Morgunblaðið - 16.12.2004, Blaðsíða 28

28 FIMMTUDAGUR 16. DESEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
DAGLEGT LÍF
Rósa Björg Guðmundsdóttir
matsveinn:
„Kærleikur!“
HVAÐ ER ÓMISSANDI Á JÓLUM?
Inntakið
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Sunnudaginn 5. desembervar Alþjóðadagur sjálf-boðaliðans en ekki eru allirsem gera sér grein fyrir að
hér á landi stundar fjöldi fólks
sjálfboðastörf að staðaldri. Sjálf-
boðin störf eru innt af hendi um
land allt, ýmist á vegum íþrótta-
hreyfinga, kvenfélaga, kirkjunnar,
klúbba eða mannúðar- og hjálpar-
samtaka. Þessi störf fara ekki hátt
en þau skipta miklu máli fyrir þá
sem njóta góðs af.
Innan Kópavogsdeildar Rauða
kross Íslands starfa á annað hundr-
að manns við hin ýmsu sjálf-
boðastörf og þeirra á meðal er lítill
hópur kvenna sem hefur tekið að
sér sérverkefni sem heitir „Föt sem
framlag“ en það er handavinnu-
verkefni sem felst í því að þær
prjóna, sauma og verða sér úti um
vörur fyrir börn frá 0–1 árs og út-
búa síðan staðlaða pakka sem
Rauði krossinn sér um að senda út
til þróunarlanda og á svæði þar sem
neyðarástand ríkir.
Þessi eini hópur hef-
ur útbúið tæplega
500 slíka pakka á
þessu ári sem m.a.
voru sendir til Afgan-
istan.
Hver stund
er þess virði
Í hópnum innan
Kópavogsdeild-
arinnar eru um tíu
konur og þær hafa
verið í þessu sjálf-
boðastarfi undanfarin
fimmtán ár. „Okkur
finnst frábært að
geta lagt okkar af
mörkum til hjálp-
arstarfs því þörfin er
mikil. Þetta verkefni
hentar okkur mjög vel og hver og
ein okkar vinnur á sínum hraða
heima hjá sér en síðan hittumst við
allar hér heima hjá mér þegar við
erum búnar að safna nægilega í
sarpinn og þá hjálpumst við að við
að pakka,“ segir Anna Bjarnadótt-
ir, sem er forsprakkinn í hópnum
og hefur lagt tvö herbergi á heimili
sínu undir þetta starf.
„Skortur á barnafötum er mikill
á þeim svæðum þar sem neyð ríkir
og í almennum fatasöfnunum berst
minnst af barnafötum. Handa-
vinnuverkefnið miðar að því að
draga úr þessum skorti og við erum
að allan ársins hring. En hver
stund er þess virði því þetta er svo
gefandi. Auk þess er þetta fé-
lagslega skemmtilegt, því það er
svo gaman að koma saman og
pakka, sem við gerum þrisvar, fjór-
um sinnum á ári. Þá er mikil hátíð
og við skemmtum okkur vel, fáum
okkur eitthvað gott að borða og
drekka og njótum þess að hittast
með þetta sameiginlega áhugamál
okkar.“
Vandað handbragð
Pakkarnir handa börnunum eru
staðlaðir og í hverjum þeirra á að
vera ein prjónuð eða hekluð hlý
peysa, tvær treyjur, tvær sam-
fellur, tvær taubleiur, eitt teppi,
eitt lak og eitt handklæði. „Sumar
okkar prjóna peysur, aðrar sauma
treyjur, enn aðrar búa til teppi eða
sjá um handklæðin, og sumar eru
liðtækar í öllum flokkunum. Við
höfum líka fengið frábæran liðs-
auka í konum sem koma í Dvöl, sem
er athvarf fyrir geðfatlaða. Þær
hafa verið mjög duglegar bæði við
að prjóna og sauma það sem til þarf
í barnapakkana. Allar konur í hópn-
um skila svo fallegu verki að það er
alveg yndislegt.“
Eru með allar klær úti
Þó konurnar prjóni, hekli, saumi
og gefi alla sína vinnu, þá þarf líka
að kaupa hráefni og þá skaffar
Kópavogsdeild Rauða krossins
þeim peninga til þess. „En við erum
með allar klær úti og fáum mikið
gefins eða með miklum afslætti,
bæði af garni og efnum. Við fáum til
dæmis gefins ótakmarkað af af-
göngum frá prjónastofu hér í Kópa-
vogi og gerum úr þeim barnateppi.
Íþróttahúsin og Sundlaug Kópa-
vogs hafa líka verið einstaklega
hjálpleg, við fáum gömul handklæði
frá þeim og eins sjá þeir um að þvo
fatnaðinn fyrir okkur áður en við
sendum út. Eins hefur Þvottahús
spítalanna gefið okkur rúmföt sem
við saumum upp úr. Og við fáum
ungbarnafatnað frá fataflokkun
Rauða kross-deildanna á höf-
uðborgarsvæðinu. Það leggja því
margir hönd á plóginn. En tau-
bleiurnar kaupum við alltaf í Rúm-
fatalagernum og eins kaupum við
hluta af samfellunum og garninu.“
Yngra fólk mætti
gjarnan leggja okkur lið
Aldursforsetinn í hópnum er
Laufey Ólafsdóttir en hún er 88 ára
og lætur ekki sitt eftir liggja.
„Þetta er hennar líf og yndi og hún
er sannarlega betri en engin því
hún lét sig ekki muna um að hekla
103 teppi á síðasta ári, þó sjónin sé
farin að gefa sig hjá henni.“
Konurnar í hópnum eru flestar
orðnar fullorðnar og Anna segist
gjarnan vilja sjá yngra fólk bætast í
hópinn. „Hver sem er getur tekið
þátt í þessu verkefni og þetta er svo
notalegt á allan hátt.“
Sumar þessara kvenna láta ekki
duga að starfa við sjálfboðaverk-
efnið „Föt sem framlag“, heldur
eru þær líka heimsóknarvinir fyrir
Rauða krossinn en það er einnig
sjálfboðastarf. Þá líta þær inn til
fólks sem er einmana og vantar fé-
lagsskap til að stytta daginn. Anna
er ein af þeim og segist njóta þess
að spjalla og spila við alls konar
fólk sem er þakklátt að fá heim-
sókn.
 SJÁLFBOÐASTARF | Konur leggja sitt af mörkum fyrir börn í neyð
Að láta gott af sér leiða
Morgunblaðið/Sverrir
Hluti af hópnum góða: F.v. Laufey Ólafsdóttir, Hildur Káradóttir, Anna
Bjarnadóttir, Vilhelmína Þorvaldsdóttir, Þuríður Egilsdóttir, María Ein-
arsdóttir, Unnur D. Haraldsdóttir, Garðar Guðjónsson formaður Kópa-
vogsdeildar Rauða krossins og Kamilla Ingibergsdóttir framkvæmdastjóri.
Anna Bjarnadóttir: Stendur skelegg við
stjórnvölinn þegar kemur að því að pakka.
Hildur Káradóttir er við hlið hennar.
Staðlaður barnapakki fyrir Rauða kross-
inn: Skortur á barnafötum er víða mikill
þar sem neyðin er hvað mest.
Þeir sem hafa áhuga á að taka
þátt í sjálfboðastarfi hjá Rauða
krossi Íslands geta hringt í síma
570 4000 eða farið inn á vefslóð-
ina www.redcross.is.
khk@mbl.is
HJÁ Leiðbeiningastöð
heimilanna er að venju
nóg að gera í jólamán-
uðinum enda berast
þangað bæði margar
og ólíkar fyrirspurnir.
Alltaf er gott að byrja
jólaundirbúninginn
snemma og skipu-
leggja vel það sem er á
stefnuskrá heimilanna,
að sögn Hjördísar
Eddu Broddadóttur,
framkvæmdastjóra
Leiðbeiningastöðvar
heimilanna.
„Þó við séum ekki
búin að öllu því sem við
ætluðum okkur í upp-
hafi, þá er það í lagi. Jólin eiga ekki að
vera tími samkeppni. Mestu máli
skiptir að njóta tímans, ljósanna og
samvista við ástvini. Lærum að velja
og hafna. Gerum það sem við höfum
tíma til og sleppum hinu,“ segir Hjör-
dís Edda, sem gefur lesendum
nokkur nytsamleg heimilisráð,
sem ættu að koma að góðum
notum við jólaundirbúningin.
 Frysting: Geymsluþol bakk-
elsis er ágætt og getur sparað
mikla vinnu. Best er að frysta það ný-
bakað, en mikilvægt er að kæla vel
áður en það fer í frysti. Þíða má bakk-
elsi við stofuhita, en betra er að þíða
formkökur og tertubotna í kæliskáp.
Ekki er ráðlagt að frysta tómata,
agúrkur, majónes, jógúrt, sýrðan
rjóma, kartöflur, banana, salatblöð og
soðin egg. Allt sem inniheldur mikla
fitu hefur takmarkað geymsluþol og
aldrei er gott að margfrysta matvæli.
 Brætt súkkulaði: Þegar súkku-
laði er brætt, verður að bræða það
hægt við lágan hita. Annars gæti það
brunnið við eða hlaupið í kekki. Gott
er að bræða súkkulaði yfir vatnsbaði.
Þá er vatn hitað í potti, hitanum við-
haldið og súkkulaðið sett í skál, sem
látin er hvíla á pottbörmunum. Mögu-
legt er að laga kekki með t.d.
grænmetisolíu, 1 tsk í einu,
sem þó gæti haft áhrif á
súkkulaðiáferðina. Hægt er
líka að nota lágt stillta ör-
bylgjuofna við að bræða
súkkulaði.
 Marengsinn: Skál og
þeytari verða að vera þurr og hrein
þegar eggjahvítur og sykur eru þeytt
saman í marengs og engin eggja-
rauða má vera saman við hvítuna.
Eggjahvítur skal þeyta rétt áður en
þær eru notaðar og eru þær nægj-
anlega þeyttar þegar hægt er að
hvolfa skálinni án þess að hvítan detti
úr. Þeyttum eggjahvítum skal blanda
varlega saman við deig með sleikju
svo það haldi stífleika sínum.
 Fast í forminu: Þegar kaka er föst
í forminu að afloknum bakstri þrátt
fyrir að það hafi verið smurt að innan
með smjörlíki eða olíu, er gott að láta
formið standa á röku viskastykki eða
dagblaði þar til kakan losnar.
 Hrærðar/þeyttar
smákökur: Ef deigið er
þunnt og kökurnar
renna út, þarf að bæta
örlitlu hveiti saman við.
Ef kökurnar renna ekk-
ert út þarf að þrýsta of-
an á hverja köku með
gaffli eða bæta við 1–2
msk. af vökva.
 Hnoðaðar smákök-
ur: Ef deigið er of þurrt
vegna of mikils hveitis,
er best að bæta fáeinum
dropum af matarolíu út
í. En ef deigið rennur út
má setja ögn af hveiti
saman við. Líka er gott
að kæla of mjúkt deig.
 Silfurhnífapörin: Ýmsir sjálffægj-
andi vökvar eru til á markaði, en
hægt er líka að búa til einfaldan fægi-
lög úr 250 ml af vatni, 1 tsk lyftidufti
og 1 tsk matarsóda. Þetta soðið sam-
an, potturinn tekinn af hellunni og
silfrið látið liggja í leginum
um stund. Það er síðan
veitt upp úr, þvegið vel
upp úr heitu vatni, þ.e.
köldu soðnu vatni og
þurrkað. Gott er að hafa í
huga að hreinsa allan
fægilög vel af, annars fellur fyrr á
silfrið. Fægilög má yfirleitt ekki nota
á oxideraða muni né heldur á silfur,
sem skreytt er með dökkum skugg-
um í munstri. Silfur sem notað er
sjaldan má geyma í plastpoka, en
gæta verður að ekki komist raki í
pokann. Silfur sem notað er oftar er
betra að geyma í sérstökum dúk er
hlífIR silfrinu.
 Vond lykt: Hverfi vond lykt ekki
úr kæliskápum eða öðrum hirslum
eftir endurtekin þrif, er gott að setja
salmíakspíritus út í þvottavatnið og
fara að lokum yfir með hreinu þvotta-
vatni. Salmíakspíritus fæst í lyfjabúð-
um. 10% upplausn er nægjanleg, en
fara skal varlega með efnið sem ertir
augu og öndunarfæri.
 Kekkir í sósunni: Best er
að sía sósu í gegnum sigti. Sé
nauðsynlegt að hita sósuna
upp, skal gera það við vægan
hita og bæta mjólk/vökva út í
ef þarf. Í hvíta sósu skal nota
mjólk og í brúnar sósur vatn
eða soð. Sé sósan of þunn og
gestirnir mættir, er gott að nota
maísmjöl eða kartöflumjöl. Einn lítri
af sósu þarf 5-6 tsk af þykkingarefni,
sem hrært er út í 5-6 msk af vatni.
Sósan er hituð að suðumarki, blönd-
unni skellt út í og pískað vel.
 LEIÐBEININGASTÖÐ HEIMILANNA
Góð heimilisráð í
jólaundirbúningnum
Framkvæmdastjórinn:
Hjördís E. Broddadóttir.
Þjónusta Leiðbeiningastöðvar
heimilanna er öllum opin. Hún
sinnir alhliða neytendafræðslu og
er starfrækt af Kvenfélagasam-
bandi Íslands. Símaráðgjöf verður
í síma 908-2882 frá kl. 9.00-
14.00 í desember um flest er lýtur
að heimilishaldi.
join@mbl.is