Morgunblaðið - 08.04.2005, Blaðsíða 8

8 FÖSTUDAGUR 8. APRÍL 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Þungaumferð umþjóðvegi landsinsjókst talsvert eftir
að strandflutningar lögð-
ust að mestu af 1. desem-
ber þegar Eimskip lagði
niður strandsiglingar sín-
ar. Samskip hættu sínum
strandsiglingum árið
2000.
Í frétt sem birtist í
Morgunblaðinu gær segir
Óli H. Þórðarson, for-
maður Umferðarráðs, að
auknir landflutningar um
vegakerfi landsins kalli á
vegabætur. Aukin umferð
flutningabíla auki álag á vegi og
auki jafnframt slysahættu. Óli
segir ljóst að vegirnir séu ekki
byggðir fyrir þennan mikla og
aukna flutning.
Þeir aðilar sem haft var sam-
band við í gær voru allir sammála
Óla varðandi það að nauðsynlegt
væri að bæta vegakerfið til þess
að geta tekið við aukinni umferð
þungra flutningabíla og draga úr
slysum.
„Ég tel að það þurfi að grípa til
aðgerða varðandi þjóðveg númer
eitt eins skjótt og kostur er, helst
strax. M.a. vegna þess að þessi
vegur er orðinn illa farinn. Hann
annar ekki með góðu móti þeirri
umferð sem fer þarna um og
ástandið hefur versnað vegna
aukinna vöruflutninga á landi
með mjög stórum og þungum bíl-
um,“ segir Ólafur Helgi Kjart-
ansson, sýslumaður á Selfossi.
Stefán Skarphéðinsson, sýslu-
maður í Borgarnesi, tekur í svip-
aðan streng. Hann bendir á að
víða í sýslunni séu vegirnir að
verða ónýtir vegna aukinnar um-
ferðar þungra flutningabíla. Veg-
irnir í núverandi mynd séu ekki
gerðir fyrir slíka umferð. „Maður
þakkar fyrir hvern dag sem ekki
verða stórslys,“ segir Stefán en
bæði hann og Ólafur eru sam-
mála um það að aukinni umferð
fylgi aukin slysahætta. Stefán
segist hafa orðið var við að sumir
ökumenn flutningabíla bæði aki
of geyst miðað við aðstæður og
séu ekki með fulla athygli við
aksturinn, t.a.m. talandi í farsíma
án handfrjáls búnaðar. Hann
segir að ekki þurfi að spyrja að
leikslokum ef stór flutningabíll
lendir á litlum fólksbíl. Stefán
segir að í sumar verði umferð
flutningabíla á þjóðvegum skoð-
uð mjög vel, en sú vinna sé nú í
undirbúningi.
Í greinargerð um breytingar á
flutningum innanlands, sem gerð
var á vegum samgönguráðuneyt-
isins sl. haust, kom m.a. fram að
akstur þungra bíla í vegakerfinu
muni aukast um u.b.b. þrjár
milljónir kílómetra á ári eða um
2%, og um 0,15% af heildarum-
ferð. Þá má gera ráð fyrir að
slysum (þá er átt við eignatjón og
slys á fólki) á vegum fjölgi um 10
á ári að meðaltali.
Bent er á að ending vega á
nokkrum flutningaleiðum styttist
um 3–5 ár að meðaltali miðað við
það sem annars hefði verið. En
kostnaður Vegagerðarinnar við
viðhald og endurnýjun vega er
sagður aukast að meðaltali um
a.m.k. 100 milljónir kr. á ári en á
móti má reikna með að tekjur
hennar af þungaskatti vegna við-
bótaraksturs aukist um 80–120
milljónir kr. á ári.
Óskar Óskarsson, fram-
kvæmdastjóri Landflutninga-
Samskipa, telur að uppbygging
vegakerfisins á Íslandi ætti fyrir
löngu að vera lengra á veg kom-
in, miðað við það sem gerist í
Evrópu. „Við keyrum ekki á sam-
bærilegum vegum og nágranna-
þjóðirnar,“ segir Óskar. Hann
telur menn vilja gera of mikið úr
þeim áhrifum sem hafa orðið
vegna aukinna landflutninga.
Hann bendir á að eftir að Sam-
skip hættu strandsiglingum hafi
þau bætt við sig átta bílum en
fyrirtækið er nú með um 40 bíla í
akstri til og frá Reykjavík. Hann
segir að bætt vegakerfi myndi ef-
laust draga úr slysahættu. Nauð-
synlegt sé að breikka þjóðveginn
þannig að menn séu ekki í hættu
þegar þeir mætast. Auk þess
þurfi að klára grunnuppbygginu
veganna, þ.e. í dag þoli þeir eng-
an veginn þann þunga sem þeir
eiga að þola og dæmi eru um að
vegaxlir springi vegna þungans.
Steingrímur Pétursson, fram-
kvæmdastjóri Eimskips innan-
lands, segir umræðuna um þessi
mál vera af hinu góða, en segir að
menn megi ekki gleyma því að
landflutningar hafi verið veruleg-
ir áður en Eimskip hætti strand-
flutningum. „Flestir sem nýta
þessa vegarkafla, sem við erum
tala um að mesta álagið sé á voru
sammála um að það þyrfti að laga
þessa vegi áður en við tókum þá
ákvörðun að keyra frekar en að
sigla,“ segir Steingrímur en um
50 bílar aka til og frá Reykjavík á
vegum fyrirtækisins. Hann bend-
ir á að aukinn vegumferð auki
tekjur Vegagerðarinnar sem geti
með því byggt upp vegi og gert
þá um leið öruggari.
Bæði Eimskip innanlands og
Landflutningar segjast leggja
mikla áherslu á gott samstarf
með Vegagerðinni varðandi hug-
myndir um vegaumbætur. Bæði
fyrirtækin segjast auk þess setja
sér ákveðnar reglur varðandi
hvort bílstjórar eigi að leggja í
ferðir eða ekki, þá með tilliti til
færðar og veðurskilyrða.
Fréttaskýring | Auknir landflutningar
kalla á verulegar vegabætur
Þjóðvegurinn
illa farinn
Gera má ráð fyrir að slysum á fólki á
vegum fjölgi um 10 á ári að meðaltali
Vegaxlir eru víða illa farnar.
Um 60 milljarðar í vega-
mál á næstu fjórum árum

Samtals er gert ráð fyrir að
tæpum 60 milljörðum króna
verði varið til vegamála á næstu
fjórum árum, 2005–2008, sam-
kvæmt tillögu til þingsályktunar
um fjögurra ára samgönguáætl-
un sem samgönguráðherra hefur
nýlega lagt fram á Alþingi.
Útgjöld til vegamála í ár og á
næsta ári verða tæpir 13 millj-
arðar króna á hvoru ári um sig
en um 17 milljarðar hvort árið
2007 og 2008.
Eftir Jón Pétur Jónsson
jonpetur@mbl.is
GEYSIR, Gullfoss, íslenskt landslag
til fjalls og fjöru, Jökulsárlón, Mý-
vatn og Vatnajökull hljóta brons-
verðlaun og eru í hópi þúsund
merkilegustu áfangastaða ferða-
manna, að mati bandarísks blaða-
manns, Howard Hillmann, sem
ferðast hefur um heiminn í 30 ár,
farið til um eitt hundrað landa og
skrifað 25 ferðahandbækur.
Hillmann, sem helgað hefur sig
skrifum um ferðamál, segir að í
heiminum séu um 100.000 staðir
sem vert sé að nefna sem áhuga-
verða fyrir ferðamenn. Hann segir
norsku firðina gulls ígildi. Úr þess-
um 100.000 stöðum hefur hann
dregið upp lista yfir 1.000 sem hann
segir sérlega áhugavert að skoða.
Og úr þeim hópi hefur hann valið
100 staði sem hann segir hafa fram-
úrskarandi segulafl. Þeir fá sérstök
gullverðlaun hjá honum, aðrir 100
áfangastaðir fá silfur og 800 brons.
Í síðasttalda hópnum eru íslensku
áfangastaðirnir.
Norsku firðirnir fá gullverðlaun
hjá Hillmann en aðrir norrænir
áfangastaðir fá hvorki gull né silf-
ur. Áfangastaðir bæði í Noregi, Sví-
þjóð, Danmörku, Finnlandi og Ís-
landi fá hins vegar bronsverðlaun
hjá Hillmann.
Reyndar hefur Hillmann ekki
dregið upp lista sinn einn og
óstuddur heldur haft sér til full-
tingis 100 kollega sem allir hafa
það að starfi að skrifa um ferðamál.
Heimsins áhugaverðastir eru
pýramídarnir í Egyptalandi, engu
verður við þá jafnað, segja Howard
Hillmann og félagar í umfjöllun
sinni.
1.000 merkilegustu ferðamannastaðir heimsins
Morgunblaðið/RAX
Íslenskir staðir eru á listanum
 Meira á mbl.is/itarefni
ÞORSTEINN Hilmarsson upplýs-
ingafulltrúi Landsvirkjunar segir
gagnrýni nafna síns Þorsteins Sig-
laugssonar um kostnað vegna Kára-
hnjúkavirkjunar byggjast á veikum
grunni og ekki sé hægt að finna því
stað að kostnaður við framkvæmdina
verði 130 milljarðar króna í stað 90
milljarða.
„Það er ekkert sem bendir til þess
að þær tröllatölur sem Þorsteinn
nefnir eigi við rök að styðjast,“ segir
Þorsteinn Hilmarsson. „Það er búið
að semja um rúmlega 90% af þeim
kostnaði sem ráðist hefur verið í.“
Hvað Kárahnjúkastíflu áhrærir og
óvissuþætti vegna ófyrirséðrar
vinnu sem ekki hafi verið samið um,
bendir Þorsteinn á að samið hafi ver-
ið við Impregilo í lok síðasta árs en í
þeim samningi hafi verið tekið á
þeirri vinnu sem þurfti að vinna við
stíflubotninn. „Þegar við gengum frá
þeim málum vorum við eftir sem áð-
ur innan þeirra kostnaðaráætlana
sem við reiknuðum með. Það er því
vandséð hvernig 40 milljarða króna
hækkun umfram kostnaðaráætlun
geti staðist.“
Þorsteinn Siglaugsson segir að
áhættumat Landsvirkjunar byggist
ennfremur á veikum grunni og valin
hafi verið fáein lítil verkefni sem
komu vel út í samanburði við áætlun.
Þorsteinn Hilmarsson bendir á að nú
sé búið að ljúka 30% af stíflunni og
enn sé ekkert sem bendi til þess að
farið hafi verið fram úr kostnaðar-
áætlun. Þorsteinn Hilmarsson segir
að vissulega sé Kárahnjúkavirkjun
stærri framkvæmd en áður hafi ver-
ið ráðist í. „Staðreyndin er sú að
Landsvirkjun hefur tekist ágætlega
upp í að byggja mannvirki á áætlun,“
segir hann. Bendir hann á að Sult-
artangavirkjun upp á 150 MW hafi
verið 1,5-2 milljörðum undir áætlun
og þar séu til staðar göng og sprung-
ur í grunni stöðvarhúss. „Það er því
ekki eins og menn hafi ekki lent í
ýmsu,“ segir hann. Við teljum því að
það búi ekki mikið á bak við gagn-
rýni Þorsteins og ekkert sem bendi
til þess að hún sé réttmæt.“
Landsvirkjun vísar
gagnrýni Þorsteins á bug
DANSKT varðskip hafði viðkomu í Reykjavíkurhöfn í
vikunni. Þessi ungi maður notaði góða veðrið til að
þrífa gluggana á skipinu, en gluggarnir geta orðið tals-
vert óhreinir þegar siglt er í gegnum saltan sæinn við
Íslandsstrendur. Það er líka gaman að sjá Reykjavíkur-
borg kveðja út um hreina glugga.
Morgunblaðið/Árni Torfason
Allt hreint og fínt fyrir næstu sjóferð