Morgunblaðið - 20.09.2002, Blaðsíða 18

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
18 FÖSTUDAGUR 20. SEPTEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
SAMKEPPNISSTAÐA Íslands er
góð í mörgum atvinnugreinum og
umhverfi fyrirtækja hérlendis er
með því besta sem gerist, samkvæmt
niðurstöðu alþjóðlegrar samanburð-
arrannsóknar KPMG á stofn- og
rekstrarkostnaði fyrirtækja. Val-
gerður Sverrisdóttir, iðnaðar- og
viðskiptaráðherra, sagði á blaða-
mannafundi í gær, er niðurstöður
rannsóknarinnar voru kynntar, að
þær sýndu að Ísland væri vel sam-
keppnishæft. Þá sagðist hún vona að
þessar upplýsingar verði til þess að
fjárfesting erlendra aðila hér á landi
aukist.
Kanada efst og Ísland númer tvö
Fjárfestingarstofan, sem starfar á
vegum iðnaðar- og viðskiptaráðu-
neytsins, útflutningsráðs og Lands-
virkjunar, fól KPMG að framkvæma
rannsóknina. Verkefnið tók til 27
kostnaðarliða fyrirtækja í 87 borg-
um í 7 Evrópuríkjum, Bandaríkjun-
um, Kanada og Japan. Evrópuríkin
eru Austurríki, Bretland, Frakk-
land, Holland, Ísland, Ítalía og
Þýskaland. Rannsóknin nær til 14
flokka atvinnugreina. Þeir eru:
Framleiðsluiðnaður af ýmsu tagi,
rannsókna- og þróunarstarfsemi,
frumþróun hugbúnaðar, hönnun
margmiðlunarefnis og heimasíðu-
gerð, fjölnota þjónusta í verum, t.d.
símsvörun og tölvuþjónusta, hýsing
á vél- og hugbúnaði fyrirtækja/net-
þjónabú og stoðtækjaframleiðsla.
Fram kemur í niðurstöðum
skýrslu KPMG að stofn- og rekstr-
arkostnaður fyrirtækja er minnstur í
Kanada, en Ísland og Bretland
fylgja þar fast á eftir. Japan kemur
verst út úr þessum samanburði.
Varðandi Ísland vegur þungt að
landið er í fyrsta sæti hvað varðar
hugbúnað, rannsóknir og þróun,
hýsingu vél- og hugbúnaðar, stoð-
tækjaframleiðslu og lyfjafram-
leiðslu. Ísland er hins vegar í með-
allagi varðandi þjónustuver, tiltekna
þætti efnaframleiðslu og málmiðnað-
ar og neðarlega á listanum þegar
kemur að plastvöruframleiðslu og
framleiðslu á pökkuðum og þurrk-
uðum matvælum, t.d. kex- og sæl-
gætisframleiðslu. Samkeppnisstaða
Íslands er því einkum góð í greinum
sem byggjast á vel menntuðu vinnu-
afli, t.d. í hátækni og rannsókna- og
þróunarstarfsemi.
Helsti styrkur Íslands samkvæmt
rannsókninni er lágur launakostnður
hjá sérhæfðu starfsfólki, hagstætt
skattaumhverfi, lágur orkukostnað-
ur, lóðakostnaður og húsaleiga.
Helstu veikleikar eru hins vegar hár
flutningskostnaður, byggingar-
kostnaður og símakostnaður. Þá
kemur fram í skýrslu KPMG að
gengissveiflur stuðli að því að veikja
rekstrarumhverfið hér á landi.
Alþjóðleg rannsókn á stofn- og rekstrarkostnaði fyrirtækja
Samkeppnisstaða Íslands góð
AXEL Gíslason, for-
stjóri Vátrygginga-
félags Íslands, segir í
samtali við Morgun-
blaðið að ákvörðun
hans um að óska eftir
að láta af störfum teng-
ist ekki beint nýorðnum
breytingum á eignar-
haldi VÍS. „Ég hafði
fyrir löngu tekið þessa
ákvörðun en tímasetn-
ingin var eitthvað sem
þurfti að ákveða. Tíma-
setningin er að mínu
mati góð. Ég vil skila af
mér góðu búi. Félagið
stendur afar vel, skilar
góðum hagnaði og lokið er stórum
áfanga sem var að skrá hlutabréf fé-
lagsins í Kauphöll Íslands í júlí. Varð-
andi breytingu á eignarhaldi má
segja að það einfaldi málin að ákvörð-
un mín liggi fyrir þegar ný stjórn tek-
ur til starfa.“ Hluthafafundur VÍS
verður haldinn kl. 17 í dag og þar
verður ný stjórn kosin.
„Persónulega er þetta mikil
ákvörðun fyrir mig. Það er með sökn-
uði sem ég fer frá VÍS um áramótin,
en ég hlakka líka til að fá tíma og
tækifæri til að sinna öðrum hugðar-
efnum. Ég hef verið hjá félaginu frá
því það var stofnað fyrir
fjórtán árum og alls í
stjórnunarstörfum í
þrjátíu ár. Svo ef ég á að
skipta um gír er ekki
seinna vænna. Mig
langaði til þess að það
gæti orðið meðan heilsa
og kraftar eru í góðu
lagi og tók þá ákvörðun
í samráði við fjölskyldu
mína,“ segir Axel sem
er 57 ára gamall. Hann
segir ekki ákveðið hvað
hann tekur sér fyrir
hendur þegar hann
hverfur frá VÍS.
Axel segir að ákvörð-
unin hafi átt sér langan aðdraganda.
„Ég var búinn að ræða við stjórnar-
formann félagsins fyrir tæpum
tveimur árum að það gæti komið til
að ég myndi óska eftir því að hætta
fyrr en starfssamningur minn gerði
ráð fyrir. Ég hef síðan verið að velta
þessu fyrir mér um nokkurn tíma og
ákvað nú að óska eftir að láta af störf-
um.“
Tíðkast víða erlendis
„Þetta er óvenjuleg ákvörðun í ís-
lensku viðskiptalífi en það tíðkast
víða erlendis að stjórnendur láti af
störfum um eða fyrir sextugt. Ein
ástæðan fyrir því að stjórnendur fyr-
irtækja á Íslandi taka sjaldan svona
ákvörðun gæti verið að menn hræðist
umtal og að fólk haldi að þeir hafi ver-
ið settir til hliðar. Annars staðar þyk-
ir þetta víða sjálfsagt og stjórnendum
er oft gefinn kostur á að minnka við
sig eða starfa lengur við minna krefj-
andi störf. Hjá mér er þetta ekki flók-
ið mál heldur bara ákvörðun um að
vilja gera lífsstílsbreytingu og skipta
um gír.“
VÍS var stofnað við sameiningu vá-
tryggingastarfsemi Samvinnutrygg-
inga og Brunabótafélags Íslands í
þeim tilgangi að efla starfsemi félag-
anna á vátryggingamarkaði og ná
fram aukinni hagkvæmni og arðsemi
í rekstri. Hagnaður félagsins eftir
skatta var á síðasta ári 684 milljónir
króna og heildareignir VÍS 30. júní sl.
námu 23,7 milljörðum króna.
Hlutabréf VÍS voru skráð á til-
boðsmarkaði Kauphallar Íslands í júlí
sl. og er áætlað markaðsverðmæti fé-
lagsins miðað við nýlegar stórar sölur
hlutabréfa um 14 milljarðar króna, að
því er fram kemur í tilkynningu til
Kauphallar Íslands. Þar þakkar
stjórn félagsins einnig Axel Gíslasyni
afar farsæl störf hans í þágu félags-
ins, hluthafa þess og starfsmanna.
Axel Gíslason
Axel Gíslason óskar eftir að láta af störfum sem forstjóri
Tengist ekki breyting-
um á eignarhaldi VÍS
HÆTT hefur verið við að leyfa fólki
úr kínversku hugleiðsluhreyfingunni
Falun Gong að taka þátt í menning-
arhátíðinni Asian Comments sem
hefst í vikunni í Kaupmannahöfn, að
sögn dagblaðsins Politiken. Blaðið
segir að talsmenn kínverska sendi-
ráðsins í Danmörku hafi lýst
óánægju með að fulltrúum hreyfing-
arinnar skyldi vera boðið að vera
með jafnvel þótt eingöngu væri um
dansatriði að ræða. Falun Gong var
bannað í Kína 1999 og hafa liðsmenn
hreyfingarinnar, sem sagðir eru
skipta tugum milljóna, verið ofsóttir
í landinu. Segja stjórnmálaskýrend-
ur að ástæðan sé ótti kommúnista-
flokksins við að hreyfingin geti orðið
keppinautur um hylli almennings.
Menningarhátíðin er haldin í sam-
starfi Miðstöðvar fyrir menningar-
samvinnu, CKU, Kaupmannahafn-
arborgar og danska utanríkisráðu-
neytisins. Ákvörðunin um að meina
Falun Gong þátttöku er gagnrýnd á
þingi.
„Það er alger óhæfa og mjög í
ósamræmi við danskar hefðir ef kín-
versk stjórnvöld hafa fengið að beita
ritskoðun gegn danskri menning-
arhátíð,“ segir Peter Skaarup, sem
er talsmaður Danska þjóðarflokks-
ins í dómsmálum. Hann hefur beðið
Per Stig Møller utanríkisráðherra,
sem er úr Íhaldsflokknum, að gera
grein fyrir þætti kínverskra stjórn-
valda í málinu en Danski þjóðar-
flokkurinn veitir minnihlutastjórn
borgaraflokkanna stuðning á þingi.
Anne Bastrup, sem er formaður
dómsmálanefndar þingsins og úr
Sósíalíska þjóðarflokknum, segir
það vera „mjög óþægilegt ef danskir
ríkisborgarar liggja undir þrýstingi
frá stjórnvöldum í Kína“. Politiken
tókst ekki að fá Stig Møller til að tjá
sig um málið í gær og heldur ekki
fulltrúa kínverska sendiráðsins.
Olaf Gerlach, stjórnandi CKU,
segir að kínversku sendiráðsmenn-
irnir hafi verið „mjög áhugasamir“
en þeir hafi látið skýrt í ljós andúð á
að Falun Gong fengi að vera með.
Hann vísar samt á bug að hætt hafi
verið verið við að bjóða Falun Gong-
fólkinu vegna þrýstings frá sendi-
ráðinu. Gerlach segir að menn hafi
hins vegar ekki viljað að pólitískur
áróður tengdist hátíðinni.
Talsmenn Falun Gong-manna í
Danmörku segja að þeir hafi gert
sér grein fyrir því að um menning-
arhátíð væri að ræða. „Við sögðum
CKU að við myndum sleppa því að
koma með dreifimiða eða fána, ef
þeir settu það sem skilyrði fyrir
þátttöku okkar,“ segir talsmaðurinn,
Marco Shu.
Falun Gong í mótvindi í Danmörku
Meinuð þátt-
taka í menn-
ingarhátíð
Þingmenn segja óhæfu að Kínastjórn
geti beitt danska borgara þrýstingi
MOISE Lida Kouassi, varnarmála-
ráðherra Fílabeinsstrandarinnar,
sagði síðdegis í gær að herinn hefði
„stjórn á ástandinu“, í kjölfar blóð-
ugrar uppreisnartilraunar innan
hersins, sem opinberlega var kölluð
tilraun til valdaráns. Fullyrt er að
a.m.k. 80 manns hafi fallið.
Ráðherrann sagði í sjónvarps-
ávarpi að enn gætti andspyrnu „í af-
mörkuðum reitum“ í borginni Bouake
í miðju landinu og bænum Korhogo í
norðurhlutanum. „Herinn hefur náð
stjórn á ástandinu. Herlögregluskól-
inn og herlögreglubúðirnar í Agban
(sem eru í Abidjan) eru aftur á okkar
valdi. Allur heraflinn tekur þátt í að-
gerðunum,“ sagði Kouassi.
Hann lét þess þó ógetið í ávarpinu
að Robert Guei, fyrrverandi forseti
landsins, hefði verið drepinn eins og
vitni fullyrða að hafi gerzt.
Stjórnvöld á Fílabeinsströndinni
hafa sakað stuðningsmenn Gueis um
að standa að þessari nýjustu upp-
reisnartilraun, en upptökin að henni
áttu 700–800 hermenn í herdeild sem
sagt er að hafi staðið til að leggja nið-
ur á næstu mánuðum.
Í ávarpi ráðherrans var heldur ekki
minnzt á örlög Emile Boga Dougou
innanríkisráðherra, þungavigtar-
manns í ríkisstjórninni, en uppreisn-
armenn gerðu árás á heimli hans í
gærmorgun og var uppi sterkur orð-
rómur um að hann hefði beðið bana.
Uppreisnar-
tilraun á Fíla-
beinsströndinni
Abidjan. AFP.
AP
Tveir lögreglumenn hlýða á fréttir af átökunum í Abidjan í gær.