Morgunblaðið - 21.01.2003, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 ÞRIÐJUDAGUR 21. JANÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Það var svindlað ennþá meira á mér en Villa.
Málefni Íraks í fyrirlestri
Innsýn í
hugsanagang
HINGAÐ til landser væntanlegurMichael T. Corg-
an, prófessor í alþjóða-
samskiptum við Háskól-
ann í Boston. Sérgrein
hans er samskipti Banda-
ríkjanna og Íslands. Hann
er með fjölþætta dagskrá
næstu dagana, en megin-
erindi hans er að flytja
fyrirlestur um ástandið í
Írak, og horfurnar á þeim
slóðum. Fyrirlesturinn er
á dagskrá á morgun, mið-
vikudag, í húsakynnum
Háskóla Íslands og hefst
hann klukkan 16.30.
Hvert er inntak fyrir-
lestursins?
„Ég ætla að freista þess
að veita innsýn í hugsana-
gang Bandaríkjastjórnar.
Það er ljóst að stuðningur banda-
manna Bandaríkjanna við stríð
gegn Írak fer þverrandi, meira að
segja Tony Blair er farinn að
draga upp alls konar fyrirvara
svo ekki sé minnst á andstöðuna
heima fyrir sem fer vaxandi.
Engu að síður lætur George Bush
engan bilbug á sér finna og það er
þessi seigla stjórnvalda sem ég
ætla að reyna að útskýra.“
Telurðu þig vita það með vissu
hvað rekur bandarísk stjórnvöld
áfram í þessu efni?
„Þetta eru vissulega kenning-
ar, en þær byggjast á traustum
grunni. Ég held að þessi þanka-
gangur eigi rætur að rekja til árs-
ins 1991 er núverandi varaforseti
Dick Cheney og fleiri voru að
undirbúa stefnu fyrir Bandaríkin
í öryggis- og varnarmálum og þar
var rauði þráðurinn að enginn
skyldi standa uppi í hárinu á
Bandaríkjunum. Þessar hug-
myndir komust aldrei í fram-
kvæmd, því repúblikanar fóru frá
völdum og við tók tímabil demó-
krata í forsetastóli. Nú hefur
pendúllinn snúist aftur til repú-
blikana og þar á bæ sjá menn nú
möguleika á því að halda þessari
vinnu áfram.
Hver er þessi hugsanagangur?
Við skulum ekki gleyma því að
það er afar auðvelt að sitja heima
og gera ekki neitt. Láta vandamál
bara eiga sig og vona að þau
hverfi. Það er hins vegar í eðli
vandamála að hverfa ekki og hér
eru Bandaríkin að reyna að finna
stöðu sína. Þau hafa hernaðar- og
efnahagslega yfirburði yfir alla
aðra, en þetta er ung þjóð sem
stofnað var til á forsendum sem
gerðu ekki ráð fyrir vandamálum
af öllum þeim gerðum sem fram-
tíðin hefur borið í skauti sér.
Bandaríkin sáu t.d. ekki fyrir nas-
ismann eða uppgang Sovétríkj-
anna, en þau þurftu að læra af
þeim vandamálum. Því heyrist
fleygt að málstaður Bandaríkja-
stjórnar í Íraksmálinu sé vitlaus
og jafnvel einfeldningslegur og
vissulega er rétt að þessi fram-
ganga gæti komið Bandaríkja-
stjórn í viss vandræði. Ég myndi
þó halda að þeir sem afgreiða
þetta einfaldlega með
því að tala um heimsku
og einfeldni séu ein-
staklingar sem einskis
er krafist af og þurfa
því ekki að leggja neitt
af mörkunum til öryggis- og varn-
armála.“
Telur þú að enn megi leysa
Íraksdeiluna með diplómatískum
leiðum?
„Ég myndi telja að það væri
hægt, en til þess þurfa Bandarík-
in að vinna náið með bandamönn-
um sínum og vinveittum þjóðum í
þessum heimshluta. Þá gerir óbil-
andi stuðningur Bandaríkjanna
við Ísrael slíka lausn erfiðari en
ella.“
Nú styttist mjög í 27. janúar....
„Fólk má ekki halda að það sé
dagurinn þegar stríðið byrjar. 27.
janúar er aðeins sá dagur sem
skýrslur verða lagðar fram. Þá
mun málið allt verða skoðað á
nýjum forsendum.“
Hvað með stuðning almennings
í Bandaríkjunum við stríðshug-
myndir?
„Það er alltaf tilhneiging til að
safnast um leiðtoga þegar vanda
ber að höndum. Það eru fjölmörg
dæmi um það, t.d. þegar Galtieri
Argentínuforseti fór í stríð við
Bretland vegna Falklandseyja.
Hins vegar tel ég að stuðningur
almennings í Bandaríkjunum sé
ekki nærri eins mikill og stjórn-
völd telja.“
Hefði verið hægt að komast hjá
svona þrátefli?
„Í rauninni ekki. Þarna situr
Saddam Hussein við völd. Það
styður hann enginn í heimshlut-
anum og hann veldur óróa.“
En það er mikill stríðshugur í
stjórnvöldum í Bandaríkjunum....
„Í svona málum er alltaf gott að
líta annars vegar á orð og síðan á
verk. Þarna á milli er mikill mun-
ur. Það er löng hefð í bandarísk-
um utanríkismálum að sýna mikla
þolinmæði. En menn segja þó æv-
inlega hug sinn umbúðalaust.“
Telurðu líklegt að Bandaríkin
færu ein á báti í stríð við Írak?
„Ég yrði afar hissa á því. Menn
eins og Colin Powell hafa ævin-
lega talað þannig að
leitað yrði eftir sam-
stöðu um hvaða að-
gerðir sem gripið yrði
til.“
Er einhver fengur að
því að Saddam fari í útlegð?
„Það gæti vissulega hjálpað.
Hann er alger einræðisherra og
hefur ekki undirbúið eða þjálfað
neinn í að taka við af sér, ekki
einu sinni syni sína. Víðsýnni og
hófsamari maður gæti því komið
mörgu góðu til leiðar.“
Og hvernig fer þetta svo....?
„Ef ég vissi það væri ég kom-
inn í hlutabréfaviðskiptin á fullu.“
Michael T. Corgan
 Michael T. Corgan er prófess-
or í alþjóðasamskiptum við Há-
skólann í Boston og eftirsóttur
álitsgjafi í öryggis- og varn-
armálum. Kenndi stjórn-
málafræði í eitt ár, 2001, á Ful-
bright styrk við Háskóla Íslands.
Michael hefur ritað fjölda greina
og bókarkafla og sendi nýverið
frá sér bók sem fjallar um Ísland
og vinveitt bandalög þess með
tilliti til öryggismála smáríkis.
Michael var yfirmaður í banda-
ríska flotanum í 25 ár áður en
hann lagði fyrir sig akademísku
fræðin.
...auðvelt að
sitja heima og
gera ekkert