Morgunblaðið - 08.04.2005, Blaðsíða 36

✝ Jónas Stefánssonfæddist á Önd-
ólfsstöðum, Reyk-
dælahreppi í S-Þing-
eyjarsýslu 3. júlí
1909. Hann lést á
Heilbrigðisstofnun
Þingeyinga fimmtu-
daginn 31. mars síð-
astliðinn. Foreldrar
hans voru Stefán
Jónsson, f. á Stöng í
Mývatnssveit 22.
apríl 1860, d. 1. jan-
úar 1951, og Guð-
finna Kristín Sigurð-
ardóttir, f. á
Arnarvatni í Skútustaðahr. í S-
Þing. 13. ágúst 1868, d. 10. apríl
1953. Alsystkini Jónasar eru: Sól-
veig, f. 17. júlí 1891, d. 10. desem-
ber 1967; Ása, f. 7. júlí 1894, d. 18.
mars 1984; Guðfinna, f. 5. nóvem-
ber 1896, d. 8. janúar 1977; Jón, f.
8. apríl 1900, d. 24. júní 1989; Sig-
urður, f. 29. apríl 1905, d. 24. febr-
úar 1997; Haraldur, f. 16. apríl
1906, d. 8. október 1990; Friðrika,
f. 17. apríl 1908, d. 23. apríl 1994;
Valgerður, f. 17. október 1911, d.
26 desember 1945. Hálfbróðir
Jónasar var Jakob, f. 29. desem-
ber 1886, d. 26. apríl 1945.
Jónas kvæntist 12. júní 1943
Kristjönu Einarsdóttur á Stóru-
laugum, f. 18. janúar 1924, d. 18.
febrúar 1995. Foreldrar hennar
voru Einar Guðmundsson, f. 3.
september 1895, d. 21. júlí 1957,
og Hallfríður Aðalgeirsdóttir, f.
23. júní 1894, d. 7. október 1972.
Börn Jónasar og Kristjönu eru: 1)
Valgeir, f. 9. apríl 1944, kvæntur
Eyjólfsdóttur, f. 15. mars 1955:
Ólafur, f. 14. nóvember 1985. 4)
Aðalgeir M., f. 11. nóvember 1953,
sambýliskona Halla Svanlaugs-
dóttir. Hann átti tvö börn með
fyrri eiginkonu sinni Ingveldi
Láru Karlsdóttur, f. 7. maí 1956:
a) Íris Elfa, f. 18. nóvember 1981,
b) Hallfríður Lára, f. 12. septem-
ber 1984. 5) Einar Guðmundur, f.
26. maí 1957, sambýliskona Sig-
ríður Kristín Sigvaldadóttir, f. 13.
maí 1959. Þeirra börn eru: a) Jón-
as Hreiðar, f. 25. mars 1977,
kvæntur Hróðnýju Lund, f. 16.
mars 1977. Synir þeirra eru, Hin-
rik Marel, f. 13. apríl 1997; Einar
Annel, f. 23. júlí 1999. b) Kristjana
Lilja Einarsdóttir, f. 27. desember
1982 c) Sigvaldi Þór Einarsson, f.
15. janúar 1994, d) Ásrún Ósk Ein-
arsdóttir, f. 20. september 1995.
Jónas hóf búskap á Stórulaug-
um 1943 og tók fljótt að byggja
þar upp. Hann vann mikið utan
heimilis bæði við vörubílaakstur
og smíðar. Þegar hann var 14 ára
að aldri fór hann í fyrsta sinn að
heiman til húsbygginga. Hann
vann síðan víða við húsbyggingar
á Húsavík, Vopnafirði og víða
annars staðar. Hann byrjaði ung-
ur að syngja í kirkjukór Einars-
staðakirkju og var einn af stofn-
endum Karlakórs Reykdæla og
söng með honum meðan hann
starfaði. Hann vandist hestum
sem barn bæði til vinnu og ferða-
laga, þeir voru eitt hans aðal-
áhugamál og átti hann löngum
mikið af góðum hestum. Hann var
einn af stofnendum hestamanna-
félagsins Þjálfa. Hann var fé-
lagslyndur og starfsamur og hélt
til hinstu stundar áhuga á fram-
kvæmdum.
Útför Jónasar verður gerð frá
Einarsstaðakirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 14.
Ragnheiði Þórunni
Waage, f. 29. október
1943. Dætur þeirra
eru a) Kristjana Ólöf,
f. 12. júlí 1964, gift
Svani Guðmundssyni,
f. 29. október 1955,
dætur þeirra eru
Ragnheiður Ósk, f.
16. desember 1995;
Halla Þórdís, f. 3.
september 2002, áður
átti Kristjana soninn
Steinar, f. 17. apríl
1984. b) Jóhanna, f. 3.
apríl 1967, gift Jóni
Eiríkssyni, f. 5. apríl
1967, sonur þeirra heitir Stefán
Már, f. 20. október 1996, áður átti
Jóhanna soninn Valgeir Örn, f. 16.
febrúar 1990. c) Margrét, f. 4. maí
1972, gift Kristjáni Guðmundi
Eggertssyni, f. 10. júlí 1964. Dæt-
ur þeirra eru Kristbjörg H., f. 10.
janúar 2002; Marta María, f. 28.
febrúar 2003. d) Guðný Jóna, f. 26.
júní 1974, sambýlismaður Anton
Gunnar Gunnlaugsson, f. 30. júní
1973. Synir þeirra eru Ragnar
Þór, f. 11. febrúar 2001; Bjarki
Már, f. 30. nóvember 2004. e) Arna
Björk, f. 16. júlí 1984. 2) Hallfríð-
ur, f. 24. október 1946, gift Birni
Hemmerti Hólmgeirssyni, f. 25.
febrúar 1945. Börn þeirra eru: a)
Erna, f. 26. júní 1971, gift Berki
Emilssyni, f. 14. janúar 1966. Börn
þeirra eru: Birna Íris, f. 20. októ-
ber 1997; Atli, f. 19. mars 2001. b)
Eyþór Hemmert, f. 19. mars 1987.
3) Jakob Kristinn, f. 17. október
1950. Hann átti eitt barn með fyrri
eiginkonu sinni Guðrúnu Gerði
Elsku afi. Mig langar að kveðja
þig með nokkrum orðum. Frá 6 til
13 ára aldurs dvaldi ég í sveitinni
hjá ykkur ömmu meira og minna
öll frí. Í sveitinni var alltaf nóg að
gera. Sauðburðurinn var þó mesti
annatíminn þá fórum við í fjárhúsið
oft á dag og í eftirlitsferðir á nótt-
unni líka. Þú kenndir mér að hjálpa
lömbum í heiminn og oft vorum við
í heilmiklu brasi við að venja lömb
undir. Þú hafðir lag á því að láta
mig vinna og settir mér fyrir
ákveðin verkefni. Til dæmis átti ég
að sjá um að sópa garðana og svo
kom það í minn hlut að sjá um bók-
haldið þegar verið var að marka,
skrifa rétt númer við lömb kind-
anna. Þegar sauðburði var lokið tók
girðingarvinnan við. Það var nú
ekki uppáhaldið mitt en maður lét
sig hafa það að fara með þér á
dráttarvélinni með staura og net,
halda svo við staur meðan þú lamd-
ir hann niður dauðhrædd um að fá
járnkarlinn í höfuðið. Í heyskapn-
um var alltaf nóg að gera. Við
krakkarnir vorum látnir raka dreif-
ar og þegar maður náði ákveðnum
aldri fékk maður að fara á vélarnar
og þá var nú gaman.
Mér er sérstaklega minnisstætt
eitt atvik. Það var júlí og mikill
hiti. Við vorum búin að vera í hey-
skap og langaði í eitthvað til að
kæla okkur og fórum og fengum
okkur ís. Eitthvað fór ísinn illa í
þig og þú lást veikur það sem eftir
var dags. Þú minntist oft á þessa
ferð við mig og hlóst að.
Afi minn, þú varst alltaf svo
hress og ekkert á því að gefast
upp. Þó sjóninni hrakaði hvarflaði
ekki að þér að flytja úr sveitinni.
Þú eldaðir sjálfur, tókst slátur og
gerðir sperðla. Þú varst svo dríf-
andi og ekkert á því að bíða með
hlutina. Þú skildir ekkert í þessum
seinagangi í mér að byrja ekki að
byggja sumarhúsið mitt á Laug-
arhólnum og spurðir mig oft hvort
ég væri búin að ákveða hvernig
húsið ætti að vera. „Það verður að
vera reisulegt,“ sagðir þú, „á þessu
fallega bæjarstæði.“
Afi minn, síðustu mánuðir voru
þér erfiðir og þú þráðir ekkert
heitar en komast heim í Stórulaug-
ar. Nú ertu búinn að finna frið.
Vertu sæll, afi minn, og takk fyrir
allt.
Erna Björnsdóttir.
Jónas á Stóru-Laugum er fallinn
frá í hárri elli, síðastur systkina
sinna frá Öndólfsstöðum, en flest
urðu þau langlíf, gjörvulegt fólk og
glaðsinna, hæfileikaríkt og harð-
duglegt.
Jónas var bóndi allt sitt líf og
með sóma, en dugnaður hans og
atorka knúðu hann einnig til ann-
arra starfa. Hann ók lengi vörubíl
samhliða búskapnum, auk þess sem
hann sinnti smíðum og viðgerðum
hvers konar – það lék allt í hönd-
unum á honum. Hugur hans hygg
ég þó, að hafi lengst dvalist hjá
skepnunum. Hann hafði yndi af
búfé, átti fallegan bústofn, fór alltaf
vel með hann og hafði arð af. Hest-
arnir stóðu hæst á stalli. Jónas var
hestamaður af guðs náð, eins og
hann átti kyn til, átti ávallt falleg
og góð hross. Hann naut þess að
umgangast hesta og ríða þeim, tala
um hesta og rifja upp sögur af
hestum og atburðum þeim tengd-
um.
Snyrtimennska og reglusemi ein-
kenndu Jónas allt hans líf. Hann
byggði glæsilega upp á Stóru-
Laugum, bæði yfir fólk og fénað,
og óvíða var myndarlegra heim að
líta. Heimili þeirra Kristjönu bar
sama svip, menningarlegt og fallegt
og móttökur alltaf höfðinglegar.
Fyrstu minningar okkar systkina
um Jónas tengjast því, að hann ók
á vorin fé fjölskyldu okkar á afrétt
og oft aftur heim úr réttum á
haustin, en Jónas var bróðursonur
afa, sem stóð fyrir þessum bú-
rekstri. Farnar voru tvær ferðir á
vorin, oftast með viku millibili, frá
Húsavík fram í Svartárkot og rekið
þaðan upp fyrir girðingu á fram-
afrétt Mývetninga. Þessar ferðir
voru ógleymanlegar og alltaf til-
hlökkunarefni, ekki síst fyrir það
hvað okkur þótti gaman að ferðast
með Jónasi. Hann var alltaf glaður,
leysti úr öllu sem upp kom með
bros á vör, kenndi okkur heiti á
bæjum og sagði sögur, raulaði og
söng. Ekki spilltu heldur veiting-
arnar hjá Kristjönu, er við komum
við á Stóru-Laugum á heimleiðinni,
alltaf hlaðið veisluborð. Síðar ann-
aðist Jónas fyrir mig hest í mörg
ár, án þess ég fengi að launa það að
nokkru ráði – alltaf sömu viðbrögð-
in þegar á slíkt var minnst – góð-
legt bros og „ég hef bara gaman af
þessu“.
Jónas hélt lífsgleði sinni fram á
síðustu ár og lét ekki sjónleysi
aftra sér frá eðlilegum lífsháttum.
Hann var góður söngmaður, söng
JÓNAS
STEFÁNSSON
36 FÖSTUDAGUR 8. APRÍL 2005 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Ólöf Ólafsdóttirfæddist í Suður-
Vík í Mýrdal 17.
október 1934. Hún
lést á dvalar- og
hjúkrunarheimilinu
Grund 2. apríl síð-
astliðinn. Foreldrar
hennar voru hjónin
Ágústa Þuríður
Vigfúsdóttir frá
Flögu í Skaftár-
tungu, f. 1. ágúst
1906, d. 31. október
1985, og Ólafur Jón
Halldórsson, kaup-
maður og bóndi í
Suður-Vík, f. 30. apríl 1893, d.
16. júlí 1934. Alsystir Ólafar er
skrifaðist þaðan fjórum árum
síðar. Síðar fór hún til frekara
verslunarnáms við St. Godric’s
College í London. Hún lagði
einnig stund á frönskunám í
Sviss.
Ólöf vann hjá Heildsölu Björns
Kristjánssonar, síðar hjá Mjólk-
urfélagi Reykjavíkur. Um nokk-
urra ára skeið flutti hún inn
barnaföt frá Danmörku. Lengst
af starfaði hún á endurskoðunar-
skrifstofu Reykjavíkurborgar
eða frá árinum 1961–1984, en þá
þurfti hún að hætta sökum
heilsubrests. Ólöf bjó lengst af í
Eskihlíð 20A í Reykjavík, en
fluttist að Grund árið 1994 og
naut þar mikils skilnings og vel-
vildar alla tíð. Kveðjuathöfn
verður haldin í dag, föstudag, í
Háteigskirkju klukkan 13. Útför
Ólafar verður gerð frá Víkur-
kirkju á morgun, laugardag, og
hefst athöfnin klukkan 13.
Matthildur, f. 1933.
Börn Ágústu og Ás-
geirs L. Jónssonar,
seinni manns hennar,
eru Ólafur Ásgeir, f.
1938, Sigríður Vig-
dís, f. 1942, og Vig-
fús, f. 1948. Stjúp-
bræður Ólafar, synir
Ásgeirs, eru Jón
Geir, f. 1927, Geir
Jón, f. 1929, d. 1980,
og Torfi, f. 1930.
Ólöf ólst að mestu
upp í Suður-Vík í
Mýrdal og lauk
grunnskólanámi þar.
Árið 1948 hóf hún nám við
Verzlunarskóla Íslands og út-
Ólöf Ólafsdóttir fæddist í Suður-
Vík í Mýrdal 17. okt. 1934. Faðir
Ólafar, Ólafur Halldórsson, lést
skömmu fyrir fæðingu hennar, varð
hún því aldrei þess aðnjótandi að
kynnast föður sínum. Hins vegar
naut hún hins mannmarga og ást-
ríka umhverfis sem Suður-Víkur-
heimilið var. Föðurbróðir Ólafar,
Jón Halldórsson, tók við rekstri
búsins og verslunar Halldórs Jóns-
sonar, sem þeir bræður höfðu áður
rekið saman. Jón reyndist Ólöfu
ætíð sem besti faðir og voru þau
mjög nákomin. Móðir Ólafar,
Ágústa Þ. Vigfúsdóttir, giftist Ás-
geiri L. Jónssyni árið 1937. Flutti
Ólöf þá til Reykjavíkur með móður
sinni og Ásgeiri, en eldri systir
hennar, Matthildur, var áfram í
Suður-Vík hjá Jóni föðurbróður sín-
um. Snemma sumars árið 1941
flutti fjölskyldan aftur að Suður-Vík
og bjó þar til ársins 1948, en þá hóf
Ólöf nám við Verslunarskóla Ís-
lands.
Að loknu námi við Verslunarskól-
ann fór hún til frekara verslunar-
náms við St. Godric’s College í
London, en hún hafði alla tíð mik-
inn áhuga á verslun og viðskiptum.
Síðar lagði hún einnig stund á
frönskunám í Sviss. Ólöf starfaði
við heildverslun Björns Kristjáns-
sonar í Reykjavík, síðar hjá Mjólk-
urfélagi Reykjavíkur, en lengst af
starfaði hún hjá endurskoðunar-
skrifstofu Reykjavíkurborgar eða
til ársins 1984, er hún lét af störf-
um af heilsufarsástæðum. Um
nokkurra ára skeið flutti Ólöf inn
barnaföt frá Danmörku jafnframt
sinni föstu vinnu.
Ólöf var glaðlynd, félagslynd,
hnyttin, greind og gestrisin og hafði
flesta þá kosti sem prýtt geta unga
konu. En lífið úthlutar sumum okk-
ar döprum örlögum, þó að það leiki
við aðra. Einmitt á þeim árum, er
ungt fólk fer að hugsa til hjúskapar
og bjartrar framtíðar, fór geðrænn
sjúkdómur að gera vart við sig hjá
Ólöfu. Varð það hennar hlutskipti
að vera einhleyp alla ævi. Hún naut
þess að eiga að góð systkini, er létu
sér mjög annt um hana. Oft varð
hún að taka sér frí frá störfum, því
oftar og lengur er á ævina leið.
Þess á milli gætti hinnar glaðlyndu
og áhugasömu Ólafar með eðlislæga
kímnigáfu, áhuga á göngu- og
skíðaferðum, ferðalögum innan-
lands sem utan. Hún hafði mikinn
áhuga á skógrækt, einnig voru ætt-
fræði og frímerkjasöfnun henni
hugleikin.
Síðustu ellefu ár ævi sinnar átti
hún heimili á dvalar- og hjúkrunar-
heimilinu Grund. Ber að þakka
þeim systrum, Guðrúnu og Helgu
heitinni Gísladætrum, allan velvilja
henni sýndan svo og öllu því góða
starfsfólki sem annaðist hana af al-
úð og nærgætni.
Ólöf var mjög náin sinni fjöl-
skyldu, afskaplega hænd að móður
sinni, sem studdi hana og styrkti
alla sína tíð í erfiðum veikindum.
Systkinahópurinn var mjög sam-
rýndur, systkinabörnunum þótt af-
ar vænt um frænku sína og lét hún
sér annt um þeirra hag. Hjálpsemi
Ólafar er ofarlega í huga og nutu
margir góðs af.
Við mágar Ólafar minnumst
hennar með væntumþykju og sökn-
uði.
Ágúst Valfells,
Ólafur Gunnlaugsson.
Ævidagar Ólafar hófust í skugga
þess sorglega atburðar að faðir
hennar hafði látist nokkrum mán-
uðum fyrir fæðingu hennar. Þrátt
fyrir þetta átti hún örugga og góða
barnæsku. Hún ólst upp við ást og
umhyggju móður sinnar, og naut al-
úðar á mannmörgu heimili föður-
bróður síns, Jóns Halldórssonar, í
Suður-Vík. Sagt er að fjórðungi
bregði til fósturs, og var það satt í
tilfelli Ólafar því hún var mjög svip-
lík frænda sínum, sem var henni af-
ar kær og raunagóður. Ólöf var
glaðsinna og ákveðin stúlka og
hafði með sér gott veganesti trausts
uppeldis og mannkosta er hún hélt
utan til náms í Sviss og til Eng-
lands. Ævi Ólafar féll þó í annan
farveg en þann sem ætla mátti, er á
hana lagðist erfiður sjúkdómur.
Ólöf var óvenju opinská um sinn
sjúkdóm og af henni lærðum við
fordómaleysi í garð geðsjúkra og
mikilvægi þess að líta á fólk sem
einstaklinga en ekki sjúklinga. Þó
svo að geðhvarfasýkin litaði oft
hegðan hennar og líðan, þá skein
hinn sterki persónuleiki Ólafar allt-
af í gegn.
Ólöf var sérstaklega barngóð, eft-
irlátssöm og uppátækjasöm. Börn-
unum í fjölskyldunni var hún öllum
blíð og aldrei féll henni styggð-
aryrði af munni til þeirra. Þvert á
móti lagði hún sig fram um að
skemmta þeim. Hún hélt iðulega
barnaboð fyrir okkur systkinabörn
sín þar sem glatt var á hjalla, fór
með okkur í ferðir, leyfði okkur að
gista hjá sér og gladdi á ýmsa lund.
Börn okkar nutu líka góðmennsku
hennar og gaf hún sig að þeim og
sinnti eftir fremsta megni.
Ólöf var afar stolt af fjölskyldu
sinni og uppruna, hún var ættfróð
og ættrækin, og íbúð hennar í Eski-
hlíðinni prýddu margir munir frá
æskuheimilinu í Suður-Vík. Það var
spennandi fyrir krakka að fá að
velta fyrir sér þessum kjörgripum,
blása hressilega í gamlan póstlúður,
pikka á fornfálega ritvél eða spóka
sig með gamla stafinn hans
Frænda. Þetta voru þó ekki aðeins
leikföng í höndum okkar heldur
áþreifanleg tenging við liðna tíð og
brottfallið fólk, enda fræddi Ólöf
okkur um frændfólk og forfeður
þannig að manni fannst maður
þekkja marga sem við aldrei þó
hittum.
Kímnigáfu hafði Ólöf í ríkum
mæli, var einkar hnyttin í tilsvörum
og bjó yfir þeim mikla kosti að geta
hlegið að sjálfri sér. Hún var fé-
lagslynd að eðlisfari, naut samvista
við bæði unga sem aldna, og hún
átti tryggan vinkvennahóp úr
Verslunarskólanum. Ólöf hafði
gaman af að ferðast, bæði erlendis
og hérlendis, og gerði það svo lengi
sem heilsa hennar leyfði.
Sjúkdómur Ólafar, og langvinn
lyfjameðferð, urðu þess valdandi að
þróttur hennar fjaraði út smám
saman, en þrekmikil var hún. Jafn-
vel undir hið síðasta er hún var
bundin við hjólastól og átti örðugt
með mál var hún glettin, og ennþá
gat hún unnið hug barnanna. Ólöf
mun alltaf skipa stóran sess í huga
þeirra er auðnaðist að kynnast
henni. Blessuð sé minning hennar.
Jón Valfells,
Helga Valfells,
Ágúst Valfells.
Ólöf móðursystir okkar var mik-
ilvægur hluti af fjölskyldunni og
fráfall hennar er okkur systkinun-
um mikið hryggðarefni. Henni varð
sjálfri ekki barna auðið en hún
dekraði við okkur og önnur systk-
inabörn sín á allan hátt. Margar
góðar minningar um Ólöfu hafa
streymt um huga okkar síðustu
daga. Við minnumst þess hversu
opið heimili hennar var og hve vilj-
ug hún var alltaf að verja tíma sín-
ÓLÖF
ÓLAFSDÓTTIR