Morgunblaðið - 01.04.2005, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 1. APRÍL 2005 31
MENNING
ANDI manns er yfirskrift sýningar á 20 glerverkum sem Leif-
ur Breiðfjörð opnar í Forrými Salarins, Tónlistarhúsi Kópa-
vogs á morgun kl. 15. Þetta er óvenjulegt sýningarrými fyrir
myndlist, þar sem Forrýmið er eins konar glerskáli en Leifur
segir þetta einmitt henta glerverkum sínum mjög vel þar sem
birtan kemur að utan, lýsir í gegnum verkin eins og svo nauð-
synlegt er með glerverk. „Það er líka gaman að því hvað birtan
er breytileg eftir tíma dagsins og á kvöldin er ljós hér inni svo
áhorfendur geta upplifað verkin á fjölbreyttan hátt,“ segir Leif-
ur.
Hafði rýmið í huga
Það er reyndar ekki tilviljun að Leifur kýs að sýna í þessu
rými, hann hefur unnið að verkunum á sýninguna undanfarin
þrjú ár þó flest þeirra séu unnin á síðasta ári og nokkur á því
sem af er þessu ári. „Mér var boðið að vera með þessa sýningu
þegar ákveðið var að halda hér alþjóðlega ráðstefnu um nú-
tímaglerlist,“ segir Leifur og verkin eru því öll unnin með þetta
rými sérstaklega í huga. „Andi mannsins er táknaður með höf-
uðforminu og gengur í gegnum allar myndirnar á sýningunni.
Þetta eru steindir gluggar og svífandi glerdrekar sem ég hef
hengt upp í loftið hér í forsalnum en einnig sýni ég eitt verk
sem unnið er með blandaðri tækni. Í verkunum má sjá óræðan
texta, fljúgandi fugla og dulúðugar forynjur, spurul höfuð, sum
með grímur og huliðshjálma í litríkri veröld furðufyrirbæra,“
segir Leifur þegar hann er beðinn að lýsa myndefninu nánar.
Í sýningarskrá ritar Pétur Pétursson prófessor í guðfræði
eftirfarandi um verk Leifs á þessari sýningu: „Hausinn“ hans
Leifs er gegnumgangandi þema á þessari sýningu. Stundum er
eins og það sé hula eða hjálmur yfir þessum hausum sem hlífa
persónuleikanum. Við getum sett þessa huliðshjálma á okkur
þá erum við komin inn í annan heim. Þótt þeir séu óræðir eru
þeir samt alltaf í tengslum við efnislegan veruleika – hvort sem
er á himni, á jörðu eða neðan jarðar. Myndir Leifs minna okkur
flestar á eitthvað sem við þekkjum en um leið benda þær okkur
út fyrir það í áttir sem við höfum ekki gert okkur grein fyrir að
séu til, áttir sem virðast heillavænlegar og óræðar í senn.“
Guðbjörg Kristjánsdóttir, forstöðumaður Gerðarsafns, segir
í sýningarskránni að Leifur Breiðfjörð hafi „þá sérstöðu meðal
íslenskra listamanna að hafa helgað sig glerlistinni og óhætt að
segja að í meðförum hans hafi þessi aldni miðill aldrei verið
angi af annarri listgrein heldur ætíð gegnt lykilhlutverki. Fyrir
réttum áratug hélt Leifur Breiðfjörð yfirlitssýningu í Gerð-
arsafni í tilefni 50 ára afmælis síns. Sú sýning markaði tímamót
í sögu þessa nýstofnaða safns . Hún fékk fádæma góða viðtökur
hjá almenningi og var betur sótt en flestar aðrar sýningar í
safninu fram til þess dags.
Það er sérstakt fagnaðarefni að fá aftur tækifæri til að sýna
verk Leifs þegar hann sjálfur stendur á sextugu og liðin eru 10
ár frá yfirlitssýningu hans í Gerðarsafni. Og ekki skyggir það á
gleðina að sýning Leifs er í tengslum við alþjóðlegt gler-
listaþing, Ísland 2005, sem Leifur hefur ásamt eiginkonu sinni
Sigríði Jóhannsdóttur lagt mikla vinnu í að skipuleggja.“
Samtímaglerlist í brennidepli
Þau Leifur og Sigríður segja að með sýningunni og þinginu,
sem hefst á þriðjudag, sé mikill áfangi að baki í starfi þeirra
beggja undanfarin ár. „Þær Sigríður og Caroline Swash gler-
listamaður og kennari við Central Saint Martin listaskólann í
London eiga hugmyndina að þinginu,“ segir Leifur. Í tengslum
við þingið koma hingað um 100 manns erlendis, allt þekktir
listamenn og sérfræðingar á sviði glerlistar. „Samtímaglerlist
verður í brennidepli hér í Kópavogi í næstu viku,“ segja þau
Leifur og Sigríður að lokum.
Glerlist | Leifur Breiðfjörð opnar sýningu á glerverkum í Forrými Salarins, Tónlistarhúss Kópavogs
Steindir
gluggar og
svífandi
drekar
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Leifur Breiðfjörð með glerdreka og steind gluggaverk í bak-
sýn. „Andi mannsins er táknaður með höfuðforminu og geng-
ur í gegnum allar myndirnar á sýningunni. Þetta eru steindir
gluggar og svífandi glerdrekar sem ég hef hengt upp í loftið
hér í forsalnum en einnig sýni ég eitt verk sem unnið er með
blandaðri tækni.“
Eftir Hávar Sigurjónsson
havar@mbl.is
Djasskvartett Reykjavíkurleikur á opnum tónleikumTónlistar fyrir alla í Ráð-
húsinu í dag kl. 12.10. Þar með lýk-
ur kvartettinn tónleikaferð sinni
um þá grunnskóla borgarinnar sem
eiga aðild að Tónlist fyrir alla.
Tónlist fyrir alla hóf starfsemi
sína snemma á tíunda áratugnum
og hefur tilgangur verkefnisins frá
upphafi verið að kynna íslenskum
grunnskólabörnum ólíkar tegundir
tónlistar í lifandi flutningi fremstu
listamanna.
Tónlist fyrir alla er faglegt upp-
eldisstarf og hefur á undanförnum
árum orðið að reglubundnum þætti
í tónmennta- og tónlistarkennslu
barna og unglinga á Íslandi. Tón-
listarfólkið er í samstarfi við kenn-
ara um tónleikana og fræðslu
tengda þeim og eru árlega haldnir á
fjórða hundrað slíkir tónleikar í
flestum grunnskólum landsins.
Dagskrárnar eru mjög fjölbreyttar,
en börnunum er jöfnum höndum
boðið upp á sígilda tónlist, djass, nú-
tímatónlist, tangó, óperutónlist,
vísnatónlist, heimstónlist og fleira.
Tónlist fyrir alla er samstarfs-
verkefni ríkis og sveitarfélaga. Það
er sérstakur liður á fjárlögum og
nýtur stuðnings frá sveitarfélögum
í formi hóflegs gjalds sem er kr. 165
fyrir hvern nemanda. Yfirbygging
er hins vegar mjög lítil, en aðeins
einn starfsmaður er í hálfu starfi
sem framkvæmdastjóri. Pétur Jón-
asson gítarleikari tók við starfi
framkvæmdastjóra verkefnisins í
haust, af Áshildi Haraldsdóttur
flautuleikara. Það blés ekki byrlega
þegar nýi framkvæmdastjórinn tók
við, því fella þurfti niður alla tón-
leika síðasta misseris vegna kenn-
araverkfallsins.
  
Á vormisseri verða hins vegarhaldnir 187 tónleikar um allt
land. Tónleikaröð Sinfóníuhljóm-
sveitar Íslands á Suðurnesjum og í
Reykjavík er nýlokið. Bergþór Páls-
son, Áshildur Haraldsdóttir og Nína
Margrét Grímsdóttir luku ferð sinni
um Suðurnesin í dag og hafa þau
kynnt tónlist eftir Mozart. Diddú og
Anna Guðný Guðmundsdóttir heim-
sækja skóla á Vesturlandi. KK og
Guðmundur Pétursson eru á Aust-
fjörðum og kynna þar íslensk þjóð-
lög og djasslandsliðið lýkur sinni
reisu með tónleikunum í dag. Syngj-
andi skóli heldur yfir 30 tónleika á
Suðurlandi, tónlistarmennirnir
Hundur í óskilum, sem voru upphit-
unarband Stuðmanna í Royal Al-
bert Hall um síðustu helgi, slá á létt-
ari strengi á Vestfjörðum. Daði
Sverrisson píanóleikari ferðast um
Norðurland með tvískipta dagskrá
um fílinn Babar og leikur tónlist við
mynd Chaplins Ævintýramanninn.
Hljómsveitin Tónlist frá tunglinu
kemur frá Þýskalandi með glæsi-
lega dagskrá þar sem saman fer
vönduð tónlist frá fimm mismun-
andi heimalöndum meðlimanna,
brúðuleikhús og vídeólistaverk. Ný
dagskrá, Raddir þjóðar, þeirra Sig-
urðar Flosasonar og Péturs Grét-
arssonar hefur göngu sína með vor-
inu, en samnefnd dagskrá þeirra
var m.a. tilnefnd til Tónlist-
arverðlauna Norðurlandaráðs á síð-
asta ári.
  
Pétur Jónasson segir að það séstefna Tónlistar fyrir alla og
leiðarljós að dagskráin sé góð. „Við
erum stolt af því að geta boðið upp á
bestu tónlistarmenn landsins, og
raunin hefur verið sú, að þeir bíða í
röðum eftir að fá að taka þátt í
þessu verkefni. Þetta er alveg ótrú-
legt. Þetta er allt frá einleikurum
og upp í Sinfóníuhljómsveit Íslands.
Fjölbreytnin skiptir mestu máli, og
það eina sem við bjóðum ekki upp á
er sú dægurtónlist sem krakkar
hafa mest aðgengi að. Fyrsta
krafan er sú að tónlistin sé af mikl-
um listrænum gæðum. Í öðru lagi
þarf þetta að vera skemmtilegt og
höfða til krakkanna. Í þriðja lagi
viljum við að dagskráin sé fræð-
andi.“
Pétur segir að sér finnist alltaf
svolítið skrýtið þegar talað sé um að
ala upp hlustendur framtíðarinnar,
aðalatriði sé að skólakrakkar fái
tækifæri til að upplifa lifandi tónlist
núna og að þeir verði fyrir áhrifum
sem auðgi líf þeirra nú, – hvort sem
þeir sæki tónleika síðar meir eða
ekki. „Mér finnst mikilvægt að
krakkar heyri eitthvað annað en
þeir hafa fyrir eyrunum alla daga.“
Viðbrögð við tónleikum Tónlistar
fyrir alla í skólum landsins hafa
verið afar góð, að sögn Péturs. „Ég
er þakklátur fyrir það hvað viðtök-
urnar hafa verið góðar nú eftir ára-
mót, eftir að við þurftum að fella
niður alla tónleika haustannarinnar
vegna verkfallsins. Ég mæti engu
öðru en jákvæðu viðhorfi frá skól-
unum, og ánægjan með verkefnið
virðist vera gagnkvæm milli tónlist-
arfólks og skólanna og það er gleði-
legt.“
Pétur segir að þegar Tónlist fyrir
alla var að hefja göngu sína, fyrir
rúmum áratug, hafi verið augljóst
að það hafi verið nýtt fyrir mörgum
krakkanna að sitja í 40 mínútur og
hlusta á tónlist. „Ár frá ári sé ég þó
stóra breytingu á þessu, og í þeim
skólum sem hafa verið lengst með
okkur, mætir maður nú fullum sal
af krökkum sem eru orðnir mjög
sjóaðir í þessu, rétt eins og þau
væru á tónleikum. Krakkarnir læra
að hlusta og bera virðingu fyrir tón-
listinni. Að sama skapi hefur dag-
skrám tónlistarmannanna fleygt
fram og þær verða stöðugt betri ár
frá ári með þeirri áherslu sem við
leggjum á að þarna sé ekki bara
verið að spila tónlist, – heldur sé
dagskráin vel smíðuð og vönduð og
höfði til krakkanna án þess að list-
rænum gæðum sé fórnað. Á þessa
hluti mun ég leggja mikla áherslu í
mínu starfi.“
Tónleikar Djasskvartetts Reykja-
víkur á vegum Tónlistar fyrir alla
hefjast sem fyrr segir kl. 12.10 í
Ráðhúsinu í dag, standa í um 40
mínútur, og eru öllum opnir.
Krakkar fái að upplifa lifandi tónlist
’Í þeim skólum semhafa verið lengst með
okkur mætir maður nú
fullum sal af krökkum
sem eru orðnir mjög
sjóaðir í þessu.‘
Morgunblaðið/Kristinn
Börn í Árbæjarskóla fylgjast einbeitt með Tónlist fyrir alla.
Morgunblaðið/Kristinn Ingvarsson
Pétur segir að þegar Tónlist fyrir alla var að hefja göngu sína, fyrir rúm-
um áratug, hafi verið augljóst að það hafi verið nýtt fyrir mörgum krakk-
anna að sitja í 40 mínútur og hlusta á tónlist.
AF LISTUM
Bergþóra Jónsdóttir
begga@mbl.is