Morgunblaðið - 06.03.2003, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 FIMMTUDAGUR 6. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Allt stefnir í að kosningabaráttan verði bara vítaspyrnukeppni milli tveggja flokka.
Ráðstefna um stöðu launamisréttis
Málið þokast
þótt hægt fari
RÁÐSTEFNA umlaunamisréttiverður haldin í
Setrinu á Grand hóteli í
Reykjavík á morgun, milli
klukkan 12 og 13. Yfir-
skriftin er „Launajafnrétti
– hvernig gengur?“ Einn
fyrirlesara er Gunnar Páll
Pálsson, formaður VR, og
svaraði hann nokkrum
spurningum Morgun-
blaðsins.
– Á hvers og hverra
vegum er ráðstefnan?
„Það eru ASÍ, BHM,
BSRB, KÍ, KRFÍ, SÍB,
Jafnréttisnefnd Reykja-
víkurborgar, Jafnréttisráð
og jafnréttisstofa og
Rannsóknarstofa í
kvennafræðum sem
standa að ráðstefnunni.“
– Hverjir taka þarna til máls og
hver eru málefnin?
„Þarna verður þrískipt dag-
skrá. Fyrst kemur Ingólfur V.
Gíslason sérfræðingur hjá Jafn-
réttisstofu sem ætlar að fjalla um
þann launamun sem er til staðar í
dag og byggir erindi sitt á athug-
unum á skattframtölum. Því næst
fjöllum við Þorgerður Einarsdótt-
ir, lektor í kynjafræðum, um
dreifstýrð launakerfi. Erindið ber
yfirskriftina Dreifstýrð launa-
kerfi: Hvað þarf að varast? Hvað
er hægt að gera? Loks er erindi
sem heitir Jafnréttisáætlanir –
Jafnlaunastefna: Hugmyndir og
veruleiki. Það eru Hildur Jóns-
dóttir, jafnréttisfulltrúi Reykja-
víkurborgar, og Ragnhildur
Helgadóttir, jafnréttisfulltrúi hjá
ÍTR, sem flytja okkur erindið. Að
erindi þeirra loknu verða fyrir-
spurnir. Fundarstjóri er Halldóra
Friðjónsdóttir, formaður BHM.“
– Sjálfur ertu að fjalla um dreif-
stýrð launakerfi með þeim for-
merkjum að þau séu ekki af hinu
góða …hvað viltu segja um það?
„Dreifstýrð launakerfi eru talin
óheppilegri, en þar sem þau eru
við lýði virðast karlar geta náð
hærri launum. Það hefur því verið
umræða um að leggja af slík
launakerfi og koma á öðrum sem
að reynast betur við að jafna út
laun eftir kynjum. Þarna álít ég
að umræðan um dreifstýrð launa-
kerfi sé komin á villigötur og því
ekki líkleg til að skila tilætluðum
árangri. Ef við lítum á Verslunar-
mannafélag Reykjavíkur þá eru
innan þess félags um 20.000 fé-
lagar sem dreifast á um 2.000
vinnustaði sem segir okkur að
meðalstarfsmannafjöldinn er tíu
manns. Það segir okkur, að hér er
dreifstýrt launakerfi fast í skorð-
um hvort sem okkur líkar betur
eða verr og umræðan þarf að taka
mið af því.“
– Nýlega bárust fregnir af
miklum launamun kynjanna í ná-
lægum löndum, þetta virðist víða
vera vandamál?
„Það virðist alls staðar vera
einhver launamunur, en stað-
reyndin er sú að hér á
landi er sá munur ívið
meiri heldur en í þeim
nágrannalöndum sem
við viljum helst miða
okkur við.“
– Hver var munurinn sam-
kvæmt síðustu könnun?
„Samkvæmt síðustu könnun er
launamunurinn 16% þegar búið er
að sneiða af yfirvinnufaktorinn og
jafna út menntunarhlutinn. Þegar
heildarlaunin ein og sér eru skoð-
uð er munurinn 24%. Munurinn
þarna, þessi 8%, liggur aðallega í
yfirvinnu, en hún markast eflaust
að miklu leyti af aðstöðumun,
konum leyfist að fara fyrr af
vinnustað vegna heimilishalds, en
karlarnir sitja lengur á vinnustað.
Af þessum tveimur tölum er sú
lægri viðurkennda viðmiðunin.“
– Er þessi barátta á réttri leið
eða er kyrrstaða?
„Þetta er á réttri leið, það er
ekki spurning. Þessi mál hafa
vissulega þokast í rétta átt, en það
gengur hægt fyrir sig. Menn vildu
sjá hlutina gerast hraðar, en það
tekur tíma að breyta strúktúr
ríkjandi launakerfa sem að mörg
leyti mörkuðust af kerfi sem hef-
ur verið að breytast í veigamikl-
um atriðum síðustu árin. Þar á ég
við, að á sínum tíma voru karlar
betur menntaðir og launakerfin
miðuðust við það og þar með
starfsframinn. Hin seinni ár hafa
konur látið æ meira til sín taka,
menntun þeirra er orðin sam-
bærileg. Kerfið þarf að breytast
til samræmis og það er að gerast.
Það gerist bara hægt.“
– Verður hnykkt á einhverjum
nýjum leiðum á ráðstefnunni?
„Ég lít á þessa ráðstefnu fyrst
og fremst sem stöðumat. Í yfir-
skriftinni er spurt, „Hvernig
gengur?“ og þeirri spurningu
verður reynt að svara. Eflaust
verður einhver samantekt í ráð-
stefnulok, en það er ekkert í dag-
skránni sem kveður á um stefnu-
mörkun.“
– Hvað vilt þú sjá gerast á
næstu misserum í þessum launa-
misréttismálum?
„Eitt af helstu verkefnum VR
er að standa vörð um launamál fé-
laga sinna, barátta fyrir bættum
launakjörum er því eitt af for-
gangsverkefnunum.
Hvað VR varðar, þá
eru rúmlega 60% félaga
okkar konur og því er
þetta tiltekna mál ofar-
lega í huga okkar. Á
næstu misserum vil ég því sjá
áframhaldandi framfarir á þessu
sviði, að við höldum áfram að feta
okkur hægt og örugglega að al-
geru launajafnrétti. Við erum á
réttri leið, viðhorfin eru að breyt-
ast og bábyljurnar í málinu að af-
hjúpast. Ef þjóðfélagið væri í
kyrrstöðu þá væri erfitt um vik,
en hér á landi er bæði framþróun,
hagvöxtur og sóknarfæri. Í raun-
inni ekkert að vanbúnaði.“
Gunnar Páll Pálsson
 Gunnar Páll Pálsson er fæddur
í Reykjavík 1961. Stúdent frá MH
1982 og viðskiptafræðingur frá
HÍ 1987. Starfaði víða næstu árin,
m.a. hjá Kexverksmiðjunni Frón,
Appolo lakkrísgerð og Korpus
prentþjónustu. Fjármálastjóri og
hagfræðingur hjá VR síðustu 12
ár og formaður VR síðan í fyrra.
Maki er Ásta Pálsdóttir skrif-
stofumaður og eiga þau þrjá
drengi, Pál, Bjarna og Aðalstein.
… vildu sjá
hlutina gerast
hraðar