Morgunblaðið - 13.03.2004, Blaðsíða 6
FRÉTTIR
6 LAUGARDAGUR 13. MARS 2004 MORGUNBLAÐIÐ
MAÐUR um fertugt hefur játað að
hafa selt einhverjum af mönnunum
þremur sem sitja í gæsluvarðhaldi
vegna láts Litháans Vaidas
Jucevisius sterkt morfín, en ekki
fæst staðfest hver mannanna
keypti morfínið. Maðurinn var
handtekinn á fimmtudag en hefur
nú verið látinn laus.
Arnar Jensson, aðstoðaryfirlög-
regluþjónn hjá Ríkislögreglu-
stjóra, segir manninn hafa komið
við sögu lögreglu áður vegna fíkni-
efnabrota. Hann vill ekki gefa upp
hversu mikið af morfíni maðurinn
segist hafa selt, enda sé það óstað-
fest. Hann segir þó að morfínið hafi
verið af gerðinni Contalgin, sem er
mjög sterkt verkjalyf sem er að-
allega notað af langt leiddum
krabbameinssjúklingum, og er lyf-
seðilsskylt.
Morgunblaðið hefur öruggar
heimildir fyrir því að Grétar Sig-
urðsson hafi játað aðild sína að
málinu fyrstur mannanna, og Tóm-
as Malakauskas hafi fylgt í kjölfar-
ið og játað nokkru síðar. Jónas Ingi
Ragnarsson neitar að hafa átt aðild
að málinu.
Þarmastífla meðal
aukaverkana
Arnar Jensson segir ljóst að
Jucevicius hafi verið gefið efnið
Contalgin síðustu einn til tvo sólar-
hringana áður en hann lést, og bar
maðurinn sem var handtekinn í
gær að hann hefði selt efnið ann-
aðhvort 4. eða 5. febrúar.
Ein helsta aukaverkunin af mor-
fín-lyfinu Contalgin er hægða-
tregða og þarmastífla, og segir
Arnar að verið sé að rannsaka
þetta mjög gaumgæfilega með það
í huga að meta ábyrgð mannanna
þriggja í dauða Jucevicius ef þeir
gáfu honum lyfið, en eins og Morg-
unblaðið hefur áður greint frá er
talið að Jucevicius hafi látist vegna
þess að þarmar hans stífluðust af
völdum fíkniefna sem hann bar
innvortis.
Rannsóknin beinist nú æ meira
að fíkniefnaþætti málsins, hver
fjármagnaði innkaupin á efninu
sem Jucevicius bar innvortis, og
hvort sömu aðilar hafi áður staðið í
slíkum innflutningi, hvaðan þeir
hafi fengið efnin og hvernig hafi átt
að dreifa þeim. Arnar segir að
rannsókn á því sem snýr að láti
Jucevicius sé langt komin.
Áfram er unnið að rannsókn á
málinu, en hún er orðin mjög um-
fangsmikil.
Fjórða handtakan vegna líkfundar í Neskaupstað
Játar að hafa selt
mönnunum morfín
FÉLAG eldri borgara hefur skorað
á ríkisstjórnina að gera gangskör í
að mismunur á greiðslum úr al-
mannatryggingum og lágmarkslaun-
um hverfi, og benda á að ef þær
greiðslur hefðu haldist í hendur
væru greiðslurnar rúmum 16.000 kr.
hærri í dag.
Í tilkynningu frá félaginu kemur
fram að í kjölfar nýgerðra kjara-
samninga Samtaka atvinnulífsins
annars vegar og Flóabandalagsins
og Starfsgreinasambandsins hins
vegar hafi munurinn aukist enn
meira en áður var.
„Þessar greiðslur almannatrygg-
inga þróuðust í takt við hækkun lág-
markslauna allt til ársins 1995 enda
fylgdu bæturnar þá þróun lágmarks-
launa verkamanna. Með lögum frá
21. desember 1995 rofnuðu tengsl
þessara greiðslna við þróun lág-
markslauna,“ segir í tilkynningunni.
Heilbrigðisráðherra hafði ekki
náð að kynna sér málið þegar leitað
var eftir viðbrögðum hans í gær.
Vilja hærri greiðslur
GAT kom á vatnsleiðsluna til Vest-
mannaeyja síðdegis á fimmtudag, en
leki kom að þessari sömu leiðslu í
fyrra, á svipuðum árstíma. Öflugar
dælur hafa verið settar upp í Vest-
mannaeyjum sem soga vatnið úr
leiðslunni og halda þannig þrýstingi
uppi í henni. Ekki er séð fram á að
nauðsynlegt verði að skammta vatn í
Vestmannaeyjum, vegna lekans.
Friðrik Friðriksson, veitustjóri
Hitaveitu Suðurnesja í Vestmanna-
eyjum segir að viðgerð hefjist um
leið og veður á þessum slóðum lægi,
en ekki er nákvæmlega vitað hvar
gatið á leiðslunni er. „Við vonumst til
að verða mun sneggri til þess að
koma þessu í lag núna, því við erum
kannski betur þjálfaðir en í fyrra og
kunnum tæknina,“ segir Friðrik.
Munu þeir sjúga sjó um leiðsluna og
mæla fjarlægðina í gatið með því
hversu langan tíma það tekur sjó-
vatn að berast til Eyja, en sú aðferð
gaf góða raun á síðasta ári.
Leiðslan gefur nú um 30 lítra á
sekúndu, en þegar lekinn hófst var
verið að dæla 45 lítrum yfir. Friðrik
segir að vatnsnotkun hafi verið mjög
mikil að undanförnu vegna hrogna-
vinnslu, en vatnið er notað til að
hreinsa hrognin. „Við erum búin að
setja öflugar dælur sem við áttum
klárar, sem sjúga á móti því sem við
dælum og þannig komum við vatninu
yfir,“ segir Friðrik.
Friðrik segist ekki sjá fram á að
það þurfi að grípa til vatnsskömmt-
unar, eftir þær aðgerðir sem búið er
að fara út í nú þegar.
Vatnsleiðslan til
Vestmannaeyja lekur
Ekki eru
horfur á
skömmtun
Þorgerður Katrín Gunn-arsdóttir menntamála-ráðherra opnar í dag yfir-litssýningu á verkum
Péturs Friðriks listmálara, sem lést
haustið 2002 þá 74 ára að aldri. Sýn-
ingin, sem nefnist Pétur Friðrik –
æviverk listmálara, er haldin á
heimili listamannsins til margra ára
að Hegranesi 32 í Garðabæ, en húsið
var selt fyrir skömmu. Að sögn
Önnu, dóttur listamannsins, var það
ávallt draumur föður hennar að
halda sýningu í húsinu. „Hann
dreymdi um að geta sýnt hér á
vinnustofunni og á göngunum, en
kom því aldrei í verk þá þrjá áratugi
sem hann bjó hér. Þegar fjölskyldan
nýlega seldi húsið fannst okkur því
tilvalið að nota tækifærið, núna með-
an það stendur tómt, og verða við
óskum hans. Við sýnum því í öllum
herbergjum, meira að segja inni á
baði“ segir Anna meðan hún gengur
með blaðamanni um húsið.
Segja má að almenningi gefist
með þessari sýningu einstakt tæki-
færi til að sjá svona mörg verka Pét-
urs Friðriks saman komin á einn
stað, því hann hélt síðast einkasýn-
ingu fyrir rúmum þrettán árum. Að
sögn Önnu eru á annað hundrað
myndir á sýningunni, bæði olíu-
málverk, teikningar, vatnslita-
myndir og myndir unnar með akrýl-
og pastellitum, en verkin spanna
rúmlega hálfrar aldar feril Péturs
Friðriks. Auk myndanna má m.a. sjá
stóra mósaíkmynd sem Pétur Frið-
rik bjó til fyrir ofan arininn og sýn-
ishorn af keramíkmunum, en Pétur
Friðrik vann í ýmsum miðlum þó að
málverkið hafi verið hans aðall.
Vakti ungur athygli
Pétur Friðrik Sigurðsson fæddist
á Sunnuhvoli í Reykjavík 15. júlí
1928 og lést 19. september 2002.
Hann ólst upp í Reykjavík milli-
stríðsáranna og byrjaði kornungur
að teikna og mála. Hann var aðeins
13 ára gamall þegar hann sýndi í
fyrsta sinn myndir sínar í verslunar-
glugga Jóns Björnssonar í Banka-
stræti þar sem nú er Kaffi Sólon.
Sýningin vakti mikla athygli vegfar-
enda og hópaðist fólk í kringum
gluggann til þess að skoða verk hins
efnilega Reykvíkings.
Fyrstu einkasýningu sína hélt
Pétur Friðrik í Listamannaskálan-
um vorið 1946, aðeins 17 ára gamall,
en þá þegar hafði hann lokið námi
frá Myndlista- og handíðaskóla Ís-
lands. Í tilefni sýningarinnar tók
Valtýr Stefánsson, ritstjóri Morgun-
blaðsins, viðtal við piltinn undir
fyrirsögninni „Ungur listmálari
kemur til sögunnar.“ Þar segist ungi
listamaðurinn ætla á Akademíið í
Höfn og draumurinn sé að komast
síðan til Frakklands. Pétur Friðrik
hélt til Kaupmannahafnar þar sem
hann útskrifaðist frá Konunglega
listaháskólanum í Kaupmannahöfn
árið 1949 og hélt þaðan til Parísar.
Pétur Friðrik helgaði sig málara-
listinni allan sinn ævidag. Hann sótti
yrkisefni sín í gnægtabrunn ís-
lenskrar náttúru og tileinkaði sér
nýjar stefnur og strauma á ferðum
sínum erlendis. Alls urðu einkasýn-
ingar Péturs Friðriks tólf auk fjölda
samsýninga bæði á Íslandi og er-
lendis, m.a. í París, New York, Berl-
ín, Stuttgart, Lübeck, Kaupmanna-
höfn og Helsinki. Sýningar hans
voru ávallt fjölsóttar af almenningi,
enda þóttu það tíðindi í menningar-
lífi landsmanna þegar Pétur Friðrik
hélt málverkasýningu.
Lagði mikið á sig til að
fanga réttu stemninguna
Að sögn Önnu var íslensk náttúra
ávallt meginþema í list föður henn-
ar. „Í samtali við Morgunblaðið var
eitt sinn haft eftir honum að litir og
form íslenskrar náttúru væri okkar
klassík,“ segir Anna tekur fram að
Pétur Friðrik hafi málað flestar
myndir sínar úti í náttúrunni á
staðnum. „Hann fór í óteljandi ferðir
um landið með fjölskyldunni til að
mála, en uppáhaldsstaðir hans voru
m.a. Þingvellir, Heiðmörk og Húsa-
fell, auk þess sem hann var sér-
staklega hrifinn af Gálgahrauni.
Hann málaði reyndar líka mikið er-
lendis, enda fór hann ekki í ferðalag
án þess að hafa með sér blokk og
léreft.“
Anna segir föður sinn hafa lagt
mikið á sig til að ná réttu stemning-
unni og þurfti fyrir vikið oft að vinna
hratt til að fanga ákveðin lita- og
ljósabrigði. „Hann lagði áherslu á að
nota náttúrulega birtu og málaði
helst aldrei við rafmagnsljós. Eins
vildi hann nær eingöngu sýna mynd-
ir sínar við náttúrulega birtu og þess
vegna notum við nánast aðeins nátt-
úrulega birtu hér á sýningunni.“
Á sýningunni má bæði í vinnustof-
unni og í íbúðinni sjálfri sjá trönur,
penslasafn og litakassa eins og Pét-
ur Friðrik skildi við hlutina. Auk
þess gefst sýningargestum kostur á
að sjá tveggja klukkustunda langt
myndband þar sem fylgst er með
Pétri Friðriki við listsköpun sína.
„Upptökurnar eru gerðar fyrir rúm-
um áratug á tveimur af uppáhalds-
stöðum hans, annars vegar á Þing-
völlum og hins vegar í Gálgahrauni.
Þarna fæst því ómetanleg innsýn í
vinnuferli hans.“
Þess má geta að sýningin stendur
til 21. mars nk. og er opin alla daga
milli kl. 15 og 19. Í tilefni sýning-
arinnar mun Anna færa Ásdísi Höllu
Bragadóttur, bæjarstjóra Garða-
bæjar, að gjöf málverk eftir Pétur
Friðrik en hann fékk sérstaka
heiðursviðurkenningu Garðabæjar
árið 2002.
Æviverk list-
málara sýnt
í heimahúsi
Morgunblaðið/Ásdís
Á trönunum er verk eftir Pétur Friðrik sem nefnist Haustlitir og í bak-
grunni sést í verkið Háagjá. Menntamálaráðherra opnar sýninguna.
Á vinnustofunni má m.a. sjá trönur,
penslasafn og litakassa eins og
Pétur Friðrik skildi við hlutina.
ELDRI hjón kenndu sér nokkurra
eymsla og voru flutt á slysadeild eft-
ir útafakstur á Reykjanesbraut í
gær. Bílnum var ekið út af veginum
þar sem unnið er að tvöföldun hans
innan við Voga, samkvæmt upplýs-
ingum frá lögreglunni í Keflavík. Or-
sakir óhappsins eru enn óljósar en
bíllinn tók þrjár plaststikur sem
þarna eru vegna vegaframkvæmd-
anna með sér þegar honum var ekið
út af. Bíllinn lenti í litlum skurði en
kastaðist svo úr honum og hélt áfram
nokkra metra í viðbót.
Óku út af inn-
an við Voga
♦♦♦