Morgunblaðið - 29.09.2004, Blaðsíða 8

8 MIÐVIKUDAGUR 29. SEPTEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Það gæti nú farið að fara um „gulldrengina“.
Heilsugæsluþjón-usta lækna er al-mennt ódýrari en
sams konar þjónusta sér-
greinalækna. Samanburð-
ur sérgreinalækna við
göngudeildarþjónustu er
öllu erfiðari þar sem þjón-
ustan er í sumum tilfellum
nokkuð ólík. Að bæklunar-
læknum frátöldum virðist
hins vegar meðalkostnað-
ur sérgreinalækna vera
lægri en nemur kostnaði
við göngudeildarþjónustu
Landspítala (LSH). Þetta
er helsta niðurstaðan í
nýrri skýrslu sem Hag-
fræðistofnun HÍ vann fyr-
ir Læknafélag Íslands þar
sem kostnaðargreining er gerð á
heilbrigðisþjónustunni á Íslandi,
en í skýrslunni er borinn saman
móttökukostnaður sjúklinga á
heilsugæslustöðvum, hjá sér-
greinalæknum og á dagdeildum
ákveðinna deilda innan LSH á
árinu 2002.
Í úttektinni er lækniskostnaður
metinn á fjórum heilsugæslu-
stöðvum á landinu, en þær eru
heilsugæslustöðvarnar í Hlíðun-
um, í Hafnarfirði, á Akureyri og í
Salahverfi. Fram kemur að stöðv-
arnar fjórar eru reknar á mismun-
andi forsendum og spanna því
ágætlega svið heilsugæslurekstr-
ar og gefa, að mati skýrsluhöf-
unda, ágæta mynd af móttöku-
kostnaði heilsugæslustöðva hér á
landi. Móttökukostnaður sjúk-
lings til heilsugæslulæknis er mis-
munandi eftir heilsugæslustöðv-
um, lægstur var hann hjá
Heilsugæslunni í Hlíðahverfi,
tæplega 2.800 kr., og hæstur hjá
Heilsugæslunni í Salahverfinu, á
bilinu 4.300–4.550 kr., en þess ber
að geta að kostnaðurinn vegna
Salahverfis er í hámarki sem
skýrist af því að hverfið er í fullum
vexti. Skýrsluhöfundar telja að
þegar hverfið verður fyllbyggt
megi áætla að kostnaðurinn verði
á bilinu 3.700–3.800 kr.
Til samanburðar má nefna að
meðallækniskostnaðurinn á
Læknavaktinni var 2.645 kr. árið
2002 eða næstum sama niðurstaða
og fyrir Heilsugæsluna í Hlíða-
hverfi. En þess skal geta að for-
sendur Læknavaktarinnar eru
aðrar en heilsugæslunnar að því
leytinu til að þjónustan fer ein-
ungis fram utan dagvinnutíma,
sem þýðir að öll laun starfsmanna
bera yfirvinnuálag sem gerir
launakostnaðurinn hlutfallslega
meiri en á hinum stofnununum.
Sérgreinalæknar misdýrir
Samkvæmt Staðtölum al-
mannatryggingar árið 2002 voru
meðalútgjöld vegna komu sjúk-
linga til sérgreinalækna 6.495 kr.
eða 6.301 kr. að teknu tilliti til
samningsbundins afsláttarkerfis
sérgreinalækna við Trygginga-
stofnun ríkisins (TR). Skjólstæð-
ingar sérgreinalæknanna greiddu
að meðaltali 30% af heildarkostn-
aði á móti 70% hlut ríkisins, sem
þýðir að sjúklingar greiddu að
meðaltali 1.981 kr. en TR 4.320 kr.
Kostnaður vegna þjónustu sér-
greinalæknanna er mjög misjafn,
allt frá 4.171 kr. hjá smitsjúk-
dómalæknum til 19.992 kr. hjá
svæfingalæknum, en algengasti
meðallækniskostnaðurinn hjá sér-
greinalæknum er þó á milli 4.500
og 6.000 kr.
Fram kemur í skýrslunni að
verksvið heilsugæslulækna og
sérgreinalækna skarast að ein-
hverju leyti (t.d. hvað varðar leg-
hálskrabbameinsskoðun, einfalda
meðferð á vörtum og hjartarit) og
séu gjaldskrá sérgreinalækna og
gjaldskrá heilsugæslulækna born-
ar saman má áætla að meðallækn-
iskostnaður á hverja komu sjúk-
lings til sérgreinalæknis sé á
bilinu 4.200–4.300 kr. Að mati
skýrsluhöfunda er þessi saman-
burðarleið ekki sú nákvæmasta en
gengur eigi að síður upp.
Í skýrslunni var meðalmóttöku-
kostnaður sjúklings metinn á fjór-
um göngudeildum LSH, þ.e.
göngudeild lungna-, ofnæmis- og
gigtarsjúklinga, göngudeild syk-
ursjúkra, dag- og göngudeild
blóð- og krabbameinssjúkra og
göngudeild bæklunarlækninga,
og reyndist hann mjög mismun-
andi. Meðallækniskostnaðurinn
er langlægstur á bæklunardeild,
rúmlega 4.500 kr., en hæstur á
dag- og göngudeild blóð- og
krabbameinssjúklinga, rúmlega
14.500 kr. Skýringin á þessum
mikla mun er sú að stærri hluti
launakostnaðar lækna tilheyrir
göngudeild sykursjúkra og
göngudeild blóð- og krabbameins-
sjúkra en á hinum deildunum.
Þess ber einnig að geta að inni í
þessum kostnaðartölum er hlutur
stjórnunarkostnaðar og milli-
færslur (t.d. ýmsar rannsóknir)
sem ekki eru teknar með í út-
reikningum á lækniskostnaði á
heilsugæslustöðvum og hjá sér-
greinalæknum. Að sögn skýrslu-
höfunda var ekki á auðveldan hátt
hægt að sundurgreina stjórnunar-
og millifærslukostnaðinn á göngu-
deildum LSH, en gera má ráð fyr-
ir að hann sé á bilinu 30–40% af
reiknuðum lækniskostnaði. Að því
frádregnu myndi meðallæknis-
kostnaður vera rúmlega 3.300 kr.
á bæklunardeild og 8.476 kr. á
dag- og göngudeild blóð- og
krabbameinssjúklinga.
Fréttaskýring | Kostnaðargreining á
heilbrigðisþjónustunni
Heilsugæslan
er ódýrust
Samanburður á móttökukostnaði leiðir
í ljós að heilsugæslan er ódýrust
Skýrslan er unnin af Hagfræðistofnun HÍ.
Verksvið heilsugæslu- og
sérgreinalækna skarast

Í nýrri skýrslu sem Hag-
fræðistofnun HÍ vann fyrir
Læknafélag Íslands kemur fram
að heilsugæsluþjónusta lækna er
almennt ódýrari en sams konar
þjónusta sérgreinalækna. Að
bæklunarlæknum frátöldum
virðist meðalkostnaður sér-
greinalækna lægri en nemur
kostnaði við göngudeildarþjón-
ustu LSH. Í þeim samanburði
verður samt að hafa í huga að sú
þjónusta sem í boði er er oft á tíð-
um afar misjöfn.
silja@mbl.is
SKIPSTJÓRI og útgerðarmaður
Egils SH-195 hafa játað að hafa kerf-
isbundið varpað í sjóinn þorski undir
þremur kílóum að þyngd í veiðiferð-
um skipsins í október 1998 fram í
ágúst 1999. Í einni veiðiferðinni létu
þeir varpa allt að 5,5 tonnum af fiski
aftur í hafið, samkvæmt ákæru rík-
islögreglustjóra. Með viðurlaga-
ákvörðun fyrir Héraðsdómi Vestur-
lands var báðum mönnunum gert að
greiða eina milljón í sekt eða sæta
ella fangelsi í þrjá mánuði.
Skipinu var haldið til dragnóta-
veiða frá Ólafsvík og játuðu menn-
irnir að hafa í flestum af þeim 129
veiðiferðum sem það fór í á tíma-
bilinu, látið kasta smáþorski.
Málið kom til kasta lögreglu í kjöl-
far vinnulaunadeilu við áhöfn skips-
ins sem greindi frá brottkastinu.
Játuðu að
hafa látið
kasta þorski
SELÁ í Vopnafirði gaf á endanum
1.691 lax sem er, að sögn Rafns
Hafnfjörð, eins af Strengsmönnum
sem hafa ána á leigu, metveiði í
ánni. Rafn sagði breytilegan
stangafjölda í Selá, en að jafnaði
væri veitt með 6,62 dagstöngum og
samkvæmt því væri meðaldagveiði
á stöng 2,84 laxar á dag. „Ég er
ekki viss um að fleiri ár en Leir-
vogsá hafi hærri meðalþunga, en ég
skal þó ekki fullyrða það,“ sagði
Rafn.
Aftur að Leirvogsá
Eins og fram hefur komið er
Leirvogsá besta laxveiðiáin í sumar
þó ekki hafi hún skilað hæstu töl-
unni. Hún gaf 810 laxa á tvær
dagstangir og yfir 90 daga vertíð er
það 4,5 laxar á stöng á dag að jafn-
aði. Með þá tölu er Leirvogsá langt
yfir öðrum ám.
Fleiri góðar
Í þriðja sæti á þessum lista sýnist
vera Laxá á Ásum sem gaf 466 laxa
á tvær stangir, eða samtals rúm-
lega 2,5 laxa á stöng. Miðfjarðará,
sem gaf 2.250 laxa á tíu stangir, er
að sama skapi með 2,5 laxa og Haf-
fjarðará er sömuleiðis með 2,5 laxa
að sögn Einars Sigfússonar, þegar
búið að uppreikna fjölda stang-
ardaga og auk þess er aðeins veitt í
ánni í 82 daga. Alls veiddust 1.133
laxar í Haffjarðará. Langá á Mýr-
um er jafnframt í þessum flokki
með rúmlega 2,4 laxa á stöng miðað
við 2.242 laxa á tíu stangir. Hofsá
eru einnig með yfir tvo laxa að jafn-
aði á stöng á dag.
Við þetta má bæta að fróðlegt
verður að reikna út meðalfjölda
veiddra laxa á dag í Laxá í Dölum
þegar mokinu þar lýkur, en fram-
vindan þar er með ólíkindum. Fyrir
skemmstu voru komnir yfir 1.400
laxar á sex stangir, en sem kunnugt
er var veiði þar afar dræm þar til
nú í haust, að rigningar hresstu við
vatnsbúskapinn og laxinn fór að
hellast inn í ána og mokveiðast.
Hæstar?
Hvaða ár eru hins vegar hæstar?
Það er annað mál. Eystri-Rangá er
komin nokkuð yfir 3.000 laxa og
lýkur veiði nú í vikunni. Í ánni er
veitt á 16 stangir. 250 löxum á eftir
var til skamms tíma Ytri-Rangá
með 12 stangir, en veitt verður í
henni til 10. október. Spurning
hvor Rangáin endi með hæstu töl-
una. Einnig spurning þar með með-
alveiði á dagstöng, en báðar eru um
eða yfir 2 löxum á dag nú um stund-
ir. Þriðja og fjórða sætið liggja þó
ljós fyrir, Miðfjarðará er þriðja með
2.250 og Langá í fjórða sæti með
2.242 laxa.
ERU
ÞEIR AÐ
FÁ’ANN?
Hverjar eru bestar?
Ljósmynd/Rafn Hafnfjörð
Veitt í Mælifellshyl í Selá.
15% afsláttur af Le Corbusier húsgögnum
MIRALE
Grensásvegi 8
sími: 517 1020
Opið:
mán.- föstud.11-18
laugard. 11-15
Mirale er umboðsaðili Cassina á Íslandi.
Vaxtalausar greiðslur í allt að 6 mánuði.
Raðsamninga í allt að 36 mánuði.