Morgunblaðið - 09.06.2005, Blaðsíða 1
STOFNAÐ 1913 154. TBL. 93. ÁRG. FIMMTUDAGUR 9. JÚNÍ 2005 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS mbl.is
Sumarfötin
sem
krakkarnir
vilja
Smáralind og Kringlunni
Bítl í
kastalanum
Tónleikur byggður á
Bítlalögunum | Menning
Viðskipti | Efnið og andinn Frægur, fjáður og slyngur
Úr slorinu í sæti stjórnandans Íþróttir | Jafnt gegn
Svíum á Akureyri Eiður nálgast markametið
Fangelsanir
í Eþíópíu
Addis Ababa, SÞ. AP, AFP. | Nokkrir stjórn-
málamenn úr röðum stjórnarandstöðunnar
í Eþíópíu voru í gær settir í stofufangelsi í
kjölfar blóðugra átaka sem urðu í höfuð-
borginni Addis Ababa. Átökin áttu sér stað
milli mótmælenda, sem styðja stjórnarand-
stöðuna og mótmæla meintu kosninga-
svindli í nýafstöðnum kosningum, annars
vegar og lögreglu- og hersveita hins vegar.
Kofi Annan, framkvæmdastjóri Samein-
uðu þjóðanna, fordæmdi í gær ofbeldið og
hvatti til stillingar. „Framkvæmdastjórinn
hvetur deiluaðila til að heita því að sætta sig
við lokaniðurstöðurnar sem birtar verða
þegar rannsókninni [á framkvæmd kosn-
inganna] lýkur,“ sagði í yfirlýsingu Annans.
Blóðug | 17
Múta nemendunum með iPod
London. AP. | Ráðamenn Bourne-
mouth and Poole-skólans í sunn-
anverðu Bretlandi fara nú nýjar
leiðir í viðleitni sinni til að fá at-
vinnulaus ungmenni til að sækja
námskeið sem eiga að gera þau
hæfari á vinnumarkaði. Ljúki þau
námskeiðinu eru þau verðlaunuð
með iPod-tónlistarspilara.
Tæki af þessu tagi kostar um
170 pund eða tæpar 20.000 krón-
ur í Bretlandi. Námskeiðin standa
í 14 vikur og eru fyrir unglinga á
aldrinum 16–18 ára, þau eru kost-
uð af stjórnvöldum. Nemendur
læra m.a. ýmiss konar íþróttir og
lífsleikni, læra að skrifa útdrátt,
gera áætlun um eigin fjármál,
einnig læra þeir hjálp í viðlögum.
Ekki eru allir hrifnir. „Mér
finnst að verið sé að bjóða mútur.
Send eru röng skilaboð um gildi
menntunar. Unglingum er sagt að
þeir þurfi ekkert að leggja á sig
nema veifað sé gulrót af ein-
hverju tagi til að lokka þau,“ seg-
ir Nick Seaton, formaður samtak-
anna Barátta fyrir raunverulegri
menntun.
Fulltrúi Bournemouth and
Poole-skólans svarar því til að
verið sé að ná tengslum við ung-
linga sem misst hafi allan áhuga
á námi og „hafa ef til vill ekki
sérlega góða reynslu af skóla-
kerfinu og því áhugalaus um að
læra“. Þegar hafa 30 unglingar
sótt um en alls eru 100 iPodar í
boði.
ÍSLENSKA landsliðið í knattspyrnu vann sinn fyrsta sigur í undankeppni Heimsmeistarakeppninnar þegar
það lagði Möltu 4:1 í gærkvöldi. Eiður Smári Guðjohnsen fór fyrir sínum mönnum og fagnar hér marki
Tryggva Guðmundssonar ásamt Arnari Þór Viðarssyni. | Íþróttir
Morgunblaðið/Sverrir
Langþráður sigur landsliðsins
SÍLD úr norsk-íslenska stofninum
veiddist aðeins fimmtíu mílur
austur af Norðfirði í gær. Að sögn
Jakobs Jakobssonar fiskifræðings
hefur síldin ekki veiðst svo nálægt
landi í verulegu magni í tæp fjöru-
tíu ár.
„Það var mjög mikil síld árin
1965 og 1966, dálítil 1967 en síðan
ekki söguna meir,“ segir Jakob og
bætir við að á sjöunda áratugnum
hafi síldin haft vetursetu skammt
út af Vestfjörðum en að síðustu ár
hafi hún haldið sig við Noreg yfir
vetrartímann.
Norðmenn
hafa krafist sí-
vaxandi hlut-
deildar í norsk-
íslensku síldinni
á þeim forsend-
um að síldin
héldi sig að
mestu leyti inn-
an norskrar
lögsögu en
þessi tíðindi gætu haft áhrif á það.
„Þetta eru mjög merkileg tíðindi,
þ.e.a.s. ef það verður framhald á
þessu,“ segir Jakob og bætir við
að aðalatriði sé að mæla hvort
þetta sé einhver verulegur hluti af
norsk-íslensku síldinni sem er
kominn svo nálægt landi. Hjálmar
Vilhjálmsson fiskifræðingur segir
að þeim mun meira sem sé af síld í
nágrenni við Ísland því betri sé
samningsstaða okkar. „Þetta er
stórfróðlegt og umfram allt stór-
pólitískt mál.“
Hjálmar segir að það sé kalt á
því svæði sem síldin er á núna og
að hún þyrfti að koma lengra inn í
lögsöguna. „Þessi síldarstofn var
og er sennilega enn einn stærsti
síldarstofn í heimi,“ bendir Hjálm-
ar á en vísar á véfréttina í Delfí
eftir nánari spám um hvort síldin
haldi áfram í ætisleit vestur af Ís-
landi.
Danska skipið Geysir kom til
Neskaupstaðar í gær með 800
tonn af fallegri síld, sem öll fór í
vinnslu til manneldis. Ríkti sann-
kölluð síldarstemning í Neskaup-
stað í gær.
Norsk-íslenska síldin veiddist 50 mílur út af Norðfirði í gær
Síldin hefur ekki veiðst
svo nálægt landi í 40 ár
Síldarstemning | 12
Jakob Jakobsson
Eftir Höllu Gunnarsdóttur
halla@mbl.is
♦♦♦
Viðskipti og Íþróttir í dag
Fríverslun
við ríki í
Afríku
EFTA og Suður-afríska tollabanda-
lagið, SACU, sem í eru Suður-
Afríka, Botswana, Lesótó, Namibía
og Svasíland, munu árita fríversl-
unarsamning 21. júní en samning-
urinn verður síðan undirritaður á
ráðherrafundi EFTA-ríkjanna í lok
ársins.
Evrópusambandið lauk fyrir
nokkrum árum viðræðum við
SACU en gerði síðan aðeins samn-
ing við Suður-Afríku. „Við erum
hins vegar með samning við SACU
og hann nær til fleiri ríkja líkt og
Namibíu en þangað seljum við tölu-
vert af fiski. [-] Viðmið okkar er að
tryggja samkeppnisstöðu okkar
gagnvart Evrópusambandinu og
helst að sjá til þess að við gerum
betur en þeir. Þessi samningur er
dæmi um það,“ segir Grétar Már
Sigurðsson, skrifstofustjóri í utan-
ríkisráðuneytinu.
Þriðja samningalota fríverslunar-
viðræðna EFTA-ríkjanna og Suð-
ur-Kóreu fór fram í Ósló og gengu
viðræður vel. Er vonast til að skrif-
að verði undir samning við Suður-
Kóreu fyrir lok ársins. | Viðskipti
Gefa
ekki eftir
afslátt
BRETAR ætla ekki að
gefa eftir afsláttinn af
greiðslum í sameiginlega
sjóði Evrópusambands-
ins, sem Margaret
Thatcher, þáverandi for-
sætisráðherra, knúði
fram árið 1984. Bretar
stóðu þá höllum fæti
efnahagslega en efna-
hagur þeirra er nú öfl-
ugri en í flestum aðildarríkjum ESB. „Af-
slátturinn mun ekki leggjast af. Við munum
alls ekki semja um neitt slíkt,“ sagði Tony
Blair forsætisráðherra á þingi í gær.
Málið er ofarlega á baugi vegna þess að nú
er gerð úrslitatilraun til að ná samkomulagi
um fjárlög fyrir ESB áður en leiðtogafundur
sambandsins verður haldinn í Hollandi 16.–
17. júní. Ljóst þykir að með hliðsjón af deil-
unum um stjórnarskrá ESB megi sam-
bandið nú illa við hörðum deilum um fjárlög.
Endurgreiðslurnar til Breta nema nú um
3,1 milljarði punda á ári eða um 350 millj-
örðum ísl. kr., að sögn AFP-fréttastofunnar.
En Bretar segja að þrátt fyrir betri hag
greiði þeir enn mun meira í sameiginlega
sjóði en þeir fái í staðinn. Gerhard Schröder,
kanslari Þýskalands, segir að Bretar verði
að fallast á málamiðlun. „Allar [ESB] þjóðir
verða að leggja fram sinn skerf,“ sagði kansl-
arinn í gær.
Eftir Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
Tony Blair