Morgunblaðið - 05.07.2003, Blaðsíða 37

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. JÚLÍ 2003 37
Þessi orð langar mig
til að setja hér á blað á
áttatíu ára afmælisdegi
Guðmundar S. Öfjörð,
vinar míns og sveitunga. Af eðlis-
lægri hógværð sinni óskaði hann eft-
ir því að jarðarför sín færi fram í
kyrrþey, en þó fylgdu honum fjöl-
margir sveitungar hans úr Sandvík-
urhreppi og mikill ættbálkur sem út
af honum er kominn. Þau samhentu
hjón, Guðmundur og Jóhanna Ósk
Halldórsdóttir frá Eyrarbakka,
eignuðust átta börn og komu þeim
öllum vel til manns sem auðvitað er
þeirra mesta lífsafrek.
Guðmundur S. Öfjörð hafði sér-
stöðu innan Sandvíkurhrepps í Flóa
sem nú er horfinn undir sveitarfélag-
ið Árborg. Hann var sveitadrengur
sem fæddist á réttum tíma, þegar
iðnbyltingin og vélvæðingin voru
farnar að gægjast inn í sveitirnar.
Sigfús Þ. Öfjörð, faðir Guðmundar,
var mikill vélafrömuður og var svo
heppinn að komast ungur að árum til
vinnu á fyrstu skurðgröfu Íslendinga
sem gróf aðalskurð Flóaáveitunnar,
„Vélarskurðinn“ svonefnda. Fylgdi
Sigfús áveituframkvæmdunum eftir
til ársins 1929 en kom lengi á eftir að
viðhaldi áveitunnar og vatnsstjórn.
Þá sátu þau Sigfús og kona hans,
Lára Guðmundsdóttir frá Sólheim-
um í Hrunamannahreppi, í Haga við
Selfoss en fluttu árið 1927 að Vot-
múla-Norðurkoti. Skírði Sigfús bæ-
inn síðar upp og nefndi Lækjamót.
Sjálfstæða vélavinnu hóf Sigfús
vorið 1930 er hann hóf jarðræktar-
vinnu með traktór. Innan skamms
urðu þeir tveir og hefðu nú orðið úr
vöndu að ráða fyrir einyrkja bónda.
En strax um fermingu voru þeir
Guðmundur og Þórarinn bróðir hans
komnir á traktórana – og varð ekki
aftur snúið.
Starfsvettvangur þeirra feðga var
GUÐMUNDUR
S. ÖFJÖRÐ
✝ Guðmundur Sig-fússon Öfjörð
fæddist í Fossnesi í
Gnúpverjahreppi 5.
júlí 1923. Hann lést á
sjúkrahúsi Selfoss
laugardaginn 3. maí
síðastliðinn og var
útför hans gerð frá
Selfosskirkju 10.
maí, í kyrrþey að ósk
hins látna.
vítt og breitt um sveit-
ir. Fyrst á Fordson-
vélum en í upphafi
stríðs seldi Sigfús
Fordson-vélarnar en
keypti í þeirra stað Int-
ernational W-4. Var sú
vél velþekkt hér um
sveitir og gekk árum
saman.
Mikil umskipti urðu í
lífi þeirra feðga árið
1942 er þeir fengu jarð-
ýtuna, beltisdráttarvél
með ýtutönn, þá fyrstu
er Íslendingar eignuð-
ust. Guðmundur lærði
þá á ýtuna, tæplega tvítugur. Man ég
það enn er hann var staddur á
hlaðinu heima og móðir mín ætlaði
að leiðbeina honum um hvar hentast
væri að bakka þessu ferlíki og snúa
því við. Guðmundur sagði fátt en fór
upp í ýtuna og lét beltin snúa henni á
punktinum – en heimilisfólkið horfði
agndofa á.
Margt var fleira í pípunum hjá
þeim feðgum. Sigfús varð umboðs-
maður Paul Smith í Reykjavík fyrir
vindmyllur og fóru þeir feðgar með
fagnaðarerindi sitt um Flóann ger-
vallan, Grímsnes og Skeið. Þeir buðu
fögnuð fólki sem bjó við olíulampa og
fékk nú einhvern snert af rafmagni
eins og því sem það vissi að kæmi úr
Sogsfossum. Þessi forveri rafvæð-
ingar, vindmyllutæknin, stóð í rúm-
an áratug uns Rafveitur ríkisins raf-
væddu Flóann. Þá var Sigfús kominn
á fremsta hlunn með að kaupa sér
skurðgröfu, en þá kom til sögu
Ræktunarsamband Flóa og Skeiða
og varð Sigfús verkstjóri þar. En
einnig tók hann víða að sér sýslu-
vegavinnuna og fóru þeir feðgar þá
hrepp úr hreppi með vinnuflokk sem
þeir mynduðu. Ég man Guðmund ak-
andi á spánnýjum GMS-vörubíl sem
almennt var kallaður „Gemsinn“, en
nú er það orð yfirfært í annað.
Guðmundur S. Öfjörð gerðist
sjálfstæður jarðvinnuverktaki er
tímar liðu fram og tók hann um það
leyti við búskap á Lækjamótum.
Hann var natinn bóndi, einkum við
kýr, en ekki eins gefinn fyrir
skýrslugerð og vissu því fáir hvað
gripirnir gerðu. En næstu nágrann-
ar hafa sagt mér að vel hafi hann haft
út úr kúnum og stóð sá búskapur
fram yfir 1980.
Fyrst og síðast var Guðmundur
jarðræktarmaður og hann stýrði
jarðýtum sínum vítt um láglendi Ár-
nesþings. Hann vann verk sín af ítr-
ustu samviskusemi og var sanngjarn
í viðskiptum. Mátti segja að jarðýtu-
vinnan væri listgrein í höndum Guð-
mundar. Þótt hann fengi hið tor-
gengnasta land til umfjöllunar tókst
honum öðrum jarðýtumönnum betur
að ýta því til og jafna. Síðustu við-
skipti okkar voru í þeim dúr. Guð-
mundur fékk þá að glíma við allmis-
hæðótt heiðarland. Þá var hann
orðinn farinn maður til líkamans,
stirður í fótum og seinfær til gangs.
Það tók hann góðan tíma að komast
inn í ýtuhúsið. En þegar Guðmundur
var sestur í ýtusætið var eins og allur
líkamlegur fjötur félli af honum.
Hann lék við hvern sinn fingur, eins
og tvítugur maður væri að feta stíg
sinn á jarðýtu. Og hann skildi eftir
sig fallegt tún sem hefur gert sitt
gagn.
Guðmundur S. Öfjörð var prúð-
menni í framgöngu og otaði lítt skoð-
unum sínum fram. En ég fann ein-
staka sinnum að undir bjó funandi
skap og honum var ekki hent að dylja
óánægju sína þegar svo bar við. En
fljótur var hann til sátta og erfði lítt
misgjörðir. Fáir voru óvinir hans – ef
nokkrir. Hann var stjórnarmaður í
Búnaðarfélagi Sandvíkurhrepps
1962–1974. Þar hvíldi á honum öflun
áburðar til félagsmanna, sem hann
vann eins og bestur kostur var. En
mest mundu nágrannar hans og
virtu greiðvikni hans hvenær sem út
af bar með vélakostinn. Hann taldi
ekki eftir sér að liggja yfir brotinni
vél langar kvöldstundir og fyrir það
hefur hann ekki lagt fram háa reikn-
inga.
Við Guðmundur störfuðum lengi
saman í hreppsnefnd Sandvíkur-
hrepps en í henni sat hann 1962–
1978. Hann var glöggur þar á marga
hluti, einkum þá sem sneru að verk-
legum efnum og hann átti sinn þátt í
uppbyggingu vatnsveitu og hitaveitu
í Sandvíkurhreppi.
Þau Jóhanna og Guðmundur kusu
að hverfa frá Lækjamótum árið 2000
og létu þá jörðina af hendi við Eirík
son sinn. Þau fengu sér bústað við
Kirkjuveg á Selfossi. En hvíldar-
stundir í ellinni stóðu Guðmundi ekki
lengi til boða. Hann er nú fallinn frá
að loknu verðugu og eftirminnilegu
lífsstarfi og sendi ég Jóhönnu og
börnum þeirra hugheilar samúðar-
kveðjur á heiðursdegi hans,
áttræðisafmæli ef lifað hefði. Bless-
uð sé minning hans.
Páll Lýðsson.
Á fljótsins bakka ferja
bíður
flytur mig á aðra strönd.
Ekki hamlar straumur stríður
styrk er ferjumannsins hönd.
Þessar ljóðlínur eru úr síðasta ljóði
Péturs Aðalsteinssonar, ,,Hallar
degi“, sem hann orti örfáum dögum
áður en hann lést. Nú er bið ferjunnar
lokið og hinn handsterki ferjumaður
hefur tekið land á bakkanum hinu-
megin.
Kynni mín við Pétur hófust á ár-
unum 1970–1980 þegar við vorum ná-
grannar við Hvammstangabrautina.
Þá spjölluðum við stundum saman og
kom fljótt í ljós að við áttum svipuð
áhugamál. Fljótt fann ég að Pétur átti
óvenjulega stóran og bjartan hugar-
heim, þótt hann léti lítið á sér bera.
Enda var hógværð ásamt heiðarleika
mjög ríkjandi eiginleiki í hans fari.
PÉTUR
AÐALSTEINSSON
✝ Pétur Aðal-steinsson fæddist
að Stóru-Borg í V-
Hún. 12. ágúst 1920.
Hann andaðist á
Landsspítalanum í
Fossvogi 9. maí síð-
astliðinn og var útför
hans gerð frá
Hvammstangakirkju
í kyrrþey 17. maí síð-
astliðinn.
Eins er mér ógleyman-
legt hvað fylgdi honum
alltaf mikil ró og jafn-
vægi. Stundum eftir
hríðar þegar að vorum
að moka bílana okkar
upp þá haggaðist hann
ekki, annaðhvort fór
bíllinn í gang eða ekki
og veðrið það breyttist
ekkert þótt maður væri
eitthvað að ergja sig.
Leiðir okkar skildu
rétt fyrir 1980 þegar
hann flutti í nýja húsið
sitt upp við Hjallaveg
og ég stuttu síðar út á
Vatnsnes. Það var svo fyrir 8 árum að
nokkrir harmonikkuunnendur hér
fóru að spila saman að við hittumst
aftur og þá sýndi Pétur mér alveg
nýja hlið á sér. Hann kom á fyrstu æf-
inguna með nýtt lag og ljóð eftir sig:
,,Lát nikkuna hljóma“ og tileinkaði
okkur það. Flestir hér vissu að Pétur
var gott ljóðskáld og hafði gefið út
ljóðabók en ábyggilega vissu afar fáir
hvað hann fékkst mikið við að semja
lög og átti auðvelt með það. Þetta lag,
Lát nikkuna hljóma, var fljótlega flutt
af sönghóp hérna, Sandlóunum, og
náði vinsældum. Eina konan í harm-
onikkuhópum fékk nokkur lög hjá
honum og skrifaði þau upp á nótur.
Eftir það var farið að flytja þau bæði
af kórum og harmonikkuleikurum og
hafa nokkur þeirra komið út á geisla-
diskum. Þessi spilamennska okkar
stóð í tvo vetur, þá var áhuginn búinn
hjá burðarásunum í hópnum. Við Pét-
ur vorum báðir svolítið svekktir yfir
að þetta entist ekki lengur en urðum
að taka því. Við hittumst þó stundum
tveir með nikkurnar okkar, eða bara
til að spjalla.
Það var alltaf gaman að hitta þig.
Þú hafðir svo þægilega nærveru og
hafðir frá svo ótal mörgu að segja.
Stundum sagðirðu frá bernsku þinni
á Stóru-Borg og dróst upp skýra
mynd af breytingunni sem orðin er.
Ógleymanlegt var það þér þegar þeir
komu að Borg saman Ásgeir í Gott-
orp og Stefán frá Hvítadal og voru
báðir töluvert kenndir og töluðu svo
hátt að þér þótti nóg um. Eins lýstir
þú því þegar þú varst í vegavinnu og
allt var unnið með handverkfærum.
Eða þegar bræðurnir á Hörgshóli
stofnuðu söngkvartett og þú spilaðir
undir hjá þeim, það var oft gaman þá,
enda tónlistin alltaf stór hluti í lífi
þínu. Og það eina sem ég fann að þú
varst ekki alveg sáttur við það var að
hafa ekki lært meira í tónlist en þú
gerðir.
Lífið gaf þér ljúfa strengi
listasköpun varstu trúr.
Stóra-Borg þín stendur lengi
steinar þó að kvarnist úr.
Stundum er sagt að maður komi í
manns stað og er nokkuð til í því. En
samt er ég viss um að seint verður
fyllt upp það skarð sem hér hefur
myndast við fráfall Péturs.
Með mikilli virðingu og söknuði
kveð ég hér hið hæfileikamikla ljúf-
menni Pétur Aðalsteinsson.
Ásbjörn Guðmundsson.
Þökkum auðsýnda samúð og hlýhug við andlát
og útför móður okkar, tengdamóður, ömmu og
langömmu,
GUÐLAUGAR SVEINSDÓTTUR,
Klausturhólum 2,
Kirkjubæjarklaustri.
Margrét Einarsdóttir, Júlíus Oddsson,
Skúli Magnússon,
barnabörn og langömmubörn.
Hjartans þakkir til allra þeirra, sem sýndu okkur
samúð og vinarhug við andlát og útför ástkærs
föður okkar, tengdaföður, afa, langafa og langa-
langafa,
STEFÁNS MAGNÚSSONAR
frá Skriðu,
Draumalandi,
Stöðvarfirði.
Guð blessi ykkur öll.
Edda Stefáns- Þórarinsdóttir, Helgi Svavarsson,
Magnús Aðils Stefánsson, Elsa Lísa Jónsdóttir,
Einar Már Stefánsson, Sigríður Magnúsdóttir,
Pálmi Stefánsson, Sigríður Emilsdóttir,
Guðlaugur Aðalsteinn Stefánsson, Elín Hauksdóttir,
Stefanía Ósk Stefánsdóttir, Kjartan Erlendsson,
Herborg Ellen Stefánsdóttir, Björn Marteinsson,
Stefán Eðvald Stefánsson, Guðný Jónasdóttir,
Gunnar Stefánsson,
Valur Smári Stefánsson,
Hafdís Edda Stefánsdóttir, Víglundur Rúnar Pétursson
og fjölskyldur.
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir, amma
og langamma,
ARNBJÖRG MARKÚSDÓTTIR,
Miðvangi 151,
Hafnarfirði,
verður jarðsungin frá Lágafellskirkju í Mosfells-
sveit mánudaginn 7. júlí kl. 13.30.
Guðmundur Svavarsson,
Sævar Svavarsson, Unnur Þórðardóttir,
Guðrún Sævarsdóttir, Þórður Magnússon
og langömmubörn.
Innilegar þakkir færum við öllum þeim, er
sýndu okkur samúð og vinarhug við andlát og
útför elskulegrar eiginkonu, móður okkar,
tengdamóður, ömmu og langömmu,
HULDU PÁLSDÓTTUR
frá Hafrafelli,
Álfaskeiði 64,
Hafnarfirði.
Sérstakar þakkir færum við læknum og starfsfólki á St. Jósefsspítala fyrir
frábæra umönnun.
Guð blessi ykkur öll.
Halldór Jónsson,
Jóhann Magnús Hafliðason, Sigrún Kristinsdóttir,
Guðrún Hafliðadóttir, Snorri Rafn Jóhannesson,
Guðmundur Hafliðason, Guðrún Magnúsdóttir,
Sigríður Friðgerður Hafliðadóttir, Kristján Kristjánsson,
Hjálmfríður Hafliðadóttir, Guðbrandur Ingi Hermannsson,
Einar Valgeir Hafliðason, Svandís Berglind Reynisdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
Ástkær móðir okkar,
KRISTÍN EMMA FINNBOGADÓTTIR
frá Þorsteinsstöðum,
Hveramörk 17a,
Hveragerði,
verður jarðsungin frá Mælifellskirkju, Skaga-
firði, föstudaginn 11. júlí kl. 14.00.
Þeim, sem vilja minnast hennar, er bent á
reikning númer 161-05-70752.
Fyrir hönd aðstandenda,
börn hinnar látnu.