Morgunblaðið - 29.04.2004, Blaðsíða 28

Morgunblaðið - 29.04.2004, Blaðsíða 28
UMRÆÐAN 28 FIMMTUDAGUR 29. APRÍL 2004 MORGUNBLAÐIÐ FRÁ því ég var ungur maður á námsárum hef ég tekið marga snerruna við hægri menn um nauð- syn þess að almanna- hagsmunir í fjöl- miðlun séu tryggðir. Þeir hafa alltaf sagt: ,,Það sem fólkið vill“ mun stýra okkur að bestu lausn. Frjáls markaður. Nú sé ég þá á öllum skjám, heyri á öllum rásum og les í öllum blöðum það sem augljóst hef- ur verið: Ríkisvaldinu ber skylda til að tryggja fjölbreytni í fjölmiðlun enda svo ríkir lýðræðislegir almannahags- munir í húfi að ekki verður hjá komist. Fjölmiðlafrumvarp Davíðs Ég er eigi að síður eindreginn and- stæðingur fjölmiðlafrumvarps Dav- íðs Oddssonar. Það er svo bersýni- lega sprottið úr persónulegri óvild hans sjálfs á einu fyrirtæki að það eitt gerir málið vanreifað. Hrað- soðin skýrsla nefndar skipuð póli- tískum erindrekum breytir engu, og má þó margt gott um hana segja, þótt gölluð sé. Takmarkanir á eignarhaldi geta vel átt við í fjöl- miðlun og má alls ekki útiloka þá leið, sem hluta af heildstæðri áætlun um hvernig fjölmiðlalandslag á að vera hér á landi. Þetta frumvarp er ekki hluti af neinni heildar- áætlun, nema þeirri, að svala hefnd- arþorsta eins manns, sem telur nokkra fjöl- miðla í landinu ekki hafa þjónað lund sinni nægilega vel. Það er, eins og starfsloka- samningur hans sjálfs, klæðskera- sniðið að sérstökum aðstæðum. Hver er staðan sem þarf að breyta? Það er staðreynd að yfirburða- stærð Baugsveldisins á íslenskum neytendamarkaði færir Norður- ljósum umtalsvert forskot í krafti viðskiptasambanda til að afla aug- lýsinga. Baugs-miðlarnir búa við samkeppnisforskot gegn öðrum miðlun vegna eigendatengsla. Það skekkir stöðu annarra miðla og gerir nýjum samkeppnisaðiljum erfitt að ráðast inn á markaðinn. Þá er staða ritstjóra Fréttablaðs- ins, sem einnig er eigandi í sam- steypunni og stjórnarmaður í Norðurljósum vægast sagt umdeil- anleg og umhugsunarefni þeim samtökum blaðamanna sem berjast gegn frumvarpinu. ,,Sjálfstæði“ rit- stjórnar sem svona er skipuð er augljóslega ekki hafin yfir tor- tryggni. Ekki frekar en staða rit- stjóra Morgunblaðsins sem alla tíð hefur verið – og enn er – rækilega samofin pólitískri forystu Sjálf- stæðisflokksins. Eigi að síður munu þeir fáir í landinu sem trúa því eins og forsætisráðherra að upp sé komið einstakt kreppu- ástand í lýðræðismálum þjóð- arinnar sem verði að leysa í einu vandarhöggi. Í þeim orðræðum sem ég hef átt við talsmenn ,,frjálsrar verslunar“ í fjölmiðlum hef ég árum saman varað við því að stefna þeirra leiddi til óheftrar viðskiptavæðingar, samþjöppunar á eignar- og áhrifavaldi og fá- breytni í fjölmiðlum. Þær viðvar- anir eiga svo sannarlega við enn. En þetta er mál sem þarf að leysa í miklu víðtækari sátt og breiðari grunni en hér er lagt til. Illa hugsað Frumvarpið er meingallað. Engin úttekt liggur fyrir um það til hvers eignatakmarkanir munu leiða fyrir rekstur þeirra miðla sem starfa. Þá er fáránlegt (miðað við yfirlýstan tilgang frumvarpsins) að banna fyrirtækjum að eiga í senn dagblað og útvarp, en leyfa hins vegar einu fyrirtæki að eiga öll dagblöð í land- inu; eða öðru að eiga allt útvarp og sjónvarp á einni hendi! Væri það þóknanlegt Alþingi að Morg- unblaðið, DV og Fréttablaðið væru öll í eigu eins og sama fyrirtækis undir 25% forystu eins auðkýfings, og allar ljósvakastöðvar í landinu í eigu annars fyrirtækis undir stjórn sonar þess sama manns? Frum- varpið gerir ráð fyrir það slíkt sé leyfilegt. Þetta eina dæmi sýnir hve illa hugsað þetta allt er. Ef menntamálaráðherra skyldi fá eitthvert hlutverk í þessu öllu ætti hún auðvitað að skipa nefnd á breiðum pólitískum grunni til að taka upp þráðinn frá skýrslunni. Sú nefnd yrði að skilgreina miklu betur æskileg markmið fjölmiðl- unar í landinu en hin fyrri. Nýja skýrslan setur eignarhald í brenni- punkt, sem er fráleitt eina athug- unarefnið. Fjölbreytt rekstrarform er annað. Nýting takmarkaðra auðlinda – útvarpsrásanna – er mikilvægt mál. Rækileg könnun á samsetningu auglýsingamarkaðar- ins er ekki síður umræðuefni en eignarhald. Allir blaðamenn og dagskrárgerðarmenn vita að aug- lýsingavaldið í íslenskum fjöl- miðlum er miklu áhrifameira en eigendavaldið. Það grafalvarlega mál er pólitískum hugsuði málsins óviðkomandi. Og hvers vegna rek- ur ríkið sjálfstæða dreifing- armiðlun gervihnattasjónvarps gegnum Símann á hinu svokallaða Breiðvarpi? Hvað felst í ummælum ráðamanna um stöðu RÚV um að afnema afnotagjöldin? Af nógu er að taka. Stefna ber að því að heild- stæð löggjöf um fjölmiðlun verði til á næstu 18 mánuðum. En líkast til þurfum við að bíða eftir ríkisstjórn frjálslyndra jafnaðarmanna til að hreinsa út. Frjálshyggjan gefst upp! Stefán Jón Hafstein skrifar um fjölmiðlafrumvarp ’…auglýsingavaldið ííslenskum fjölmiðlum er miklu áhrifameira en eigendavaldið.‘ Stefán Jón Hafstein Höfundur er formaður framkvæmda- stjórnar Samfylkingarinnar. FRAMKVÆMDIR við færslu Hringbrautar í Reykjavík hefjast að öllum líkindum innan skamms. Aðeins er eftir að undirrita tilboð í verkið. Til stendur að færa Hring- brautina suður fyrir Læknagarð og Um- ferðarmiðstöð. Megintilgangur með færslunni er sagður vera að sameina lóðir Landspítala – háskóla- sjúkrahúss svo að þar megi reisa hátækni- sjúkrahús framtíðar. Mér finnst að með þessu séu minni hags- munir teknir fram yfir meiri. Mikilvægustu rökin gegn fram- kvæmdinni eru, að mínu mati, að skipulag Vatnsmýrarinnar liggur ekki fyrir. Ný Hringbraut, breiðari og með hljóðmön, skerðir mjög nýting- armöguleika Vatnsmýrar og hefur áhrif á þróun miðbæjarsvæðis borgarinnar um alla framtíð. Gamli miðbærinn er lítill og þröngur. Hann þjónaði vel hlut- verki sínu á meðan borgin var minni, en eftir því sem borgin vex eykst vandinn og umferð til og frá honum verður erfiðari. Því er mik- ilvægt að hann fái aukið rými og til þess skapast kjörið tækifæri, þ.e. að þróa miðborg framtíðar, þegar flugvöllurinn fer úr Vatnsmýri. Vegna þeirrar framtíðarsýnar greiddi ég því atkvæði að flugvöll- urinn færi. Því eru mikil vonbrigði að sjá þetta tækifæri verða að litlu. Áður en ráðist er í nokkrar fram- kvæmdir í Vatnsmýri ætti að kanna væntingar landsmanna til svæð- isins. Þetta er verðmætt svæði og ásókn í lóðir þar á eftir að verða mikil og ekki má láta hagsmuni ein- staklinga eða fyrirtækja ráða skipulagi og nýtingu þess. Skjóta ætti öllum framkvæmdum eða nið- urrifi mannvirkja í Vatnsmýri á frest þar til búið er að móta stefnu um framtíð- arnýtingu og það hvernig tengja á gatnakerfi svæðisins við nærliggjandi hverfi og höfuðborgina alla. Mín framtíðarsýn er sú að norður-suður flugbrautin verði að glæsilegri versl- unargötu. Þar verði grænt belti í miðju með litlum kaffihúsum og matsölustöðum, bæði úti og inni. Fyrir miðri braut verði stórt torg sem hentaði fyrir fjöldasamkomur. Gatan gæti tengst gamla miðbænum við enda Hljóm- skálagarðs. Einnig kæmi tenging við gamla miðbæinn við Sól- eyjargötu, Njarðargötu og Snorra- braut. Ný Hringbraut, samkvæmt núverandi útfærslu, samrýmist þessari sýn engan veginn. Einnig tel ég mikilvægt, til þess að borg sé lifandi, að þar megi greina tengsl við sögu og náttúru. Þess vegna á að bíða með að rífa mannvirki, t.d. þau sem tengjast sögu flugsins, s.s. gamla flugturninn. Hallgrímur Helgason rithöfundur ritaði grein um færslu Hring- brautar í Morgunblaðið 7. mars síð- astliðinn. Þar líkir hann Hring- brautinni við hryggsúlu manns- líkamans. Hann líkir framkvæmd- inni við hryggbrot þar sem ljótur sveigur kemur á hryggsúluna. Ég vil ganga lengra í samlíkingunni. Færslan felur ekki eingöngu í sér hryggbrot, hún veldur enn meiri skaða á borgarlíkamanum. Ef Hringbrautin er hryggsúla borg- arlíkamans, þá er gamli miðbærinn hægra lunga, Tjarnarsvæðið hjart- að og Vatnsmýrin vinstra lunga. Með framkvæmdinni sveigist hryggurinn inn í vinstra lunga og veldur örvefsmyndun og æðastífl- um. Súrefnisflæði um stórborg- arlíkamann verður minna og lífs- gæði þar með. Hagsmunir hverra ráða þarna för? Stjórnendur Reykjavík- urborgar og Landspítala – háskóla- sjúkrahúss munu hafa gert sam- komulag um að fremur skuli reisa hátæknisjúkrahús framtíðar á Landspítalareit en í Fossvogi. Skoðanir starfsfólks LSH og þeirra, er þekkja vel til starfsemi sjúkrahússins í dag, eru þó mjög skiptar um það hvor staðurinn henti betur, þ.e. við Hringbraut eða í Fossvogi. Ýmis rök mæla með Fossvogi. Hann er meira miðsvæðis á höfuðborgarsvæðinu sem gerir að verkum að styttra er fyrir neyt- endur að sækja þjónustu þangað. Landrými er þar nægilegt og ekki eins verðmætt og við Hringbraut. Ekki þarf að rífa neitt af því hús- næði sem þar er fyrir. Það er nýrra, hluti þess aðeins fárra ára, deildir eru rýmri og svara betur þörfum nútímans en sumar deildir við Hringbraut. Vegna nægilegs landrýmis er auðveldara að leggja nægilega mörg bílastæði fyrir neyt- endur þjónustunnar, starfsfólk og aðstandendur. Vatnsmýrin er dýrmætasta bygg- ingarland framtíðar og það er afar mikilvægt að hún verði nýtt til að reisa nýja miðborg til viðbótar gamla miðbænum og að nýi hlutinn tengist þeim gamla eins vel og frekast má verða. Ég vona svo sannarlega að tilboðum í færslu Hringbrautar verði hafnað og fyrst verði hugað að heildarskipulagi Vatnsmýrar. Ég vona einnig að al- menningi verði gefinn kostur á að tjá sinn vilja um skipulagið og hvað beri að hafa forgang. Ef í vænt- anlegu heildarskipulagi fælist t.d. að umferð úr vesturbæ og af Sel- tjarnarnesi dreifðist meira, það má t.d. hugsa sér að Ægisíða haldi áfram til austurs, þá myndi umferð um Hringbraut minnka. Komum í veg fyrir skipulagsslys sem erfitt verður að bæta fyrir síðar. Höfum forgangsröðina rétta. Byrjum á heildarskipulagi. Færsla Hringbrautar – skipulagsslys Guðrún Guðmundsdóttir skrifar um skipulag ’Mikilvægt er að gamlimiðbærinn fái aukið rými og til þess skapast kjörið tækifæri, þ.e. að þróa miðborg fram- tíðar.‘ Guðrún Guðmundsdóttir Höfundur er íbúi í Reykjavík. Kokkabókastatíf Verð 3.990 kr. Klapparstíg 44 Sími 562 3614 Litir: Svart, blátt, grænt, grátt Nýtt! drapplitur
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.