Morgunblaðið - 14.03.2004, Blaðsíða 32

32 SUNNUDAGUR 14. MARS 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Sr. Bernharður Guðmunds-son rektor í Skálholti ernýkjörinn formaður Fé-lags Sameinuðu þjóðannaá Íslandi. Félagið var
stofnað 1947, skömmu
eftir stofnun Samein-
uðu þjóðanna. Bern-
harður telur að opnun
Miðstöðvar Samein-
uðu þjóðanna muni
hleypa nýju lífi í fé-
lagsstarfið. Hann seg-
ir að mikill fengur
verði að samveru Fé-
lags SÞ á Íslandi við
UNIFEM og UNI-
CEF og óskandi væri
að aðrar deildir SÞ,
sem eiga fulltrúa hér-
lendis, bættust í hóp-
inn.
Bernharður hefur
starfað erlendis um
árabil, m.a. í Eþíópíu
og Sviss. Hann hefur kynnst starfi
Sameinuðu þjóðanna á vettvangi
og ekki síst starfsliði þeirra.
„Þetta er miklu stærra starf og
viðameira en maður getur gert sér
í hugarlund. Það er ekki til það
þróunarland að Sameinuðu þjóð-
irnar hafi ekki haft þar umtalsverð
áhrif til bóta,“ segir
Bernharður.
Nýlega fékk Félag
Sameinuðu þjóðanna á
Íslandi nýja stjórn.
Auk sr. Bernharðs,
sem gegnir for-
mennsku, sitja í stjórn
þau Anna Pála Sverr-
isdóttir laganemi,
Hannes B. Hjálmars-
son frá Rauða kross-
inum, Haukur Ólafs-
son frá
utanríkisráðuneytinu,
Lilja Dóra Kolbeins-
dóttir þróunarfræð-
ingur, Sigurbjörg Sig-
urjónsdóttir frá
Mannréttindastofu,
Sjöfn Vilhelmsdóttir frá Þróunar-
samvinnustofnun og Tryggvi Jak-
obsson frá Námsgagnastofnun. En
hver eru helstu verkefni félagsins?
„Það er fyrst og fremst að
gegna fræðslu- og kynningarstarfi.
Að gera þessa stóru stofnun, Sam-
einuðu þjóðirnar, að meiri veru-
leika í lífi Íslendinga,“ segir Bern-
harður. „Vandi Sameinuðu
þjóðanna er meðal annars sá að
við tökum þeim sem gefnum hlut.
Þær hafa verið gagnrýndar fyrir
að vera þungar í vöfum og kerf-
isbundnar. En við verðum að hafa
í huga að alþjóðastofnanir, sam-
settar af fólki frá ólíkum menning-
ar- og verklagshefðum, verða að
hafa skýrar reglur um hvernig á
að vinna. Annars fer allt eftir ein-
hverri hentistefnu.“
Félagið hefur látið prenta
myndarlegan bækling um starf-
semi Sameinuðu þjóðanna, sem
hefur verið dreift í 10. bekkjum
grunnskóla landsins með aðstoð
Námsgagnastofnunar. Þá hefur
það stuðlað að persónulegum
kynnum Íslendinga við starfsemi
Sameinuðu þjóðanna erlendis.
„Háskólastúdentar hafa til dæmis
verið með skemmtilega starfsemi,
þar sem þeir líkja eftir fundum
Öryggisráðsins. Það var slík sam-
vera hér í haust og nú voru að
koma heim ungir Íslendingar sem
tóku þátt í svona fundi erlendis.
Þátttakendur setja sig inn í starf-
semi Öryggisráðsins og eru
fulltrúar sinna landa á fundinum.
Þetta er ekkert grín heldur fúlasta
alvara. Menn átta sig þannig á því
hvað felst í því að taka þátt í al-
Miðstöð Sameinuðu þjóðanna á Íslandi
Miðstöð Sameinuðu þjóðanna var opnuð í
Skaftahlíð 24 í Reykjavík síðastliðinn föstudag.
Þar verða til húsa Félag Sameinuðu þjóðanna á
Íslandi, UNICEF Ísland, eða Barnahjálp
Sameinuðu þjóðanna, og UNIFEM á Íslandi.
Bernharður
Guðmundsson
Í Miðstöð Sameinuðu þjóðanna verður hægt að fá margvíslegar upplýsingar um
starfsemi Sameinuðu þjóðanna.
Brú og bakland fyrir s
Höfuðstöðvar og aðalskrifstofaUNIFEM eru í New York.Síðan eru landsfélög í 16
löndum og er UNIFEM á Íslandi, sem
var stofnað 1989, eitt þeirra. Lands-
félög UNIFEM hafa það markmið að
styðja og styrkja UNIFEM stofn-
unina í baráttunni fyrir jafnrétti og
bættri stöðu kvenna.
Rósa Erlingsdóttir, stjórnmála-
fræðingur og jafnréttisfulltrúi Há-
skóla Íslands er formaður stjórnar
UNIFEM á Íslandi. Auk hennar sitja í
stjórn Lilja Hjartardóttir varafor-
maður, Sigríður Guðmundsdóttir
gjaldkeri og meðstjórnendur eru
Herdís Friðriksdóttir, Þóra Margrét
Pálsdóttir, Kristín Ástgeirsdóttir og
Ása Kolka Haraldsdóttir.
Rósa segir að upphaf UNIFEM
megi rekja til kvennaáratugarins
1975-85. UNIFEM var stofnað árið
1976 en íslenska landsfélagið árið
1989.
„Starf UNIFEM á Íslandi hefur
breyst töluvert síðustu ár,“ segir
Rósa. „Það var gerður nýr samn-
ingur við UNIFEM skrifstofuna í
New York. Framlag Íslands rennur í
sjóð sem skrifstofan þar ráðstafar
síðan.“ Rósa segir að framlagið komi
annars vegar frá 430 félögum UNI-
FEM á Íslandi, sem þyki góður fé-
lagafjöldi miðað við önnur lands-
samtök, og hins vegar er um að ræða
styrk frá utanríkisráðuneytinu, sem
er hluti af þróunaraðstoð Íslendinga.
„UNIFEM á Íslandi hefur átt frum-
kvæði að margvíslegum verkefnum.
Skömmu eftir stofnun landssamtak-
anna fóru peningar til atvinnuverk-
efnis kvenna í Andesfjöllum. Að lokn-
um átökunum á Balkanskaga áttu
konur á Íslandi einnig frumkvæði að
verkefni í Kosovo. UNIFEM vinnur
að 100 verkefnum um allan heim.“
Rósa segir að í starfi UNIFEM séu
þrjár megináherslur: Að stuðla að
réttindum kvenna. Það felur í sér að
vinna samkvæmt yfirlýsingu SÞ um
að vinna gegn ofbeldi gegn konum.
Stuðningur við konur sem leið-
toga. Það er að efla þátttöku kvenna
stjórnun og ákvarðanatöku, sér-
staklega í kjölfar stríðsátaka.
Að styrkja efnahagslegt öryggi
kvenna. Í því felst að stuðla að at-
vinnuþátttöku kvenna, einkum í þró-
unarlöndunum og á stríðshrjáðum
svæðum.
„Sem dæmi um megináherslur í
starfinu á alheimsvísu síðastliðin ár
hefur verið að benda á hve mikill
áhrifavaldur alnæmið er í þróun og
lífi kvenna. Ekki síst í Afríku þar sem
konur eru meira en helmingur smit-
aðra. Önnur megináhersla tengist
ályktun Öryggisráðs Sameinuðu
þjóðanna nr. 1325 um „Konur, stríð
og öryggi“,“ segir Rósa. „Við í lands-
samtökunum hér heima höfum leitað
samstarfs við ólík samtök, eins og
Mannréttindaskrifstofuna og Rann-
sóknastofu í kynjafræðum í Háskóla
Íslands, til þess að koma þessum upp-
lýsingum og samþykktum á framfæri
við almenning.“
UNIFEM á Íslandi telur 430 fé-
laga innan sinna vébanda, þar af eru
um 80% konur. Fólk getur gerst fé-
lagar með því að fara inn á nýja
heimasíðu UNIFEM, sem var opnuð
25. nóvember á alþjóðlegum bar-
áttudegi gegn ofbeldi gegn konum.
Eins er hægt að hringja á skrifstof-
una eða skrá sig þar sem fulltrúar
UNIFEM koma fram á fundum og
ráðstefnum.
„Markmiðið er að tvöfalda fé-
lagafjöldann á næstu árum og vekja
athygli Íslendinga á málefnum
kvenna í þróunarlöndunum og í al-
þjóðamálum. Einnig að taka þátt í
aukinni umfjöllun um Sameinuðu
þjóðirnar í kjölfar umsóknar Íslands
um fast sæti í Öryggisráðinu.“
UNIFEM aflar tekna hér á landi í
gegnum árgjöld félagsmanna, sem
eru 2000 krónur á ári. Eins kemur
framlag frá stjórnvöldum og svo er
seldur varningur sem minnir á kon-
ur í þróunarlöndum. Þær vörur fást
í Miðstöð SÞ og á ýmsum uppá-
komum kvennahreyfingarinnar og
UNIFEM.
Rósa segir að samstarfið í Miðstöð
SÞ sé mikil áskorun og að flytja í mið-
stöðina veiti starfseminni allt aðra
umgjörð. „Sameiginlega hafa þessi
félög ráðið starfsmann, Hólmfríði
Önnu Baldursdóttur, sem hefur há-
skólapróf í mann- og kynjafræði. Við
hefðum ekki haft bolmagn til þess að
ráða starfsmann ein og sér. Allt ann-
að starf fer fram í sjálfboðavinnu.“
UNIFEM á Íslandi stendur
frammi fyrir stóru verkefni síðar á
árinu. Í haust verður haldin hér al-
þjóðleg ráðstefna allra lands-
samtaka UNIFEM. Noeleen Heyzer,
framkvæmdastjóri UNIFEM í New
York verður gestur ráðstefnunnar.
Þetta verður í fyrsta sinn sem
heimsráðstefna landsfélaga UNI-
FEM er haldin hér. „Aðalskrifstofan
í New York óskaði eftir því að við
héldum ráðstefnuna, því starfsemin
hér þykir til fyrirmyndar fyrir önn-
ur landssamtök,“ sagði Rósa. „Við
lítum á næstu ár sem gróskuár fyrir
félögin sem koma að Miðstöð Sam-
einuðu þjóðanna. Hjá okkur er fjöl-
breytt og lífleg starfsemi.“
Heimsráðstefna landsfélaga
UNIFEM haldin hér á landi
UNIFEM er styrktarsjóður
Sameinuðu þjóðanna fyrir
konur í þróunarlöndunum.
Hann var stofnaður árið
1976 í kjölfar fyrstu kvenna-
ráðstefnu Sameinuðu þjóð-
anna í Mexíkó 1975.
TENGLAR
.....................................................
www.unifem.is
Þetta fór af stað síðastliðiðvor,“ sagði Einar. „Áðurhöfðu bæði Kiwanishreyf-
ingin og Safnaðarfélag Dómkirkj-
unnar verið að athuga þetta. For-
ystumaður í þessu er Stefán Ingi
Stefánsson, framkvæmdastjóri
UNICEF Ísland.“
Einar segir að UNICEF hafi
strax sýnt því áhuga að hér yrði
stofnuð landsnefnd þegar hug-
myndin var viðruð. Tvennt hafi
einkum orðið til að koma skriði á
málið. Annars vegar heimsókn
Karin Sham Poo, aðstoðarfram-
kvæmdastjóra Barnahjálpar Sam-
einuðu þjóðanna, í nóvember síð-
UNICEF Ísland, eða Barna-
hjálp Sameinuðu þjóðanna,
er með skrifstofu í Miðstöð
Sameinuðu þjóðanna í
Skaftahlíð 24. Einar Bene-
diktsson, formaður lands-
nefndar UNICEF Ísland,
sagði að opnun skrifstofu
UNICEF Ísland ætti sér
nokkurn aðdraganda.
Að leysa vanda
bágstaddra barna