Morgunblaðið - 14.03.2004, Blaðsíða 38

AFMÆLI
38 SUNNUDAGUR 14. MARS 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Frændi minn Árni
Helgason fyllir nú í
dag níunda tug far-
sællar ævigöngu.
Víða hefur hann á
vettvangi verið, enda
einstaklega fjölhæfur
og óspar á krafta sína
þar sem hann getur
liðsinni lagt. Við bind-
indismenn á Íslandi
eigum honum sérstaka
þökk að gjalda og frá
Bindindissamtökunum
IOGT eru honum færð-
ar alúðarþakkir fyrir
einlægt og gjöfult hug-
sjónastarf í áratugi. Ungur var hann
að árum er hann gerðist templari á
Eskifirði, trúr og traustur hefur
hann verið alla ævileið, enn er hann
vekjandi og hvetjandi, enda styrk
andans kjör. Árni hefur í ræðu og
riti barizt fyrir göfugum og mann-
bætandi hugsjónum hreyfingarinn-
ar, alltaf vökull og á varðbergi, alltaf
reiðubúinn til sóknar sem varnar,
ritfær og málsnjall hið bezta og
ódeigur til vænna verka í baráttunni
fyrir heilbrigði og hollum siðum.
Hag æskunnar á hverjum tíma hef-
ur hann umfram allt borið fyrir
brjósti, enda ber hið fórnfúsa og
óeigingjarna barnastúkustarf hans í
Stykkishólmi þar um óbrigðult vitni.
Alltaf erum við að hitta fólk þaðan
að vestan sem minnist liðinna
stunda í barnastúkunni hans Árna
með miklu þakklæti fyrir mótandi
leiðsögn og gefandi gleði um leið.
Það fylgir honum Árna alltaf
þessi geislandi gleði, þessi hlýja til
samferðafólksins, hugmyndaauðgi
hans og einstakt skopskyn hefur
fundið sér farveg góðan í óteljandi
gamanvísum hans um ævina, jafnt
frá æskuárunum á Eskifirði sem um
áraraðir í Hólminum, geislandi
glettnar og fyndnar, en aldrei meið-
andi. Þess gleðigjafa sem Árni þann-
ig er hefur á sínum tíma öll þjóðin
notið. Það má segja um hann með
sanni að honum hafi leikið ljóð á
tungu, enda margt alvöruefni hans
listavel ort.
Hugulsemi hans og hjartalagi er
bezt lýst í hinum fjölmörgu heim-
sóknum hans til aldraðra og sjúkra í
gegnum tíðina, ræktarsemi hans við
gamla sveitunga er einstök í sinni
röð, hjálpsemi við náungann er hon-
um í blóð borin, hann vill ævinlega
allra götu greiða.
Í stuttri afmæliskveðju er aðeins
að brotasilfri langrar ævi vikið og
aðrir munu að verðleikum kunna að
ÁRNI
HELGASON
mæra Árna fyrir svo
ótalmargt annað.
Aðeins nefndar
fréttirnar hans fjöl-
mörgu, þar sem alltaf
var áherzla lögð á
björtu hliðarnar, það
sem til bóta mátti
horfa á heimaslóðum.
Hér er honum árnað
allra heilla af Bindind-
issamtökunum IOGT
með von um að við
megum lengi enn eiga
hann að, kvikan á fæti
og léttan í lund með
hugsjónaeld í æðum.
Við Hanna sendum frænda mín-
um hjartanlegar heillaóskir með
áfangann og biðjum honum allrar
blessunar á óförnum ævivegi.
Helgi Seljan.
Sumum mönnum tekst að vera
skemmtilegir eina kvöldstund og
verða jafnvel að ganga nærri sér við
það. Aðrir eru hrútleiðinlegir fýlu-
pokar alla ævi. Til eru þó menn sem
þannig eru af Guði gerðir að þeir
geisla af ánægju og lífsgleði. Einn
slíkur hefur unnið það afrek að vera
skemmtilegur í níutíu ár. Árni
Helgason í Stykkishólmi er níræður
í dag.
Til eru þeir menn sem telja sig
þurfa að hvolfa í sig vímuefnum til
að vera samkvæmishæfir. Árni
Helgason hefur aldrei þurft á slíkum
hækjum að halda. Hvar sem hann
hefur komið á mannamót hefur hann
haldið gleði hátt á loft. Hvar sem
hann fer fylgir honum gáski og fjör.
Hvar sem hann birtist lifnar yfir
fólki, bros kvikna, hlátur hljómar.
Árni kemur víða. Einkum og sér í
lagi lætur hann sér annt um þá sem
veikir eru eða búa við skarðan hlut á
einhvern veg. Í áratugi var hann
ólaunaður sendifulltrúi þess fólks í
Hólminum sem minnst mátti sín.
Þegar hann brá sér suður gegndi
hann einatt erindum þeirra sem áttu
sér formælendur fáa. Og erindin
voru jafnmargvísleg og fólkið sem
hann bar fyrir brjósti.
Hólmarar eiga heiður skilið fyrir
að hafa kunnað að meta Árna Helga-
son. Hann er heiðursborgari stað-
arins. Og það gæti verið umhugs-
unarefni fyrir ýmsa að bæði hann og
Jóhann Rafnsson, sem lést fyrir
fáum árum og var einnig heiðurs-
borgari Stykkishólms, voru forystu-
menn góðtemplara þar í bæ áratug-
um saman.
Í frægu kvæði um sextán skálda
fjórða bekkinn segir Tómas Guð-
mundsson að ýmsum hafi veist létt
að leggja niður það litla sem þeir
höfðu af andagift. Andagift Árna
Helgasonar hefur enst honum jafn-
vel og lífsgleðin. Enn er hann að
yrkja gamanvísur og raular þær
meira að segja sjálfur ef hann fær
góðan undirleikara.
Við Björg og börn okkar sendum
Árna hugheilar árnaðaróskir. Við
samgleðjumst niðjum hans að eiga
slíkan föður og þökkum fyrir órofa
vináttu sem aldrei brást.
Ólafur Haukur Árnason.
Erindið er að senda Árna Helga-
syni, níræðum Hólmara og heiðurs-
manni, afmæliskveðju. Hann gengur
götuna fram eftir veg með þeim
hætti að eftir er tekið af samtíð-
armönnum.
Árni átti góða æsku á Eskifirði en
fluttist 1942 til Stykkishólms þar
sem hann hefur búið og átt sitt ævi-
starf. Hann kvæntist 1948 þeirri
ágætu konu Ingibjörgu Gunnlaugs-
dóttur og eignuðust þau fimm börn
sem fjögur eru á lífi, þau Gunnlaug-
ur Auðunn, f. 1950, Halldór, f. 1953,
Helgi, f. 1955, og Vilborg Anna, f.
1958. Ingibjörg lést fyrir tíu árum.
Ef í krappan komum vér
kost þann tel ég bestan
að vinur okkar Árni er
að austan bæði og vestan.
Þessa vísu mun Gunnar Thorodd-
sen hafa ort um Árna.
Árni var lengi sýsluskrifari í
Hólminum, og sem slíkur hægri
hönd sýslumannsins. Hafði í mörgu
að snúast. Árni varð póst- og sím-
stjóri í Stykkishólmi 1954 og gegndi
því starfi með sóma þar til hann lét
af störfum fyrir aldurs sakir.
Árni er hugsjónamaður og lætur
sér fátt óviðkomandi sem til velferð-
ar og betra lífs horfir. Hann er bind-
indismaður í húð og hár og fer ekki
leynt með það, var í áratugi drif-
kraftur í barnastúkunni í Stykkis-
hólmi, Björk nr. 94, og lét gott af sér
leiða. Í stúkunni í Hólminum lærðu
börnin góða siði og fengu gott tæki-
færi til þess að fá innsýn í mannlífið,
öðluðust þroska og tóku þátt í fé-
lagslífinu. Allt var það þeim gott
vegarnesti.
Hófdrykkjan er heldur flá,
henni er valt að þjóna.
Hún er bara byrjun á
að breyta manni í róna.
Svo kvað Árni. Hann er ljóðskáld.
Árni er, og var, einkum á árum áður,
liðtækur gamanvísnahöfundur, söng
sjálfur og lagði öðrum til efni,
Brynjólfi Jóhannessyni, Haraldi Á.
Sigurðssyni og fleirum. Strákunum í
Hólminum þótti þorpið miðja al-
heimsins þegar hann flutti hér á ár-
um áður frumsamdar gamanvísur í
ríkisútvarpinu eða einhver tróð upp
með efni eftir hann.
Stjórnmál eru Árna hugleikin og
hefur hann mikinn áhuga á öllu sem
lýtur að velferðarmálum samfélags-
ins og er ötull liðsmaður þeirrar
stjórnmálahreyfingar sem hann á
samleið með.
Árni var fréttaritari ríkisútvarps-
ins og Morgunblaðsins um áraraðir.
Eitt sinn á jólum sendi hann sem
oftar fréttapistil til útvarpsins og
sagði Jón Múli í hádegisfréttum á
jóladag: „Í fréttum er þetta helst.
Sagt verður frá jólahaldi í Stykk-
ishólmi og New York. – Sumir
brostu, ekki Hólmarar, þeim þótti
þetta eðlilegt.
Árni er tryggur vinur vina sinna
og gleymir þeim ekki. Hann er á
þönum milli þeirra og heimsækir
ekki síst þá sem hann veit að hafa
þörf fyrir uppörvun og vinarþel eða
eiga um sárt að binda.
Undirritaður hefur þekkt Árna
lengi og veit að þar fer góður dreng-
ur. Til hamingju með daginn, Árni
minn.
William Thomas Möller.
Ég var svo heppinn að sjá þess
getið í Morgunblaðinu að gamall
góðkunningi minn og raunar forn-
vinur ætti níræðisafmæli í dag.
Svona líður tíminn og ár verða að
tugum fyrr en nokkurn varir. Þó
margt hafi breyst í áranna rás síðan
við Árni kynntumst árið 1943 að ég
held er hann söng frumsamdar gam-
anvísur í útvarpsþætti sem ég sá þá
um í Ríkisútvarpinu þá er óhætt að
fullyrða að Árni er ævinlega alls-
gáður og jafnframt því, hann er í
góðu skapi og gleður alla viðstadda
hvar sem hann kemur með skop-
skyni sínu og glaðværð.
Þá ber að geta þess að svo er Árni
vel gerður og frásneyddur grófyrð-
um, hann kann þá list að fjalla um
náin samskipti kynjanna án þess að
grípa til grófyrða eða þesskonar
tungutaks að það veki viðbjóð eins
og nú er tíðast um skemmtiefni fjöl-
miðla, útvarps og sjónvarps. Ég
minnist þess er fundum okkar Árna
Helgasonar bar saman í Landssíma-
húsinu við Austurvöll að hann
minnti mig strax við fyrstu sýn á
heimsborgara úr heimi leikhúss og
sirkuslífi. Hann var smávaxinn og
sérstæður en kunni öðrum betur að
koma fram og gleðja áheyrendur
sína með gamansemi sinni og næmu
auga og eyra fyrir því sem gat vakið
bros og hlátur.
Auðvitað fjallaði Árni í gaman-
kvæðum sínum um samskipti
kynjanna. En hann forðaðist jafnan
klám og klúrar lýsingar. Mér er í
minni lýsing hans á hjónabandi þar
sem eiginmaðurinn bar sig illa und-
an viðmóti eiginkonunnar. Árni lýsti
því með þessum orðum.
Þá er nú ekki beisið í bólinu á kvöldin
bölvað ekkisens þverlyndið, sem alltaf
hefir völdin.
Hún lemur mig og skammar ef ég leyfi
mér að vona
og lætur mig snúa hinsegin þegar ég vil
snúa svona.
Árni hefir gegnt fjölda trúnaðar-
starfa á langri ævi. Hann kann vel
að krydda frásagnir um störf sín.
Einna minnisstæðust verður saga
um séra Árna Þórarinsson, þann
fræga klerk Snæfellinga. Á elliárum
hljóp snurða á vináttuþráð séra
Árna og tengdasonar hans. Taldi
séra Árni sig vera hlunnfarinn og
hefði jörðin verið höfð af sér með
rangindum. Kom hann á sýsluskrif-
stofuna og staðhæfði við nafna sinn
Árna Helgason að hann væri enn
eigandi jarðarinnar. Árni kvað hann
hafa selt jörðina og væri undirskrift
hans til vitnis um það. Bauð hann
klerki að sýna honum undirskriftina
og sótti gögnin því til sönnunar að
undirskrift hans væri á afsali um
sölu jarðarinnar. Séra Árni horfði á
sína eigin undirskrift en varð ekki
svaravant, frekar en fyrri daginn.
Hann sagði: Já. Það var líka annar
Árni í Kópavogi forðum. Við skrif-
uðum báðir grátandi undir.
Séra Árni sagði um bróður sinn
Ágúst kaupmann í Stykkishólmi að
hann hefði sótt brjóstbirtu og gleði í
flösku sem hann geymdi í Borgund-
arhólmsklukku í stofunni. Þess hefir
Árni Helgason ekki þurft. Hann
geymir gleðina í brjósti sér og sinni
sínu. Og miðlar henni óspart og
ókeypis til samfélagsins.
Halldór Laxness lét í ljós undrun
sína að Thor Thors fór létt með að
ná kosningu til Alþingis í einu fá-
tækasta kjördæmi landsins, sjálfur
stórauðugur. Það átti Thor og þeir
aðrir sjálfstæðismenn ekki hvað síst
Árna Helgasyni að þakka.
Jón Múli minntist þess oft er
fundum þeirra Árna Helgasonar bar
saman fyrst. Árni sat námskeið
ungra sjálfstæðismanna og bjó hjá
foreldrum Jóns, Árna frá Múla og
Ragnheiði frá Brennu. Fjarri fór því
að við Jón Múli værum skoðana-
bræður Árna að því er stjórnmál
varðaði. En Jón minntist þess oft
síðar á ævinni, að hann hefði oft ósk-
að þess að hann hefði tekið undir orð
er Árni ritaði og talaði um sam-
kvæmishætti og framferði á sam-
komum og í þjóðlífi.
Kærar kveðjur og árnaðaróskir til
Árna Helgasonar á níræðisafmæli
hans.
Pétur Pétursson þulur.
AF FREGNUM þess efnis á dög-
unum að farga hefði þurft miklum
fjölda seiða sem til stóð að sleppa í
Eystri Rangá, Breiðdalsá og
Hrútafjarðará á komandi sumri,
mátti e.t.v. ráða að fiskrækt-
aráform í umræddum ám væru í
uppnámi. Svo mun þó ekki vera í
tveimur síðastnefndu ánum.
„Höggið kemur fyrst og fremst á
sleppingaráform í Eystri Rangá,
nema að þar á bæ takist mönnum
að útvega önnur seiði í staðin. Ég
var með nokkuð af seiðum í sýktu
stöðvunum, en staðreyndin er sú,
að flest seiðin úr Breiðdalsá og
Hrútafjarðará voru í öðrum stöðv-
um og eru því spræk og hress,“
sagði Þröstur Elliðason leigutaki
Breiðdalsár og Hrútafjarðarár í
samtali við Morgunblaðið. Að sögn
Þrastar eru enn til 150.000 seiði
sem að stærstum hluta fari í Breið-
dalsá, en að einhverju leyti einnig í
Laxá Í Nesjum og það sé tvöföldun
á fyrri sleppingum. Þá séu til tíu
þúsund seiði sem sett verði í Hrút-
una og það sé einnig mikil aukning.
Moka birtingi
Árni Baldursson og fyrirtæki
hans Lax-á er með frábær sjóbirt-
ingsveiðisvæði í Rio Grande í Arg-
entínu á leigu og hefur besti hluti
vertíðarinnar staðið undanfarnar
vikur. „Þetta er búið að ganga
hreint út sagt stórkostlega. Fyrsta
vikan var með 214 fiska á sex
stangir, meðalþunginn 11 pund og
aðra viku vorum við með 95 fiska á
fjórar stangir svo dæmi séu tekin.
Þá var meðalvigtin einnig nærri tíu
pundum,“ sagði Árni í samtali við
Morgunblaðið. Meðal þeirra sem
hafa gert það gott í Rio Grande í
vetur er hinn franski Jaques
Montupet, sem hafði Hafralónsá á
leigu um árabil. Hann var í viku
fyrir skemmstu og landaði fjörtíu
fiskum, meðalþunginn var um 10
pund og stærsti fiskurinn áætlaður
21 pund. Sá tók litla þurrflugu!
Flottar tökur
Veiðihornið í Hafnarstræti hefur
flutt inn nýjan DVD disk eftir hinn
þekkta flugukastkennara Henrik
Mortensen, sem telst ekki í frásög-
ur færandi nema að Henrik ver
næstum allri spólunni á bökkum ís-
lenskra laxveiðiáa. Hann kennir
köst og fer á kostum og til að
krydda þáttinn, þá hefur tekist að
ná nokkrum frábærum myndum af
„tökum“, þ.e.a.s. þegar laxinn er að
renna sér á fluguna og grípa hana.
Er sérstaklega vert að nefna er
smálax grípur hjá honum túpu-
flugu í hylnum Gústa í Hafralónsá
og síðan er gríðarvænn lax grípur
gárutúpu og er sú taka líklega úr
Ytri Rangá. Sú taka er sýnd hægt
og fær veiðihárin til að rísa á
áhorfendum.
Nýtt svæði og hús
Bergur Steingrímsson hjá SVFR
sagði í samtali í gær, að ævinlega
væri eitthvað að gerast hjá félag-
inu. Það nýjasta er að félagið hefur
leigt lax- og silungsveiðisvæðin í
Soginu fyrir landi Þrastarlundar
til næstu ára. Til stendur að vera
með tilboð fyrir veiðimenn í veit-
ingaskálanum í Þrastarlundi.
Laxasvæðið er stutt með aðeins
einni stöng. Besti veiðistaðurinn er
Kúagil þar sem ævinlega veiðist
nokkuð. Erfitt er hins vegar að
veiða Breiðuna framundan Þrast-
arlundi frá þeim bakka, en það er
sem kunnugt er einn mesti veiði-
staður árinnar ... Alviðrumegin.
Ofar, en þó neðan Álftavatns, er
svo nokkuð gott bleikjusvæði.
Þá hefur SVFR leigt 90 fermetra
íbúðarhús að Steinsmýri í Með-
allandi, sem á að þjóna sem veiði-
hús fyrir svæðið Grenlæk 1. Að
sögn Bergs er húsið gott, m.a. með
heitum potti og sjónvarpi.
Nóg af seiðum
og birting
Morgunblaðið/Golli
DVD-diskur Henriks Mortensen,
„The perfect cast“.
Einn stór úr Rio Grande, ekki langt frá 20 pundum.
ERU
ÞEIR AÐ
FÁ’ANN?