Morgunblaðið - 30.10.2003, Side 14

ERLENT
14 FIMMTUDAGUR 30. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
TVEIR breskir ævintýramenn luku
í gær þriðja áfanga tilraunar til að
ljúka fyrstir manna sjö maraþon-
hlaupum í sjö heimsálfum á sjö
dögum.
Sir Ranulph Fiennes og Mike
Strout höfðu þegar hlaupið á Falk-
landseyjum og í Chile þegar þeir
luku þriðja maraþonhlaupinu í
Sydney í Ástralíu. Þeir ætla síðan
að hlaupa í Singapúr, London,
Kaíró og New York.
Tvímenningarnir þurfa að ljúka
hverju maraþonhlaupi innan sex
klukkustunda til að hafa nægan
tíma til ferðalaganna. Gert er ráð
fyrir því að hlaupinu í London ljúki
síðdegis á morgun. Þaðan fara þeir
með flugvél til Kaíró og eftir að
hafa hlaupið þar er gert ráð fyrir
því að þeir ljúki síðasta maraþon-
hlaupinu í New York á sunnudag.
Þeir ætluðu að hlaupa fyrst í
Suðurskautslandinu en vegna hríð-
arbyls og bilunar í flugvél þeirra
þurfti fyrsta hlaupið að fara fram
á Falklandseyjum.
Sir Ranulph Fiennes er 59 ára
og gekkst nýlega undir hjarta-
skurðaðgerð. Markmiðið með
hlaupunum er að afla fjár fyrir
Hjartastofnun Bretlands.
Sir Ranulph er frændi leikar-
anna Ralphs og Josephs Fiennes.
Honum var eitt sinn lýst sem
„mesta núlifandi landkönnuði
heims“ í heimsmetabók Guinness.
Hann hefur farið í meira en 30
leiðangra, fór meðal annars í
fyrstu siglinguna umhverfis heim-
skautin.
Hlaupa
sjö mara-
þon á sjö
dögum
Sydney. AP.
Reuters
Sir Ranulph Fiennes (t.v.) og Mike Stroud hefja þriðja maraþonhlaup sitt af sjö við óperuhúsið í Sydney.
TVEIR bandarískir hermenn
létu lífið í gær þegar sprengja
sprakk þar sem menninrir voru
í bílalest skammt norðan við
Bagdad í Írak. Talsmaður
Bandaríkjahers sagði að at-
burðurinn hefði orðið við Balad
sem er um 75 kílómetra norð-
austan við höfuðborgina og því
á svæði sem oft er nefnt
„súnníta-þríhyrningurinn“ en
þar hafa hermenn oft orðið fyr-
ir árásum.
Vilja banna
höfuðklút
SAMBANDSRÍKIÐ Baden-
Württemberg í Þýskalandi vill
að bannað verði með lögum að
múslímastúlkur beri höfuð-
klúta í skólastofum. Áður hafði
hæstiréttur Þýskalands úr-
skurðað að ekki mætti meina
múslímakennara í Baden-
Württemberg að bera slíkan
klút í starfi á þeirri forsendu að
engin lög bönnuðu það. Sam-
bandsríkið ákvað í gær að
leggja til lög gegn klútunum á
þeirri forsendu að ekki væri um
að ræða hömlur á trúfrelsi.
„Saga höfuðklútsins hefur
alltaf verið saga pólitísks
tákns,“ sagði Annette Schavan,
ráðherra kennslumála í sam-
bandsríkinu.
Dauða-
dómur fyrir
sarín-árás
JAPANSKUR dómstóll dæmdi
í gær háttsettan mann í sér-
trúarflokknum Æðri sannleik-
ur Aum til
dauða fyrir að
hafa átt þátt í
myrða 12
menn í árás á
jarðlestarstöð
í Tókýó árið
1995 og fleiri
glæpi. Beitt
var baneitruðu
sarín-gasi í
árásinni og
slösuðust hundruð manna í
árásinni auk þeirra sem dóu.
Sakborningurinn heitir Tom-
omasa Nakagawa, hann er
fyrrverandi læknir og sagður
hægri hönd stofnanda safnað-
arins, Shoko Asahara.
Strontium
gert upptækt
LEYNIÞJÓNUSTUMENN í
Lettlandi gerðu í liðinni viku
upptækt geislavirkt efni og hef-
ur komið í ljós að um strontium
er að ræða. Strontium er m.a.
notað við læknisfræðilegar
rannsóknir. Ekki hefur verið
upplýst neitt um magn efnisins
en fjórir menn í rannsókna-
stofu háskólans í Riga hafa ver-
ið handteknir í tengslum við
málið. Hægt er að nota stronti-
um til að búa til svonefndar
„skítugar sprengjur“ en þá er
notað annars vegar hefðbundið
sprengiefni, hins vegar geisla-
virkt efni, í sprengjuna. Margir
óttast að hermdarverkamenn
muni einhvern tíma nota
sprengjur af þessu tagi til að
valda skelfingu á fjölförnum
stöðum. Geislavirknin gæti
gert hús og fleiri mannvirki
ónothæf um margra ára skeið.
STUTT
Mann-
fall við
Bagdad
Tomomasa
Nakagawa
FREGNIR hermdu í gær að Alex-
ander Voloshín hefði sagt af sér sem
skrifstofustjóri Kremlar til að mót-
mæla handtöku Míkhaíls Khod-
orkovskís, auðugasta manns Rúss-
lands og forstjóra Yukos, stærsta
olíufyrirtækis landsins.
Rússneska viðskiptadagblaðið
Vedomostí sagði að Vladímír Pútín
forseti hefði fallist á afsagnarbeiðni
Voloshíns á þriðjudagskvöld eftir
nokkurra klukkustunda fund með
helstu ráðgjöfum sínum í Kreml.
Talsmenn forsetans vildu ekkert
segja um málið og viðskiptadagblað-
ið Kommersant sagði að afsögnin
yrði ekki tilkynnt formlega fyrr en
eftirmaður Voloshíns yrði skipaður.
Rússnesku blöðin sögðu að Vol-
oshín hefði afhent forsetanum af-
sagnarbréf á laugardag, aðeins
nokkrum klukkustundum eftir að
Khodorkovskí var handtekinn á flug-
velli í Síberíu, fluttur í fangelsi í
Moskvu og ákærður fyrir stórfelld
skattsvik.
Annar eða þriðji
valdamesti maðurinn
Voloshín, sem er 47 ára, var einnig
skrifstofustjóri Kremlar í forsetatíð
Borís Jeltsíns, sem sagði af sér 31.
desember 1999. Hann er einn af
fáum samstarfsmönnum Jeltsíns
sem hafa haldið embættum sínum í
forsetatíð Pútíns.
Voloshín fer fyrir „Fjölskyldunni“
svokölluðu, hópi fyrrverandi sam-
starfsmanna Jeltsíns sem hafa átt í
valdabaráttu við svokallaða „síl-
ovíkí“-klíku embættismanna sem
störfuðu áður fyrir leyniþjónustuna
KGB í Sankti Pétursborg eins og
Pútín. Handtaka Khodorkovskís
þykir benda til
þess að „sílovík-
arnar“ hafi haft
betur í þeirri bar-
áttu.
Voloshín er
álitinn þriðji
æðsti embættis-
maður Rúss-
lands, á eftir Pút-
ín og Míkhaíl
Kasjanov for-
sætisráðherra. Sumir telja þó að
Voloshín hafi í raun verið valdameiri
en Kasjanov og tekið flestar ákvarð-
anirnar í viðkvæmum pólitískum
málefnum fyrir hönd forsetans.
Voloshín er álitinn öflugur bak-
hjarl rússneskra stórfyrirtækja, svo
sem olíurisans Yukos. Hann hefur
einnig þótt standa sig vel í því að
miðla málum í deilum hinna ýmsu
fylkinga í stjórninni og afla mikil-
vægustu umbótatillögum hennar
stuðnings á þinginu.
Vestrænir sérfræðingar í málefn-
um Rússlands sögðu að afsagnar-
beiðni Voloshíns væri til marks um
vaxandi pólitískt umrót fyrir þing-
kosningar í Rússlandi 7. desember.
„Að því gefnu að afsögn Voloshíns
verði staðfest sýnir hún hversu al-
varlega stjórnmálakreppu Pútín hef-
ur uppskorið með þeirri ákvörðun
sinni að leysa pólitíska vandamálið í
tengslum við Khodorkovskí með að-
ferðum KGB,“ sagði í fréttaskýringu
greiningardeildar fjárfestingarfyrir-
tækisins United Financial Group.
Aðalvísitala kauphallarinnar í
Moskvu lækkaði um 10% á mánudag
eftir handtöku Khodorkovskís,
hækkaði um 4,9% á þriðjudag en
lækkaði um rúm 4% í gær.
Skrifstofustjóri Pútíns
sagður hafa sagt af sér
Moskvu. AFP.
Alexander
Voloshín
LÖGREGLAN í Ósló
sendi smáskilaboð
(SMS) í farsíma u.þ.b.
fimmtán þúsund ung-
menna um helgina í því
skyni að ýta úr vör
átaki gegn glæpum í
höfuðborginni. Skila-
boðin voru send fólki á
aldrinum 20 til 35 ára sl.
laugardag en rannsóknir
hafa leitt í ljós að hlut-
fallslega flestar líkams-
árásir eiga sér stað á laug-
ardagskvöldum og eru
fórnarlömbin gjarnan fólk á þess-
um aldri.
Í skilaboðum lögreglunnar
sagði: „Þið sem eruð ung og
hyggist fara út á lífið í kvöld,
varið ykkur á vasaþjófum
og því að verða fórnarlömb
líkamsárása. Verið varkár,
passið upp á veskið, far-
símann og vini ykkar.
Góða skemmtun. Óslóar-
lögreglan.“
Þetta átak lögregl-
unnar vakti athygli en
Stein Hustad, lög-
reglustjóri í Ósló, seg-
ir að færri líkams-
árásir hafi átt sér stað
síðastliðið laugardagskvöld en
oft áður. Hann viðurkenndi þó að
erfitt væri að fullyrða að herferð
lögreglunnar hefði þar skipt
sköpum.
Átak gegn glæpum í Noregi
Lögreglan sendi
15.000 SMS-boð
Ósló. AFP. ELLEFU rússneskum námamönn-
um var í gær bjargað eftir að þeir
höfðu verið innilokaðir í námugöng-
um á um 800 metra dýpi síðan síð-
degis á fimmtudaginn. Alls voru 13
lokaðir niðri í námunni, en einn var
látinn þegar björgunarmönnum
hafði tekist að grafa um 60 metra
löng göng úr nærliggjandi námu og
komast þannig til mannanna. Eins
var saknað í gær og hann talinn af.
Slysið varð í Zapadnaja-námunni í
Novosjakhtínsk í suðurhluta Rúss-
lands. Alls var þá 71 maður að störf-
um í námunni, en 25 tókst að komast
upp á yfirborðið af eigin rammleik
og 33 var bjargað á laugardaginn.
Vonir um að tækist að bjarga mönn-
unum 13 voru teknar að dofna, en
súrefni í göngunum var orðið af
skornum skammti og stöðugt rann
þangað vatn.
Um svipað leyti og björgunar-
aðgerðum var að ljúka í Zapadnaja
varð öflug sprenging í námu í aust-
urhluta Rússlands, í Prímorje-
héraði, og létust fimm námamenn og
fjórir slösuðust, þar af tveir alvar-
lega. Orsök sprengingarinnar er tal-
in vera að metangas hafði safnast
fyrir í námugöngum á um 750 m
dýpi.
11 náma-
mönnum
bjargað
Novosjakhtínsk. AFP.
AP
Einn námumannanna sem bjargað
var úr nokkurra daga prísund.