Morgunblaðið - 16.09.2004, Blaðsíða 51

MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 16. SEPTEMBER 2004 51
MIRALE
Grensásvegi 8
108 Reykjavík
sími: 5171020
Opið:
mán. - föstud.11-18
laugard.11-15
Spennandi
gjafavörur og húsgögn
Greiðsluáskorun
Innheimtumenn ríkissjóðs skora hér með á gjaldendur
eftirtalinna gjalda að gera skil nú þegar eða í síðasta lagi
innan 15 daga frá dagsetningu áskorunar þessarar:
Gjöldin eru: Staðgreiðsla og tryggingagjald sem fallið hafa í eindaga til og með 15. september
2004, virðisaukaskattur sem fallið hefur í eindaga til og með 5. september 2004 og önnur gjaldfall-
in álögð gjöld og ógreiddar hækkanir er fallið hafa í eindaga til og með 15. september 2004 á stað-
greiðslu, tryggingagjaldi og virðisaukaskatti, virðisaukaskatti í tolli, vanskilum launagreiðenda utan
staðgreiðslu, áfengisgjaldi, launaskatti, bifreiðagjaldi, úrvinnslugjaldi, slysatryggingagjaldi öku-
manna, föstu árgjaldi þungaskatts, þungaskatti skv. ökumælum, viðbótar- og aukaálagningu sölu-
skatts vegna fyrri tímabila, skemmtanaskatti og miðagjaldi, virðisaukaskatti af skemmtunum,
tryggingagjaldi af skipshöfnum ásamt skráningargjöldum, búnaðargjaldi, iðgjaldi í Lífeyrissjóð
bænda, vinnueftirlitsgjaldi, vörugjaldi af innlendri framleiðslu, vörugjaldi af ökutækjum, eftirlits-
gjöldum, aðflutningsgjöldum og útflutningsgjöldum, skilagjaldi á umbúðir, verðbótum á ógreiddan
tekjuskatt og verðbótum á ógreitt útsvar, fasteignagjöldum, skipulagsgjaldi, skipagjaldi, fisksjúk-
dómagjaldi, jarðarafgjaldi og álögðum opinberum gjöldum, sem eru:
Tekjuskattur, útsvar, aðstöðugjald, sérstakur tekjuskattur manna, eignarskattur, sérstakur
eignarskattur, slysatryggingagjald vegna heimilisstarfa, tryggingagjald, iðnlánasjóðs- og
iðnaðarmálagjald, þróunarsjóðsgjald, kirkjugarðsgjald, markaðsgjald, gjald í framkvæmda-
sjóð aldraðra og skattur af verslunar- og skrifstofuhúsnæði, ofgreiddar barnabætur, of-
greiddur barnabótaauki og ofgreiddar vaxtabætur.
Fjárnáms verður krafist án frekari fyrirvara að þeim tíma liðnum fyrir vangoldnum eftirstöðvum
gjaldanna ásamt dráttarvöxtum og öllum kostnaði, sem af innheimtu skuldarinnar kann að leiða, á
kostnað gjaldenda.
Athygli skal vakin á því að auk óþæginda hefur fjárnám í för með sér verulegan kostnað fyrir gjald-
anda. Fjárnámsgjald í ríkissjóð er allt að 11.500 kr. fyrir hvert fjárnám. Þinglýsingargjald er 1.200
kr. og stimpilgjald 1,5% af heildarskuldinni, auk útlagðs kostnaðar eftir atvikum. Eru gjaldendur
hvattir til að gera full skil sem fyrst til að forðast óþægindi og kostnað.
Þá mega þeir gjaldendur, sem skulda staðgreiðslu, staðgreiðslu tryggingagjalds, vörugjald, afdreg-
inn fjármagnstekjuskatt og virðisaukaskatt, búast við því að starfsemi þeirra verði stöðvuð án frek-
ari fyrirvara. Loks mega þeir gjaldendur er skulda bifreiðagjöld og þungaskatt eiga von á að skrán-
ingarnúmer verði tekin af ökutækjum þeirra án frekari fyrirvara. Fyrrgreindur 15 daga frestur frá
dagsetningu áskorunar þessarar gildir ekki í þessum tilvikum.
Reykjavík, 16. september 2004.
Tollstjórinn í Reykjavík
Sýslumaðurinn í Kópavogi
Sýslumaðurinn í Hafnarfirði
Sýslumaðurinn í Keflavík
Sýslumaðurinn á Keflavíkurflugvelli
Sýslumaðurinn á Akranesi
Sýslumaðurinn í Borgarnesi
Sýslumaðurinn í Stykkishólmi
Sýslumaðurinn í Búðardal
Sýslumaðurinn á Ísafirði
Sýslumaðurinn í Bolungarvík
Sýslumaðurinn á Patreksfirði
Sýslumaðurinn á Hólmavík
Sýslumaðurinn á Siglufirði
Sýslumaðurinn á Sauðárkróki
Sýslumaðurinn á Blönduósi
Sýslumaðurinn á Akureyri
Sýslumaðurinn á Húsavík
Sýslumaðurinn á Ólafsfirði
Sýslumaðurinn á Seyðisfirði
Sýslumaðurinn á Eskifirði
Sýslumaðurinn á Höfn
Sýslumaðurinn í Vestmannaeyjum
Sýslumaðurinn á Selfossi
Sýslumaðurinn í Vík
Sýslumaðurinn á Hvolsvelli
Gjaldheimta Vestfjarða
Gjaldheimta Austurlands
Gjaldheimtan í Vestmannaeyjum
LEILA Josefowicz er einleikari
kvöldsins á tónleikum Sinfón-
íuhljómsveitar Íslands í Háskólabíói.
Hún er einn vinsælasti fiðluleikari
heims, þótt aðeins 26 ára sé, – hún var
orðin stjarna í fiðluleik strax á barns-
aldri. Hún segir fiðlukonsert Johns
Adams frábært verk, sem þegar sé
komið í röð „standarda“ meðal fiðlu-
konserta, þótt ekki séu nema tíu ár
síðan hann var frumfluttur.
„Maður þarf að hafa djassinn og
rokkið í sér til að spila þetta verk og
góða tilfinningu fyrir rytma. Fyrsti
þátturinn er eins og djassspuni og er
kallaður Coltrane-spuni, eftir John
Coltrane. Ef maður spilar bara nót-
urnar á blaðinu hljómar verkið mjög
sérkennilega, því það er ætlast til
þess að maður sveigi rytmann í átt að
djassi og rokki. Þetta er eiginlega lík-
amlegt verk, og meir að segja ætlast
til þess að það sé dansað við það, því
Adams samdi það fyrir New York-
ballettinn, og það var saminn dans
fyrir það þegar það var frumflutt.
Annar þátturinn er kallaður The
Body, through which the Dream
Flows (Líkaminn sem draumurinn
líður í gegnum), – draumurinn er fiðl-
an og líkaminn er hljómsveitin. Hann
er eins og stór lífræn skepna, þar sem
hvert hljóðfæri hefur sína sjálfstæðu
rödd, eins og sjálfstæður líkamshluti,
– en saman mynda þeir magnaða
heild. Lokaþátturinn er mjög spenn-
andi perpetuum mobile, – eða eilífð-
arvél, mjög rytmískur og rosalega
krefjandi.“
Leila Josefowich segir verkið mjög
nútímalegt, og að það hafi í sér alþýð-
legan neista sem allir, sem á annað
borð hafa gaman af músík, ættu að
geta notið. „Það er mikil reynsla og
skemmtileg fyrir fólk að heyra þetta
verk í lifandi flutningi.“
Leila Josefowicz leikur á Del Gesú-
fiðlu, smíðaða 1724, sem hún segir
besta hljóðfæri sem hún hafi leikið á.
Hún segir það þó sérstakt meðal
gæðafiðla, að eiga sér enga sérstaka
sögu í höndum þekktra fiðluleikara.
„Ég fékk þessa fiðlu hjá gamalli konu
í New York – tæplega níræðri. Fiðlan
hafði áður verið í eigu móður hennar.
Þetta er eiginlega óþekkt hljóðfæri,
en ég er yfir mig hamingjusöm að
hafa það til umráða. Það er alltaf ver-
ið að tala um frægðarsögur hljóð-
færa, en mér finnst meiru skipta
hvernig það er að spila á þau, – og ég
er heppin.“ Leila Josefowicz segist
njóta þess afar vel að vera á Íslandi,
hljómsveitin sé frábær og Rumon
Gamba sé ákaflega góður hljómsveit-
arstjóri. Önnur verk á efnisskrá
kvöldsins eru Gríma eftir Jón Nordal
og fyrsta sinfónía Schumanns. Tón-
leikarnir hefjast kl. 19.30.
Sinfónían | Leila Josefowicz einleikari í kvöld
Þarf djassinn og rokkið
Leila Josefowicz
Á þessum tíma ársins verðaalltaf nokkur þáttaskil ímenningarlífi landsmanna;
vetrardagskrá leikhúsa liggur fyrir
og salir og stofnanir á tónlistarsviði
leggja sömuleiðis sín áform fram.
Stjórnendur menningarhúsa af öllu
mögulegu öðru
tagi nota einn-
ig tækifærið til
að kynna fyrir
menningar-
neytendum það
sem á boðstólum verður yfir vet-
urinn – auk þess sem fregnir taka
að berast af jólabókaflóðinu.
Þó enn liggi ekki endanlega fyrir
hvaða íslensk verk á sviði skáld-
skapar verða gefin út fyrir jólin,
eru þegar farnir að berast listar
sem gefa góða mynd af framboð-
inu. Undirrituð leit lauslega yfir
þær upplýsingar sem handbærar
voru frá atkvæðamestu forlögum
um þessar mundir – að JPV-forlagi
undanskildu, þar sem ekki var
hægt að fá upplýsingar þaðan að
svo komnu máli. Markmiðið var að
skoða strauma og hugsanlegar
stefnur í útgáfu vertíðarinnar fram
undan – jólabókaflóðið hverju sinni
gefur nefnilega þrátt fyrir allt
ákveðna mynd af því hvernig bók-
menntalífið er að þróast. Áður en
hugmynd um þá þróun var nokkuð
farin að mótast hafði yfirferðin þó
leitt annan og mjög áberandi þátt í
ljós; það hversu hlutur kvenkyns
höfunda er rýr miðað við hlut koll-
ega þeirra af gagnstæðu kyni. Og
það á tímum pólitískrar rétthugs-
unar; tíðrar og opinskárrar um-
ræðu um jafnrétti kynjanna og
mikilvægi þess að allir þjóðfélags-
hópar (ég hika við að nota orðið
minnihlutahópur um konur á Ís-
landi) eigi sér málsvara, í réttu
hlutfalli við þátttöku þeirra í þjóð-
félaginu.
  
Tölfræði er líklega löngu orðiðþað tæki sem fólk er hvað
þreyttast á í umræðu um jafnrétt-
ismál – hvað þá þegar sú umræða
hverfist um menningu. Við erum jú
öll sammála um að menning og list-
ir snúast um listræn gæði frekar en
kvóta. Gallinn er bara sá að gæða-
mat er afar afstætt ekki síst þegar
áberandi slagsíða er á kynjahlut-
falli þeirra sem útfæra gæðamatið
og framfylgja því – karlmönnum í
vil. Það er nefnilega ekkert laun-
ungarmál að bókaútgáfa á Íslandi
er að langstærstum hluta í höndum
karlmanna, nú rétt eins og áður
fyrr. Það er því freistandi að álykta
sem svo að karlmenn velji til útgáfu
það sem þeir hafa áhuga á að lesa,
eða það sem endurspeglar þeirra
hugmynda- og reynsluheim fremur
en annað. Sú ályktun er í fullu sam-
ræmi við kenningar sem komu upp
á yfirborðið upp úr 1980 um hinn
opinbera reynsluheim annars veg-
ar (sem miðast við reynslu karla
þótt konur þekki hann einnig þar
sem hann liggur á yfirborðinu) og
hins vegar óopinberan eða jafnvel
hulinn reynsluheim kvenna (sem er
alveg jafn stór en körlum að mestu
lokuð bók). Slík skipting á ólíkum
reynsluheimum karla og kvenna
virðist þó ótrúverðug í upphafi 21.
aldarinnar, nema auðvitað að sam-
félagsvitundin hafi þróast þannig
að hún álíti sig upplýstari og jafn-
réttissinnaðri en dæmin virðast
sanna.
Og hver eru þau dæmi? Sam-
kvæmt lauslegri samantekt eru
kynjahlutföll eftirfarandi ef rennt
er yfir lista nokkurra forlaga yfir
ný íslensk skáldverk (skáldsögur,
ljóð, barnabækur) sem út koma fyr-
ir jólin: Bjartur 8 karlar/2 konur;
Mál og menning 9 karlar/5 konur;
Almenna bókaforlagið 2 karlar/
engin kona; Salka 2 karlar/4 kon-
ur; Skrudda 2 karlar/engin kona;
Vaka-Helgafell 5 karlar/3 konur. Í
heild telur þetta verk eftir 28 karla
og 14 konur, m.ö.o. helmingi fleiri
karla en konur. Víst er að eitthvað
á þessi upptalning eftir að breytast
fram að jólum, en þó er hæpið að
nokkur kúvending verði. Samt seg-
ir goðsögnin meðal bókaorma að
konur séu í miklum meirihluta
þeirra sem kaupa bækur svo varla
er hægt að halda því fram að þarna
ráði markaðssjónarmið ferðinni.
Nema auðvitað að konur vilji frek-
ar kaupa bækur eftir karla, sem er
þá svo sannarlega áhugavert rann-
sóknarefni.
  
Þessi kynjahlutföll verða ósjálf-rátt til þess að rifja upp fyrir
manni óþægilegar tölfræðilegar
staðreyndir úr heimi íslenskra bók-
mennta á undanförnum misserum,
sem því miður voru ekki mikið
ræddar á opinberum vettvangi,
hvernig svo sem á því stóð. Tók
kannski enginn eftir því að á síð-
ustu Bókmenntahátíð í Reykjavík
voru kynntir til sögunnar 19 er-
lendir karlrithöfundar en einungis
3 kvenrithöfundar? Íslensku karl-
arnir sem þátt tóku voru 12 en kon-
urnar 7? Mig rekur einnig minni til
þess að í bókinni Skáld um skáld,
sem gefin var út á degi bókarinnar
á síðasta ári, drógu 17 karlar upp
pennann – en einungis 3 konur. Það
er ekki eins og maður hafi ekki
heyrt þá karla sem við völd eru í
bókmenntaheiminum gefa á þessu
margvíslegar skýringar; konur
þiggja ekki boð á hátíðir, þær skila
ekki inn nógu góðum handritum;
treysta sér ekki til að standa við
skilafresti o.s.frv., o.s.frv. Slíkar
skýringar þykja mér ótrúverðugar.
Og ef þær eiga við rök að styðjast
er þá ekki kominn tími til að breyta
innri byggingu „bókmenntastofn-
unarinnar“ þannig að svigrúm sé
fyrir konur til að starfa þar? Og
„stofnunin“ loks gefi rökréttari (frá
sjónarhóli kvenna) mynd af sam-
setningu samfélagsins og skáld-
skapurinn fái endurspeglað allt það
sem í þjóðfélagsgerðinni býr?
Hvar eru
konurnar?
’Gallinn er bara sá aðgæðamat er afar afstætt
ekki síst þegar áberandi
slagsíða er á kynjahlut-
falli þeirra sem útfæra
gæðamatið og fram-
fylgja því – karl-
mönnum í vil. ‘
AF LISTUM
Fríða Björk
Ingvarsdóttir
fbi@mbl.is
FASTEIGNIR mbl.is