Morgunblaðið - 05.03.2003, Blaðsíða 11

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 5. MARS 2003 11
GUÐNI Ágústsson, varaformaður
Framsóknarflokksins, segist ekki
átta sig á þeirri umræðu sem sé
uppi í þjóðfélag-
inu. Hún sé ógeð-
felld og langt
fyrir utan alla
pólitík. Málið
tengist óneit-
anlega átökum á
milli „tveggja
turna“ í pólitík,
þ.e. á milli Dav-
íðs Oddssonar og
Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur.
„Ég vil byrja á að taka það fram
að Framsóknarflokkurinn og við
þingmenn flokksins höfum hvergi
komið að þessum málum og þekkj-
um þau ekki. Við stöndum alfarið
utan þessara átaka. Þetta er um-
ræða sem mér finnst ógeðfelld, er
utan við alla pólitík og verður ekki
einum þar um kennt. Í mínum huga
er það ljóst að talsmaður Samfylk-
ingarinnar, Ingibjörg Sólrún, hóf
þetta gjörningaveður á Borgarnes-
fundi sínum. Þar boðaði hún með
óljósum hætti stríð á hendur for-
sætisráðherra og ríkisstjórn, sagð-
ist að vísu vera að hefja pólitíska
umræðu en síðan hefur maður
fundið að þetta gjörningaveður hef-
ur verið að magnast. Ég verð að
segja fyrir mig að ég átta mig alls
ekki á þessari umræðu og skil ekki
þessi átök. En ég geri mér grein
fyrir því að þetta endurspeglar átök
á fjármálamarkaði sem aftur gerir
það að verkum að mér finnst að afl-
miklir menn vilji svo fara að hafa
áhrif á pólitískum vettvangi, sem ég
trúi reyndar alls ekki fyrr en ég tek
á. Pólitíkin vill hafa atvinnulífið
frjálst með skýrum reglum og at-
vinnulífið á ekki að skipta sér af
pólitík.“ segir Guðni.
Hann telur að enginn aðili græði
á þeirri umræðu sem er í gangi.
Um sé að ræða „aurslettur í allar
áttir“. Að vísu sé það ekki nýtt að
„kratarnir“ hafi sett pólitík í átök
um allt annað efni. „Ég segi bara:
Guð forði okkur frá þessu og megi
þessu linna sem fyrst þannig að
sannleikur málsins komi í ljós. Við
þessar aðstæður verður pólitík
fyrst og fremst andstyggileg við-
ureignar. Við framsóknarmenn bíð-
um eftir því að pólitísk umræða
hefjist um framtíðina og þau verk
sem við höfum verið að vinna á
kjörtímabilinu.“
Aðspurður um viðbrögð við þeirri
umræðu að greiðslur til stjórnmála-
manna séu yfirhöfuð á dagskrá seg-
ist Guðni vera það mikill „sveita-
drengur“ að svona hluti þurfi að
segja honum þrisvar til fjórum
sinnum til að hann trúi þeim. Að
nokkrum manni detti það í hug að
bera peninga á menn.
„Maður verður hreinlega kjaft-
stopp að heyra af átökum um hluti
sem ég hélt að yrðu nú aldrei til
umræðu á hinu litla Íslandi. Ég
ætla ekki að setja mig í dóm-
arasæti, þau verða að eigast við um
það sem hafa sett það í gang,“ segir
Guðni og bætir því við að málið
tengist óneitanlega umræðu um
átök á milli „tveggja turna“ í póli-
tík, þ.e. milli Davíðs Oddssonar og
Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur,
sem Sjálfstæðisflokkurinn og Sam-
fylkingin hafi tilnefnt sem forsætis-
ráðherraefni sín.
„Menn setja þessa turnasmíði í
gang og koma að þeirri að-
ferðafræði að nú eigi að fara að
kjósa forsætisráðherra sérstaklega.
Það er einfaldlega rangt, íslenska
þjóðin kýs sér forseta og flokka en
ekki forsætisráðherra,“ segir Guðni
Ágústsson.
Guðni Ágústsson
Ógeðfelld
umræða og
langt fyrir
utan alla
pólitík
SVERRIR Her-
mannsson, for-
maður Frjáls-
lynda flokksins,
segist lítið vilja tjá
sig um það mál
sem upp er komið
milli forsvars-
manna Baugs og
Davíðs Oddssonar
forsætisráðherra.
„Ég vil ekki blanda mér inn í þessi
ósköp en verð bara að játa að ým-
islegt þarna kemur mér ekki á óvart,“
segir Sverrir en vill ekki skýra nánar
hvað hann á við.
Ekki náðist í Össur Skarphéðinson,
formann Samfylkingarinnar.
Sverrir Hermannsson
Ýmislegt
kemur ekki
á óvart
STEINGRÍMUR J. Sigfússon, for-
maður Vinstrihreyfingarinnar –
græns framboðs, segir að mál for-
sætisráðherra og
Baugs sé hluti af
dapurlegu ferli
allt frá Borg-
arnesi til London
og hann blandi
sér inn í þá um-
ræðu með trega.
Þar séu „hin
breiðu spjót“
mjög á lofti og
menn hafi mátt fara varlegar með
þau, eins og hann orðar það.
„Atburðarásin er í heild sinni
dapurleg allt frá upphafinu með
ræðu Ingibjargar Sólrúnar í Borg-
arnesi, þar sem hálfkveðnum vísum
var kastað fram, og síðan með orða-
hnippingum og köpuryrðum sem
gengið hafa í framhaldinu allt til
gærdagsins [mánudags – innsk.
blm.] að maður sat þrumu lostinn
yfir því sem þá kom fram. Alvar-
legar ásakanir hanga í loftinu gagn-
vart bæði forsætisráðherra og rann-
sóknaraðilum. Dapurlegast finnst
mér á hvers konar grunni þessi um-
ræða er. Hún er mjög persónulegs
eðlis og byggist á hlutum sem eru
óáþreifanlegir. Annars vegar eru
það orðrómur og getsakir og hins
vegar er vitnað í tveggja manna tal
sem erfitt er að sannreyna þegar
mönnum ber ekki saman. Síðan ger-
ast atburðir sem maður áttar sig
ekki á, eins og þeir að gögn virðast
berast út úr herbúðum fyrirtækis á
hlutabréfamarkaði, upplýsingar inn-
an úr stjórn og af stjórnarfundum,“
segir Steingrímur.
„Þar við bætist,“ segir Stein-
grímur, „að málið tengist nafn-
greindum einstaklingum eða fyr-
irtækjum sem sæti opinberrri
rannsókn, annaðhvort lögreglu-
yfirvalda eða skattyfirvalda eða
hafa verið til athugunar hjá sam-
keppnisyfirvöldum. Ég tel hyggileg-
ast fyrir okkur stjórnmálamenn að
segja minna en meira, og bíða frek-
ar eftir niðurstöðum þartilbærra að-
ila sem eru með málin í athugun. Þá
er kannski kominn tími fyrir okkur
stjórnmálamenn að setjast yfir mál-
in í heild sinni og velta fyrir okkur
spurningum um hvort fara þurfi út í
lagabreytingar. Eru brotalamir í
okkar réttarfari sem við viljum taka
á gagnvart viðskiptasiðferði eða
tengdum málum? Síðan fer fleira að
blandast inn í þetta, eins og áreið-
anleiki fréttamanna og fjölmiðla.
Ferlið í heild sinni, allt frá Borg-
arnesi til London, er dapurlegt og
maður er hugsi yfir því,“ segir
Steingrímur.
Almenningur þreyttur
á umræðunni
Aðspurður hvort það sé ekki al-
varlegt mál þegar verið er að ræða
möguleika á mútugreiðslum til
stjórnmálamanna segir Steingrímur
að það sé í raun „ofboðslegt og
hrollvekjandi“.
„Auðvitað snarbregður manni
þegar maður heyrir að eitthvað
slíkt hafi yfirleitt verið rætt. Ég
ætla þó ekki að blanda mér inn í
hvers eðlis það var. Það hlýtur hver
að geta sett sig í þessi spor for-
sætisráðherra, það er ekki notalegt
að fá upplýst að slíkar greiðslur hafi
yfirleitt borið á góma,“ segir Stein-
grímur.
Hann segist óttast að þetta mál
verði til þess að draga enn frekar
athyglina frá eiginlegum pólitískum
viðfangsefnum og málefnum. Þetta
sé ekki hið eiginlega inntak stjórn-
málanna. Ástandið geti þó ekki
staðið lengi því almenningur sé orð-
inn þreyttur á umræðunni eins og
kosningabaráttan hafi þróast til
þessa. Fólk vilji annars konar
stjórnmálaumræðu.
„Ég trúi því að almenningur vilji
fá botn í þessa umræðu sem fyrst,
að svo miklu leyti sem það getur
orðið, og að málefnin komist á dag-
skrá. Við munum gera okkar til
þess hjá Vinstrihreyfingunni –
grænu framboði.“
Steingrímur telur að efnahags-
og viðskiptanefnd Alþingis, og jafn-
vel fleiri nefndir, verði að fara yfir
þau mál sem hafa komið upp í
tengslum við viðskiptalífið und-
anfarna mánuði. Það gerist ekki á
hverjum degi að hvert stórfyr-
irtækið á fætur öðru sæti rannsókn
af einhverju tagi. Löggjafanum sé
skylt að fara yfir málið almennt,
það sé hluti af eðlilegri eftirlits-
skyldu. Einnig sé þó hægt að nálg-
ast umræðuna þannig að kerfið
virki eins og vera ber; að yfirvöld
skatta-, löggæslu- og samkeppn-
ismála séu vakandi.
Steingrímur J.
Sigfússon
Dapurlegt
ferli allt frá
Borgarnesi
til London
TRÉÐ, sem staðið hefur í
blóma í garði einum við
Laufásveg síðan á jólum,
er að öllum líkindum upp-
runnið í Kína og nefnist á
latínu Viburnum farreri
eða keisararunni eins og
Danir og Norðmenn kalla
það.
Morgunblaðið greindi
frá plöntunni á mánudag
en hún hefur vakið athygli
fyrir að standa í fullu
blómaskrúði þrátt fyrir að
hávetur sé.
„Þessi runni er upprunn-
inn í Norður-Kína, en það
barst ekki fræ af honum
til Evrópu fyrr en 1914,“
segir Jóhann Pálsson
grasafræðingur sem skoð-
að hefur plöntuna. „Ástæð-
an var sú að sökum þess
hversu fallegur hann þótti
og hversu vel hann ilmaði
var ekki leyfilegt að rækta
hann nema í görðum keis-
arans og hirðarinnar eða
við opinber hof.“
Hann segir að þótt runn-
inn sé talinn harðgerður á
Norðurlöndum sé hann
ekki algengur í görðum.
„Ég veit ekki nein dæmi
þess að hann vaxi annars
staðar hér á landi en
þarna á Laufásveginum,“
segir hann.
Að sögn Jóhanns er
reyndar hugsanlegt að um
sé að ræða bastarð við
aðra tegund og nefnist sá
bastarður V. x bodn-
antense. Morgunblaðið/Sverrir
Blóma-
tréð
komið
frá Kína
SAMTÖKIN NA hafa starfað af
miklum krafti á Íslandi undan-
farið ár en þau eru hagnaðarlaus
félagsskapur karla og kvenna á
öllum aldri sem hittast reglulega
til að hjálpa hvert öðru til að lifa
lífinu án eiturlyfja. Samtökin
eiga rætur sínar að rekja erlend-
is en nafn þeirra á ensku er
Narcotics Anonymous.
„Hugmyndafræðin er sú að
fólk nái bata frá sjúkdómi,“ sagði
viðmælandi Morgunblaðsins sem
kýs að kalla sig HB en eins og
nafn samtakanna bendir til er
nafnleynd í hávegum höfð og er
ein af grundvallarreglum sam-
takanna. Uppbygging og grunn-
hugmyndafræði samtakanna er
svipuð og hjá AA samtökunum,
Alcoholic Anonymous, en nálg-
unin er lítið eitt öðruvísi. Farið
er eftir bók NA þar sem stigin
eru ákveðin spor í átt að árangri.
NA samtökin funda daglega
og hafa allt að 50 manns sótt
fundina í einu. „Þetta er allt til-
tölulega nýtt af nálinni en hefur
verið að blómstra. Fjöldinn og
þróunin er jákvæð miðað við að
þetta fór ekki í gang af alvöru
fyrr en fyrir rúmu ári,“ sagði
HB.
Fundir fara aðallega fram í
Héðinshúsinu. „Viðbrögðin hafa
verið rosalega góð. Þetta er að-
allega fyrir fólk sem hefur verið í
eiturlyfjum og þar af leiðandi
náum við betri tengslum við
hvert annað. Viðbrögðin hafa
líka verið góð vegna þess að
þetta er lítill, en mjög sterkur fé-
lagsskapur. Við höldum okkur
náið við lesefnið svo fólk nái
bata, sem er algjörlega okkar til-
gangur. Kjörorð samtakanna er:
lygin er dauð – við náum bata,“
sagði HB.
Sjá mikinn árangur
af starfi samtakanna
Samtökin héldu fyrst fund hér
árið 1987 en honum var lítið
fylgt eftir. Nú eru samtökin
komin á fullt og segist HB sjá
heilmikinn árangur af starfinu.
„Þeir sem halda áfram að koma
og gera það sem bókin segir
verða edrú. Við erum komin með
góðan kjarna í samtökin og orðin
mjög fær í að taka á móti nýlið-
um.
Þörfin er gríðarlega mikil.
Maður þarf ekki annað en fylgj-
ast með dánarfregnum Morgun-
blaðsins til að sjá það. Fyrsta
bókin sem hefur verið skrifuð
um haldbæra lausn er NA bókin
varðandi þetta gersamlega von-
lausa ástand.“
HB sagði samtökin leggja
áherslu á að hjálpa fólki sem vill
hjálp. „Við höfum sjálf verið í
stöðu þar sem við höfum ekki
viljað hjálp. Það er bara ein leið
til að hjálpa einstaklingi og það
er að hann vilji hana sjálfur.“
Neyðarsími samtakanna er
alltaf opinn, 661-2915, og þar er
hægt að fá upplýsingar um fundi.
Veita fólki hjálp
gegn eitur-
lyfjafíkninni
Samtökin NA starfa af krafti