Morgunblaðið - 30.11.2003, Blaðsíða 37

SKOÐUN
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 30. NÓVEMBER 2003 37
þá um það þegar þjóðþekktir gagn-
rýnendur láta í ljós álit sitt á bók
án þess þó að hafa tekið beinlínis
að sér að gagnrýna hana? Er þeim
ekki frjálst að segja skoðanir sínar
eins og hverjum öðrum. Kannski,
en hér hangir þó fleira á spýtunni.
Útgáfustjórar segja t.d. stundum
álit sitt á bókum sínum í fjöl-
miðlum og er það jafnan afar já-
kvætt eins og gefur að skilja. En
vegna þess hve hagsmunatengslin
eru augljós dytti engum í hug að
nota þess konar ummæli í auglýs-
ingum, hversu vel kynntur og mæt-
ur maður sem útgáfustjórinn ann-
ars væri. Þegar fólk sér hins vegar
nafn þekkts gagnrýnanda undir
auglýsingatexta liggur þráðbeint
við að álykta að hann hafi tekið að
sér að gagnrýna viðkomandi bók
og alveg ábyggilega dettur fæstum
í hug að hann sé á launaskrá for-
lagsins. Þá er vísvitandi verið að
notfæra sér þá trú fólks að hann sé
óháður. Og ef sú leið er farin ættu
fjölmiðlar líka að kynna það ræki-
lega fyrir almenningi að viðkom-
andi hefur hagsmuna að gæta.
Í stærri löndum er sérhver dóm-
ur bara eitt lítið innlegg í risastór-
an belg. Þótt einn virtasti rithöf-
undur á enska tungu, A.S. Byatt,
rakki t.d. niður Harry Potter, eins
og gerðist nýlega í bandaríska
stórblaðinu New York Times,
breytir það auðvitað engu um vel-
gengni bókarinnar. Enda því skyldi
álit hennar eiga að skipta svo
miklu? Hér er umræðubelgurinn
hins vegar dvergvaxinn í sniðum.
Fáeinir dómar geta ráðið örlögum
einstakra bóka. Fjölmiðlar á Ís-
landi eru fáir en um leið gríðarlega
útbreiddir, Morgunblaðið hefur
þannig meiri hlutfallslega út-
breiðslu en öll stórblöð Bandaríkj-
anna samanlagt. Hvergi annars
staðar þekkist að rithöfundar selji
stóran eða jafnvel langstærstan
hluta bóka sinna á fáeinum vikum
eftir að dómarnir birtast, hvergi
þekkist jafnmikið auglýsingafár í
kringum bækur. Hvort þessi eða
hinn fjalli um tiltekna bók getur
skipt sköpum. Nálægðin er auk
þess glannalega mikil, kunnings-
skapur, vina- og fjölskyldutengsl á
öllum vígstöðvum, allir þekkja alla,
þeir sem lifa og hrærast í þessu
eru nánast eins og ein lítil mennta-
skólaklíka. Hér er lágt til lofts og
stutt til veggja. Þetta er eins og í
slönguspilinu góða. Með einum já-
kvæðum dómi fær höfundurinn
sendan stiga sem hann getur klifr-
að hratt upp en verði hann hins
vegar fyrir slöngubiti getur hann
hrapað jafnhratt niður aftur. Ofan
á allt þetta leggst að kröfur sem
gerðar eru til gagnrýnenda skáld-
sagna eru jafnan mun minni hér en
annars staðar, því á meðan erlend-
is skrifa helstu rithöfundar og
mætustu fræðimenn gjarnan bóka-
dóma þá koma kollegar þeirra á Ís-
landi ekki nálægt því að skrifa fjöl-
miðlagagnrýni um skáldsögur.
Allir ættu að vita að gagnrýni
segir ekkert annað en hvað einni
manneskju finnst um eina bók.
Hún segir ekkert til um hvað fólk
vill lesa. Oft má kannski frekar
snúa dómum á hvolf þegar á að yf-
irfæra þá á almenningshylli. En
bókadómar segja heldur ekkert um
hvaða bækur eru góðar og hverjar
ekki. Bækur sem eru margdásam-
aðar sem ógleymanleg snilldarverk
gleymast iðulega um leið og prent-
svertan er þornuð á blaðsíðunum á
meðan þær sem rakkaðar eru niður
verða eldri en sjálfur Gamli-Nói.
Dæmin úr fyrri flokknum eru auð-
vitað margfalt fleiri, en þau úr
þeim seinni hins vegar miklu
skemmtilegri. Ekkert skáld er jafn
lélegt og Cervantes, enginn jafn
vitlaus og sá sem lýkur lofsorði á
Don Kíkóta – sagði eitt helsta
skáld og rithöfundur í samtíma
hans, Lope da Vega. Og annað
ámóta textadæmi svona rétt í lok-
in: Dickens skrifar fyrir fullorðna
lesendur sem eru ekki þroskaðri en
börn – sagði Thackerey, einn helsti
samtímahöfundur hans. En sagna-
meistarinn lét auðvitað ekki vaða
yfir sig. Einmitt, svaraði Dickens,
ég skrifa fyrir mannkynið.
Höfundur er rithöfundur.
ÞJÓNUSTA
LANDSPÍTALI - HÁSKÓLASJÚKRA-
HÚS
SLYSA- OG BRÁÐADEILD, Fossvogi sími 543 2000.
BRÁÐAMÓTTAKA, Hringbraut sími 543 2050.
BRÁÐAMÓTTAKA BARNA, Barnaspítala Hringsins sími
543 1000.
BRÁÐAMÓTTAKA GEÐDEILDA, Hringbraut sími
543 4050.
NEYÐARMÓTTAKA v/nauðgunarmála, Fossvogi sími
543 2085.
EITRUNARMIÐSTÖÐ sími 543 2222.
ÁFALLAHJÁLP sími 543 2085.
LÆKNAVAKTIR
BARNALÆKNIR er til viðtals á stofu í Domus Medica á
kvöldin v.d. kl. 17–22, lau., sun. og helgid., kl. 11–15.
Upplýsingar í s. 563 1010.
LÆKNAVAKT miðsvæðis fyrir heilsugæsluumdæmin í
Reykjavík, Seltjarnarnesi, Kópavogi, Garðabæ og
Hafnarfirði, í Smáratorgi 1, Kópavogi. Mótttaka kl. 17–
23.30 v.d. og kl. 9–23.30 um helgar og frídaga. Vitj-
anabeiðni og símaráðgjöf kl. 17–08 v.d. og allan sólar-
hringinn um helgar og frídaga. Nánari upplýsingar í s.
1770.
TANNLÆKNAVAKT – neyðarvakt um helgar og stórhá-
tíðir. Símsvari 575 0505.
VITJANAÞJÓNUSTA læknis í heimahús. Alla v.d. kl. 10–
16. Símapantanir og ráðgjöf kl. 8–20 í síma 821 5369.
LÆKNALIND, Bæjarlind 12, Kópavogi. Einkarekin
læknisþjónusta. Vaktþjónusta alla virka daga kl 08–17.
Uppl. í síma 520 3600 og á heimasíðu www.laeknalind.is
APÓTEK
LYF & HEILSA: Austurveri við Háaleitisbraut. Opið kl.
8–24, virka daga, kl. 10-24 um helgar. Sími 581 2101.
LYFJA, Lágmúla: Opið alla daga ársins kl. 8–24. S.
533 2300.
LYFJA, Smáratorgi: Opið alla daga ársins kl. 8–24. Sími
564 5600.
NEYÐARÞJÓNUSTA
BAKVAKT Barnaverndarnefndar Reykjavíkur er starf-
rækt eftir kl. 16.15 virka daga, allan sólarhringinn aðra
daga. Sími 892 7821, símboði 845 4493.
HJÁLPARSÍMI Rauða krossins, fyrir þá sem þjást af
depurð og kvíða og eru með sjálfsvígshugsanir. Fullum
trúnaði heitið. Gjaldfrjálst númer: 1717, úr öllum sím-
um.
TRÚNAÐARSÍMI RAUÐAKROSSHÚSSINS. Ráðgjafar-
og upplýsingasími ætlaður börnum, unglingum og að-
standendum þeirra. Nafnleynd. Opið allan sólarhr.
Gjaldfrjálst númer: 1717 – Netfang: husid@redcross.is
VINALÍNA Rauða krossins, s. 561 6464. Grænt númer
800 6464, er ætluð fólki 20 og eldri sem þarf einhvern til
að tala við. Svarað kl. 20–23.
BILANAVAKT BORGARSTOFNANA, sími 5 800 430
tekur við tilkynningum um bilanir og liðsinnir utan
skrifstofutíma.
NEYÐARSÍMI FORELDRA 581 1799 er opinn allan sólar-
hringinn. Vímulaus æska- Foreldrahús.
Neyðarnúmer fyrir
allt landið - 112
Nýbýlavegi 12 • 200 Kópavogi • Sími 554 4433
Opið virka daga 10-18, laugardaga 10-16
Föt fyrir
allar konur
BÚJARÐIR – BÚJARÐIR
Til sölu hjá okkur er nú fjöldi áhugaverðra jarða m.a. hlunnindajarðir,
jarðir með greiðslumark í sauðfé og mjólk, einnig jarðir fyrir garðyrkju,
skógrækt, hrossarækt, svínarækt, frístundabúskap og ferðaþjónustu.
Jarðir þessar eru víðsvegar um landið. Erum einnig með á söluskrá
fjölda sumarhúsa og hesthúsa. Hjá okkur er einnig oft til á sölu
sauðfjár- og mjólkurframleiðsluréttur. Fáið senda söluskrá í pósti eða
nálgist eintak á skrifstofu. Sölumenn FM aðstoða. Minnum einnig á
fmeignir.is og mbl.is.
Ingólfur G. Gissurarson, logg. fast. - www.valholl.is - Opið virka daga frá kl. 9-17.30.
300 fm skrifstofur á 5. hæð. Einstakt tækifæri. Glæsilegar fullbúnar skrifstofur við
Reykjavíkurhöfn. Frábært útsýni. Allt nýtt. Nýtt parket, eldhús, gardínur, tölvulagnir o.fl.
Lausar strax. Eignin er í eigu Landsafls sem er sérhæft fasteignafélag.
Uppl. veitir Magnús Gunnarsson, s. 588 4477 eða 822 8242.
Tryggvagata - 101 Rvík
TIL LEIGU
Ingólfur G. Gissurarson, logg. fast. - www.valholl.is - Opið virka daga frá kl. 9-17:30.
Til sölu/leigu öll eignin við Álftamýri 1-3.
Samt. ca 1600 fm, 706 fm á tveimur
hæðum, innréttað sem aðgerða- og
læknast. 264 fm á 2. hæð, innréttað fyrir
sjúkraþ. og skrifst. 602 fm. Verslun og
lager innréttað sem Apótek. Mjög góð
staðsetning, mjög góð aðkoma, næg bíla-
stæði, mögulegur byggingarréttur. Verð tilboð. 1686
Álftamýri
Til leigu, um er að ræða fullb. skrifst.
Mjög góð staðsetning, næg bílastæði.
Hentar undir alla almenna skrifstofustarf-
semi svo sem lögm., endurskoð., læknast.
og fl.
Hagstæð leiga. 2029
Hátún - 250 fm
Til sölu/leigu. Innrétt. fyrir rekstur bif-
reiðaverkstæðis. Móttaka, skrifst. og
verkst., auk kaffist og aðst. fyrir starfsm.
Staðsett á mjög áberandi og góðum stað
sem er í alfaraleið rétt við Smáratorg og
Smáralind. Húsnæðið er í mjög góðu
standi og hefur verið haldið mjög vel við.
Einstakt tækifæri. Verð tilboð. 2164
Dalvegur - 341,7 fm
Til sölu. Skrifstofur á 2. hæð 577 fm í
þessu glæsilega lyftu húsi. Allur frágang-
ur og innréttingar að vönduðustu gerð.
Hagstæð leiga. 1885
Suðurlandsbraut
Til leigu ca 690 fm á 3. hæð. Sama húsn.
og 10-11. Um er að ræða skrifst. tilbúnar
til innréttinga. Búið er að klæða húsið að
utan og er unnið að endurnýjun eignarinn-
ar að innan. Húsnæðið hentar undir alla
almenna skrifstofustarfs. Hagstæð leiga.
2027
Efstaland - Grímsbær
Til leigu í þessu glæsilega lyftuhúsi á 2.
hæð, framhúsi. Skrifst. í toppstandi,
glæsilegt útsýni yfir Laugardalinn. Verð
tilboð. 2133
Suðurlandsbraut - 336 fm
Til sölu/leigu Skrifst. á 2. hæð. Sérstak-
lega bjartar og vandaðar skrifst. með
glæsilegu útsýni. Mjög góð staðsetning.
Tölvulagn. Verð tilboð. 2162
Stórhöfði - 250 fm
Til leigu. Jarðhæð í þessu glæsil. húsi.
skrifstofur, að mestu einn stór salur en
einnig er um að ræða geymslur og salerni
í kjallara. Einnig mögul. aðgangur að
mötuneyti. Hagstæð leiga. 1761
Sætún 476 fm - Jarðhæð
ATVINNUHÚSNÆÐI
Áhugaverðar eignir til sölu og leigu
Uppl. veitir Magnús Gunnarsson,
s. 588 4477 eða 822 8242.
AUGLÝSINGADEILD
netfang: augl@mbl.is eða sími 569 1111