Morgunblaðið - 01.02.2003, Blaðsíða 42

MINNINGAR
42 LAUGARDAGUR 1. FEBRÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Elín Þórðardótt-ir, fæddist á
Hallanda í Árnes-
sýslu 18. desember
1914. Hún andaðist á
Líknardeild Landa-
kots hinn 26. janúar
síðastliðinn. Hún var
dóttir hjónanna
Þórðar Helgasonar
bónda á Hallanda og
á Bollastöðum í Ár-
nessýslu, f. 17. júní
1870, d. 11. apríl
1951, og Gróu Er-
lendsóttur, f. 4. júní
1877, d. 28 febrúar
1960. Elín ólst upp á Bollastöðum í
Hraungerðishreppi í stórum systk-
inahópi, 15 alls. Þau voru: Sigurð-
ur, f. 6. 1. 1886 samfeðra, d. 12.12.
1967, og alsystkini Helgi, f. 2.10.
1901, d. 22.6. 1991, Magnús, f,5.3.
1903, d. 11.4. 1982, Oddný, f. 14.8.
1904, d. 21.4. 2002, Katrín, f. 26.9.
1905, d. 8.10. 1991, Guðmundur,
22.4. 1908, d. 14.10. 1988, Guð-
björg, f. 27.9. 1909, d. 28.4. 1939,
Kristín, f. 31.1. 1911, d. 11.4. 1999,
Jórunn, f. 16.6. 1912, Guðlaug, f.
23.5. 1916, d. 3.12. 1918, Sigurður
Árni, f. 13.1. 1918, d. 30.11. 1918.
Guðlaugur, f. 11.1. 1921, d.
24.12.1994, Erlendur, f. 29.4. 1922.
Þau eru öll látin nema Jórunn og
maður Elínar Örnu er Borgar Þor-
steinsson, f. 13. júlí 1968. Börn
þeirra eru: Máni, f. 26. ágúst 1996,
og Steinn, f. 9. ágúst 1999. Sonur
Elínar Örnu frá fyrra hjónabandi
með Jóni Jónssyni er Þorgeir, f.
26. sept. 1988. 2) Sævar Örn vél-
stjóri hjá Landsvirkjun, f. 27. nóv.
1948. Hann er kvæntur Kristínu
Þórðardóttur, f. 29. maí 1943.
Börn þeirra eru: a) Kristján Örn, f.
7. júlí 1974. Sambýliskona hans er
Líf Magneudóttir, f. 13. ágúst
1974. Barn þeirra er: Dagur Ari, f.
24. ágúst 2000. Sonur Kristjáns frá
fyrra hjónabandi með Kristínu
Óladóttir, f. 13. ágúst 1972, er
Sævar Örn, f. 16. maí 1995. b) Við-
ar Örn, f. 15. sept. 1977. Sambýlis-
kona hans er Sara Kristjánsdóttir,
f. 13. maí 1981. Barn þeirra er: Ís-
fold Sara, f. 30. jan. 2002. Barn
Sævars frá fyrra hjónabandi með
Guðrúnu Ragnarsdóttur er: Ragn-
ar Sævarsson, f. 30. júlí 1966.
Hann er kvæntur Mille Tofte, f.
16.11. 1966. Börn þeirra eru: Lára,
f. 6.4. 1999, og Elín, f. 4.8. 2002.
Elín flutti ung að aldri að heim-
an til Reykjavíkur. Hún vann
framan af margvísleg störf, en
lengst af vann hún sem saumakona
í Keflavík. Elín og Hreggviður
bjuggu í Keflavík til 1984 þar til
þau létu af störfum, en þá fluttu
þau til Reykjavíkur í Sæviðarsund
35 þar sem þau héldu heimili í tæp
20 ár.
Útför Elínar fer fram frá Hvals-
neskirkju í Sandgerði í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
Erlendur.
Elín giftist 1955
Hreggviði Guðmunds-
syni, f. 28 maí 1914, d.
9.6. 2002 sjómanni og
verkamanni í Sand-
gerði og Keflavík.
Sonur þeirra er Guð-
mundur Óli líffræð-
ingur og rannsóknar-
stjóri hjá Prokaria og
lektor við Háskóla Ís-
lands, f. 12.4. 1954.
Eiginkona hans er
Brynja Ingadóttir,
hjúkrunarfræðingur
og deildarstjóri á
Landspítalanum, f. 2. nóv. 1961.
Börn þeirra eru: Valborg Guð-
mundsdóttir, f. 21. okt. 1987, og
Hallbera Guðmundsdóttir, f. 27.
febr. 1992.
Fyrri maður Elínar var Kristján
Hermann Jónatansson sjómaður, f.
1914, d. 1991. Þau skildu. Börn El-
ínar og Kristjáns eru: 1) Bergdís
Helga, hjúkrunarfræðingur og
forstöðumaður Sjúkrahótels
Rauða kross Íslands, f. 6.5. 1943.
Eiginmaður hennar er Guðmund-
ur Bjarnason læknir, f. 6. okt.
1930. Bergdís á eina dóttur frá
fyrra hjónabandi, Elínu Örnu, f.
13. maí 1967. Faðir hennar er Þor-
geir Elíasson, f. 2.2. 1938. Eigin-
Elskuleg tengdamóðir mín, Elín
Þórðardóttir, er látin. Á innan við ári
hafa þau hjónin, Elín og Hreggviður,
kvatt, farsælli og langri ævi er lokið.
Á kveðjustund er margt að þakka.
Við kynntumst fyrir rúmum 20 árum
þegar ég kom fyrst í heimsókn í Vall-
artún 2 í Keflavík með Guðmundi,
syni þeirra. Elskulegt og hlýlegt við-
mót einkenndi þeirra móttökur, þá
eins og alltaf síðan.
Oft höfum við rætt um hversu gíf-
urlegar breytingar þau upplifðu á
langri ævi, líkt og aðrir af þeirra
kynslóð. Bæði voru þau fædd árið
1914, í torfbæjum, í sveit þar sem
lífsbaráttan var hörð. Aðlögunar-
hæfni mannsins er mikil, eins og við
vitum, en þær framfarir og breyt-
ingar sem þeirra kynslóð sá á öllum
sviðum, húsakosti og mataræði,
menntun og heilbrigðisþjónustu,
tækni og samgöngum, en líka í hefð-
um og gildum hafa verið svo miklar
að það er umhugsunarvert hvernig
ein manneskja tekst á við þær allar á
sinni ævi. Þau Elín og Hreggviður
sýndu öllu í nútímanum mikinn
áhuga, þau fylgdust alltaf vel með
umræðum í þjóðfélaginu, fréttatíma-
rnir voru fastir punktar tilverunnar
og þau mynduðu sér skoðanir á öll-
um málum með opnum huga, víðsýni
og jákvæði. Þótt þeim fyndist margt
hjá okkur nútímafólkinu ganga held-
ur hratt fyrir sig og hefðu stundum
áhyggjur af annríki okkar í lífi og
starfi þá stóð alltaf upp úr umhyggja
og kærleikur til okkar allra. Þau
fylgdust vel með því sem við í fjöl-
skyldunni vorum að gera, ekki síst
sýndu þau unglingunum skilning og
áhuga og unnu þess vegna traust
þeirra og trúnað.
Þau fluttu til Reykjavíkur þegar
sjötugsaldri var náð, til að geta verið
nær fjölskyldunni, fylgst með ung-
viðinu og notið þess sem höfuðborgin
hafði upp á að bjóða. Margir upplifa
mikið tómarúm við starfslok, ekki
síst þeir sem hafa alltaf unnið langan
vinnudag við erfiðisvinnu og ekki
eiga sér áhugamál utan vinnu. En
Elín og Hreggviður komu sér upp
nýju lífsmynstri þegar til Reykjavík-
ur var komið og það hefur verið lær-
dómsríkt að fylgjast með hvernig
þau gátu notið efri áranna, í sjálf-
stæði og með reisn allt fram á síðasta
dag. Þau stunduðu sundlaugarnar
daglega, fóru í gönguferðir og borð-
uðu hollan mat. Þannig hugsuðu þau
vel um heilsu sína, og þótt líkaminn
væri orðinn slitinn af erfiðisvinnu
gátu þau búið í eigin húsnæði með
nær enga aðstoð alla sína tíð.
Þau veittu okkur ómetanlega að-
stoð við að passa litlu börnin, barna-
börn og barnabarnabörn, alveg fram
á þennan dag. Það var ekkert mál að
passa kríli, innan við eins árs ef því
var að skipta, þótt þau væru um og
yfir áttrætt. Þannig kynntust börnin
afa og ömmu og áttu þar gott at-
hvarf. Það var hægt að fara í sund
með afa og ömmu, leigja spólu, læra
kapal, læra að sauma á saumavél,
lesa, spjalla og hvíla sig, hvenær sem
var og líka að heyra sögur af því þeg-
ar þau voru ung og hvernig hlutirnir
gengu fyrir sig í gamla daga.
Þau ferðuðust til útlanda, til Evr-
ópu, sólarlanda, heimsóttu fjöl-
skyldumeðlimi sem voru búsettir er-
lendis, og við eigum ljúfar minningar
um heimsókn þeirra til okkar í Skot-
landi. Þá sýndu þau gömlu sitt sjálf-
stæði þegar við vorum í vinnu, þau
örkuðu í bæinn, tóku strætó, fóru á
kaffihús og sóttu barnið í leikskól-
ann, ekkert mál þótt þau kynnu enga
ensku og hefðu aldrei í borgina kom-
ið áður, þá hálfáttræð. Þegar Elín
veiktist í haust var hennar fyrsta og
eina hugsun að standa við áform sín
um að fara í skírnarveislu nöfnu
sinnar, yngsta barnabarnabarnsins,
til Danmerkur, og við það stóð hún.
Elín saumakona hélt náttúrlega
áfram að sauma þótt hún væri hætt
að vinna. Hún fylgdist með tískunni,
skoðaði ný efni og snið og saumaði
svo á börnin frá fæðingu til ferm-
ingar. Síðasta meistarastykkið var
fermingarkjóll dóttur minnar sem
hún hannaði sjálf fyrir tæpum tveim-
ur árum og mikið vorum við allar
stoltar, amma og mæðgurnar þegar
Valborg fermdist í flottasta kjólnum.
Elín og Hreggviður voru bæði af
fátæku alþýðufólki komin og þau
sýndu okkur öllum gott fordæmi
með nægjusemi sinni og skynsemi í
daglegu lífi, að fara vel með, skulda
engum neitt, en kunna líka að gera
sér glaðan dag. Þau voru rausnarleg
við okkur í fjölskyldunni og gátu líka
veitt sér það sem þau óskuðu. Betri
elli er varla hægt að hugsa sér og
fyrir það má vera þakklátur.
Elín tók veikindum sínum af miklu
æðruleysi, gekk frá sínum málum
þegar ljóst var að hverju stefndi,
alltaf svo hrein og bein þótt ekki
gæfist hún auðveldlega upp. Hún
trúði því að „sá gamli“ biði eftir
henni hinum megin, óþreyjufullur að
venju. Hún hélt sinni reisn fram í
andlátið og þannig munum við minn-
ast hennar.
Ég kveð kæra tengdamóður með
sorg í hjarta, en fyrst og fremst virð-
ingu og þakklæti fyrir allt og allt.
Brynja Ingadóttir.
Elsku amma mín, það er skrýtið
að þú sért ekki lengur í þessum
heimi. Alla mína ævi hefur það verið
fastur punktur í tilveru minni að
geta leitað til þín og afa með hvað
sem er því ég hef ekki enn rekist á
það vandamál eða þær breytingar
sem þú hefur ekki kunnað að taka
með fullkomnum skilningi og opnum
huga. Þegar ég var lítill drengur
fannst mér alltaf svo gott að koma og
kúra á milli ykkar afa og síðan þegar
ég var orðinn of stór til þess að fylla
bólið ykkar alla nóttina þá hlakkaði
ég alltaf til á morgnana þegar afi
flautaði því að þá mátti ég koma upp
í til ykkar. Það er erfitt að minnast
þín, amma mín, án þess að hugsa líka
til hans afa því aldrei hef ég augum
litið ástfangnara par en ykkur, sem
eruð nú sameinuð á ný og getið því
haldið upp á fimmtíu ára brúðkaups-
afmælið ykkar á góðum stað. Ég hef
aldrei verið neitt sérstaklega hlýðinn
en í kringum þig þá var það manni
einhvern veginn eðlislægt að hlýða
því að það sem einkenndi þig var að
það sem þú sagðir það stóð. Stund-
um var maður með frekju og læti og
byrjaði að væla en þá sagðir þú
manni hlýlega að það væri bara hollt
að gráta en hins vegar væri það
manni ekki eins hollt að fá að vaða
uppi með frekju og yfirgangi. Þessi
sýn þín á lífið einkenndi þig fram á
síðustu daga þína hér þar sem þú
lást fárveik frammi fyrir dauðanum
og þegar ég spurði þig um líðan þína
þá svaraðirðu mér alveg eins og þú
gerðir þegar ég var lítill með þeim
orðum að það þýddi nú ekkert að
væla yfir því sem lífið færði manni
því að kveinstafir hefðu nú aldrei
breytt neinu hingað til svo að um
munaði. Þú sagðir mér líka oftar en
ekki söguna af því þegar þú reyndir
einu sinni sem smástelpa að fara í
fýlu en með litlum árangri. Þú áttir
mörg systkini og þér fannst einn
daginn eins og þú hefðir verið beitt
einhverju misrétti, eins og kemur
reglulega fyrir hjá systkinum. Þau
gáfu þér þá fúslega algjört frelsi til
þess að vera svolítið í fýlu en báðu
þig hins vegar um að koma bara aft-
ur og tala við þau þegar þér væri
runnin reiðin. Þarna varstu kannski
sex ára en náðir þó að átta þig á því
hvað það getur verið leiðigjarnt að
vera í fýlu, sérstaklega ef undirtekt-
irnar eru dræmar, þannig að þú
ákvaðst þarna að svoleiðis lagað
hreinlega bara borgaði sig ekki.
Sögur af þessu tagi mun ég von-
andi muna svo lengi sem ég lifi en
hitt er þó erfiðara en það er að feta í
þín spor og læra í reynd af þessum
sögum. Í listinni að lifa hafið þið
hjónin alltaf verið fremst í mínum
augum og ef ég ætla að komast einn
daginn með tærnar þar sem þið höfð-
uð hælana þá þarf ég heldur betur að
láta tærnar standa fram úr skálm-
unum.
Ég get heldur ekki minnst þín,
amma mín, án þess hugsa um bragð-
ið af pönnukökunum þínum, sem á
sér ekki bara stað í bragðlaukum
mínum heldur líka í hjartanu mínu
enda varstu búin að vinna með upp-
skriftina í meira en sjötíu ár og það
var mjög gaman að heyra þig segja
frá því þegar þú varst að byrja að
baka pönnsurnar þínar sem lítil
stelpa í flóanum handa stórum hópi
af fólki, sem eflaust kunni jafnvel að
meta þær eins og við barnabörnin
kunnum seinna.
Það væri hægt að minnast þín hér
í heilli bók en sú bók stendur skýrt
skrifuð í höfðinu á mér því það eru
fáir sem hafa talað til mín eins skýrt
og þú gerðir alltaf. Elsku amma mín,
ég þakka þér fyrir allt sem þú hefur
gefið mér og ég bið að heilsa honum
afa. Megi guð þinn geyma þig að ei-
lífu.
Viðar Örn Sævarsson
og fjölskylda.
Djúp virðing og þakklæti fyllir
huga minn þegar ég hugsa til mág-
konu minnar, Elínar Þórðardóttur,
sem nú hefur lokið hérvist sinni, nær
90 ára.
Hún var að leiðarlokum þrotin að
líkamsafli en andinn óbugaður. Síð-
ast þegar ég kom að sjúkrabeði
hennar var mjög af henni dregið. Ég
hélt um hönd hennar og fann betur
en nokkru sinni að við vorum tengd-
ar sterkum vináttuböndum.
Það má segja að skammt sé stórra
högga á milli hjá fjölskyldunni frá
Vallartúni 2 í Keflavík en þar áttu
Elín og Hreggviður bróðir minn
heima meirihluta hjúskapar síns og
þar ólust börnin þeirra upp að mestu
leyti. Nú eru þau bæði fallin frá og
varð það með stuttu millibili því
Hreggviður dó í júní sl. Þau nutu
gleðiríkra samvista í góðu og gjöfulu
hjónabandi og eignuðust soninn
Guðmund Óla en fyrir átti Elín tvö
börn, Bergdísi og Sævar. Börnin
urðu myndarfólk og reyndust Ellu
og Hreggviði afar vel.
Yfir þeim hjónum var reisn og
glæsileiki. Af hlýju viðmóti sínu og
björtu brosi miðluðu þau öðrum í rík-
um mæli.
Elín var traustvekjandi kona og
umhyggjusöm og nærgætin við
náunga sinn. Auk þess var hún nösk
á að koma auga á spaugilegu hlið-
arnar á hlutunum. Hún var afar vel
verki farin og alla tíð einstök handa-
vinnukona og lék allt í höndunum á
henni. Hún vann í áraraðir við
saumaskap og var mikils metin fyrir
þann starfa. Hún var snyrtileg og
smekkleg og mjög sýnt um að prýða
allt í kringum sig.
Minningarnar hrannast upp og
verða ljóslifandi fyrir hugskotssjón-
um mínum.
Yndislegar samverustundir á
heimili þeirra og okkar. Oft var glatt
á hjalla. Börnin mín eiga skemmti-
legar minningar frá þessum liðna
tíma, t.d. um dagsferðir út í náttúr-
una, eins og þegar farið var í berja-
mó út í Leiru, líka af spilamennsk-
unni og fleira mætti telja.
Þegar við fjölskyldan fluttumst til
Reykjavíkur söknuðum við m.a. fé-
lagsskapar fjölskyldunnar í Vallar-
túni, laugardagsmorgnanna þegar
Hreggviður bróðir kom og heilsaði
upp á okkur á heimleið af bryggjunni
því það var venja hans eftir að hann
hætti til sjós að fara á laugardags-
morgnum niður að höfn til að fylgj-
ast með sjósókn og aflabrögðum.
Yndislega stund átti ég með Elínu
í Keflavík fyrir jólin hjá vinafólki
hennar og jafnframt tengdafólki
mínu og skömmu á eftir hélt hún
okkur vinkonum sínum boð heima
hjá sér í Sæviðarsundi 35 og var sú
stund ógleymanleg.
Að ferðalokum vil ég þakka Elínu
mágkonu minni fyrir samfylgdina á
lífsleiðinni. Megi blessun Guðs um-
vefja hana og vernda í nýjum heim-
kynnum.
Ég sendi börnum mágkonu minn-
ar og fjölskyldum þeirra innilegar
samúðarkveðjur og kveð Elínu mína
með eftirfarandi orðum skáldsins:
Af eilífðar ljósi bjarma ber,
sem brautina þungu greiðir.
Vort líf, sem svo stutt og stopult er,
það stefnir á æðri leiðir.
Og upphiminn fegri en auga sér
mót öllum oss faðminn breiðir.
(Einar Ben.)
Sólveig Guðmundsdóttir.
ELÍN
ÞÓRÐARDÓTTIR
✝ GuðmundurKristján Moritz
Sigurðsson fæddist í
Reykjavík 17. októ-
ber 1947. Hann lést
af slysförum á Seyð-
isfirði 21. janúar
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Karl Sigurður Sig-
fússon, f. 13. ágúst
1923, d. 16. maí
1987, og Ingibjörg
Guðmundsdóttir, f.
9. ágúst 1927, d. 27.
janúar 1985. Systk-
ini Guðmundar eru:
Guðbjörg Aðalheiður Moritz, f.
28. desember 1950, Olga Viktoría
Moritz, f. 6. júní 1953, Svanhvít
Moritz, f. 21. janúar 1955, María
1972, kvæntur Önnu Maríu Krist-
jánsdóttur, f. 3. apríl 1972, og
eru börn þeirra Guðmundur
Kristján og Katrín María. 3) Mar-
geir Aðalsteinn, f. 24. júlí 1975,
sambýliskona hans er Sigrún
Bessý Guðmundsdóttir, f. 28.
febrúar 1980, og er dóttir þeirra
Margrét Lív. 4) Ingibjörg, f. 9.
ágúst 1979, sambýlismaður henn-
ar er Sævar Gunnarsson, f. 22.
apríl 1981. 5) Guðmundur Krist-
ján, f. 22. janúar 1988.
Guðmundur ólst upp hjá for-
eldrum sínum að Skálafelli í Suð-
ursveit og flutti með þeim til
Hafnar 1965.
Hugur Guðmundar hneigðist
fljótlega að sjómennsku og var
það hans aðalstarf frá því skyldu-
námi hans lauk og um tíma rak
hann eigin útgerð ásamt sonum
sínum. Hann var skipverji á Jónu
Eðvalds SF 20 þegar hann lést.
Útför Guðmundar fer fram frá
Hafnarkirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 14.
Moritz, f. 5. maí
1959, og Sigfús Óli
Moritz, f. 30. nóvem-
ber 1962.
Guðmundur kvænt-
ist 25. desember 1971
Sigríði Jóhannesdótt-
ur ættaðri frá Ísa-
firði. Þau bjuggu í
Keflavík til 1975,
fluttu þá til Hafnar
og bjuggu þar síðan.
Börn Guðmundar og
Sigríðar eru: 1) Jó-
hannes Hjalti Dann-
er, f. 28. september
1970, kvæntur Vig-
dísi Ragnarsdóttur, f. 13. júlí
1971, og eru börn þeirra Ragnar
Ingi, Kristján Már og Sigríður. 2)
Karl Sigurður, f. 21. febrúar
Þegar Mummi og Sigga komu til
okkar hjónanna stuttu eftir áramót-
in til að eiga notalegt spjall yfir
kaffibolla, grunaði mig ekki að það
yrði í síðasta skipti sem ég hitti
Mumma mág minn í þessu lífi.
Í mínum huga voru Mummi og
sjórinn óaðskiljanlegir. Sjórinn var
hans líf og yndi og á sjónum eyddi
hann öllum sínum starfsaldri. Að
lokum tók sjórinn hann svo til sín.
Kannski var það honum að skapi,
svo nátengdur sem hann var sjón-
um, en þetta gerðist bara allt of
snemma.
Báðir ólumst við Mummi upp í
sveit, sinn í hvorri sveitinni þó,
hann í Suðursveit en ég á Mýrum.
GUÐMUNDUR
SIGURÐSSON