Morgunblaðið - 02.03.2003, Blaðsíða 15
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 2. MARS 2003 15
þýðir að ég á ennþá mjög erfitt
með stafsetninguna. Ég þarf að
teikna upp orðin og þá aðferð er ég
nú búinn að temja mér.
Fyrsta opinbera viðurkenningin,
sem ég fékk á lesblinduvandamál-
inu, var í Fjölbrautaskóla Suður-
lands á Selfossi og þar fékk ég
kennsluefni í hljóðbókarformi ef
það var til hjá Blindrabókasafninu.
Fyrstu tvö árin í Háskóla Íslands
var ég í viðskiptafræði og barðist
við að komast yfir helminginn af
námsefninu með fremur slökum ár-
angri. Þegar ég svo ákvað að skipta
yfir í stjórnmálafræðina, hafði ég
kynnst Blindrabókasafninu. Með
hjálp þaðan og frá námsráðgjafa HÍ
fengum við því framgengt að ég
fékk hljóðbækur á ensku í gegnum
skiptisamstarf blindrabókasafna
víðsvegar um heim. Það skemmti-
lega við hljóðbækur er að maður
getur náð ívið meiri hraða en við al-
mennan lestur og þannig komist yf-
ir meira námsefni á skemmri tíma
en aðrir,“ segir Guðmundur, sem á
undanförnum árum hefur staðið að
stofnun hugbúnaðarfyrirtækja
bæði hér heima og á Indlandi. „Ég
þarf því að vera töluvert mikið í er-
lendum samskiptum, en forðast
langa textasmíð í tölvupóstinum
eins og heitan eldinn. Öll mín skrif-
uðu skilaboð eru stutt og einföld og
enda gjarnan á orðunum „call me“
eða „hringdu í mig“. Það er nefni-
lega allt í lagi með málbeinið.“
stólnum sínum, lygndi aftur augunum
og leiðrétti mig svo eftir minni á
meðan ég las Litlu gulu hænuna. Ég
var lagður í einelti og skólastjórinn til-
kynnti loks móður minni að ég væri
ólæs, illa gefinn og mikið vandamál.
Móðir mín svaraði á móti í hálfkær-
ingi að hún skyldi glöð senda son sinn
í greindarpróf ef skólastjórinn sam-
þykkti að leggja sama próf fyrir sinn
son. Kallað var á Guðfinnu Eydal, sál-
fræðing, til að leggja fyrir mig greind-
arpróf og var ég með toppskor á
prófinu. Allt í einu var ég orðinn ofviti,
en sonur skólastjórans fór hins vegar
aldrei í prófið. Til að gera langa sögu
stutta, var ég tekinn úr skóla á
Klaustri og sendur til móðurömmu
minnar í Reykjavík, Guðríðar Að-
alsteinsdóttur sem var fyrsta konan
sem útskrifaðist sem stúdent frá MA.
Ég fór í Langholtsskóla og brá amma
á það ráð að lesa allt námsefnið fyrir
mig og fór fram á að ég fengi að taka
munnleg próf í skólanum sem úr varð
og allt í einu fór ég að fá góðar ein-
kunnir.
Þegar á leið skólagönguna, urðu
auknar kröfur um að maður færi að
skila af sér skrifuðu efni sem var
ákveðið vandamál fyrir mig því les-
blindir verða aldrei góðir í stafsetn-
ingu. Ég hafði verið sendur til fjölda
lestrarkennara og má segja að 14 ára
gamall hafi ég verið orðinn illa læs.
Ég ákvað að læra að lesa eins og Kín-
verjar. Hvert orð lærði ég sem tákn
og reyndi að muna sem mynd sem
DANIEL Libeskind, höfundurinn að
sigurtillögunni að enduruppbyggingu
þar sem tvíburaturnar World Trade
Center stóðu áður í miðborg New
York, á sér að mörgu leyti óvenjulegan
feril sem arkítekt. Fram til þessa hafa
aðeins þrjár byggingar eftir hann verið
reistar – gyðingasafnið í Berlín, menn-
ingarsögusafn í Osnabrück í Þýzka-
landi, og stríðsminjasafn í Manchester.
En meðal þeirra sem vel til verka hans þekkja er hann dáð-
ur fyrir það hvernig honum tekst að tengja framúrstefnu-
lega hönnun við sögulega arfleifð.
Libeskind hefur verið bandarískur ríkisborgari frá 1965
og skilgreinir sig sjálfur sem „New-Yorkara“. En hann
fæddist árið 1946 í Lodz í Póllandi, sonur gyðingahjóna
sem naumlega lifðu helförina af. Fjölskyldan flutti til Ísr-
aels árið 1957 og til Bandaríkjanna nokkru síðar. Miklir
tónlistarhæfileikar komu snemma í ljós hjá Libeskind og
14 ára að aldri fékk hann styrk til náms í New York.
Hann ákvað síðar að leggja tónlistina á hilluna til að
leggja fyrir sig arkitektúr. Framan af ferli sínum á því
sviði valdi hann að fást fyrst og fremst við byggingarlist
sem fræðigrein, en er hann árið 1989 vann samkeppnina
um hönnun nýs safns helguðu sögu gyðinga, sem reisa átti
í Berlín, fluttist hann þangað og hefur rekið þar síðan
hönnunarstofu sína, Studio Daniel Libeskind.
Árið 1999 var gyðingasafnið risið og hlaut Libeskind
m.a. þýzku arkitektúrverðlaunin fyrir verkið. Mikil aðsókn
var að því að fá að skoða húsið og
margir í bransanum féllu líka í stafi yfir byggingunni
sem nú er búið að reisa yfir Imperial War Museum í Man-
chester. Hún hefur form hnattar sem er verið að fleyga í
sundur, sem þykir mjög táknrænt fyrir það sem hún hýsir.
„Það eru brotnar, ljóðrænar sögur sem Libeskind skap-
ar,“ hefur AFP eftir Petru Kahlfeldt, kollega Libeskinds.
Er Libeskind frétti að honum yrði falið að stýra upp-
byggingunni á „Ground Zero“ – eins og lóð World Trade
Center hefur verið kölluð frá því turnarnir hrundu – sagði
hann að hönnunarheimspeki hans beindist að því að fólk
gæddi byggingarnar lífi. „Vissulega eru byggingar gerðar
úr steypu og stáli, en þær spretta í raun upp úr hinu and-
lega innihaldi hjarta og sálar borgaranna,“ sagði hann.
Dáður framúr-
stefnuhönnuður
Daniel Libeskind er Berlínarbúi,
bandarískur ríkisborgari en
pólskur gyðingur að uppruna
Reuters
Byggingarnar sem rísa í stað World Trade Center
munu setja mikinn svip á miðborg New York á Man-
hattan, eins og sjá má á þessari tölvugerðu mynd.
Daniel Libeskind
ERLENT