Morgunblaðið - 02.03.2003, Blaðsíða 1
TALSMAÐUR Íraksstjórnar greindi frá
því í gær að hafizt hefði verið handa við að
eyðileggja fjórar Al-Samoud 2-eldflaugar
íraska hersins, sem vopnaeftirlitsmenn
Sameinuðu þjóðanna höfðu úrskurðað
ólöglegar. Þá hófu vopnaeftirlitsmenn
einnig að yfirheyra íraskan vísindamann,
sérfróðan um vopnaáætlanir Íraka, en
engin slík viðtöl höfðu farið fram um nokk-
urt skeið.
Fulltrúar Sameinuðu þjóðanna gátu þó
ekki strax staðfest fullyrðingar Íraka um
eyðingu eldflauganna.
„Eyðing hófst kl. 13.30 [10.30 að ísl.
tíma],“ sagði Uday al-Tai, yfirmaður í upp-
lýsingamálaráðuneytinu í Bagdad. Verkið
væri að hans sögn unnið í herstöðinni í Al-
Taji, um 30 km norður af höfuðborginni,
að viðstöddum fulltrúum Íraksstjórnar og
SÞ. Hófst verkið eftir að Demetrius Perri-
cos, staðgengill Hans Blix sem yfirmaður
vopnaeftirlitsliðsins, og Amer al-Saadi
hershöfðingi, einn aðalráðgjafi Saddams
Husseins Íraksforseta, komu sér í gær-
morgun saman um tímaáætlun að eyðingu
flauganna næstu daga. Alls eru Írakar
taldir eiga 100–120 Al-Samoud-2-flaugar.
Hans Blix hafði krafizt þess að Írakar
hefðust handa við að eyðileggja eldflaug-
arnar, sprengjuodda, íhluti og framleiðslu-
tæki í seinasta lagi á laugardag, eftir að
sérfræðingar SÞ höfðu úrskurðað að þær
væru langdrægari en heimilt er sam-
kvæmt skilmálum SÞ um vopnaeign Íraka.
Mikilvægur áfangi
Blix lýsti loforð Íraka um að eyðileggja
flaugarnar „mjög mikilvægan áfanga að
raunverulegri afvopnun“. Þykir sennilegt
að bæði eyðing eldflauganna sem og
áframhaldandi hindrunarlaus viðtöl eftir-
litsmanna við sérfræðinga Íraka muni hafa
mikið að segja um tóninn í næstu áfanga-
skýrslu um vopnaeftirlitið, sem áformað er
að Blix flytji öryggisráði SÞ í vikunni.
Eyðing
eldflauga
sögð hafin
AP
Írakar ýta eldflaug af gerðinni Al Samoud
2 þar sem hún er framleidd nærri Bagdad.
Bagdad. AP, AFP.
STOFNAÐ 1913 59. TBL. 91. ÁRG. SUNNUDAGUR 2. MARS 2003 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
Draumurinn
hélt velli
Rætt við Halldór Guðmundsson
um Eddu og útgáfu 10
Kristinn Sigmundsson syngur
Mefistó í París Sunnudagur 1
Heilsulind í
Hólminum
Í Stykkishólm er komið heilsu-
fyrirtæki Sunnudagur 8
Bókaður
næstu árin
1.100 falla í eiturlyfjastríði
Bangkok. AFP.
STRÍÐ yfirvalda í Taílandi gegn
eiturlyfjaviðskiptum í landinu sem
blásið var til fyrir mánuði hefur á
þessum tíma kostað að minnsta
kosti 1.128 manns lífið. Greindi for-
sætisráðherrann, Thaksin Shina-
watra, frá þessu í gær og viður-
kenndi þá jafnframt í fyrsta sinn
opinberlega að hugsanlega hefði
lögreglu orðið á einhver „mistök“.
„Yfir 1.100 dauðsfallanna voru
ekki að fyrirmælum stjórnvalda
heldur verk sjálfra meðlima glæpa-
hópanna, sem óttuðust að rannsókn-
in næði til þeirra,“ sagði Thaksin í
vikulegu útvarpsávarpi.
Hann sagði að lögregla hefði
drepið 28 manns í sjálfsvörn en við-
urkenndi að „vondir lögreglumenn“
kynnu að hafa verið viðriðnir önnur
tilfelli þar sem mannfall varð.
„Það er eðlilegt að einhver mis-
tök verði í svo umfangsmiklu stríði
og í einhverjum tilfellum kann að
vera um verk lögreglumanna að
ræða, þar sem til eru vondir lög-
reglumenn,“ sagði ráðherrann. Að
hans sögn hafa 76 manns verið
handteknir í tengslum við mann-
drápin.
Hið mikla mannfall hefur kallað á
flóðbylgju harðrar gagnrýni af hálfu
talsmanna mannréttindasamtaka,
sem hafa skorað á yfirvöld að láta
fara fram rannsókn á hlut lögreglu í
manndrápum utan dóms og laga.
En Thaksin sagði að stjórnin
myndi þrátt fyrir þetta hvergi hopa
í baráttunni gegn eiturlyfjunum.
Enginn bannar bröltið
Morgunblaðið/Sverrir
Morgunblaðsins beindi linsu sinni að þeim af jörðu
niðri.
Vettlingar og húfur eru víðsfjarri enda hefur
veður verið einmuna milt á höfuðborgarsvæðinu
að undanförnu og minnir frekar á vor eða haust
en hávetur.
ÞAÐ getur verið gaman að príla og ekkert síðra
að leika slíkar listir á stað þar sem enginn bannar
manni uppátækið. Þessir galvösku piltar léku sér
sallaánægðir í klifurgrindinni á leikvellinum við
Austurbæjarskóla og brostu sínu breiðasta undir
heiðbláum himninum þegar ljósmyndari
VERÐMÆTI erlendra eigna líf-
eyrissjóðanna minnkaði um rúm-
lega 31 milljarð króna, eða rúm
23% á síðasta ári. Ástæða minnk-
unarinnar er fyrst og fremst verð-
lækkanir á mörkuðum erlendis og
hækkun gengis íslensku krónunn-
ar, en ekki er nema að litlu leyti
um sölu á erlendum eignum að
ræða.
Eignir lífeyrissjóðanna erlendis
námu samanlagt 134,7 milljörðum
króna í árslok 2001, en í árslok
2002 hafði eignin erlendis minnk-
að í 103,6 milljarða króna. Hlutfall
eigna lífeyrissjóðanna erlendis af
heildareignum var í árslok 15,3%
og hafði lækkað um rúm fimm
prósentustig á árinu úr 20,9% í
árslok 2001. Hlutfall erlendra
eigna af heildareignum var enn
hærra í árslok 2000, eða 22,6%.
Hrafn Magnússon, fram-
kvæmdastjóri Landssamtaka líf-
eyrissjóða, sagði í samtali við
Morgunblaðið að meginástæður
minnkunar á erlendri eign lífeyr-
issjóðanna á liðnu ári væru verð-
lækkanir á erlendum mörkuðum
og styrking íslensku krónunnar
sem gerði það að verkum að verð-
mæti erlendra eigna í krónum
lækkaði. Erlend hlutabréfaeign
minnkaði um 22 milljarða króna.
Erlend hlutabréfaeign
minnkaði um 22 milljarða
Langstærstur hluti eignanna
erlendis er í hlutabréfum og
hlutabréfasjóðum, en mikill
minnihluti í erlendum skuldabréf-
um eða hlutdeildarskírteinum
verðbréfasjóða.
Mest minnkaði eignin í erlend-
um hlutabréfum eða um 22 millj-
arða króna. Eignin fór úr 53,3
milljörðum króna í árslok 2001 í
31,3 milljarða króna í árslok 2002.
Eignin í erlendum hlutabréfa-
sjóðum minnkaði um 8,6 milljarða
króna, úr 61,7 milljarða króna í
53,1 milljarð.
Í erlendum skulabréfum er eign
lífeyrissjóðanna hins vegar nánast
óbreytt milli ára eða um 3,3 millj-
arðar króna og minnkar lítillega
og í hlutdeildarskírteinum verð-
bréfasjóða minnkar eignin um
tæpar 300 milljónir króna, úr 16,3
milljörðum kr. í tæpa 16 millj-
arða.
Erlendar eignir lífeyrissjóða
minnkuðu um 31 milljarð
!
"
# $% $
Prótein
úr byggi
ORF líftækni hf. reiknar með að
eftir 10–12 ár muni fyrirtækið
rækta erfðabreytt bygg á sex þús-
und hekturum, en það er aðeins um
1% af því landi sem hentar undir
byggrækt hér og er ónotað í dag.
Fyrirtækið fékk í liðinni viku leyfi
Umhverfisstofnunar til tilrauna-
ræktunar á erfðabreyttu byggi
undir berum himni í sumar. For-
svarsmenn fyrirtækisins, Björn L.
Örvar og Einar Mäntylä, plöntu-
sameindalíffræðingar, vonast til að
það muni skapa nokkur hundruð
manns atvinnu.
ORF líftækni erfðabreytir ís-
lensku byggi til próteinfram-
leiðslu, en próteinið hleðst ein-
göngu upp í fræi byggsins. Þar
sem fræin geyma virk prótein ár-
um saman er hægt að fullvinna
próteinið eftir þörfum. Standa von-
ir til að framleiðslukerfið geti opn-
að leið fyrir ódýrari próteinlyf.
Framleiðsluaðferðir próteins eru
almennt mjög kostnaðarsamar og
verðið eftir því. Engar plöntur
skyldar íslensku byggplöntunni
eru í íslenskri náttúru og hún er
ófær um að frjóvga aðrar plöntur.
Hún nær ekki að vaxa utan rækt-
unarreita án aðstoðar mannsins og
getur því ekki breiðst út.
Gæti opnað/18