Morgunblaðið - 18.03.2004, Side 32

DAGLEGT LÍF
32 FIMMTUDAGUR 18. MARS 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Frábærar, fjörugar og fjölbreyttar
ævintýraferðir fyrir útskriftarhópa
og alla sem vilja upplifa ævintýr
Upplýsingar í síma 562-7700
www.travel-2.is
1 4 4 4
w w w. g u l a l i n a n . i s
skiptaneti og hópfélögum sem eru
flestir settir á skrá símans. Sá sem
ekki á gemsa er dæmdur til að vera
utangátta í símasamfélaginu. Segja
má aftur á móti að þeim sem er með
gemsa hætti til að opna sig of mikið í
einkasamtölum: Segi meira og meira
til að halda athyglinni.
Di Gregorio bendir að símanotk-
unin geti orðið sjúkleg, því símtölin
verða oft svo yfirþyrmandi mörg.
Fólk hringir linnulaust. Ástæðan er
sú að notendur eru sí og æ að minna á
tilvist sína: „Mundu mig, ég man þig“.
„Með því að hringja út á götu, í
strætó, bíl, lest og jafnvel flugvél get-
ur fólk staðfest tilvist sína næstum án
fyrirhafnar,“ segir Di Gregorio.
„Upphringingin er ódýr kostur fyrir
þá sem eiga ekki möguleika á að birt-
ast í fjölmiðlum eða eiga erfitt með að
staðfesta tilvist sína fyrir sjálfum sér
og öðrum.“
Hann segir að það sé eðlileg tilfinn-
ing að efast um tilvist sína - hafi eng-
inn samband við mann, er maður
kannski bara
ekki til. Sumir
verði ekki endanlega
sannfærðir um tilvist sína
fyrr en það t.d. birtist mynd af
þeim í blöðunum, grein eða ljóð í
tímariti. Það er handgott sönn-
unargagn fyrir tilvist.
Nútímamanneskjan vill síst af öllu
vera nafnlaus (kenni)tala í ópersónu-
legu kerfi samfélagsins. Gemsinn er
liður í að draga úr þessu nafnleysi, að
mati ítalska sálgreinandans.
Gemsinn og stjórnsemi
Gemsinn styrkir fleira en vitundina
um sannanlega tilvist. Eigendur fá
jafnframt á tilfinninguna að þeir hafi
nokkur völd til að stjórna öðrum.
Handsíminn er vissulega stjórntæki
og hægt að nota hann til að trufla
aðra, segja þeim hvað þeir ættu að
gera og fá þá til að skipta um skoðun.
Ranghugmynd viðkomandi verður
jafnvel sú: Að hann sitji við stjórnvöl-
inn - með símann í hönd.
MANNESKJAN myndar náið sam-
band við umhverfi sitt; fólk, náttúru
og tilbúna hluti. Börn geta myndað
trúnaðarsamband við dúkkur og
bangsa, jafnvel einhverskonar vin-
áttu.
Greining á sambandi barns við
bangsa opinberar væntumþykju þess
og traust. Barni er oft ekki sama hvar
bangsinn er og gerir sér ferð til að
huga að stöðu hans; fer fram úr rúm-
inu ef hann hefur gleymst o.s.frv.
Ítalski sálgreinandinn Luciano Di
Gregorio hefur nú sett fram þá til-
gátu að gemsar (gsm) séu einhvers
konar bangsar fullorðna fólksins.
Hann segir að greina megi svipaða
hegðun og tilfinningar hjá fullorðnum
gagnvart gemsanum sínum og hjá
börnum gagnvart böngsum. Þetta
kemur fram í bók Ítalans: Psicopato-
logia del cellulare (útg. Franco An-
geli, 2003).
Hann greinir sama munstur við-
bragða hjá fullorðnum gagnvart
gemsum og börnum gagnvart böngs-
um sínum. Gleymist gemsi/bangsi eða
týnist finnur viðkomandi til aðskiln-
aðarkvíða. Gemsi/bangsi styrkir til-
finninguna um tilvist viðkomandi.
Gemsar og tilvistin
Bæði börn og fullorðnir geta efast
um tilvist sína. Ef fáir yrða á mann-
eskju, fáir taka eftir henni og aldrei
neitt haft eftir henni eða mynd af
henni birt í blöðum, sprettur fram ef-
inn: Er ég raunverulega til?
Gemsinn og bangsinn draga úr
þessari tilvistarkreppu, að mati Di
Gregorio. „Gemsinn bætir við til-
vistina,“ segir hann t.d. nýlega í sam-
tali við Danska blaðið Politiken. Prív-
atsíminn gefur möguleika á
símavinum og hann gefur færi á að
láta ná í sig og að ná í aðra nánast
hvenær sem er.
Gemsinn gefur möguleika á sam-
 LÍFSSTÍLL | Dregur úr tilvistarkreppu
Gemsinn er
bangsi fyrir
fullorðna
„Ég hugsa, samkvæmt því er ég
til,“ sagði Descartes. Setningin næg-
ir ekki nútímamanninum með gemsann.
„Síminn hringir, samkvæmt því er ég til,“
er nær sanni.
guhe@mbl.is
Morgunblaðið/Ásdís
Luciano Di Gregorio segist hafa
fengið hugmyndina að rannsókn sinni
á símanotkun fullorðinna þegar skjól-
stæðingur hans tjáði sig um símann
sinn með eftirfarandi hætti:
„Allan liðlangan daginn ber ég sím-
ann á mér, en það hringir aldrei
neinn, ég er því núll og nix og ekki
til.“
Gemsinn verður því væntanlega
hugtak í verufræði heimspekinnar, en
René Descartes sagði „Ég hugsa,
samkvæmt því er ég til“. Hugsunin
var sönnun fyrir tilvistinni, að hans
mati. En hugsunin nægir ekki nú-
tímamanninum. Setningin við hæfi er
því eftirfarandi: „Síminn hringir,
samkvæmt því er ég til.“
áhyggjur og fór því að reyna að
finna mér einhverjar upplýsingar
um hvort og hvaða fæðutegundir
ég þyrfti að forðast. Ég las: Baun-
ir (ætli gular baunir séu jafn
Í UPPHAFI þriðju viku tók ég
eftir því að þú hafðir ekki kúkað í 3
– 4 daga og hafði af því smá
áhyggjur. Allar konur í kringum
okkur segja samt að þetta sé al-
gengt hjá brjóstabörnum. Hjúkr-
unarkona á heilsugæslunni stað-
festi þetta og amma þín fyrir
vestan talaði við ljósmóðurina þar
sem sagði að vika til tíu dagar á
milli hægða væru alveg eðlilegt
fyrir nýfædd brjóstabörn. Ég
hafði nú samt af þessu smá
slæmar og grænar? Hvað með
popp?), kál, laukur, spergilkál,
appelsínur (finnst epli betri hvort
eð er), greipaldin, sterk krydd ,
koffín , gosdrykki, súkkulaði (ah,
þar fór í verra), skelfisk, hnetur.
Búðarlisti var strax búinn til og
næstu daga tók mataræðið á heim-
ilinu mið af fyrrgreindum lista.
 DAGBÓK MÓÐUR
Mataræðið tekur breytingum
Meira á morgun.
AF hverju eru keyptir margir
lítrar af húðkremum, oftast af
konum sem vilja hindra hrukku-
myndun? Þessar konur geta allt
eins smurt sig með smjöri, að
sögn húðsjúkdómalæknisins
Olle Larkö, við Sahlgrenska
sjúkrahúsið í Gautaborg.
Aftenposten hefur eftir
Larkö að í þessum húðkremum
sé aðallega vatn, fita og ofnæm-
isvaldandi efni. Og nýjasta út-
spil kremaframleiðendanna er
að bæta ýmsum jurtum út í
framleiðsluna undir slagorðum
á borð við „Náttúruleg fegurð“.
Á sænska markaðnum eru
um fjögur þúsund ólíkar teg-
undir af húðkremum og sænska
blaðið Expressen bað þrjá sér-
fræðinga að skoða innihald í
nokkrum tegundum, bæði mjög
dýrum og ódýrum kremum.
Ekkert krem fékk hæstu ein-
kunn, fimm stig en mörg fengu
eitt eða ekkert stig. Ódýrt Niv-
ea-krem kom best út og fékk
þrjú stig hjá einum en eitt stig
hjá hinum tveimur. Í ljós kom
að í nokkrum tegundum voru
skaðleg efni en flest eru skað-
laus en gera heldur ekkert
gagn.
Larkö er þeirrar skoðunar að
neytendur vilji láta gabba sig.
„Það eru engin vísindi á bak við
það sem framleiðendur stað-
hæfa í auglýsingum. Ef maður
vill losna við hrukkur, ætti mað-
ur að sleppa því að kaupa krem
og nota peningana frekar í and-
litslyftingu eða leysigeisla-
meðferð.“ En það mikilvægasta,
að sögn Larkö, er hins vegar að
hætta að reykja, fara varlega í
sólinni og nota sólkrem með
vörn.
 HEILSA
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Húðkrem: Læknirinn segir að
í kremunum sé aðallega vatn,
fita og ofnæmisvaldandi efni.
Smjör í
stað
hrukku-
krema