Morgunblaðið - 02.03.2003, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 2. MARS 2003 27
DILBERT mbl.is
stuttu máli: segja söguna. Klipping
þjónar alltaf frásögninni og það
breytist ekki þótt list master-ein-
taksins sé að tapast.
Ég er þó sjálf þeirrar skoðunar
að kvikmyndagerðarmenn eigi að
læra á filmu, áður en þeir færa sig
yfir í stafræna heiminn. Það kenn-
ir þeim ákveðinn aga.“
Áskorun að klippa símtöl
Þá er brugðið á tjaldið atriði úr
In the Line of Fire (1993) þar sem
Clint Eastwood leikur fyrrum líf-
vörð Bandaríkjaforseta er reynir
að koma í veg fyrir tilræði af hálfu
þráhyggjusjúklings sem John
Malkovich leikur. Þeir tveir tala
saman í síma áður en Malkovich
laumar sér í færi við forsetann
með leynivopn í fórum sínum.
Klappað er í salnum að þessu at-
riði loknu, eins og öðrum sem sýnd
eru.
„Handritið að myndinni var gott
og við tökur og klippingar fylgdum
við því nokkuð vel eftir,“ segir
Coates, spurð um vinnulagið. „En
sumu reyndist ofaukið og þá
slepptum við því. Annars finnst
mér alltaf dálítið erfitt að tala um
hvernig ég klippi. Ég fylgi bara
eðlisávísuninni.“
Hún tekur sér stutta málhvíld til
þess að íhuga hvað sé meira hægt
að segja um óskarstilnefnda klipp-
inguna í nefndri mynd.
„Símtöl eru í uppáhaldi hjá
mér,“ segir hún loks. „Þar liggur
vandinn í að velja. Mann langar að
hafa báða í mynd, sér í lagi tvo
svona góða leikara, en verður að
velja hvorn skal sýna hvenær,“
segir hún og bætir við að þeir
Malkovich og Eastwood hafi í raun
verið að tala saman á milli her-
bergja meðan tökur fóru fram. Og
hún ljóstrar fleiru upp.
„Við notuðum til dæmis nokkur
raunveruleg myndskeið með Clint-
on forseta og skiptum honum út
fyrir Bandaríkjaforseta myndar-
innar. Með stafrænu tækninni er
jú allt hægt. Ef Coca Cola ákveður
til dæmis að gerast styrktaraðili
kvikmyndar sem er í vinnslu, er
minnsta málið að fella nokkrar
kókdósir inn í valin atriði,“ segir
hún eins og til þess að ögra íhalds-
sömum áhorfendunum sem taka
illa í hugmyndina um stafrænt
kók.
Þegar Coates klippir hefur hún
hjá sér tökuhandrit leikstjórans,
auk þess að þekkja söguna vel fyr-
irfram. En hefur hún aldrei þurft
að „bjarga“ kvikmyndum sem liðu
fyrir slæmt handrit?
„Áður fyrr kom það nú stundum
fyrir að ég hélt á lífi persónu sem
átti að deyja samkvæmt handrit-
inu, og svoleiðis nokkuð. Oft var
þetta skrautlegt og skemmtilegt
en nú til dags vinn ég ekki með
leikstjórum nema þeir hafi
ákveðna sýn.“
Næst er sýnt brot úr lokaatriði
Erin Brockovich, þegar lögfræð-
ingurinn sem Erin vinnur fyrir af-
hendir henni launaávísun sem er
ekki „alveg í samræmi við vænt-
ingar“. Erin hellir sér yfir mann-
inn, áður en hún lítur á tékkann
sem reynist snöggtum hærri en
hún hugði.
„Ég get sagt ykkur að þetta at-
riði var ekki í upphaflega handrit-
inu, en það er samt afar skemmti-
legt. Hún [Julia Roberts] var líka
svo dásamleg og sagan sem byggt
var á var góð. “
Sparkaði margoft í græjurnar
Coates hafði áður unnið með
Soderbergh, sem fyrr segir, og
fyrir þá vinnu var hún tilnefnd til
Óskarsverðlauna. Myndin er Out
of Sight, og á tjaldið er varpað at-
riðinu þar sem George Clooney og
Jennifer Lopez hittast yfir drykk
og ræða málin, færa sig svo til
stofu og gerast nánari, en inn í at-
riðið er klippt rúmsena sem á eftir
að gerast.
„Þetta er dásamleg sena,“ and-
varpar spyrillinn hugfanginn.
„Já, við Soderbergh skemmtum
okkur mjög vel yfir þessum klipp-
ingum. Þetta var líka sena sem
virkaði alveg frá byrjun. Hins veg-
ar varð klippiaðferðin til á staðn-
um, í raun hefði ekki verið hægt að
skrifa senu á þennan hátt.
Hugmyndin um að frysta ramm-
ana kom til dæmis úr upphafs-
atriðinu. Þar eru persónur kynntar
til sögunnar með þessari aðferð og
okkur datt í hug að nota hana
meira. Annars voru atriðin tekin
upp nokkrum sinnum svo við höfð-
um nokkur tilbrigði að velja úr.
Leikararnir fengu líka að spinna
dálítið, til dæmis var honum
[Clooney] ekki fyrirskipað að
leggja höndina á lærið á Lopez í
stofunni. Það bara gerðist og varð
órjúfanlegur hluti af atriðinu.“
„Já, þetta er líka svo sexí sena,“
segir spyrillinn, enn uppnuminn.
„En þau þoldu reyndar ekki
hvort annað á tökustað,“ svarar þá
Coates hlæjandi og spyrillinn
missir andlitið.
„Ónei, þurftirðu nú endilega að
segja okkur það,“ hrópar hann og
gerir sér upp reiði. „Hvað þú get-
ur verið grimm, Anne! Segirðu
kannski líka við börnin þín að jóla-
sveinninn sé ekki til, að tannálf-
urinn sé ekki til…“
Að þessu er mikið hlegið, en
Coates býðst til þess að sýna sömu
senu á ný með „hefðbundinni“
klippingu. Þar fer allt fram í raun-
tíma og atriðið er snöggtum flat-
ara og skortir allan stíl.
Þegar Coates er næst spurð
hvort hún noti stundum andsvör úr
ólíkum tökum til þess að púsla
saman samtali, segir hún að stund-
um sé það hægt.
„En í mörgum tilfellum myndast
einhver orka á milli leikara í
ákveðinni töku sem verður að
koma til skila. Þetta snýst enn og
aftur um að velja og hafna.“
Og áfram er rætt um muninn á
stafrænni vinnslu og filmuvinnslu.
Coates ítrekar að umskiptin hafi
verið afar erfið, en kvikmyndin
Congo (1995) var fyrsta stóra verk
hennar sem tekið var stafrænt.
„Ég vissi ekki neitt um tölvur.
Mús var í mínum huga bara dýr
sem hleypur um gólf. Af þeim sök-
um tók ég námskeið í stafrænni
myndvinnslu en fannst óþægilegt
að hafa alltaf einhvern yfir mér.
Ég vil helst vinna ein í herbergi.
Svo kom þetta auðvitað smám
saman, en ég játa að ég sparkaði
margoft í græjurnar á meðan ég
var að venjast. Það var nóg að
eyða orkunni í skapandi hugsun,
svo maður þyrfti ekki að hafa
áhyggjur af tækninni líka. Ég
þoldi ekki sjálfa mig fyrir að vera
svona langt á eftir!
Nú myndi ég hins vegar aldrei
fara aftur í filmuna. En að sama
skapi mun mér aldrei þykja jafn-
vænt um stafrænu tæknina og mér
þótti um filmurnar. Bara þessi til-
finning, að þreifa á filmu, er óvið-
jafnanleg,“ segir hún dreyminni
röddu.
Vildi klippa Hestahvíslarann
„Hversu mikið samstarf er í
raun milli klippara og leikstjóra?“
spyr Danielson, rétt áður en hann
gefur orðið laust út í sal.
„Ef satt skal segja myndi ég
kjósa að samvinnan væri enn
meiri. Oft held ég að það gæti
hjálpað ef klipparar væru hafðir
með í ráðum á frumstigum vinnsl-
unnar – áður en farið er í tökur.
En þetta er auðvitað misjafnt eftir
leikstjórum og kannski skiljanlegt
líka að þeir vilji ekki heyra álit
manns svo snemma. Í tökum kem-
ur samt fyrir að ég veiti ábend-
ingar um sjónarhorn sem mér sýn-
ast ekki virka, og þá eru
leikstjórarnir nú yfirleitt þakklát-
ir.“
Hefjast þá fyrirspurnir úr sal og
kennir þar ýmissa grasa. Upp
kemst um enn frekari notkun
Coates á hvítri lygi, en hún kveðst
hafa svindlað sig inn í starf sem
aðstoðarkona hjá leikstjórum
Rauðu skónna, Powell og Press-
burger, árið 1948, með því að
skottast um á tökustað með filmu-
box merkt myndinni. „Ég átti
haug af svona filmuboxum og ef ég
merkti þær réttri mynd var auð-
velt að labba sig inn á settin,“ ját-
ar hún og kveðst hafa lært margt
af vinnunni við Rauðu skóna. „En
ég hefði áreiðanlega lært enn
meira ef ég hefði vitað betur um
hvað málin snerust. Þetta var í
blábyrjun ferilsins.“
Aðspurð hvaða leikstjórar séu
nú um stundir helst á óskalist-
anum, nefnir hún m.a. Sidney Poll-
ack og Robert Redford.
„Robert Redford er allt í lagi
leikari, en hann er mun áhuga-
verðari sem leikstjóri. Ég hefði til
dæmis viljað klippa Hestahvíslar-
ann, ef einhver hefði boðið mér
það á sínum tíma,“ segir hún.
Og áfram berast umræðurnar
fram og aftur þar til komið er að
nýjustu kvikmyndinni sem ber
handbragði Anne Coates vitni. Það
er Unfaithful (2002) með Richard
Gere í aðalhlutverki og ber hún
leikaranum vel söguna. Leikstjór-
inn Adrian Lyne mun hins vegar
hafa verið mislyndur með afbrigð-
um en Coates segist orðin vön því
að leikstjórar helli yfir hana úr
skálum reiði sinnar á slæmum
dögum. „Stundum eru einhver
vandamál heima fyrir og sumir
koma með slíkt með sér í vinnuna.
Það er kannski skiljanlegt, en
endrum og sinnum fæ ég samt al-
veg nóg og helli mér yfir þessa
menn á móti – þá skilja þeir fyrr
en skellur í tönnum,“ segir klippi-
konan röska að endingu og brosir í
kampinn.
sendill
sith@mbl.is





 
 

      
     

 
   
   

  
      
   
  

      
 
     

   !
  
 

     "#  $  % 
$    
     '
 (  
     (    


    


  ( * 

   


  

    $
  
     
 
 
 +,
-    (   
   
 !


- 

 ...

   *    / 0##
   
%1  

  
 "#"

 $ %

  !

&&&



      
   !
'(  )  

 ***&  Heimsferðir bjóða nú einstakt helgartilboð til Prag þann 6. mars á
glæsilegu 4 stjörnu hóteli, Pyramida, skammt frá kastalahverfinu í
Prag. Flug út þann 6. mars og
gisting í 4 nætur. Og að sjálfsögðu
nýtur þú traustrar þjónustu farar-
stjóra Heimsferða í Prag allan
tímann og getur valið um fjölda
spennandi kynnisferða í þessari
fegurstu borg Evrópu.
Helgarferð til
Prag
6. mars
frá kr. 39.950
Skógarhlíð 18, sími 595 1000.
www.heimsferdir.is
Verð kr. 39.950
Helgarferð til Prag, 6. mars - 4 nætur.
Flug, hótel og skattur. Verð per mann í
tveggja manna herbergi m. morgunmat.
Hótel Pyramida, gott 4 stjörnu hótel.
Almennt verð kr. 41.950.
Flug fimmtudaga og mánudaga í mars og apríl
Síðustu sætin
Munið Mastercard
ferðaávísunina