Morgunblaðið - 02.03.2003, Blaðsíða 35

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 2. MARS 2003 35
SAMTÖK banka og verðbréfa-
fyrirtækja (SBV) kynntu þann 19.
febrúar sl. skýrslu undir yfirskrift-
inni „Markaðsvæðing húsnæðis-
lána á Íslandi“. Þar eru dregnar
upp þrjár mögulegar leiðir til að
færa almenn húsnæðislán frá ríki
til fyrirtækja á frjálsum markaði. Í
skýrslunni er rakið hvernig ríkið
hefur markvisst verið að feta sig
frá beinum rekstri fjármálastarf-
semi hérlendis á síðasta áratug og
kynntur samanburður milli Íslands
og nágrannalandanna á fyrirkomu-
lagi húsnæðislána. Í þeim saman-
burði kemur fram að sérstaða Ís-
lands í þessum efnum er að verða
alger.
Útgangspunkturinn í öllum þeim
leiðum sem SBV leggja fram er að
engin breyting verði á kjörum lán-
takenda til húsnæðiskaupa. Í
tveimur leiðanna, yfirtökuleið og
verðbréfunarleið, er þannig miðað
við að ríkisábyrgð haldist á lán-
unum og vaxtakjör breytist þannig
ekki. Í þeirri þriðju, markaðsleið,
er gert ráð fyrir að hækkun vaxta
vegna afnáms ríkisábyrgðar verði
mætt með hækkun vaxtabóta eða
öðrum sambærilegum úrræðum.
Í ljósi framangreinds vekur at-
hygli að í leiðara Morgunblaðsins
25. febrúar virðist gæta ákveðins
misskilnings um þau markmið sem
búa að baki þessum tillögum. Virð-
ist leiðarahöfundum vaxa það helst
í augum að tilfærsla húsnæðislána
frá ríki til markaðar muni auka um
of samkeppnishæfni hérlendra
fjármálafyrirtækja.
Rekstur íslenskra fjármálafyrir-
tækja hefur almennt verið að snú-
ast til betri vegar á síðustu árum.
Sú þróun er mikilvæg ef við ætlum
að halda úti til framtíðar öflugum
innlendum fyrirtækjum á þessum
markaði. Hafa má í huga að um
síðustu áramót voru erlendir bank-
ar í fyrsta sinn komnir með meiri
hlutdeild íslensks lánamarkaðar en
innlend fjármálafyrirtæki, 27% á
móti 26% af heildarlánamarkaði.
Hefur hlutur erlendra banka þar
hækkað úr 19% á einungis síðustu
þremur árum en hlutur innlends
bankamarkaðar hefur dregist sam-
an. Ef okkar smáu fyrirtækjum, á
alþjóðamælikvarða, á að takast að
styrkja samkeppnishæfni sína og
minnka enn frekar vaxtamun og
kostnaðarhlutföll er brýnt að allar
leikreglur séu sem skilvirkastar og
að hlutdeild þeirra á markaði, ekki
síst lánamarkaði, sé til jafns við
það sem þekkist erlendis. Hús-
næðislán eru þar mjög þýðingar-
mikill þáttur.
Afar mikilvægt atriði sem fram
kom í kynningu á skýrslunni, en
ekki hefur verið haldið nægjanlega
á lofti, er það aukna öryggi sem
það skapar fyrir viðskiptamann að
eiga kost á að vera með öll sín
fjármál hjá einu og sama fjármála-
fyrirtækinu. Reynslan erlendis
hefur sýnt að einfalt atriði eins og
að fá á einu viðskiptamannayfirliti
frá sínum viðskiptabanka eða
sparisjóði upplýsingar um heild-
arskuldabyrði getur skipt sköpun í
afstöðu viðkomandi einstaklings til
eigin fjármála. Þannig virðist bein
tenging vera á milli slíks heildar-
yfirlits og neysluhegðunar. Á sama
tíma gæfi tilfærsla húsnæðislána
frá ríki til markaðar þjónustufyr-
irtæki hans kost á að veita honum
enn betra aðhald í tengslum við
alla hans fjármálaumsýslu en nú
er mögulegt þegar rúmlega helm-
ingur lánamarkaðar einstaklinga
liggur hjá ríkinu.
Rétt er að geta þess að aðilar
eins og Húseigendafélagið hafa
haft samband við SBV í framhaldi
af birtingu skýrslunnar og lýst
áhuga sínum á að vinna saman að
framþróun í þessum efnum. Þá
hafa SBV borist tölvupóstar frá Ís-
lendingum búsettum á Norður-
löndum, sem hafa frétt af málinu
gegnum mbl.is og fagnað mjög
framlögðum tillögum í ljósi
reynslu sinnar af húsnæðislánafyr-
irkomulagi í búsetulandi í saman-
burði við hið íslenska fyrirkomu-
lag. Einnig ályktuðu Samtök
atvinnulífsins um nauðsyn slíkra
breytinga á síðasta aðalfundi sín-
um, þannig að ljóst virðist að mjög
víðtækur stuðningur er að verða
um þetta mál.
SBV leggja áherslu á að tillög-
um þeirra er ætlað að vera innlegg
í umræðuna, en enginn stóridóm-
ur, um hvernig megi með sem
bestum hætti halda áfram á þeirri
braut að ríkið hverfi af lánamark-
aði hérlendis, enda muni húsnæð-
iskaupendur njóta sambærilegra
kjara en betri þjónustu en nú.
Vonandi að sem flestir geti sam-
einast um það markmið sem og
það meginmarkmið að húsnæðis-
lánakerfið eigi að vera hvati fyrir
sem flesta að eignast eigið hús-
næði.
Markaðsvæðing
húsnæðislána
Eftir Guðjón
Rúnarsson
„Rúmlega
helmingur
lánamark-
aðar ein-
staklinga
liggur hjá ríkinu.“
Höfundur er framkvæmdastjóri
Samtaka banka og
verðbréfafyrirtækja.
Vantar herslumuninn?
nb.is býður veðlán til allt að 25 ára með 6,90 –10,35% vöxtum. Hámarksveðhlutfall hefur
verið hækkað í 75% af markaðsverði eigna sem er talsvert hærra en býðst víðast annars
staðar. Lánin eru háð lánshæfismati nb.is. Eingöngu er hægt að veðsetja eigin eignir.
75% ve∂hlutfall!
• Kauptu eldhúsinnréttingu
• Kláraðu bílskúrinn
• Gerðu allt þetta og meira til...
• Leggðu lokahönd á íbúðina
• Greiddu upp óhagstæð skammtímalán
• Komdu garðinum í stand
• Endurskipuleggðu fjármálin
A
B
X
/
S
ÍA
9
0
2
1
2
3
2
Spurðu fasteignasalann, kynntu þér málið á www.nb.is eða hringdu í síma 550 1800
Allt a∂
Banki með betri vexti
Í Ármúla – TIL LEIGU
Til leigu húsnæði við Ármúla 31, allt að 4.000 fm. Hentar fyrir ýmiskonar
starfsemi s.s. framleiðslu, verslun, þjónustu og/eða lager. Allur aðbúnaður
og aðkoma er til fyrirmyndar. Mjög góð staðsetning, góð aðkoma og næg
bílastæði. Húsnæðið er laust nú þegar. Eignin er í eigu Landsafls, sem er
öflugt sérhæft fasteignafélag.
Upplýsingar veitir
Magnús Gunnarsson í
s. 588 4477 eða 822 8242
Ingólfur G. Gissurarson, logg. fast. www.valholl.is - Opið virka daga frá kl. 9-17.30.