Morgunblaðið - 02.06.2004, Blaðsíða 16

ERLENT
16 MIÐVIKUDAGUR 2. JÚNÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
BRASILÍSKAR öryggissveitir bundu í gær enda á
þriggja daga uppreisn í Benfica-fangelsinu í Rio de
Janeiro og hafa 35 lík fundist, þar af einn fangavörður,
en líklegt þykir að allt að 50 hafi fallið.
Brasilíska sjónvarpsstöðin TV Globo greindi frá því í
gær að erfitt væri að bera kennsl á líkin þar sem flest
væru brennd og limlest, þar af fimmtán hálshöggvin.
Uppreisnin hófst að morgni laugardags þegar fjór-
tán föngum tókst með utanaðkomandi aðstoð að flýja
fangelsið en þrír þeirra náðust á flótta.
Fangarnir sem eftir urðu myrtu öryggisvörð og tóku
24 fangaverði og lögregluþjóna í gíslingu. Var þeim
sleppt á mánudag þegar fangarnir lögðu niður vopn.
Samkvæmt frétt breska ríkisútvarpsins BBC virðist
sem bardagar hafi brotist út milli glæpagengja innan
múra fangelsisins í kjölfar misheppnaðrar sátta-
tilraunar lögreglunnar.
Þetta er annað mesta mannfall í fangelsisuppþoti í
Brasilíu en árið 1992 féll á annað hundrað fanga í
áhlaupi lögreglu á fangelsið Carandiru í Sao Paulo.
Reuters
Fangar í Benfica-fangelsinu með skilaboð til stjórnvalda. Þau eru þessi: „Fangelsi af þessu tagi bjóða upp á vand-
ræði.“ Fangauppreisnir eru tíðar í brasilískum fangelsum enda yfirfull og viðvarandi átök og ofbeldi innan þeirra.
Tugir falla í uppreisn í Brasilíu
Rio de Janeiro. AFP.
STARFSMAÐUR í fjölbýlishúsi því
sem hryðjuverkamenn réðust á í
borginni Khobar í Sádi-Arabíu um
liðna helgi segir að þrír ódæðis-
mannanna hafi samið við öryggis-
sveitir stjórnvalda um að fá að fara
frjálsir ferða sinna gegn því að
myrða ekki fleiri gísla. Þessu neitaði
talsmaður sádi-arabískra stjórn-
valda í gær.
Lundúnablaðið The Times greindi
frá samningum þessum í gær en
heimildarmaðurinn krafðist nafn-
leyndar.
Hryðjuverkamennirnir réðust til
atlögu á laugardag og myrtu alls 22
menn. Þeir tóku um 50 manns í gísl-
ingu og myrtu níu áður en þeir kom-
ust undan. Sagt var að mennirnir
hefðu nýtt sér eftirlifandi gísla sem
skildi er þeir fóru út úr byggingunni.
Þeirra er nú ákaft leitað.
Heimildarmaður The Times segir
að í fyrstu hafi öryggissveitir Sádi-
Araba ekki viljað semja við hryðju-
verkamennina en síðan hafi stjórn-
endur sveitanna sýnilega skipt um
skoðun. Hryðjuverkamennirnir hafi
hótað að sprengja sjálfa sig í loft upp
og gíslana með fengju þeir ekki að
komast undan. Fjórði hryðjuverka-
maðurinn særðist og er hann nú í
haldi. Talsmenn innanríkisráðuneyt-
is Sádi-Arabíu hafa litlar upplýsing-
ar veitt um hvernig mennirnir kom-
ust undan en byggingin var
umkringd. Sagt er að mennirnir hafi
komist undan í bifreiðum en The
Times kveðst hafa heimildir fyrir því
að mennirnir hafi farið fótgangandi
út úr byggingunni. Þeir hafi síðan
stolið bifreið. Þessi heimildarmaður
segir að mennirnir hafi þurft að
komast í gegnum þrjár raðir vopn-
aðara hermanna.
Sagðir hafa klæðst
búningum hermanna
Maður sem kveðst hafa verið einn
gíslanna og krafðist nafnleyndar
sagði hins vegar í samtali við AFP-
fréttastofuna í gær að mennirnir
hefðu komist undan, klæddir bún-
ingum hermanna. Sagði hann menn-
ina hafa skipt um fatnað eftir árás-
ina. Mennirnir hefðu verið fjórir,
þrír þeirra hefðu komist undan í bif-
reið en fjórði maðurinn hefði stokkið
upp í aðra bifreið og ekið af stað.
Sádi-arabísku hersveitirnar hefðu
skotið á þá bifreið og sært manninn.
Hinir þrír hefðu komist undan.
Sádar segja að ekki
hafi verið samið
Stjórnvöld í Sádi-Arabíu hafa lof-
að framgöngu öryggissveita og lagt
áherslu á að tekist hafi að frelsa 41
gísl úr höndum ódæðismannanna.
Talsmaður sendiherra Sádi-Arabíu í
Lundúnum sagði í gær í samtali við
dagblaðið Guardian að ekkert væri
hæft í ásökunum þessum. „Engin til-
raun var gerð til að semja við hryðju-
verkamennina,“ sagði talsmaðurinn,
Jamal Khashoggi.
Samið við
ódæðismenn í
Sádi-Arabíu?
Lundúnum. AFP.
BARÁTTAN gegn alnæmi ætti að
hafa forgang í alþjóðlegu mannúðar-
og þróunarstarfi, að mati hagfræð-
ingahóps sem kom saman á ráð-
stefnunni Copenhagen Consensus,
sem lauk í Kaupmannahöfn um
helgina.
Danska umhverfismatsstofnunin
stóð fyrir Copenhagen Consensus-
verkefninu og fékk níu kunna hag-
fræðinga til að fjalla um alvarleg-
ustu vandamálin sem að heims-
byggðinni steðjuðu og hvernig best
væri að verja 50 milljörðum dollara,
um það bil þeirri upphæð sem árlega
er varið til umhverfis- og þróunar-
mála á alþjóðavísu, til að leysa þau.
Hagfræðingahópurinn lagði mat á
kostnað og ávinning af mögulegum
úrlausnum og kom sér að lokum
saman um lista þar sem verkefnum
var raðað í forgangsröð.
Margfaldur ávinningur
Niðurstaða hópsins varð sú að
þjóðir heims og alþjóðastofnanir
ættu að leggja megináherslu á að
berjast gegn útbreiðslu alnæmis og
tryggja smituðum meðferð. Sam-
kvæmt mati hagfræðinganna ætti að
vera unnt að koma í veg fyrir 28
milljónir alnæmistilfella fyrir árið
2010. Kostnaðurinn yrði 27 milljarð-
ar dollara, en ávinningurinn nær
fjörutíu sinnum meiri. „Það er góð
fjárfesting að berjast gegn sjúkdóm-
um, sagði Bruno Frey, prófessor í
hagfræði við Zürich-háskóla, á
fréttamannafundi við lok ráðstefn-
unnar á laugardag. „Sjúkdómar sem
haldið er í skefjum í iðnvæddum
ríkjum valda miklu mannfalli í þró-
unarlöndum. Alnæmi er skýrt dæmi
um það.“
Baráttan gegn hungri og vannær-
ingu er í öðru sæti á lista hagfræð-
inganna. Mæla þeir með því að 12
milljörðum dollara verði varið til að
sporna gegn sjúkdómum sem stafa
af skorti á járni, sinki, joði og A-
vítamíni, og segja það geta skilað
margföldum ávinningi, en talið er að
3,5 milljarðar manna í heiminum líði
járnskort.
Í þriðja sæti listans er afnám við-
skiptahindrana. Telja hagfræðing-
arnir að ávinningurinn af auknu
frelsi í alþjóðaviðskiptum geti numið
allt að 2.400 milljörðum dollara á ári.
„Frelsi í viðskiptum mun koma bæði
auðugum og fátækjum ríkjum til
góða,“ sagði nóbelsverðlaunahafinn
Robert Fogel, prófessor við Chic-
ago-háskóla. „Til þess þarf pólitísk-
an vilja – og hagnaðurinn verður
gríðarlegur. Efnahagur heimsins í
heild mun batna og aukinn auður
hefur það í för með sér að við höfum
efni á að leysa fleiri alvarleg vanda-
mál sem að heiminum steðja.“
Hagfræðingarnir töldu jafnframt
að baráttan gegn malaríu og bættur
aðgangur að hreinu vatni og full-
nægjandi hreinlætisaðstöðu ætti að
vera ofarlega í forgangsröðinni.
Tilgangurinn að vekja athygli
á nauðsyn forgangsröðunar
Bjørn Lomborg, forstöðumaður
dönsku umhverfismatsstofnunarinn-
ar sagði að tilgangurinn með Copen-
hagen Consensus-ráðstefnunni hefði
verið sá að vekja athygli á því að tak-
markaðir fjármunir væru fyrir hendi
til að leysa vandamál heimsins og því
þyrfti að forgangsraða þeim verk-
efnum sem ráðist væri í. Sagði hann
að því markmiði hefði verið náð.
Baráttan
gegn alnæmi
hafi forgang