Morgunblaðið - 20.02.2005, Page 38

38 SUNNUDAGUR 20. FEBRÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
NÚ ER flestum heilbrigð-
isstéttum og stofnunum óheimilt
samkvæmt lögum að auglýsa sína
starfsemi. Vegna þessa þarf al-
menningur að treysta
orðrómi, ímynd og um-
tali þegar kemur að
vali á heilbrigðisþjón-
ustu. Slíkt er tíma-
skekkja að mínu mati
og hef ég nú lagt fram
tillögu á Alþingi um að
rýmkaðar verði heim-
ildir heilbrigðisstétta
og -stofnana til að aug-
lýsa og kynna sína
starfsemi.
Með afnámi á tak-
mörkunum á auglýs-
ingum er ljóst að al-
menningur fengi aðgang að betri
upplýsingum um heilbrigðisþjón-
ustu. Í nágrannaríkjum gildir mun
frjálslegri lagasetning hvað varðar
auglýsingar heilbrigðisstétta og
-stofnana en það sem gildir hér-
lendis.
Bætt þjónusta við almenning
Í auglýsingum er að finna marg-
víslegar upplýsingar til almennings.
Auglýsingar hjálpa almenningi að
átta sig á hvað er í boði og með
hvaða hætti. Samkvæmt núgildandi
lögum hefur almenningur hins veg-
ar mjög takmarkaðan möguleika á
að vita hvar t.d. hentugasta augn-
lækninn sé að finna eða hvar megi
fá sérhæfðan barnatannlækni
o.s.frv.
Með því að heimila auglýsingar
lækna, tannlækna og annarra heil-
brigðisstétta ásamt auglýsingar
heilbrigðisstofnana er því fyrst og
fremst komið á móts við almenning í
landinu.
Gjörbreytt umhverfi er nú að
finna víða í heilbrigðisþjónustunni.
Almenningur á oft fjölbreytilega
valkosti milli lækna og heilbrigð-
isstofnana sem keppa um þjónustu
og aðstöðu fyrir almenning þrátt
fyrir að í flestum tilvikum sé það hið
opinbera sem greiðir fyrir þjón-
ustuna. Enn ríkari ástæður eru fyrir
því að afnema auglýs-
ingabann hjá tann-
læknum þar sem þeir
hafa frjálsa gjaldskrá
og keppa m.a. í verði á
frjálsum markaði.
Agi og ákvæði um
40 cm skilti
Á sínum tíma var
auglýsingabann lækna
og tannlækna talið
nauðsynlegt vegna fá-
mennis í landinu og
kunningsskapar og tal-
ið halda uppi aga innan
stéttarinnar. Ég tel að þessi rök eigi
ekki við í dag, hafi þau einhvern
tímann átt við.
Núverandi auglýsingabann er
sömuleiðis erfitt og flókið í fram-
kvæmd. Núna mega læknar og
tannlæknar einungis auglýsa þegar
þeir breyta um aðsetur með efnis-
legum og látlausum hætti, sem get-
ur verið umdeilanlegt hvað sé.
Mörkin milli upplýsingagjafar t.d. á
heimasíðu og hefðbundinna auglýs-
inga geta einnig verið óljós. Upp
hafa komið álitamál hvort umfjöllun
í fjölmiðlum s.s. í viðtali teljist aug-
lýsing eða ekki. Sömuleiðis eru til
mörg grá svæði um hvort um sé að
ræða auglýsingu eða almenna um-
fjöllun um þjónustu, tækni, getu,
tæki eða ákveðna læknisaðferð.
Mörk heilsuræktar og forvarna ann-
ars vegar og læknisþjónustu hins
vegar geta jafnvel í sumum tilfellum
skarast.
Sömuleiðis hafa komið upp álita-
mál hvort einkenni eða kennileiti
lækna- eða tannlæknastofu, s.s.
skilti, samræmist núgildandi
reglum. Í siðareglum tannlækna er
t.d. nákvæm útlistun á hvað skilti
við tannlæknastofu megi vera stór,
þ.e. 40 cm á lengd og 15 cm á hæð,
og um að þau eigi að vera við inn-
gang, anddyri eða dyr stofu.
Samkeppnislög og siðareglur
eigi áfram við
Auglýsingar um heilbrigðisþjón-
ustu munu að sjálfsögðu vera
bundnar reglum samkeppnislaga og
lúta eftirliti samkeppnisyfirvalda.
Samkeppnislögin koma m.a. í veg
fyrir rangar, ófullnægjandi eða vill-
andi upplýsingar og setja ýmsar
takmarkanir á svokallaðar sam-
anburðarauglýsingar. Siðareglur
fagfélaga leggja sömuleiðis ýmsar
kröfur á sína félagsmenn s.s. um
drengskap og háttvísi gagnvart öðr-
um í stéttinni.
Ég legg ríka áherslu á að afnám
auglýsingabanns lýtur einungis að
því að auka upplýsingaflæði til al-
mennings en ekki að einhvers konar
markaðsvæðingu heilbrigðisþjón-
ustunnar. Til eru mörg dæmi þess
að gjaldfrjáls almannaþjónusta aug-
lýsi sína þjónustu og má þar nefna
t.d. framhaldsskóla.
Eðlileg upplýsingagjöf
og tjáningarfrelsi
Það getur vel verið að fjárráð við-
komandi heilbrigðisaðila veiti ekki
svigrúm til auglýsinga eða það sé í
sumum tilfellum fullkomlega óþarfi.
Hins vegar er mikilvægt að þessir
aðilar hafi rétt á að fara þessa leið
til að kynna sína starfsemi sé ein-
hver þörf á því.
Lengi vel komu siðareglur lög-
manna í veg fyrir auglýsingar lög-
manna en nú hefur því verið breytt.
Þrátt fyrir það hafa lögmenn ekki
séð ríka ástæðu til að auglýsa sína
starfsemi mikið. En aðalatriðið er
að þeir hafa rétt á því og almenn-
ingur nýtur góðs af betri upplýs-
ingum um þjónustuna og jafnvel
verð þar sem það á við.
Að mínu mati snýst þetta mál um
eðlilega upplýsingagjöf og almanna-
hagsmuni. En þetta snýst einnig
um tjáningarfrelsi. Auglýsingar eru
ekki einungis upplýsingar heldur
einnig eitt form tjáningar. Það þarf
ætíð veigamikil rök til að skerða
tjáningarfrelsið sem ég tel ekki að
sé að finna í þessu máli.
Ég álít að lokum að það sé fullvel
hægt að treysta viðkomandi stétt-
um að fara með vel með frelsi sitt
svo að allur almenningur njóti góðs
af.
Heimilum auglýsingar lækna
Ágúst Ólafur Ágústsson
fjallar um auglýsingar lækna
’Vegna þessa þarf al-menningur að treysta
orðrómi, ímynd og um-
tali þegar kemur að vali
á heilbrigðisþjónustu.‘
Ágúst Ólafur Ágústsson
Höfundur er alþingismaður
Samfylkingarinnar.
BRÉF TIL BLAÐSINS
Morgunblaðið Kringlunni 1 103 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
Kleppsvegur - Reykjavík
Nýkomin í einkasölu mjög góð 118,7
fermetra 4ra-5 herbergja íbúð á
fyrstu hæð í góðu fjölbýli. Eignin
skiptist í forstofu, hol, sjónvarpshol,
stofu, eldhús, baðherbergi, borðstofu
(hægt að nota sem herbergi), hjóna-
herbergi og barnaherbergi. Geymsla
í kjallara ásamt sameiginlegri þvotta-
aðstöðu. Hjóla- og vagnageymsla. Verð 17,1 millj. 108423
Sumarhús Lóubraut – Hjá Flúðum
Bústaðurinn er 77 fm að stærð sem
skiptast þannig: Aðalrými 54 fm sem
er með 2 rúmgóðum svefnherbergj-
um, baði, samliggjandi stofu og eld-
húsi, manngengt 20 fm svefnloft og 3
fm geymsla. Inntak fyrir heitt og kalt
vatn verður í geymslu og einnig verð-
ur komið fyrir rotþró. Bústaðurinn
stendur á 6 steyptum veggjum á
púða. Hann er tilbúinn til innréttinga
og gólfefna, en hægt er að skila honum lengra komnum. Hann stendur á leigu-
lóð með 50 ára samningi, leigan er ca 30.000 á ári. Verð 10 millj. 109036
www.gimli.is - ww.mbl.is/gimli
Árni Stefánsson viðskiptafræðingur og lögg. fasteignasali
FASTEIGNASALAN
GIMLI GRENSÁSVEGI 13, SÍMI 570 4800 - FAX 570 4810
Traust þjónusta í 20 ár
Nýtt á skrá. Mjög góð 2ja herbergja
íbúð í kjallara, samtals 67,6 fm. Íbúðin
skiptist í gang með holi, í holi er tölvu-
horn, baðherbergi nýlega tekið í gegn,
sturta, handklæðaofn, skápur, hiti í
gólfi. Herbergi með skáp. Eldhúsið er
opið í stofu, nýl. birkiinnrétting og tæki,
eldavél og háfur úr burstuðu stáli, stof-
an og eldhúsið er afar rúmgott. Á gólf-
um er plastparket og flísar. Við hlið
íbúðar er gott sameiginlegt þvottahús, sérgeymsla er einnig í sameign.
Stutt er í sundlaug, skóla og aðra þjónustu. Garður í einstaklega góðri rækt.
Gler íbúðar þarfnast endurnýjunar. Verð 13,7 millj.
Sigurður sýnir eignina frá kl. 14–16 í dag, sunnudag.
OPIÐ HÚS Í DAG MILLI KL. 14 OG 16
BUGÐULÆKUR 8 - KJALLARI
SKÖMMU fyrir síðustu áramót
samþykkti Alþingi Íslendinga lög
um skattalækkanir, sem mundi veit-
ast öllum lýðnum eins og sagt var,
og var talað um að staðgreiðsla
myndi lækka um 1%, en raunin varð
sú að í Kópavogi var þessi lækkun
0,85%, sem þýðir að af hverjum
10.000 kr. sem ber að greiða af í
staðgreiðslu, er greitt 85 kr. minna í
ár, en á síðasta ári, eða sem þýðir að
ef tekjur eru um 120 þúsund þá eru
rúmlega 40 þúsund krónur sem þarf
að greiða staðgreiðslu af eða 4 sinn-
um 3.773 kr., samtals 15.092 kr. á
mánuði. Af þessum 40 þúsundum
króna hefði á síðasta ári þurft að
greiða 4 sinnum 3.858 kr., samtals
15.432 kr. Þarna munar 340 krón-
um, sem lækkunin er. Þetta er allt
gott og blessað, en það var ekki tek-
ið með í reikninginn að til er rík-
istofnun, Fasteignamat ríkisins,
sem sér um að hækka fasteignamat
svo fasteignaskattar og eigna-
skattar hækka verulega, og þar
urðu hækkanir, sem eru mikið
hærri en lækkanir á staðgreiðslu
hjá stórum hluta ellilífeyrisþega.
Skal hér nefnt eitt dæmi um hús-
næði sem eldri borgari á. Í fyrra
eða árið 2004 var lagt á fast-
eignagjöld að upphæð 112.422 kr.
frá dregið 35.800 kr. eða samtals
76.662 kr. Í ár eða árið 2005 er
heildarupphæð af þessu sama húsi
132.304 kr. og frá dregið 37.000 kr.
eða samtals eru þetta 95.304 kr.
Mismunur þarna er 18.642 kr., sem
þýðir hjá þessum aðila að hækkun
fasteignagjalda er mikið meiri en
nemur lækkun staðgreiðslu.
Eignaskattur af þessu sama hús-
næði, sem var enginn fyrir nokkrum
árum, er í dag um 17.000 kr.
Þannig er það hjá fjölda aldraðra,
sem eru með litlar tekjur, en um
30% aldraðra eru með 110 þúsund
krónur á mánuði eða minna, þeir
borga margfalt meira í hækkun á
fasteignagjöldum og eignasköttum í
ár, en nemur lækkun staðgreiðslu.
Er þetta það sem stjórnvöld ætl-
uðu sér með áðurnefndri lagasetn-
ingu eða hvað fór úrskeiðis? Er
þetta skattalækkun til aldraðra?
KARL GÚSTAF ÁSGRÍMSSON,
ellilífeyrisþegi,
Kópavogi.
Skattalækkun
fyrir aldraða?
Frá Karli Gústafi Ásgrímssyni: