mun
meira var áfallið þegar henni fór að
hraka skyndilega fyrir rúmum mán-
uði.
Fjölskyldan var Steinunni ávallt
efst í huga og fylgdist hún vel með
sínum nánustu og tók innilegan þátt í
gleði þeirra og sorgum. Sérstaklega
voru barnabörnin hennar, þeir Elís
og Heimir Elís, henni mikið gleðiefni
og eyddi hún ómældum tíma með
drengjunum hvenær sem færi gafst.
En það voru fleiri sem nutu um-
hyggju og leiðsagnar hennar, alltaf
var hún tilbúin að aðstoða þá sem leit-
uðu til hennar.
Ég er lánsamur og þakklátur að
hafa fengið að kynnast Steinunni
Guðmundsdóttur. Blessuð sé minn-
ing hennar.
Heimir Steinarsson.
Elskuleg frænka mín, Steinunn
Guðmundsdóttir, hefur nú kvatt okk-
ur um sinn. Minningar um Steinu
frænku eru margar, allt frá því að ég
fyrst man eftir mér. Hún var mín
uppáhaldsfrænka og tengslin við
hana og eiginmann hennar Elís og
börnin þeirra, Guðna, Filippíu Ingi-
björgu og Elísu, voru mikil og góð.
Ófáar voru heimsóknirnar fyrst á
Melhagann og síðar á Laufásveginn
en þar stóð heimili þeirra og vinnu-
stofa lengstum. Mikill gestagangur
var alla tíð á heimili þeirra Steinunn-
ar og Elísar á Laufásveginum og ætíð
var öllum tekið opnum örmum og
voru þau höfðingjar heim að sækja.
Þar voru umræðuefnin óþrjótandi og
voru þau hjónin viskubrunnur og allt-
af hægt að leita til þeirra um hvað
eina sem í hugann kom. Allt frá því að
ég var lítil stúlka man ég eftir að hafa
verið að máta pelsa, trefla, hatta og
húfur úr skinni og leika prinsessu í
þessum flíkum og ætíð lagði Steina
frænka fram sitt álit á því hvort flíkin
klæddi mig eða ekki og höfðum við
gaman af.
Á sínum unglingsárum átti frænka
við mikil veikindi að stríða, þurfti hún
að dvelja langdvölum á sjúkrahúsi
bæði hér heima og í Boston. Mikið var
hún alla tíð þakklát öllum þeim sem
önnuðust hana í veikindum hennar.
Nú þegar hún síðan veiktist vildi hún
nú ekki gera mikið úr sínum veikind-
um, hún var orðin sárþjáð en leyndi
því sem mest hún gat. Þau voru um
margt lík systkinin, Nikulás faðir
minn sem lést fyrr á þessu ári og
Steina. Þau fóru ekki stórum, báru
ekki tilfinningar sínar á torg.
Hugur Steinu frænku leitaði oft til
heitari landa en því miður auðnaðist
henni ekki að dvelja langdvölum er-
lendis en hverrar stundar naut hún
sem gafst, nú síðast er hún fór til
Litháen í júnímánuði síðastliðnum.
Mikið var hún þakklát dóttur sinni og
tengdasyni sem af heilum hug fóru
með henni í hennar síðusta ferðalag.
Var þessi ferð henni mikils virði.
Steina frænka var snillingur í
höndunum. Hennar starfsferill var
lengstum feldskurður en allur sauma-
skapur lék í höndum hennar. Í fórum
mínum á ég kjóla, kápu og fleira sem
hún saumaði og gaf mér þegar ég var
lítil telpa, þennan fatnað notaði ég
síðan á dóttur mína og enn eru þessar
flíkur geymdar til notkunar fyrir
næstu kynslóð. Handbragð hennar
var einstakt. Gegnum vinnu sína
kynntist frænka mörgum og þar gat
fólk átt í henni trúnaðarvin.
Við fráfall Elísar var mikið frá
frænku minni tekið, hún bar harm
sinn í hljóði en mikið saknaði hún
hans alla tíð. Elís gekk í gegnum mik-
il og erfið veikindi áður en hann lést
árið 1994, þá aðeins 67 ára gamall, og
annaðist Steinunn og börnin hann af
mikilli umhyggju og gerðu honum
kleift að dveljast heima allt þar til yfir
lauk. Nú þegar frænka mín var orðin
mikið veik og ljóst var að ekkert
mannlegt gæti komið henni til hjálpar
í veikindum hennar voru það börnin
hennar sem önnuðust hana og gerðu
henni mögulegt að dveljast heima síð-
ustu dagana sem hún þráði svo mjög.
Samband Steinu við börnin sín,
tengdabörn og barnabörn var ein-
stakt, hafa þau að mestu búið í nábýli
við hana, samgangur mikill og góður.
Elís dóttursonur hennar hefur mikið
verið hjá ömmu sinni, þeim báðum til
óblandinnar gleði. Bið ég góðan Guð
að veita þeim styrk á erfiðum stund-
um. Ég kveð kæra frænku með mikl-
um söknuði en hugga mig við það að
við eigum eftir að hittast síðar.
Kallið er komið,
komin er nú stundin,
vinaskilnaðar viðkvæm stund.
Vinirnir kveðja
vininn sinn látna,
er sefur hér hinn síðsta blund.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregasárin stríð.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem.)
Guðrún Nikulásdóttir.
Ég kynntist Steinunni árið 1981
þegar við Guðni sonur hennar urðum
bekkjarfélagar í Menntaskólanum í
Reykjavík. Það sveif góður andi yfir
fjölskyldunni og varð ég hálfgerður
heimalningur hjá þeim á næstu árum.
Sjaldan hef ég kynnst eins samheld-
inni fjölskyldu og nánum hjónum.
Ósjaldan þegar ég kom í heimsókn,
sat Steinunn við sníðaborðið eða
saumavélina og var að vinna við ein-
hverja skinnflíkina af sinni alkunnu
natni og samviskusemi. Skipti engu
málið hvaða dagur var eða á hvaða
tíma sólarhringsins var, ævinlega var
Steinunn að vinna. Marga stundina
sátum við í eldhúsinu og ræddum um
daginn og veginn, það heitasta sem
var að gerast í þjóðfélaginu, eða hvað
það sem lá hjarta okkar næst þá
stundina. Mikið þótti Steinunni gam-
an þegar hún eignaðist fyrsta ömmu-
barnið og hún umvafði Ella litla ást
og kærleika svo eftir var tekið. Þegar
erfiðleikar dundu yfir stóð Steinunn
sem klettur í þeim lífsins ólgusjó og
leitaði hún sér aukins styrks í trúnni,
en hún var trúrækin þótt hún færi
ekki hátt með það.
Steinunn hafði gaman af að fylgj-
ast með fjölskyldu minni og kom hún
færandi hendi á sængina. Alltaf
spurði hún mig um börnin og konuna
þegar við ræddumst við, hvort heldur
var augliti til auglitis eða í síma.
Það er með miklum söknuði sem ég
kveð Steinunni með þessum orðum,
en veit að nú eru þau Elli aftur saman
á ný.
Kæri Guðni, Ingibjörg og Elísa, ég
og fjölskylda mín sendum ykkur og
ykkar fjölskyldum okkar innilegustu
samúðarkveðjur og munum geyma
minningu um Steinunni í hjarta okk-
ar.
Hjalti Kristjánsson.
STEINUNN
GUÐMUNDSDÓTTIR
atvinnusöngvari jafnt á Íslandi sem í
Danmörku, þar sem hann starfaði
um árabil. Hann var gæddur ein-
stakri náðargáfu og rödd hans var
guðsgjöf, sem hann sparaði í engu í
kennslunni. Nemendum sínum bast
hann sterkum vináttuböndum og
syrgja þeir nú sárt sinn meistara.
Þessi ástmögur guðanna, sem
hlaut svo miklar náðargjafir, gat
aldrei sætt sig við að verða veikur og
gamall. Sú hugsun er huggun harmi
gegn, að ef til vill hafi það verið sama
náðarhöndin, sem forðaði honum
undan erfiðum árum og dögum.
Fjölskyldu hans votta ég innilega
samúð mína á sorgarstund.
Elsku vini mínum, Magnúsi Jóns-
syni, bið ég þess að hvíla í friði á lend-
um hins eilífa ljóss, þar sem kærleik-
urinn ríkir einn.
Hólmfríður Sigurðardóttir.
Árið var 1970, tónleikar haldnir á
Laugum í Reykjadal, Magnús Jóns-
son söng, á píanóið lék Ólafur Vignir
Albertsson. Fjöldinn allur af lögum
var sunginn, efnisskráin löngu tæmd
en tónleikagestir vildu heyra meira
og uppklappi ætlaði aldrei að linna.
Þannig kynntist ég söngvaranum
Magnúsi Jónssyni.
Þessi minning frá unglingsárunum
er mér mjög hugleikin enda fyrstu
einsöngstónleikarnir sem ég upplifði.
Tuttugu árum síðar kynntist ég
söngkennaranum Magnúsi, við Söng-
skólann í Reykjavík. Það lá við að
maður væri hálffeiminn við að gefa
frá sér hljóð þegar Magnús var ann-
ars vegar en tilsögnin var góð og ein-
staklega næmt eyra sem heyrði
glöggt hvað betur mátti fara.
Frábært starf hefur verið unnið
við Söngskólann í Reykjavík og tók
Magnús virkan þátt í því. Hann hafði
gaman af kennslunni og ekki síst að
vera í samneyti við hina kennara
skólans, enda andinn þar innan
veggja einstakur. Á námstíma mín-
um við skólann og í mörg ár þar á eft-
ir hlotnaðist mér sá heiður að aðstoða
Magnús við hin árlegu þorrablót
kennaranna, með þeim hafði hann
umsjón til fjölda ára. Söngvarinn
Magnús Jónsson, sem ég dáðist að
sem unglingur, var nú orðinn vinur
minn, Maggi. Utan veggja skólans
áttum við einnig margar ánægju-
stundir, sérstaklega með öðrum
nemanda hans, Andrési Narfa. Þá
var gjarnan borðað saman og síðan
hlustað á plötur og bornir saman hin-
ir ýmsu söngvarar. Ég veit að við
Narfi eigum eftir að sakna þessara
góðu stunda með Magga en minning-
in um þær lifir. Ég kveð góðan vin og
votta fjölskyldu hans mína innileg-
ustu samúð.
Björgvin Tómasson.
Ég kynntist Magnúsi Jónssyni
fyrst haustið 1994. Ég hafði áður
stundað söngnám hjá Unni Jensdótt-
ur sem sökum heilsubrests varð að
draga sig í hlé frá kennslu. Mig lang-
aði að breyta til og komast í læri hjá
tenór. Það varð minn stóri happa-
fengur að forlögin höguðu því svo að
ég lenti hjá Magnúsi. Ég þekkti hann
í reynd lítið fyrir, aðeins eins og flest-
ir Íslendingar hafði ég heyrt hann
syngja í útvarpi allra landsmanna
með reglulegu millibili. Mér varð
fljótlega ljóst að hér fór einstakur
maður. Samhliða því sem kynni okk-
ar urðu nánari bættust mér frá ýms-
um aðilum fleiri brot um sögu þessa
mikla söngvara og afreksmanns.
Hann var sannkallað náttúrubarn,
bæði hvað söng og íþróttir varðaði.
Án verulegs undirbúnings er honum
nánast kippt með á Ólympíuleika og
um svipað leyti settur í hlutverk guð-
spjallamannsins í Jóhannesarpass-
íunni. Þetta eru býsna ólík hlutverk,
en segja margt um hæfileika þessa
stóra manns. Guðspjallamaðurinn í
Jóhannesarpassíunni þykir svo vand-
sunginn, að oftar en ekki hefur verið
leitað til erlendra söngvara í það
hlutverk. Magnús hafði þá aðeins
stundað söngnám skamma hríð og
var lítt læs á nótur. En hann var svo
tónvís og fljótur að læra að hlutverk-
ið var einfaldlega sungið ofan í hann.
Eftir því sem námstími minn hjá
Magnúsi lengdist varð vinskapur
okkar mér æ dýrmætari. Undir lokin
mætti ég aðeins í Söngskólann til að
hitta Magnús. Hversu annríkt sem
ég átti reyndi ég alltaf að hitta hann
tvisvar í viku. Þá var mér boðin hvíld
frá daglegu amstri, spjall við góðan
og greindan vin og síðast en ekki síst
frábær kennsla.
Ég undraðist oft hve natinn kenn-
ari Magnús var við mig. Það var
löngu ljóst að ekki bar ég neina þá
hæfileika, sem gætu greitt mér
brautina á erfiðum vegi tónlistar-
framans. En Magnús vissi hvað mér
þótti vænt um sönginn og taldi það
ekki eftir sér að eyða sínum dýrmæta
tíma í vonlausan nemanda. Mér
fannst í hvert sinn að leiðbeiningar
hans hjálpuðu mér fram á veginn. Ég
gekk úr hverjum tíma með gleði í
brjósti yfir framförunum. Það er á
hinn bóginn enn óráðin gáta hvers
vegna ég er ekki kominn í röð
fremstu söngvara eftir svo miklar
framfarir. Magnús hafði einstaklega
gott eyra fyrir raddbeytingu. Hann
útskýrði og leiðbeindi þannig að
manni fannst maður alltaf skilja
hann. Ég og Björgvin Tómasson,
einnig nemandi Magnúsar til margra
ára, höfðum báðir svo miklar mætur
á Magnúsi, að við reyndum að fjölga
samverustundum okkar með þessum
glæsilega manni. Minnisstæðar eru
mér kvöldstundirnar sem við af eig-
ingirni okkar námum Magnús á brott
frá fjölskyldu sinni. Við fengum okk-
ur þá gjarnan eitthvað gott að borða
og hlustuðum síðan á hvern tenórinn
á fætur öðrum. Magnús var alveg
einstakur sem sögumaður í þeim
flutningi. Ósjaldan hreifst hann þá
með og fyllti rýmið sinni glæsilegu
rödd. Hún var enn sindrandi fín.
Það er með mikilli eftirsjá sem ég
kveð góðan vin og söngkennara. Ég
þakka fyrir þær samverustundir sem
við áttum og syrgi þær sem ég missti
af. Konu hans og börnum votta ég
mína dýpstu samúð.
Andrés Narfi Andrésson.
Þegar ég hóf nám í Söngskólanum
í Reykjavík árið 1996 hlotnaðist mér
sá heiður að verða nemandi Magn-
úsar Jónssonar stórtenórs. Áður en
til fyrsta formlega söngtímans kom
hafði ég leitað mér upplýsinga meðal
fjölskyldumeðlima minna um þennan
mann, sem ég hafði ekki áður heyrt
minnst á, sökum ungs aldurs míns.
Þar á bæ var nóg um svör og voru
þau öll á þá leið að þegar Magnús
söng hefðu áheyrendur átt í mesta
basli við að halda vatni og beisla
hrifningu sína. Með þessar lýsingar
um hinn mikla söngvara í huga gekk
ég dauðstressaður mína leið í minn
fyrsta söngtíma.
Í þessum fyrsta tíma varð mér
ljóst að Maggi var einstakur maður
og söngvari því hann tók mér opnum
örmum og var spenntur að heyra mig
gaula. Mig grunar þó að innst inni
hafi honum fundist ég óttalegur
kjúklingur í bókstaflegri merkingu
enda var ég vart kominn úr mútum.
Hann var óhræddur við að sýna mér
hvernig ætti að gera hlutina og
hvernig alvöru tenórrödd hljómar. Á
þeim stundum varð mér hugsað til
þess hvað þyrfti til að öðlast svo stór-
kostlega rödd sem þessi 68 ára mað-
ur bjó ennþá yfir. Eina skýringin
sem kom upp í hugann var sú að
Maggi hefði verið í einhverjum sér-
stökum metum hjá skaparanum.
Í kjölfarið komu fleiri ár og söng-
tímar með tilheyrandi stigsprófum
og samfara því jókst vinskapur okk-
ar. Ég mun ávallt eiga Magga það að
þakka að ég er tenór því hann lét mig
alltaf syngja lög og skala fyrir háar
raddir. Þetta var mér ómetanlegt því
frá unga aldri hafði ég hlustað á og
dreymt um líf hinna miklu stórtenóra
svo sem Kristjáns Jóhannssonar og
Pavarottis.
Í söngtímunum var oft meira
spjallað en sungið og kom þá fram
hinn mikli húmor og prakkaraskapur
sem Maggi bjó yfir. Hann sagði mér
sögur frá sínum litríka og spennandi
ferli ásamt slúðri um hina og þessa
söngvara, íslenska sem erlenda. Við
ræddum líka um fallega músík og
hvaða verkum hann hafði sungið í og
var þá ósjaldan hlustað á upptökur af
viðkomandi verkum þar sem Maggi
söng sjálfur. Fór ekki milli mála að
þar hljómaði ein fegursta söngrödd
sem Ísland hefur átt. Þó leið ekki sá
söngtími að Maggi minntist ekki á
fjölskyldu sína, konuna sína og börn-
in tvö, og gortaði af þeim. Var ljóst af
þeirri umfjöllun að mikið kostafólk er
þar á ferð.
Ég var hjá Magga þau fjögur ár
sem ég var í Söngskólanum. Eftir að
hann hætti formlega í skólanum fékk
ég hann reglulega yfir vetrartímann
til að taka mig í einkatíma. Var það
þá ekki síður til að njóta skemmti-
legra samvista en til að æfa rödd
mína.
Ég get ekki lýst þeim mikla heiðri
að hafa kynnst Magga og mun ég
ávallt varðveita söngviskuna og
minningu mína um vinskapinn. Far-
vel, Maestro.
Megi Guð blessa minningu Magn-
úsar og styðja fjölskyldu hans á þess-
um sorgartímum.
Birgir Karl Óskarsson.